II GZ 59/14

Uzasadnienie

Wojewódzki Sąd Administracyjny w B. postanowieniem z 7 stycznia 2014 r., sygn. akt II SA/Bk 1196/13, odmówił "B. G. M." Spółce z o.o. wstrzymania wykonania zaskarżonego postanowienia Dyrektora Izby Celnej w B. z [...] listopada 2013 r., znak [...], w przedmiocie nałożenia kary porządkowej.

Sąd I instancji przyjął, że wnioskodawca nie uprawdopodobnił przesłanek uzasadniających wstrzymanie wykonania zaskarżonego postanowienia, którym nałożono na niego karę w wysokości 2000 zł. Nie uprawdopodobniono w szczególności, że uiszczenie tej kwoty przekracza możliwości finansowe Spółki i wywołałoby jej niewypłacalność. Zdaniem Sądu, powoływanie się na takie okoliczności, bez wskazania konkretnych faktów charakteryzujących sytuację finansową Spółki (stan konta, stan zadłużenia, stan majątku, ewentualne dokumenty świadczące o istniejącej lub faktycznie grożącej w bliskim terminie niewypłacalności), nie może prowadzić do udzielenia ochrony tymczasowej.

"B. G. M." Spółka z o.o. złożyła zażalenie na powyższe postanowienie, wnosząc o jego uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji. Zaskarżonemu orzeczeniu zarzucono naruszenie przepisów postępowania w stopniu mającym wpływ na wynik sprawy, tj.:

1. art. 61 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r. poz. 270 ze zm., dalej: p.p.s.a.), poprzez:

- niewstrzymanie wykonania zaskarżonego postanowienia w sytuacji wykazania przez skarżącą niebezpieczeństwa wyrządzenia skarżącej znacznej szkody i spowodowania trudnych do odwrócenia skutków,

- odmowę wstrzymania wykonania postanowienia bez przeanalizowania danych finansowych skarżącej, w sytuacji gdy okoliczności wskazane przez skarżącą we wniosku nie były dla Sądu wystarczające;

2. art. 106 § 3 p.p.s.a., poprzez nieprzeprowadzenie dowodów uzupełniających z dokumentów potwierdzających sytuację finansową skarżącej, uzasadniającą wstrzymanie wykonania zaskarżonego postanowienia.

Zdaniem spółki, realizacja zaskarżonego postanowienia oraz postanowień w innych sprawach w przedmiocie kar porządkowych, których łączna wartość przekracza 20.000 zł (a zbliżona jest do kwoty 35.000 zł), grozi jej paraliżem finansowym i niewypłacalnością. Zobowiązania Spółki przekraczają jej kapitał własny, z którego możliwe jest zaspokojenie wymagalnych długów. Wykonanie kar porządkowych spowoduje dla niej trudne do odwrócenia skutki i grozi koniecznością wstrzymania działalności i likwidacją miejsc pracy.

Skarżąca podniosła ponadto, że w przypadku zaistnienia wątpliwości co do faktów przedstawionych we wniosku o wstrzymanie, Sąd – w oparciu o art. 106 § 3 p.p.s.a. – powinien wezwać skarżącą do przedstawienia uzupełniającej dokumentacji, potwierdzającej fakty, na które skarżąca powołała się we wniosku.

Do zażalenia załączono: historię operacji na rachunku skarżącej za okres do października 2013 r. do stycznia 2014 r., zestawienie zadłużenia skarżącej na dzień 20 grudnia 2013 r., bilans okresowy skarżącej oraz rachunek zysków i strat za okres od stycznia do listopada 2013 r.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 61 § 3 p.p.s.a., sąd może na wniosek skarżącego wydać postanowienie o wstrzymaniu wykonania w całości lub w części aktu lub czynności, o których mowa w § 1, jeżeli zachodzi niebezpieczeństwo wyrządzenia znacznej szkody lub spowodowania trudnych do odwrócenia skutków. Dotyczy to także aktów wydanych lub podjętych we wszystkich postępowaniach prowadzonych w granicach tej samej sprawy.

Skoro Sąd orzeka o wstrzymaniu aktu lub czynności na wniosek skarżącego, to na wnioskodawcy spoczywa ciężar uprawdopodobnienia, że wykonanie zaskarżonej decyzji przed rozpoznaniem skargi może spowodować dla niego skutki, o których mowa w art. 61 § 3 p.p.s.a. Uzasadnienie wniosku powinno odnosić się do konkretnych zdarzeń (okoliczności) świadczących o tym, że w stosunku do wnioskodawcy wstrzymanie zaskarżonego orzeczenia jest uzasadnione. Ponadto, twierdzenia strony powinny zostać poparte dokumentami źródłowymi.

Z opisanym obowiązkiem skarżącego skorelowana jest powinność Sądu do dokonywania wszechstronnej i rzetelnej oceny wskazanych we wniosku okoliczności z uwzględnieniem zasad logicznego rozumowania, doświadczenia życiowego i dostępnej wiedzy.

W rozpoznawanej sprawie, w ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego, skarżąca ze wspomnianego obowiązku nie wywiązała się. Dlatego wydane przez Sąd I instancji postanowienie należy uznać za prawidłowe. We wniosku nie wskazano bowiem żadnych, poza ogólnikowymi stwierdzeniami, okoliczności świadczących o tym, że zachodzą przesłanki określone w art. 61 § 3 cyt. ustawy.

Również argumenty zażalenia w tym zakresie nie zasługują na uwzględnienie. Przede wszystkim, skarżąca wskazując, że uiszczenie kar we wszystkich sprawach toczących się przed Wojewódzkim Sądem Administracyjnym w B., grozi "paraliżem finansowym i niewypłacalnością", nie sprecyzowała, o jaką kwotę dokładnie chodzi. Wobec tego, przy ocenie zaistnienia przesłanek z art. 61 § 3 p.p.s.a., Sąd może wziąć pod uwagę wyłącznie karę porządkową nałożoną w tej sprawie, to jest w wysokości 2000 zł.

Wraz z zażaleniem strona złożyła wyciąg z rachunku bankowego, zestawienie zadłużenia, rachunek zysków i strat oraz bilans. W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego z dokumentów tych nie wynika jednak, by uiszczenie kary porządkowej w wysokości 2000 zł, mogło spowodować znaczną szkodę bądź trudne do odwrócenia skutki, o których mowa w art. 61 § 3 ustawy. Z historii operacji na rachunku bankowych Spółki za okres od 1 października 2013 r. do 7 stycznia 2014 r., wynika, że suma uznań w tym czasie wynosiła 422.897 zł, zaś suma obciążeń 413.647,46 zł. Większość wpływów opisana jest jako "wrzutnia automat.", co oznacza, iż spółka nadal prowadzi działalność. Z bilansu oraz rachunku zysków i strat nie wynika, by spółka poniosła straty. Wskazanie zestawienia wierzycieli bez jednoczesnego przedstawienia listy dłużników (lub chociażby oświadczenia o ich braku), daje z kolei niepełny obraz sytuacji finansowej spółki. Także charakter prowadzonej przez nią działalności w zakresie gier i zakładów wzajemnych pozwala przyjąć, że uiszczenie kary w wysokości 2000 zł nie wyrządzi w jej majątku znacznej szkody, ani nie spowoduje trudnych do odwrócenia skutków.

Należy podkreślić, że każdy akt administracyjny zobowiązujący do uiszczenia należności pieniężnej, pociąga za sobą dolegliwość finansową, rodząc określony skutek w finansach zobowiązanego do ich uiszczenia. Nie oznacza to jednak, że zawsze w takiej sytuacji należy zastosować wyjątkowe rozwiązanie prawne, jakim jest ochrona tymczasowa w postępowaniu sądowoadministracyjnym. Wykonanie zaskarżonej decyzji nie łączy się automatycznie z niebezpieczeństwem wyrządzenia znacznej szkody lub spowodowania trudnych do odwrócenia skutków, gdyż w wypadku ewentualnego uwzględnienia przez Sąd skargi, skarżąca będzie mogła domagać się zwrotu uiszczonej kwoty. Zatem ewentualne uwzględnienie wniosku skarżącej mogło nastąpić jedynie, gdyby wskazała konkretne okoliczności, odnoszące się do jej sytuacji finansowej, które dawały podstawy do uznania, że wyczerpują one przesłanki wskazane w art. 61 § 3.

W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego, bezzasadny jest zarzut naruszenia przez Sad I instancji art. 106 § 3 p.p.s.a. W toku postępowania przed Sądem I instancji strona nie wnosiła bowiem o przeprowadzenie jakiegokolwiek dowodu. Ponadto, żaden przepis ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi nie upoważnia Sądu do wezwania strony do przedłożenia dokumentów w postępowaniu wszczętym wnioskiem o wstrzymanie wykonania zaskarżonego aktu lub czynności. Skoro więc strona nie złożyła wraz z wnioskiem dowodów na poparcie twierdzeń w nim zawartych, Sąd orzekał wyłącznie na podstawie wniosku.

Mając powyższe na uwadze, Naczelny Sąd Administracyjny na podstawie art. 184 w związku z art. 197 § 2 p.p.s.a. orzekł jak w sentencji postanowienia.