III SA/Łd 1122/13
Wyrok
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi
2014-03-28Nietezowane
Artykuły przypisane do orzeczenia
Do tego artykulu posiadamy jeszcze 13 orzeczeń.
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.
Skład sądu
Janusz Nowacki /sprawozdawca/
Krzysztof Szczygielski
Małgorzata Łuczyńska /przewodniczący/Sentencja
Dnia 28 marca 2014 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi – Wydział III w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Małgorzata Łuczyńska, Sędziowie Sędzia NSA Janusz Nowacki (spr.), Sędzia WSA Krzysztof Szczygielski, , Protokolant specjalista Agnieszka Kowalik, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 28 marca 2014 roku sprawy ze skarg A.K. i Wojewody Łódzkiego na uchwałę Rady Gminy w Parzęczewie z dnia 30 października 2008 roku nr XXIV/231/08 w przedmiocie ustalenia liczby punktów sprzedaży napojów alkoholowych oraz zasad usytuowania miejsc sprzedaży i podawania napojów alkoholowych na terenie Gminy Parzęczew 1. stwierdza nieważność § 2 ust. 1, ust. 4 i ust. 5 oraz § 5 zaskarżonej uchwały, 2. oddala skargę A.K., 3. stwierdza, że zaskarżona uchwała w części określonej w punkcie 1 nie podlega wykonaniu do dnia uprawomocnienia się wyroku, 4. zasądza od Gminy Parzęczew na rzecz Wojewody Łódzkiego kwotę 240 (dwieście czterdzieści) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania.
Uzasadnienie
W dniu 30 sierpnia 2008r. Rada Gminy w Parzęczewie podjęła uchwałę Nr XXIV/231/08 w sprawie ustalenia liczby punktów sprzedaży napojów alkoholowych zawierających powyżej 4,5% alkoholu z wyjątkiem piwa, przeznaczonych do spożycia poza miejscem sprzedaży, jak i w miejscu sprzedaży oraz zasad usytuowania miejsc sprzedaży i podawania napojów alkoholowych na terenie gminy Parzęczew. Uchwałę podjęto na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 15 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz. U. z 2001r., nr 142, poz. 1591 ze zm.) oraz art. 12 ust. 1 i 2 i art. 14 ust. 6 ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (t.j. Dz.U. z 2007r., nr 70, poz. 473 ze zm.). W § 1 uchwały dla terenu gminy ustalono 25 punktów sprzedaży napojów alkoholowych powyżej 4,5 % alkoholu (z wyjątkiem piwa) przeznaczonych do spożycia poza miejscem sprzedaży i 10 punktów sprzedaży napojów alkoholowych powyżej 4,5 % alkoholu (z wyjątkiem piwa) przeznaczonych do spożycia w miejscu sprzedaży.
W § 2 ust. 1 uchwały wskazano, że nie wydaje się zezwoleń na prowadzenie sprzedaży napojów w obiektach wymienionych 14 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałania alkoholizmowi. Punkty sprzedaży i podawania napojów alkoholowych nie mogą być usytuowane w odległości mniejszej niż 20 m. od granicy placówek oświatowo - wychowawczych i kościołów (§ 2 ust. 2). Pomiar odległości dokonuje się wzdłuż ciągów komunikacyjnych od drzwi wejściowych miejsc określonych w ust.2, do drzwi wejściowych miejsc sprzedaży lub podawania napojów alkoholowych (§ 2 ust. 3). W przypadkach uzasadnionych miejscowymi warunkami lokalowymi i terenowymi zezwolenie na sprzedaż napojów alkoholowych w miejscach usytuowanych w odległości mniejszej niż 20m., od obiektów i placówek wymienionych w ust. 2 może być wydane po uprzednim uzyskaniu pisemnej opinii właścicieli, administratorów lub zarządców tych obiektów, zastrzeżeniem ust.5 (§ 2 ust. 4). W przypadku, gdy przedsiębiorca zamierzający prowadzić sprzedaż napojów alkoholowych, nie otrzyma od właściciela, administratora lub zarządcy obiektu wymienionego w ust. 4 odpowiedzi w terminie 14 dni od dnia doręczenia wniosku o wydanie opinii, uznaje się, że uzyskał opinię pozytywną - na podstawie kopii wniosku z potwierdzeniem doręczenia oraz pisemnego oświadczenia przedsiębiorcy o braku odpowiedzi w terminie 14 dni od dnia doręczenia wniosku, pod warunkiem, iż we wniosku zawarto prośbę o udzielenie odpowiedzi w tym terminie (§ 2 ust. 5). Zgodnie natomiast z § 4 uchwały, miejscami sprzedaży i podawania napojów alkoholowych oprócz wymienionych w art. 96 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi są ponadto: 1) lokale gastronomiczne; 2) kawiarnie; 3) ogródki wydzielone przy tych lokalach.
Dopuszcza się możliwość funkcjonowania tzw. "ogródków piwnych" na wolnym powietrzu ze sprzedażą i podawaniem napojów alkoholowych, usytuowanych przy punktach, w których prowadzona jest sprzedaż napojów alkoholowych (§ 5 ust. 1). Ogródek piwny prowadzony jest na zasadzie odrębnego zezwolenia wydanego na sprzedaż napojów alkoholowych przeznaczonych do spożycia w miejscu sprzedaży (§ 5 ust. 2). Ogródek piwny nie może być usytuowany bliżej niż 50 metrów od placówek oświatowo - wychowawczych i kościołów. Pomiaru odległości dokonuje się jak w § 2 ust.3 uchwały. Warunkiem prowadzenia "ogródka piwnego" jest:
1) posiadanie tytułu prawnego do korzystania z nieruchomości,
2) pisemne zobowiązanie przedsiębiorcy do utrzymania czystości i porządku na terenie "ogródka piwnego" oraz wokół niego,
3) estetyczne ogrodzenie "ogródka piwnego" w celu zapewnienia szeroko rozumianego bezpieczeństwa,
4) lokalizacja "ogródka piwnego" powinna spełniać wymogi w zakresie bezpieczeństwa ruchu drogowego i swobody ruchu pieszych na ciągach komunikacyjnych,
5) stworzenie elementarnych warunków sanitarnych w postaci dostępu do toalety dla konsumentów,
6) ustawienie w "ogródku piwnym" koszy na odpadki,
7) posiadanie co najmniej 2 stolików konsumpcyjnych wraz z odpowiednią ilością miejsc siedzących,
8) posiadanie decyzji właściwego państwowego inspektora sanitarnego, która potwierdzi spełnienie warunków sanitarnych "ogródka piwnego".
9) lokalizacja ogródka piwnego nie może zakłócać ciszy i spokoju mieszkańców sąsiednich posesji.
Pismem z dnia 12 czerwca 2013r. (data wpływu pisma do Rady Gminy w Parzęczewie – 12 sierpnia 2013r.) A. K. wezwała Radę Gminy w Parzęczewie w trybie art. 101 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym do usunięcia naruszenia prawa poprzez uchylenie uchwały z dnia 30 października 2008r., Nr XXIV/231/08. Zaskarżonej uchwale zarzuciła naruszenie zasad techniki prawodawczej poprzez powtarzanie w § 2 ust. 1 uchwały zapisów z art. 14 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi oraz przekroczenie delegacji ustawowej zawartej w cyt. ustawie przez wprowadzanie procedury wydawania zezwoleń na ogródki piwne (§ 5), dopuszczenie do wydania zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych w punkcie usytuowanym w budynku wielorodzinnym bez wymaganej ustawowo zgody właściciela, administratora, czy zarządcy budynku (§ 2 ust. 5) i dopuszczenie do wydawania zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych w miejscach, które są usytuowane w odległości mniejszej, niż ustalona w uchwale (§ 2 ust. 4). Ponadto zarzuciła brak informacji o zasadach usytuowania miejsc sprzedaży napojów alkoholowych.
W piśmie z dnia 19 sierpnia 2013r., stanowiącym odpowiedź na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa Rada Gminy w Parzęczewie wskazała, że uchwała została podjęta zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa, organ nadzoru nie wniósł zastrzeżeń i nie uchylił powyższej uchwały. Powyższe pismo zgodnie z nadesłaną kserokopią książki nadawczej zostało wysłane do skarżącej w dniu 21 sierpnia 2013r.
Pismem z dnia 6 września 2013r. Wojewoda Łódzki wezwał Radę Gminy w Parzęczewie do usunięcia naruszenia prawa w uchwale z dnia 30 października 2008r. nr XXIV/231/08 poprzez dokonanie odpowiednich zmian w uchwale w terminie 30 dni od otrzymania pisma pod rygorem zaskarżenia uchwały do sądu administracyjnego. W uzasadnieniu pisma podniesiono, że uchwała z 30 października 2008r. między innymi w przepisach § 2 ust.4 i 5 oraz w § 5 wykroczyła poza zakres upoważnienia ustawowego oraz naruszyła zasady techniki prawodawczej poprzez powtarzanie unormowań ustawowych. W związku z czym uchwała winna być zmieniona.
Pismem z dnia 1 października 2013r. Rada Gminy w Parzęczewie poinformowała Wojewodę Łódzkiego, że nie będzie dokonywać zmian w uchwale z 30 października 2008r.
W dniu 20 września 2013r. A. K. na podstawie art. 101 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym wniosła skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego na uchwałę Rady Gminy Parzęczewie nr XXIV/231/08 z dnia 30 października 2008 roku. Wniosła o uchylenie w całości zaskarżonej uchwały. Podała, że uchwała Rady Gminy Parzęczewie nr XXIV/231/08 zawiera szereg zapisów sprzecznych zasadami techniki prawodawczej, tj. powtarza zapisy zawarte w art. 14 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi i wykracza poza zakres upoważnienia ustawowego m.in. poprzez wprowadzenie procedury wydawania zezwoleń na ogródki piwne (§5 uchwały), dopuszczenie przez organ zezwalający do wydania zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych w punkcie usytuowanym w budynku wielorodzinnym bez wymaganej ustawowo zgody właściciela, administratora czy zarządcy budynku (§ 2 pkt 5 uchwały) i dopuszczenie do wydawania zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych w miejscach, które są usytuowane w odległości mniejszej niż ustalona w przedmiotowej uchwale.
Skarżąca wskazała, że kwestionowana uchwała jest źródłem wielu zjawisk patologicznych występujących na terenie gminy, a działania Wójta Gminy Parzęczew są sprzeczne z założeniami ustawy o przeciwdziałaniu alkoholizmowi i de facto promują spożycie napojów alkoholowych oraz kształtują negatywne wzorce w zakresie sposobu spożywania napojów alkoholowych. Wśród przedsiębiorców, którzy posiadają zezwolenie jedynie na sprzedaż alkoholi z przeznaczeniem do spożycia poza miejscem sprzedaży, na terenie Gminy Parzęczew powszechna jest praktyka organizowania tzw. "ogródków piwnych" w obrębie sklepu, poprzez umieszczenie stolików na terenie prywatnym. Skarżąca wyjaśniła, że mieszka w sąsiedztwie jednego ze sklepów na terenie Gminy Parzęczew i jest świadkiem obywających się na terenie sklepu zgromadzeń osób nietrzeźwych, w tym także młodzieży. Sklep usytuowany jest w pobliżu szkoły podstawowej i przedszkola, a Wójt Gminy Parzęczew pomimo przedstawienia ewidentnych dowodów wskazujących na okoliczność spożywania napojów alkoholowych w obrębie sklepu niezgodnie z warunkami udzielonymi w zezwoleniu nie wszczął postępowania administracyjnego w sprawie cofnięcia koncesji na sprzedaż napojów alkoholowych.
W odpowiedzi na skargę A. K. Rada Gminy w Parzęczew wniosła o jej oddalenie.
W piśmie procesowym z dnia 4 lutego 2013r. skarżąca podtrzymując swoją dotychczasową argumentację podkreśliła, że uchwała została wydana z naruszeniem art. 12 ust. 2 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, jest sprzeczna z założeniami ustawy, niejasna, nieprecyzyjna i cechuje się całkowitą dowolnością na etapie stosowania prawa miejscowego w zakresie określenia miejsc usytuowania punktów sprzedaży i podawania napojów alkoholowych wobec obiektów chronionych.
W dniu 4 grudnia 2013r. Wojewoda Łódzki wniósł do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi skargę na uchwałę Rady Gminy Parzęczew nr XXIV/231/08 z dnia 30 października 2008 roku. Organ nadzoru zarzucił uchwale naruszenie w § 2 ust.1,4 i 5 oraz w § 5 przepisów art.12 ust.2 i art.14 ust.6 ustawy z dnia 26 października 1982r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz.U. z 2012r. poz. 1356 z późn. zm.) poprzez przekroczenie upoważnienia ustawowego zawartego w przepisach wymienionej ustawy. Zarzucił także, że w § 2 ust.1 uchwały powtórzono unormowania zawarte w art.14 ustawy z 26 października 1982r. co stanowi naruszenie § 118 w związku z § 143 załącznika do rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z 20 czerwca 2002r. w sprawie "Zasad Techniki Prawodawczej (Dz.U. nr 100 poz.908).
W uzasadnieniu skargi podniesiono, że unormowania zawarte w § 2 ust.4 i 5 oraz w § 5 uchwały w żaden sposób nie mieszczą się w delegacji ustawowej wynikającej zarówno w art.12 ust.2 jak i w art.14 ust.6 ustawy z 26 października 1982r. Podniesiono także że zapis § 2 ust.1 uchwały jest powtórzeniem art.14 wymienionej ustawy co stanowi naruszenie § 118 w związku z § 143 załącznika do rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z 20 czerwca 2002r. W konkluzji Wojewoda Łódzki wnosił o stwierdzenie nieważności § 2 ust.1,4 i 5 oraz § 5 zaskarżonej uchwały.
W odpowiedzi na skargę Wojewody Łódzkiego Rada Gminy w Parzęczewie wnosiła o jej oddalenie. W uzasadnieniu podniesiono, że uchwała z 30 października 2008r. została podjęta zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa i brak jest podstaw do jej uchylenia.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi zważył, co następuje:
Skarga Wojewody Łódzkiego jest uzasadniona.
Zgodnie z art. 3 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 roku – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012r. poz. 270 ze zm.), zwanej dalej jako p.p.s.a., sądy administracyjne sprawują kontrolę działalności administracji publicznej i stosują środki przewidziane w ustawie.
W myśl art. 3 § 1 pkt 5 p.p.s.a. kontrola działalności administracji publicznej obejmuje orzekanie w sprawach skarg na:
5) akty prawa miejscowego organów jednostek samorządu terytorialnego i terenowych organów administracji rządowej
Stosownie natomiast do treści art. 147 § 1 p.p.s.a. sąd uwzględniając skargę na uchwałę lub akt, o których mowa w art. 3 § 2 pkt 5 i 6 stwierdza nieważność tej uchwały lub aktu w całości lub w części albo stwierdza, że zostały wydane z naruszeniem prawa jeżeli przepis szczególny wyłącza stwierdzenie ich nieważności.
W niniejszej sprawie Wojewoda Łódzki wniósł skargę do sądu na podstawie art.93 ust.1 ustawy z dnia 8 marca 1990r. o samorządzie gminnym (Dz.U. z 2013r. poz. 594) zwanej dalej u.s.g. Zgodnie z treścią art.91 ust.1 wymienionej ustawy uchwała lub zarządzenie organu gminy sprzeczne z prawem są nieważne. O nieważności uchwały lub zarządzenia w całości lub w części orzeka organ nadzoru w terminie nie dłuższym niż 30 dni od dnia doręczenia uchwały lub zarządzenia, w trybie określonym w art. 90.
W myśl art.93 ust.1 u.s.g. po upływie terminu wskazanego w art. 91 ust. 1 organ nadzoru nie może we własnym zakresie stwierdzić nieważności uchwały lub zarządzenia organu gminy. W tym przypadku organ nadzoru może zaskarżyć uchwałę lub zarządzenie do sądu administracyjnego.
Przedmiotem skargi organu nadzoru w niniejszej sprawie jest uchwała nr XXIV/231/08 Rady Gminy w Parzęczewie z dnia 30 października 2008r. w sprawie ustalenia liczbę punktów sprzedaży napojów alkoholowych zawierających powyżej 4,5% alkoholu z wyjątkiem piwa, przeznaczonych do spożycia poza miejscem sprzedaży, jak i w miejscu sprzedaży oraz zasad usytuowania miejsc sprzedaży i podawania napojów alkoholowych na terenie gminy Parzęczew.
Zaskarżona uchwała została podjęta na podstawie art.12 ust.1 i 2 oraz art.14 ust.6 ustawy z dnia 26 października 1982r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz.U. nr 702 z 2007r. poz.473 z późn. zm.) zwnej dalej u.w.t.
Zgodnie z treścią art.12 ust.1 wymienionej ustawy, w brzmieniu obowiązującym w dacie wydania zaskarżonej uchwały, rada gminy ustala, w drodze uchwały, dla terenu gminy (miasta) liczbę punktów sprzedaży napojów zawierających powyżej 4,5 % alkoholu (z wyjątkiem piwa), przeznaczonych do spożycia poza miejscem sprzedaży jak i w miejscu sprzedaży.
W myśl art.12 ust.2 u.w.t. rada gminy ustala, w drodze uchwały, zasady usytuowania na terenie gminy miejsc sprzedaży i podawania napojów alkoholowych.
Zgodnie z treścią art.14 ust.6 u.w.t. w innych niewymienionych w art.14 ust.1 -5 miejscach obiektach lub na określonych obszarach gminy, ze względu na ich charakter, rada gminy może wprowadzić czasowy lub stały zakaz sprzedaży, podawania, spożywania oraz wnoszenia napojów alkoholowych.
Z przepisu art.12 ust.1 i 2 u.w.t. wynika, że rada gminy jest upoważniona do ustalenia w drodze uchwały liczby punktów sprzedaży napojów alkoholowych powyżej 4,5% oraz zasad usytuowania na terenie gminy miejsc sprzedaży i podawania napojów alkoholowych. Przez sformułowanie "zasady usytuowania na terenie gminy miejsc sprzedaży i podawania napojów alkoholowych" należy rozumieć określenie położenia punktów sprzedaży tych napojów względem obiektów użyteczności publicznej (np. szkół, przedszkoli, zakładów pracy) lub innych obiektów, które rada gminy uzna za zasługujące na szczególną ochronę. To inaczej rozmieszczenie punktów sprzedaży napojów alkoholowych względem miejsc chronionych. Swoboda gminy w ustalaniu takich zasad nie jest jednak pełna. Jest ona ograniczona obowiązkiem realizacji celów ustawy z 26 października 1982r. Wymienione zasady muszą być zgodne z ogólnymi założeniami wymienionej ustawy. Pogląd taki wyraził WSA w Poznaniu w wyrokach z 25 stycznia 2012r. w spr. IV SA/Po 1056/11, z 30 listopada 2011r. w spr. IV SA/Po 737/11 i z 11 sierpnia 2011r. w spr. IV SA/Po 440/11, WSA w Szczecinie w wyroku z 12 stycznia 2012r. w spr. II SA/Sz 1135/11, WSA w Gorzowie Wlkp. w wyroku z 10 sierpnia 2010r. w spr. II SA/Go 549/10 i WSA w Warszawie w wyroku z 9 grudnia 2009r. w spr. IV SA/Wa 1762/09.
W rozpoznawanej sprawie Wojewoda Łódzki zaskarżył cztery następujące przepisy uchwały z dnia 30 października 2008r.:
1. § 2 ust.1
2. § 2 ust.4
3. § 2 ust.5
4. § 5
Ad 1)
Uzasadniony jest zarzut skargi naruszenia prawa przez przepis § 2 ust.1. Zgodnie z treścią tego przepisu nie wydaje się zezwoleń na prowadzenie sprzedaży napojów w obiektach wymienionych art. 14 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałania alkoholizmowi.
Z wymienionego przepisu wynika, że nie są wydawane zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych w obiektach wymienionych w art.14 ustawy z 26 października 1982r. Należy zaznaczyć, że w przepisie art.14 ust.1 – 4 u.w.t. określono miejsca gdzie zabrania się sprzedaży tych napojów. Przepis § 2 ust.1 zaskarżonej uchwały powtarza zatem zapis ustawowy co do miejsc gdzie zabroniona jest sprzedaż napojów alkoholowych. Miejsca w których istnieje zakaz sprzedaży tych napojów zostały określone w art. 14 u.w.t. i w § 2 ust.1 uchwały powtórzono w istocie , choć nie dosłownie, normą ustawową.
Zaznaczyć należy, że akt prawa miejscowego nie może wykraczać poza zakres ustawowego upoważnienia do jego wydania ani być niezgodny z innymi powszechnie obowiązującymi przepisami prawa. Jednymi z takich przepisów są przepisy rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 czerwca 2002r. w sprawie "Zasad i techniki prawodawczej" (Dz.U. nr 100 poz.908) zwanego dalej Z.D.T. W myśl § 115 i § 137 w związku z § 143 Z.D.T. w akcie prawa miejscowego zamieszcza się tylko przepisy regulujące sprawy przekazane do unormowania w upoważnieniu ustawowym i nie powtarza się w tym akcie przepisów ustaw, ratyfikowanych umów międzynarodowych i rozporządzeń. Z wymienionych zasad wynika niedopuszczalność powtarzania w akcie prawa miejscowego uregulowań ustawowych. Uchwała nie może zatem jeszcze raz regulować tego co zostało już wcześniej unormowane przez ustawodawcą i co stanowi przepis powszechnie obowiązujący gdyż może to wywołać u adresatów norm, przekonanie, że transponowane na grunt lokalny normy prawa powszechnie obowiązującego są jedynie normami prawa miejscowego, które wiążą wyłącznie na obszarze właściwości lokalnego prawodawcy. Nadto może się pojawić wątpliwość, która z norm (uchwała czy ustawa) i w jakim zakresie znajduje zastosowanie gdy w uchwale powtórzone zostanie tylko część regulacji odnoszącej się do danej kwestii czyli gdy na grunt uchwały przeniesiony zostanie jedynie fragment ustawy. Dodatkowo należy podnieść, że powtarzanie w akcie prawa miejscowego uregulowań ustawowych może spowodować także komplikacje w zakresie ustalenia obowiązującego stanu prawnego gdy dojdzie do uchylenia przepisu ustawy, który wcześniej został powtórzony w uchwale a który później nie zostanie na czas usunięty przez uchwałodawcę. W orzecznictwie sądów administracyjnych jest powszechnie przyjęty pogląd o niedopuszczalności powtarzania w akcie prawa miejscowego unormowań ustawowych i w sytuacji gdy akt ten powtarza uregulowanie ustawowe stanowi to istotne naruszenie prawa uzadniające stwierdzenie nieważności takiego unormowania. Pogląd taki wyraził NSA w wyroku z 21 grudnia 1993r. w spr. SA/Wr 1739/93, WSA w Lublinie w wyroku z 26 maja 2011r. w spr. III SA/Lu 131/11, WSA w Poznaniu w wyroku z 23 listopada 2011r. w spr. IV SA/Po 977/11 i WSA we Wrocławiu w wyroku z 20 maja 2008r. w spr. III SA/Wr 204/08. Sąd w obecnym składzie podzielił poglądy wyrażone w wymienionych orzeczeniach.
W rozpoznawanej sprawie przepis § 2 ust.1 zaskarżonej uchwały w zasadzie powtarza unormowanie zawarte w art.14 u.w.t. Nie jest to powtórzenie dosłowne lecz jego istota jest zbieżna z treścią art.14 u.w.t. Można zatem uznać, że przepis § 2 ust.1 jest powtórzeniem uregulowania ustawowego co stanowi istotne naruszenie prawa.
Ad 2 i 3 )
Uzasadniony jest zarzut skargi istotnego naruszenia prawa przez przepis § 2 ust.4 i 5 uchwały.
Zgodnie z treścią § 2 ust.4 uchwały w przypadkach uzasadnionych miejscowymi warunkami lokalowymi i terenowymi zezwolenie na sprzedaż napojów alkoholowych w miejscach usytuowanych w odległości mniejszej niż 20m., od obiektów i placówek wymienionych w ust. 2 może być wydane po uprzednim uzyskaniu pisemnej opinii właścicieli, administratorów lub zarządców tych obiektów, zastrzeżeniem ust.5.
W myśl § 2 ust.5 uchwały w przypadku, gdy przedsiębiorca zamierzający prowadzić sprzedaż napojów alkoholowych, nie otrzyma od właściciela, administratora lub zarządcy obiektu wymienionego w ust. 4 odpowiedzi w terminie 14 dni od dnia doręczenia wniosku o wydanie opinii, uznaje się, że uzyskał opinię pozytywną - na podstawie kopii wniosku z potwierdzeniem doręczenia oraz pisemnego oświadczenia przedsiębiorcy o braku odpowiedzi w terminie 14 dni od dnia doręczenia wniosku, pod warunkiem, iż we wniosku zawarto prośbę o udzielenie odpowiedzi w tym terminie.
Z przepisu § 2 ust.4 w związku z ust. 2 wynika, że dopuszczalne jest usytuowanie punktu sprzedaży napojów alkoholowych w odległości mniejszej niż 20 metrów od granicy placówek oświatowo – wychowawczych i kościołów jeżeli jest to uzasadnione warunkami lokalowymi i terenowymi.
Należy zaznaczyć, że odległość 20 metrów jest niewielką odległością od obiektów chronionych przy czym jej pomiar następuje wzdłuż ciągów komunikacyjnych od drzwi wejściowych obiektu chronionego do drzwi wejściowych punktu sprzedaży napojów alkoholowych (§ 2 ust.3 uchwały). Jest rzeczą powszechnie znaną, że drzwi wejściowe znajdują się na ogół na środku elewacji a więc sposób pomiaru odległości określony w § 2 ust.3 uchwały oznacza, że punkt sprzedaży może sąsiadować z obiektem chronionym (np. ze szkołą, przedszkolem czy kościołem) i w świetle uchwały jest to dopuszczalne. Organ gminy ma swobodę w określeniu zasad usytuowania punktów sprzedaży napojów alkoholowych lecz swoboda ta nie jest pełna. Jest ona ograniczona przez obowiązek realizowania celów ustawy. Cele te wynikają natomiast z tytułu samej ustawy, z jej preambuły oraz z przepisów art.1 i 2 ustawy. Z zapisów tych wynika, że życie obywateli w trzeźwości jest niezbędnym warunkiem moralnego i materialnego dobra Narodu zaś jednostki samorządu terytorialnego są zobowiązane podejmować działania zmierzające do ograniczenia spożycia napojów alkoholowych. Nie ulega wątpliwości, że zapis zaskarżonej uchwały dopuszczający usytuowanie punktów sprzedaży napojów alkoholowych od obiektów chronionych w odległości mniejszej niż 20 metrów, co może w praktyce oznaczać, że oba obiekty mogą ze sobą sąsiadować, nie jest realizacją założeń ustawy. Pozwala bowiem aby tuż obok szkoły, przedszkola czy kościoła znajdował się punkt sprzedaży napojów alkoholowych. W sytuacji gdy określony jest cel ustawy zaś organ gminy wykonując ustawę wydaje akt, który nie realizuje tego celu to oznacza, że zapis aktu jest sprzeczny z ustawą. Zapis taki jest zatem niezgodny z prawem. Pogląd taki wyraził NSA w wyrokach z 13 stycznia 1995r. w spr. SA/Kr 2937/94 i z 23 stycznia 1996r. w spr. II SA 2792/95, WSA w Lublinie w wyroku z 26 listopada 2009r. w spr. III SA/Lu 337/09 i WSA w Poznaniu w wyroku z 25 stycznia 2012r. w spr. IV SA/Po 1056/11. Sąd w obecnym składzie podzielił poglądy wyrażone w wymienionych orzeczeniach.
W rozpoznawanej sprawie sąd uznał, że przepis § 2 ust.4 uchwały, dopuszczający usytuowanie punktów sprzedaży napojów alkoholowych w odległości mniejszej niż 20 metrów od placówek oświatowo - wychowawczych i kościołów, nie realizuje celów ustawy z 26 października 1982r. Przepis ten jest sprzeczny z założeniami wymienionej ustawy a tym samym jako sprzeczny z prawem podlega stwierdzeniu nieważności.
Nadto w przepisie § 2 ust.4 użyto sformułowania " w przypadkach uzasadnionych miejscowymi warunkami lokalowymi i terenowymi". Jest to określenie nieprecyzyjne i ogólnikowe. Umożliwia ono dowolną interpretację na etapie stosowania prawa. Nie wiadomo bowiem jak należy rozumieć pojęcie "miejscowe warunki lokalowe i terenowe". Użycie w akcie prawa miejscowego sformułowań niejasnych, ogólnikowych i nieprecyzyjnych budzi istotne zastrzeżenia z punktu widzenia wymogu precyzyjnego formułowania prawa wynikającego z zasad prawidłowej techniki legislacyjnej.
Dodać również należy, że w przepisie § 2 ust.4 uzależniono wydanie zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych od uzyskania pisemnej opinii właścicieli, administratorów lub zarządców obiektu. Uzależnienie wymogu uzyskania zezwolenia na sprzedaż wymienionych napojów od zajęcia stanowiska przez osoby trzecie jest niedopuszczalne (por. wyrok NSA z 26 lutego 1999r. w spr. 739/98, wyrok WSA w Rzeszowie z 16 października 2008r. w spr. II SA/Rz 307/08, wyrok WSA w Gliwicach z 29 lipca 2009r. w spr. III SA/Gl 455/09, wyrok WSA w Gorzowie Wlkp. z 1 września 2010r. w spr. II SA/Gl 550/10 i wyrok WSA w Poznaniu z 23 listopada 2011r. w spr. IV SA/Po 977/11).
Organ gminy z mocy ustawy został upoważniony do ustalenia zasad usytuowania miejsc sprzedaży i podawania napojów alkoholowych. W upoważnieniu tym nie mieści się jednak uzależnienie usytuowania takich miejsc od wyrażenia opinii osób trzecich. Organ gminy nie może zatem określać takich wymogów gdyż wykraczają one poza pojęcie "usytuowania".
Konsekwencją sprzeczności z prawem przepisu § 2 ust.4 jest również konieczność stwierdzenia nieważności § 2 ust.5. Przepis § 2 ust.5 jest bowiem ściśle związany z § 2 ust.4. Nawiązuje on do treści ustępu 4 gdyż dotyczy sytuacji gdy właściciel, administrator lub zarządca obiektu w terminie 14 dni nie otrzyma zgody, o której mowa w ustępie 4. W sytuacji gdy przepis § 2 ust.4 jest sprzeczny z prawem to skutkuje to również koniecznością stwierdzenia nieważności § 2 ust.5.
Ad 4)
Uzasadniony jest również zarzut skargi sprzeczności z prawem przepisu § 5 zaskarżonej uchwały.
Wymieniony przepis posiada następujące brzmienie:
1.Dopuszcza się możliwość funkcjonowania tzw. "ogródków piwnych" na wolnym powietrzu ze sprzedażą i podawaniem napojów alkoholowych, usytuowanych przy punktach, w których prowadzona jest sprzedaż napojów alkoholowych.
2.Ogródek piwny prowadzony jest na zasadzie odrębnego zezwolenia wydanego na sprzedaż napojów alkoholowych przeznaczonych do spożycia w miejscu sprzedaży.
3.Ogródek piwny nie może być usytuowany bliżej niż 50 metrów od placówek oświatowo - wychowawczych i kościołów.
4.Pomiaru odległości dokonuje się jak w § 2 ust.3 uchwały.
5.Warunkiem prowadzenia "ogródka piwnego" jest:
1) posiadanie tytułu prawnego do korzystania z nieruchomości,
2) pisemne zobowiązanie przedsiębiorcy do utrzymania czystości i porządku na terenie "ogródka piwnego" oraz wokół niego,
3) estetyczne ogrodzenie "ogródka piwnego" w celu zapewnienia szeroko rozumianego bezpieczeństwa,
4) lokalizacja "ogródka piwnego" powinna spełniać wymogi w zakresie bezpieczeństwa ruchu drogowego i swobody ruchu pieszych na ciągach komunikacyjnych,
5) stworzenie elementarnych warunków sanitarnych w postaci dostępu do toalety dla konsumentów,
6) ustawienie w "ogródku piwnym" koszy na odpadki,
7) posiadanie co najmniej 2 stolików konsumpcyjnych wraz z odpowiednią ilością miejsc siedzących,
8) posiadanie decyzji właściwego państwowego inspektora sanitarnego, która potwierdzi spełnienie warunków sanitarnych "ogródka piwnego".
9) lokalizacja ogródka piwnego nie może zakłócać ciszy i spokoju mieszkańców sąsiednich posesji.
Należy zaznaczyć, że w ustawie z 26 października 1982r. nie występuje takie pojęcie jak "ogródek piwny". W przepisie art.18 wymienionej ustawy uregulowano tylko dwa rodzaje zezwoleń a mianowicie na sprzedaż napojów alkoholowych przeznaczonych do spożycia w miejscu sprzedaży oraz na sprzedaż napojów alkoholowych przeznaczonych do spożycia poza miejscem sprzedaży. W sytuacji gdy właściciel punktu prowadzącego sprzedaż napojów alkoholowych przeznaczonych do spożycia poza miejscem sprzedaży ma zamiar prowadzić ogródek piwny to winien uzyskać zezwolenie na sprzedaż napojów alkoholowych przeznaczonych do spożycia w miejscu sprzedaż. Natomiast gdy posiada już takie zezwolenie (tzn. zezwolenie na sprzedaż napojów alkoholowych przeznaczonych do spożycia w miejscu sprzedaży) to w jego ramach może prowadzić sprzedaż napojów alkoholowych w ogródku piwnym.
W przepisie § 5 ust.1 zaskarżonej uchwały określono przesłanki dopuszczalności funkcjonowania ogródków piwnych z zaznaczeniem jakiego rodzaju obrót napojów alkoholowych może być w nim prowadzony. W przepisie § 5 ust.2 określono na podstawie jakiego rodzaju zezwolenia może być prowadzony ogródek piwny zaś w § 5 ust.5 sformułowano warunki prowadzenia takiego ogródka. Wszystkie wymienione kwestie nie mieszczą się w ramach upoważnienia zawartego w art.12 ust.2 ustawy z 26 października 1982r. Jak już wcześniej podniesiono w art.12 ust.2 u.w.t. upoważniono organ gminy jedynie do ustalenia liczby punktów sprzedaży napojów alkoholowych oraz zasad usytuowania miejsc sprzedaży i podawania tych napojów na terenie gminy. Akty prawa miejscowego mogą być wydawane tylko na podstawie upoważnienia ustawowego i tylko w granicach tego upoważnienia a przepis ustawy ustanawiający takie upoważnienie podlega ścisłej wykładni językowej i nie może prowadzić do objęcia zakresem upoważnienia materii w nim nie wymienionych. Wszystkie kwestie uregulowane w § 5 ust.1, 2 i 5 zaskarżonej uchwały nie znajdują umocowania w art.12 ust.2 ustawy z 26 października 1982r. co oznacza, że zostały one wydane z przekroczeniem upoważnienia ustawowego. W związku z czym uregulowania te są sprzeczne z prawem co uzasadnia stwierdzenie ich nieważności. W orzecznictwie sądów administracyjnych jest powszechnie przyjęty pogląd, że rada gminy w uchwale wydanej na podstawie art.12 u.w.t. nie może ustalać zasad tworzenia ogródków piwnych ani określać przesłanek, warunków i wymogów ich prowadzenia wykraczających poza ich usytuowanie (por. wyrok NSA z 5 lipca 2007r. w spr. II GSK 81/07, wyroki WSA w Gorzowie Wlkp. z 26 sierpnia 2010r. w spr. II SA/Go 549/10 i z 6 lutego 2014r. w spr. II SA/Go 16/14, wyrok WSA w Gliwicach z 9 czerwca 2010r. w spr. III SA/Gl 130/10 i wyrok WSA w Bydgoszczy z 27 października 2011r. w spr. II SA/Bd 1053/11 i z 13 czerwca 2011r. w spr. II SA/Bd 479/11). Sąd w obecnym składzie podzielił poglądy wyrażone w wymienionych orzeczeniach.
Ponieważ należało stwierdzić nieważność ust.1,2 i 5 paragrafu 5 konieczne było również stwierdzenie nieważności ust.2 i 3 tego paragrafu. W przepisie § 5 ust.1,2 i 5 określono bowiem przesłanki dopuszczalności i warunki funkcjonowania ogródków piwnych a więc w istocie zdefiniowano pojęcie ogródka piwnego, które to pojęcie nie jest znane w ustawie. Skoro zatem brak jest definicji ogródka piwnego to nie mogą również istnieć inne uregulowania jego dotyczące ponieważ brak byłoby możliwości ich stosowania. W związku z czym należało także stwierdzić nieważność ustępu 3 i 4 paragrafu 5 gdyż przepisy te nie mogą samodzielnie funkcjonować w obrocie prawnym bez pozostałych ustępów tego paragrafu.
Reasumując tę cześć rozważań sąd uznał, że skarga Wojewody Łódzkiego jest uzasadniona. Zaskarżone przepisy § 2 ust.1,4 i 5 oraz § 5 są sprzeczne z prawem co uzasadniało stwierdzenie ich nieważności na podstawie art.147 § 1 p.p.s.a.
Należy zaznaczyć, że zaskarżona uchwała jest aktem prawa miejscowego. Aktem takim jest każdy akt prawny zawierający normy o charakterze generalnym (czyli nie odnoszącym się do indywidualnie oznaczonego podmiotu lecz do pewnej kategorii potencjalnych adresatów) i abstrakcyjnym (czyli nie "konsumowanym" poprzez jednokrotne zastosowanie lecz mogącym zostać wykorzystanym w nieograniczonej liczbie przypadków w przyszłości) wydany przez ustawowo wskazany organ administracji. Pogląd taki wyraził Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 1 marca 2001r. w sprawie SA/Bk 1532/000(OSP nr 11 z 2002r. poz.138).W ocenie sądu zaskarżona uchwała odpowiada temu kryterium. W związku z czym, zgodnie z treścią art.94 ust.1 in fine u.s.g. orzekanie o jej nieważności jest dopuszczalne w każdym czasie. Mając to na uwadze, na podstawie art.147 §1 p.p.s.a. sąd stwierdził nieważność przepisów § 2 ust.1,4 i 5 oraz § 5 zaskarżonej uchwały.
Wobec tego, że skarga została uwzględniona, na podstawie art.152 p.p.s.a. sąd stwierdził, że zaskarżona uchwała w części określonej w punkcie 1 wyroku nie podlega wykonaniu do dnia uprawomocnienia się wyroku.
Z uwagi na to, że skarga Wojewody Łódzkiego została uwzględniona, na podstawie art.200 p.p.s.a. sąd zasądził od Gminy Parzęczew na rzecz organu nadzoru kwotę 240 zl tytułem zwrotu kosztów postępowania.
Sąd natomiast oddalił skargę A. K. z powodu braku czynnej legitymacji procesowej do jej wniesienia.
A. K. wniosła skargę w trybie art.101 ust.1 ustawy o samorządzie gminnym zgodnie z którym każdy czyj interes prawny lub uprawnienie zostały naruszone uchwałą lub zarządzeniem podjętymi przez organ gminy w sprawie z zakresu administracji publicznej, może – po bezskutecznym wezwaniu do usunięcia naruszenia – zaskarżyć uchwałę do sądu administracyjnego.
Termin do wniesienia skargi na podstawie art. 101 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym określony jest w art. 53 § 2 ustawy p.p.s.a., który stanowi, że w przypadkach, o których mowa w art. 52 § 3 i § 4, skargę wnosi się w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenie prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia wezwania o usunięcie naruszenia prawa (uchwała 7 Sędziów NSA z dnia 2 kwietnia 2007 r., sygn. akt II OPS 2/07 – opubl. ONSAiWSA 2007/3/60).
W rozpoznawanej sprawie spełnione zostały wymogi formalne wniesienia skargi przez A. K., gdyż pismem z 12 czerwca 2013r.skarżąca wezwała Radę Gminy w Parzęczewie do usunięcia naruszenia prawa (doręczono w dniu 12 sierpnia 2013r.), a po otrzymaniu negatywnej odpowiedzi pismem z dnia z dnia 19 sierpnia 2013r., z zachowaniem 30-dniowego terminu (17 września 2013r.), skierowała skargę do sądu.
Jak wynika z zacytowanego wyżej art. 101 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, wnoszący skargę na podstawie tego przepisu musi się wykazać nie tylko interesem prawnym lub uprawnieniem, ale także jednoczesnym naruszeniem tego interesu lub uprawnienia. Naruszenie interesu prawnego lub uprawnienia wnoszącego skargę na uchwałę (zarządzenie) organu gminy otwiera dopiero drogę do merytorycznego rozpoznania skargi (wyrok NSA z dnia 22 lutego 2006 r., sygn. akt II OSK 1127/2005, LEX nr 194894).
Interes prawny powinien być bezpośredni i realny. Bezpośredniość interesu prawnego dotyczy związku sytuacji prawnej danego podmiotu z normą materialnoprawną, z której ten interes wywodzi. O naruszeniu interesu prawnego konkretnej osoby można mówić wówczas, gdy zaistnieje realne jego zagrożenie, istniejące już w chwili wejścia w życie uchwały.
Interes prawny musi być także własny, co oznacza, że nie można opierać go wyłącznie na sytuacji prawnej innego podmiotu. Wskazać przy tym należy, że zgodnie z art. 101 ust. 2a ustawy o samorządzie gminnym, skargę na uchwałę lub zarządzenie można wnieść do sądu administracyjnego w imieniu własnym lub reprezentując grupę mieszkańców gminy, którzy na to wyrażą pisemną zgodę. W niniejszej sprawie skarżąca występuje wyłącznie we własnym imieniu.
W orzecznictwie przyjmuje się, że mieć interes prawny to tyle co wskazać przepis prawa uprawniający dany podmiot do wystąpienia z określonym żądaniem w stosunku do organu administracji publicznej (por. m.in. wyrok NSA z dnia 22 lutego 1984 r., sygn. akt I SA 1748/83). Skarga wniesiona przez podmiot, który nie ma legitymacji skargowej, podlega odrzuceniu, natomiast stwierdzenie w toku postępowania, że wnoszący skargę nie legitymuje się interesem prawnym, powoduje oddalenie skargi (por. uchwała NSA z dnia 11 kwietnia 2005 r., OPS 1/04, ONSAiWSA 2005/4/62).
Od tak zarysowanego interesu prawnego należy odróżnić interes faktyczny, który w rozumieniu powołanego art. 50 § 1 ustawy p.p.s.a. nie upoważnia do zaskarżania rozstrzygnięć organów administracji, a który występuje wówczas, gdy określony podmiot jest wprawdzie bezpośrednio zainteresowany sposobem uregulowania danej kwestii, jednakże poprzez dane uregulowanie nie dochodzi do naruszenia przepisu prawa materialnego czy procesowego dotyczącego jego sytuacji prawnej.
Interes prawny musi wynika z przepisu prawa materialnego przy czym chodzi o taki przepis, z którego dla danego podmiotu wynikają prawa lub obowiązki pozostające w związku z wydanym rozstrzygnięciem (uchwałą). Innymi słowy interes prawny będzie posiadał taki podmiot dla którego istnieje przepis prawa, z którego dla tego podmiotu można wyprowadzić uprawnienie lub obowiązek pozostający w związku z treścią uchwały.
Dla wykazania, iż miało miejsce naruszenie interesu prawnego lub uprawnienia, o którym mowa w art.101 ust.1 ustawy z 8 marca 1990r., trzeba wykazać związek pomiędzy zaskarżoną uchwałą a indywidualną sytuacją prawną osoby skarżącej. Należy zatem wykazać, iż zaskarżona uchwała pozbawia osobę skarżącą pewnych, gwarantowanych prawem, uprawnień lub uniemożliwia ich realizację. Dotyczy to sytuacji gdy zaskarżony akt wpływa negatywnie na sytuację prawną osoby skarżącej. Innymi słowy zaskarżony akt musi godzić w indywidualną sferę prawną takiego podmiotu przez wywołanie negatywnych następstw prawnych takich jak zniesienie, ograniczenie lub uniemożliwienie realizacji posiadanych uprawnień bądź też nałożenie na podmiot konkretnych obowiązków (wyrok NSA z dnia 1 października 2013r. w spr. I OSK 1209/13).
Podkreślić należy, że przymiot strony w postępowaniu, o którym mowa w art.101 ust.1 u.s.g. kształtowany jest na innych zasadach aniżeli w postępowaniu administracyjnym regulowanym w Kodeksie postępowania administracyjnego. W postępowaniu prowadzonym na podstawie K.p.a. stroną może być każdy czyjego interesu prawnego lub uprawnienia dotyczy postępowanie. Natomiast w postępowaniu toczącym się na podstawie art.101 ust.1 u.s.g. stroną może być tylko taki podmiot, którego interes prawny lub uprawnienie zostały naruszone zaskarżoną uchwałą.
Należy zaznaczyć, iż skarga z art.101 ust.1 ustawy z 8 marca 1990r. nie jest skargą powszechną (actio popularis), służącą każdemu kto zarzuca uchwale naruszenie porządku prawnego. Intencją tego przepisu nie jest uczynienie z sądu organu odwoławczego, z którego będzie mogła korzystać każda osoba jeżeli uzna, że uchwała jest sprzeczna z prawem. Konieczną przesłanką wniesienia takiej skargi jest wykazanie, że uchwała narusza interes prawny lub uprawnienie osoby skarżącej (wyrok NSA z 4 czerwca 2005r. w spr. OSK 1563/04 – Lex nr 171196, wyrok WSA w Warszawie z 1 czerwca 2005r. w spr. II SA/Wa 2375/04).
W rozpoznawanej sprawie, w ocenie sądu, brak jest podstaw do uznania, że zaskarżona uchwała narusza interes prawny lub uprawnienie A. K.
Zaskarżona uchwała określa liczbę punktów sprzedaży napojów alkoholowych oraz zasady usytuowania ich miejsc sprzedaży i podawania na terenie gminy Parzęczew.
A. K. zakwestionowała poszczególne zapisy uchwały zaznaczając, że naruszają one przepisy ustawy z dnia 26 października 1982r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz.U. nr 70 z 2007r. poz. 473 z późn. zm.). Skarżąca podniosła w skardze, że mieszka w sąsiedztwie jednego ze sklepów i widzi jak gromadzą się tam osoby nietrzeźwe, w tym także młodzież, zaś sam sklep jest usytuowany w pobliżu szkoły podstawowej i przedszkola.
Przede wszystkim należy podnieść, że skarżąca nie jest adresatem zaskarżonej uchwały. Uchwała jest skierowana do podmiotów zamierzających ubiegać się o uzyskanie zezwolenia na sprzedaż i podawanie napojów alkoholowych oraz do organów administracji wydających takie zezwolenia. A. K. nie zamierza ubiegać się o wydanie takiego zezwolenia, a przynajmniej nic takiego nie wynika z zebranego materiału dowodowego. Uchwała nie jest zatem skierowana do skarżącej.
Zaskarżona uchwała nie reguluje praw i obowiązków A. K. Nie kształtuje ona bezpośrednio jej sytuacji prawnej. Nie pozbawia bowiem przysługujących jej uprawnień ani nie uniemożliwia ich realizację jak również nie nakłada na nią żadnych obowiązków.
Okoliczność, że skarżąca mieszka w sąsiedztwie sklepu spożywczego, w którym sprzedawane są napoje alkoholowe i widzi jak przed sklepem gromadzą się osoby nietrzeźwe, w tym także młodzież, zaś w pobliżu znajduje się szkoła podstawowa i przedszkole, w żaden sposób nie wpływa negatywnie na jej sytuacje prawną. Wymienione okoliczności nie ingerują w sferę jej praw i obowiązków.
Należy zaznaczyć, że interes prawny strony skarżącej w rozumieniu art.101 ust.1 u.s.g. musi wynikać z normy prawa materialnego o czym była mowa we wcześniejszej części rozważań. Na skarżącym spoczywa obowiązek wykazania istnienia takiego interesu lub uprawnienia (wynikających z prawa materialnego) jak również tego, że interes ten bądź uprawnienie zostały naruszone poprzez zapis zaskarżonej uchwały. Strona skarżąca musi zatem wykazać istnienie związku polegającego na tym, że uchwała narusza (pozbawia, ogranicza, uniemożliwia) jego interes prawny lub uprawnienie. A. K. takiego związku nie wykazała. Nie wskazała ona przepisu prawa materialnego z którego wywodzi swój interes prawny lub uprawnienie jak również tego, że zaskarżona uchwała narusza ten interes lub uprawnienie.
Prawie całą treść skargi jak również całą treść pisma procesowego z dnia 3 lutego 2014r. poświęcono zarzutom stawianym zaskarżonej uchwale zmierzającym do wykazania, że narusza ona przepisy ustawy z 26 października 1982r. Skarżąca nie wskazała jednak przepisu prawa materialnego z którego wynika jej interes prawny lub uprawnienie ani tego, że uchwała naruszyła ten interes.
Podkreślić należy, że skarga o której mowa w art.101 ust.1 u.s.g. nie jest skargą powszechną, którą może złożyć każdy kto uważa, że uchwała narusza porządek prawny. Sąd administracyjny nie jest sądem odwoławczym, który jest zobowiązany rozpoznać skargę każdej osoby zarzucającej uchwale naruszenie przepisów prawa. Legitymację do wniesienia skargi przysługuje tylko takiej osobie, której interes prawny lub uprawnienie zostały naruszone przez uchwałę. A. K. takiego naruszenia nie wykazała co uzasadniało oddalenie jej skargi. Podnieść należy, że w judykaturze i piśmiennictwie utrwalony został pogląd, iż ustalenie braku legitymacji procesowej po stronie wnoszącego skargę jest przesłanką materialnoprawną i z tego względu skutkuje oddaleniem skargi, a nie jej odrzuceniem. W tych warunkach, nie stwierdziwszy naruszenia interesu prawnego strony skarżącej, sąd nie ma możliwości badania zaskarżonego aktu z urzędu, choćby jego wadliwość była oczywista (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 października 1987 r., sygn. akt III PAN 1/87; postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 6 października 2006 r., sygn. akt II FSK 1250/05 oraz W. Kisiel, Legitymacja jednostki do zaskarżania uchwał samorządowych (w orzecznictwie sądów administracyjnych, ZNSA 2009, nr 3, s. 51). Wobec tego, iż skarżąca nie była legitymowana do wniesienia skargi na podstawie art.101 ust.1 ustawy z 30 sierpnia 1990r. sąd oddalił skargę A. K. w oparciu o treść art.151 ustawy z 30 sierpnia 2002r.
d.j.
Nietezowane
Artykuły przypisane do orzeczenia
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.
Skład sądu
Janusz Nowacki /sprawozdawca/Krzysztof Szczygielski
Małgorzata Łuczyńska /przewodniczący/
Sentencja
Dnia 28 marca 2014 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi – Wydział III w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Małgorzata Łuczyńska, Sędziowie Sędzia NSA Janusz Nowacki (spr.), Sędzia WSA Krzysztof Szczygielski, , Protokolant specjalista Agnieszka Kowalik, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 28 marca 2014 roku sprawy ze skarg A.K. i Wojewody Łódzkiego na uchwałę Rady Gminy w Parzęczewie z dnia 30 października 2008 roku nr XXIV/231/08 w przedmiocie ustalenia liczby punktów sprzedaży napojów alkoholowych oraz zasad usytuowania miejsc sprzedaży i podawania napojów alkoholowych na terenie Gminy Parzęczew 1. stwierdza nieważność § 2 ust. 1, ust. 4 i ust. 5 oraz § 5 zaskarżonej uchwały, 2. oddala skargę A.K., 3. stwierdza, że zaskarżona uchwała w części określonej w punkcie 1 nie podlega wykonaniu do dnia uprawomocnienia się wyroku, 4. zasądza od Gminy Parzęczew na rzecz Wojewody Łódzkiego kwotę 240 (dwieście czterdzieści) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania.
Uzasadnienie
W dniu 30 sierpnia 2008r. Rada Gminy w Parzęczewie podjęła uchwałę Nr XXIV/231/08 w sprawie ustalenia liczby punktów sprzedaży napojów alkoholowych zawierających powyżej 4,5% alkoholu z wyjątkiem piwa, przeznaczonych do spożycia poza miejscem sprzedaży, jak i w miejscu sprzedaży oraz zasad usytuowania miejsc sprzedaży i podawania napojów alkoholowych na terenie gminy Parzęczew. Uchwałę podjęto na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 15 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz. U. z 2001r., nr 142, poz. 1591 ze zm.) oraz art. 12 ust. 1 i 2 i art. 14 ust. 6 ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (t.j. Dz.U. z 2007r., nr 70, poz. 473 ze zm.). W § 1 uchwały dla terenu gminy ustalono 25 punktów sprzedaży napojów alkoholowych powyżej 4,5 % alkoholu (z wyjątkiem piwa) przeznaczonych do spożycia poza miejscem sprzedaży i 10 punktów sprzedaży napojów alkoholowych powyżej 4,5 % alkoholu (z wyjątkiem piwa) przeznaczonych do spożycia w miejscu sprzedaży.
W § 2 ust. 1 uchwały wskazano, że nie wydaje się zezwoleń na prowadzenie sprzedaży napojów w obiektach wymienionych 14 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałania alkoholizmowi. Punkty sprzedaży i podawania napojów alkoholowych nie mogą być usytuowane w odległości mniejszej niż 20 m. od granicy placówek oświatowo - wychowawczych i kościołów (§ 2 ust. 2). Pomiar odległości dokonuje się wzdłuż ciągów komunikacyjnych od drzwi wejściowych miejsc określonych w ust.2, do drzwi wejściowych miejsc sprzedaży lub podawania napojów alkoholowych (§ 2 ust. 3). W przypadkach uzasadnionych miejscowymi warunkami lokalowymi i terenowymi zezwolenie na sprzedaż napojów alkoholowych w miejscach usytuowanych w odległości mniejszej niż 20m., od obiektów i placówek wymienionych w ust. 2 może być wydane po uprzednim uzyskaniu pisemnej opinii właścicieli, administratorów lub zarządców tych obiektów, zastrzeżeniem ust.5 (§ 2 ust. 4). W przypadku, gdy przedsiębiorca zamierzający prowadzić sprzedaż napojów alkoholowych, nie otrzyma od właściciela, administratora lub zarządcy obiektu wymienionego w ust. 4 odpowiedzi w terminie 14 dni od dnia doręczenia wniosku o wydanie opinii, uznaje się, że uzyskał opinię pozytywną - na podstawie kopii wniosku z potwierdzeniem doręczenia oraz pisemnego oświadczenia przedsiębiorcy o braku odpowiedzi w terminie 14 dni od dnia doręczenia wniosku, pod warunkiem, iż we wniosku zawarto prośbę o udzielenie odpowiedzi w tym terminie (§ 2 ust. 5). Zgodnie natomiast z § 4 uchwały, miejscami sprzedaży i podawania napojów alkoholowych oprócz wymienionych w art. 96 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi są ponadto: 1) lokale gastronomiczne; 2) kawiarnie; 3) ogródki wydzielone przy tych lokalach.
Dopuszcza się możliwość funkcjonowania tzw. "ogródków piwnych" na wolnym powietrzu ze sprzedażą i podawaniem napojów alkoholowych, usytuowanych przy punktach, w których prowadzona jest sprzedaż napojów alkoholowych (§ 5 ust. 1). Ogródek piwny prowadzony jest na zasadzie odrębnego zezwolenia wydanego na sprzedaż napojów alkoholowych przeznaczonych do spożycia w miejscu sprzedaży (§ 5 ust. 2). Ogródek piwny nie może być usytuowany bliżej niż 50 metrów od placówek oświatowo - wychowawczych i kościołów. Pomiaru odległości dokonuje się jak w § 2 ust.3 uchwały. Warunkiem prowadzenia "ogródka piwnego" jest:
1) posiadanie tytułu prawnego do korzystania z nieruchomości,
2) pisemne zobowiązanie przedsiębiorcy do utrzymania czystości i porządku na terenie "ogródka piwnego" oraz wokół niego,
3) estetyczne ogrodzenie "ogródka piwnego" w celu zapewnienia szeroko rozumianego bezpieczeństwa,
4) lokalizacja "ogródka piwnego" powinna spełniać wymogi w zakresie bezpieczeństwa ruchu drogowego i swobody ruchu pieszych na ciągach komunikacyjnych,
5) stworzenie elementarnych warunków sanitarnych w postaci dostępu do toalety dla konsumentów,
6) ustawienie w "ogródku piwnym" koszy na odpadki,
7) posiadanie co najmniej 2 stolików konsumpcyjnych wraz z odpowiednią ilością miejsc siedzących,
8) posiadanie decyzji właściwego państwowego inspektora sanitarnego, która potwierdzi spełnienie warunków sanitarnych "ogródka piwnego".
9) lokalizacja ogródka piwnego nie może zakłócać ciszy i spokoju mieszkańców sąsiednich posesji.
Pismem z dnia 12 czerwca 2013r. (data wpływu pisma do Rady Gminy w Parzęczewie – 12 sierpnia 2013r.) A. K. wezwała Radę Gminy w Parzęczewie w trybie art. 101 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym do usunięcia naruszenia prawa poprzez uchylenie uchwały z dnia 30 października 2008r., Nr XXIV/231/08. Zaskarżonej uchwale zarzuciła naruszenie zasad techniki prawodawczej poprzez powtarzanie w § 2 ust. 1 uchwały zapisów z art. 14 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi oraz przekroczenie delegacji ustawowej zawartej w cyt. ustawie przez wprowadzanie procedury wydawania zezwoleń na ogródki piwne (§ 5), dopuszczenie do wydania zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych w punkcie usytuowanym w budynku wielorodzinnym bez wymaganej ustawowo zgody właściciela, administratora, czy zarządcy budynku (§ 2 ust. 5) i dopuszczenie do wydawania zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych w miejscach, które są usytuowane w odległości mniejszej, niż ustalona w uchwale (§ 2 ust. 4). Ponadto zarzuciła brak informacji o zasadach usytuowania miejsc sprzedaży napojów alkoholowych.
W piśmie z dnia 19 sierpnia 2013r., stanowiącym odpowiedź na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa Rada Gminy w Parzęczewie wskazała, że uchwała została podjęta zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa, organ nadzoru nie wniósł zastrzeżeń i nie uchylił powyższej uchwały. Powyższe pismo zgodnie z nadesłaną kserokopią książki nadawczej zostało wysłane do skarżącej w dniu 21 sierpnia 2013r.
Pismem z dnia 6 września 2013r. Wojewoda Łódzki wezwał Radę Gminy w Parzęczewie do usunięcia naruszenia prawa w uchwale z dnia 30 października 2008r. nr XXIV/231/08 poprzez dokonanie odpowiednich zmian w uchwale w terminie 30 dni od otrzymania pisma pod rygorem zaskarżenia uchwały do sądu administracyjnego. W uzasadnieniu pisma podniesiono, że uchwała z 30 października 2008r. między innymi w przepisach § 2 ust.4 i 5 oraz w § 5 wykroczyła poza zakres upoważnienia ustawowego oraz naruszyła zasady techniki prawodawczej poprzez powtarzanie unormowań ustawowych. W związku z czym uchwała winna być zmieniona.
Pismem z dnia 1 października 2013r. Rada Gminy w Parzęczewie poinformowała Wojewodę Łódzkiego, że nie będzie dokonywać zmian w uchwale z 30 października 2008r.
W dniu 20 września 2013r. A. K. na podstawie art. 101 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym wniosła skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego na uchwałę Rady Gminy Parzęczewie nr XXIV/231/08 z dnia 30 października 2008 roku. Wniosła o uchylenie w całości zaskarżonej uchwały. Podała, że uchwała Rady Gminy Parzęczewie nr XXIV/231/08 zawiera szereg zapisów sprzecznych zasadami techniki prawodawczej, tj. powtarza zapisy zawarte w art. 14 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi i wykracza poza zakres upoważnienia ustawowego m.in. poprzez wprowadzenie procedury wydawania zezwoleń na ogródki piwne (§5 uchwały), dopuszczenie przez organ zezwalający do wydania zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych w punkcie usytuowanym w budynku wielorodzinnym bez wymaganej ustawowo zgody właściciela, administratora czy zarządcy budynku (§ 2 pkt 5 uchwały) i dopuszczenie do wydawania zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych w miejscach, które są usytuowane w odległości mniejszej niż ustalona w przedmiotowej uchwale.
Skarżąca wskazała, że kwestionowana uchwała jest źródłem wielu zjawisk patologicznych występujących na terenie gminy, a działania Wójta Gminy Parzęczew są sprzeczne z założeniami ustawy o przeciwdziałaniu alkoholizmowi i de facto promują spożycie napojów alkoholowych oraz kształtują negatywne wzorce w zakresie sposobu spożywania napojów alkoholowych. Wśród przedsiębiorców, którzy posiadają zezwolenie jedynie na sprzedaż alkoholi z przeznaczeniem do spożycia poza miejscem sprzedaży, na terenie Gminy Parzęczew powszechna jest praktyka organizowania tzw. "ogródków piwnych" w obrębie sklepu, poprzez umieszczenie stolików na terenie prywatnym. Skarżąca wyjaśniła, że mieszka w sąsiedztwie jednego ze sklepów na terenie Gminy Parzęczew i jest świadkiem obywających się na terenie sklepu zgromadzeń osób nietrzeźwych, w tym także młodzieży. Sklep usytuowany jest w pobliżu szkoły podstawowej i przedszkola, a Wójt Gminy Parzęczew pomimo przedstawienia ewidentnych dowodów wskazujących na okoliczność spożywania napojów alkoholowych w obrębie sklepu niezgodnie z warunkami udzielonymi w zezwoleniu nie wszczął postępowania administracyjnego w sprawie cofnięcia koncesji na sprzedaż napojów alkoholowych.
W odpowiedzi na skargę A. K. Rada Gminy w Parzęczew wniosła o jej oddalenie.
W piśmie procesowym z dnia 4 lutego 2013r. skarżąca podtrzymując swoją dotychczasową argumentację podkreśliła, że uchwała została wydana z naruszeniem art. 12 ust. 2 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, jest sprzeczna z założeniami ustawy, niejasna, nieprecyzyjna i cechuje się całkowitą dowolnością na etapie stosowania prawa miejscowego w zakresie określenia miejsc usytuowania punktów sprzedaży i podawania napojów alkoholowych wobec obiektów chronionych.
W dniu 4 grudnia 2013r. Wojewoda Łódzki wniósł do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi skargę na uchwałę Rady Gminy Parzęczew nr XXIV/231/08 z dnia 30 października 2008 roku. Organ nadzoru zarzucił uchwale naruszenie w § 2 ust.1,4 i 5 oraz w § 5 przepisów art.12 ust.2 i art.14 ust.6 ustawy z dnia 26 października 1982r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz.U. z 2012r. poz. 1356 z późn. zm.) poprzez przekroczenie upoważnienia ustawowego zawartego w przepisach wymienionej ustawy. Zarzucił także, że w § 2 ust.1 uchwały powtórzono unormowania zawarte w art.14 ustawy z 26 października 1982r. co stanowi naruszenie § 118 w związku z § 143 załącznika do rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z 20 czerwca 2002r. w sprawie "Zasad Techniki Prawodawczej (Dz.U. nr 100 poz.908).
W uzasadnieniu skargi podniesiono, że unormowania zawarte w § 2 ust.4 i 5 oraz w § 5 uchwały w żaden sposób nie mieszczą się w delegacji ustawowej wynikającej zarówno w art.12 ust.2 jak i w art.14 ust.6 ustawy z 26 października 1982r. Podniesiono także że zapis § 2 ust.1 uchwały jest powtórzeniem art.14 wymienionej ustawy co stanowi naruszenie § 118 w związku z § 143 załącznika do rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z 20 czerwca 2002r. W konkluzji Wojewoda Łódzki wnosił o stwierdzenie nieważności § 2 ust.1,4 i 5 oraz § 5 zaskarżonej uchwały.
W odpowiedzi na skargę Wojewody Łódzkiego Rada Gminy w Parzęczewie wnosiła o jej oddalenie. W uzasadnieniu podniesiono, że uchwała z 30 października 2008r. została podjęta zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa i brak jest podstaw do jej uchylenia.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi zważył, co następuje:
Skarga Wojewody Łódzkiego jest uzasadniona.
Zgodnie z art. 3 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 roku – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012r. poz. 270 ze zm.), zwanej dalej jako p.p.s.a., sądy administracyjne sprawują kontrolę działalności administracji publicznej i stosują środki przewidziane w ustawie.
W myśl art. 3 § 1 pkt 5 p.p.s.a. kontrola działalności administracji publicznej obejmuje orzekanie w sprawach skarg na:
5) akty prawa miejscowego organów jednostek samorządu terytorialnego i terenowych organów administracji rządowej
Stosownie natomiast do treści art. 147 § 1 p.p.s.a. sąd uwzględniając skargę na uchwałę lub akt, o których mowa w art. 3 § 2 pkt 5 i 6 stwierdza nieważność tej uchwały lub aktu w całości lub w części albo stwierdza, że zostały wydane z naruszeniem prawa jeżeli przepis szczególny wyłącza stwierdzenie ich nieważności.
W niniejszej sprawie Wojewoda Łódzki wniósł skargę do sądu na podstawie art.93 ust.1 ustawy z dnia 8 marca 1990r. o samorządzie gminnym (Dz.U. z 2013r. poz. 594) zwanej dalej u.s.g. Zgodnie z treścią art.91 ust.1 wymienionej ustawy uchwała lub zarządzenie organu gminy sprzeczne z prawem są nieważne. O nieważności uchwały lub zarządzenia w całości lub w części orzeka organ nadzoru w terminie nie dłuższym niż 30 dni od dnia doręczenia uchwały lub zarządzenia, w trybie określonym w art. 90.
W myśl art.93 ust.1 u.s.g. po upływie terminu wskazanego w art. 91 ust. 1 organ nadzoru nie może we własnym zakresie stwierdzić nieważności uchwały lub zarządzenia organu gminy. W tym przypadku organ nadzoru może zaskarżyć uchwałę lub zarządzenie do sądu administracyjnego.
Przedmiotem skargi organu nadzoru w niniejszej sprawie jest uchwała nr XXIV/231/08 Rady Gminy w Parzęczewie z dnia 30 października 2008r. w sprawie ustalenia liczbę punktów sprzedaży napojów alkoholowych zawierających powyżej 4,5% alkoholu z wyjątkiem piwa, przeznaczonych do spożycia poza miejscem sprzedaży, jak i w miejscu sprzedaży oraz zasad usytuowania miejsc sprzedaży i podawania napojów alkoholowych na terenie gminy Parzęczew.
Zaskarżona uchwała została podjęta na podstawie art.12 ust.1 i 2 oraz art.14 ust.6 ustawy z dnia 26 października 1982r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz.U. nr 702 z 2007r. poz.473 z późn. zm.) zwnej dalej u.w.t.
Zgodnie z treścią art.12 ust.1 wymienionej ustawy, w brzmieniu obowiązującym w dacie wydania zaskarżonej uchwały, rada gminy ustala, w drodze uchwały, dla terenu gminy (miasta) liczbę punktów sprzedaży napojów zawierających powyżej 4,5 % alkoholu (z wyjątkiem piwa), przeznaczonych do spożycia poza miejscem sprzedaży jak i w miejscu sprzedaży.
W myśl art.12 ust.2 u.w.t. rada gminy ustala, w drodze uchwały, zasady usytuowania na terenie gminy miejsc sprzedaży i podawania napojów alkoholowych.
Zgodnie z treścią art.14 ust.6 u.w.t. w innych niewymienionych w art.14 ust.1 -5 miejscach obiektach lub na określonych obszarach gminy, ze względu na ich charakter, rada gminy może wprowadzić czasowy lub stały zakaz sprzedaży, podawania, spożywania oraz wnoszenia napojów alkoholowych.
Z przepisu art.12 ust.1 i 2 u.w.t. wynika, że rada gminy jest upoważniona do ustalenia w drodze uchwały liczby punktów sprzedaży napojów alkoholowych powyżej 4,5% oraz zasad usytuowania na terenie gminy miejsc sprzedaży i podawania napojów alkoholowych. Przez sformułowanie "zasady usytuowania na terenie gminy miejsc sprzedaży i podawania napojów alkoholowych" należy rozumieć określenie położenia punktów sprzedaży tych napojów względem obiektów użyteczności publicznej (np. szkół, przedszkoli, zakładów pracy) lub innych obiektów, które rada gminy uzna za zasługujące na szczególną ochronę. To inaczej rozmieszczenie punktów sprzedaży napojów alkoholowych względem miejsc chronionych. Swoboda gminy w ustalaniu takich zasad nie jest jednak pełna. Jest ona ograniczona obowiązkiem realizacji celów ustawy z 26 października 1982r. Wymienione zasady muszą być zgodne z ogólnymi założeniami wymienionej ustawy. Pogląd taki wyraził WSA w Poznaniu w wyrokach z 25 stycznia 2012r. w spr. IV SA/Po 1056/11, z 30 listopada 2011r. w spr. IV SA/Po 737/11 i z 11 sierpnia 2011r. w spr. IV SA/Po 440/11, WSA w Szczecinie w wyroku z 12 stycznia 2012r. w spr. II SA/Sz 1135/11, WSA w Gorzowie Wlkp. w wyroku z 10 sierpnia 2010r. w spr. II SA/Go 549/10 i WSA w Warszawie w wyroku z 9 grudnia 2009r. w spr. IV SA/Wa 1762/09.
W rozpoznawanej sprawie Wojewoda Łódzki zaskarżył cztery następujące przepisy uchwały z dnia 30 października 2008r.:
1. § 2 ust.1
2. § 2 ust.4
3. § 2 ust.5
4. § 5
Ad 1)
Uzasadniony jest zarzut skargi naruszenia prawa przez przepis § 2 ust.1. Zgodnie z treścią tego przepisu nie wydaje się zezwoleń na prowadzenie sprzedaży napojów w obiektach wymienionych art. 14 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałania alkoholizmowi.
Z wymienionego przepisu wynika, że nie są wydawane zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych w obiektach wymienionych w art.14 ustawy z 26 października 1982r. Należy zaznaczyć, że w przepisie art.14 ust.1 – 4 u.w.t. określono miejsca gdzie zabrania się sprzedaży tych napojów. Przepis § 2 ust.1 zaskarżonej uchwały powtarza zatem zapis ustawowy co do miejsc gdzie zabroniona jest sprzedaż napojów alkoholowych. Miejsca w których istnieje zakaz sprzedaży tych napojów zostały określone w art. 14 u.w.t. i w § 2 ust.1 uchwały powtórzono w istocie , choć nie dosłownie, normą ustawową.
Zaznaczyć należy, że akt prawa miejscowego nie może wykraczać poza zakres ustawowego upoważnienia do jego wydania ani być niezgodny z innymi powszechnie obowiązującymi przepisami prawa. Jednymi z takich przepisów są przepisy rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 czerwca 2002r. w sprawie "Zasad i techniki prawodawczej" (Dz.U. nr 100 poz.908) zwanego dalej Z.D.T. W myśl § 115 i § 137 w związku z § 143 Z.D.T. w akcie prawa miejscowego zamieszcza się tylko przepisy regulujące sprawy przekazane do unormowania w upoważnieniu ustawowym i nie powtarza się w tym akcie przepisów ustaw, ratyfikowanych umów międzynarodowych i rozporządzeń. Z wymienionych zasad wynika niedopuszczalność powtarzania w akcie prawa miejscowego uregulowań ustawowych. Uchwała nie może zatem jeszcze raz regulować tego co zostało już wcześniej unormowane przez ustawodawcą i co stanowi przepis powszechnie obowiązujący gdyż może to wywołać u adresatów norm, przekonanie, że transponowane na grunt lokalny normy prawa powszechnie obowiązującego są jedynie normami prawa miejscowego, które wiążą wyłącznie na obszarze właściwości lokalnego prawodawcy. Nadto może się pojawić wątpliwość, która z norm (uchwała czy ustawa) i w jakim zakresie znajduje zastosowanie gdy w uchwale powtórzone zostanie tylko część regulacji odnoszącej się do danej kwestii czyli gdy na grunt uchwały przeniesiony zostanie jedynie fragment ustawy. Dodatkowo należy podnieść, że powtarzanie w akcie prawa miejscowego uregulowań ustawowych może spowodować także komplikacje w zakresie ustalenia obowiązującego stanu prawnego gdy dojdzie do uchylenia przepisu ustawy, który wcześniej został powtórzony w uchwale a który później nie zostanie na czas usunięty przez uchwałodawcę. W orzecznictwie sądów administracyjnych jest powszechnie przyjęty pogląd o niedopuszczalności powtarzania w akcie prawa miejscowego unormowań ustawowych i w sytuacji gdy akt ten powtarza uregulowanie ustawowe stanowi to istotne naruszenie prawa uzadniające stwierdzenie nieważności takiego unormowania. Pogląd taki wyraził NSA w wyroku z 21 grudnia 1993r. w spr. SA/Wr 1739/93, WSA w Lublinie w wyroku z 26 maja 2011r. w spr. III SA/Lu 131/11, WSA w Poznaniu w wyroku z 23 listopada 2011r. w spr. IV SA/Po 977/11 i WSA we Wrocławiu w wyroku z 20 maja 2008r. w spr. III SA/Wr 204/08. Sąd w obecnym składzie podzielił poglądy wyrażone w wymienionych orzeczeniach.
W rozpoznawanej sprawie przepis § 2 ust.1 zaskarżonej uchwały w zasadzie powtarza unormowanie zawarte w art.14 u.w.t. Nie jest to powtórzenie dosłowne lecz jego istota jest zbieżna z treścią art.14 u.w.t. Można zatem uznać, że przepis § 2 ust.1 jest powtórzeniem uregulowania ustawowego co stanowi istotne naruszenie prawa.
Ad 2 i 3 )
Uzasadniony jest zarzut skargi istotnego naruszenia prawa przez przepis § 2 ust.4 i 5 uchwały.
Zgodnie z treścią § 2 ust.4 uchwały w przypadkach uzasadnionych miejscowymi warunkami lokalowymi i terenowymi zezwolenie na sprzedaż napojów alkoholowych w miejscach usytuowanych w odległości mniejszej niż 20m., od obiektów i placówek wymienionych w ust. 2 może być wydane po uprzednim uzyskaniu pisemnej opinii właścicieli, administratorów lub zarządców tych obiektów, zastrzeżeniem ust.5.
W myśl § 2 ust.5 uchwały w przypadku, gdy przedsiębiorca zamierzający prowadzić sprzedaż napojów alkoholowych, nie otrzyma od właściciela, administratora lub zarządcy obiektu wymienionego w ust. 4 odpowiedzi w terminie 14 dni od dnia doręczenia wniosku o wydanie opinii, uznaje się, że uzyskał opinię pozytywną - na podstawie kopii wniosku z potwierdzeniem doręczenia oraz pisemnego oświadczenia przedsiębiorcy o braku odpowiedzi w terminie 14 dni od dnia doręczenia wniosku, pod warunkiem, iż we wniosku zawarto prośbę o udzielenie odpowiedzi w tym terminie.
Z przepisu § 2 ust.4 w związku z ust. 2 wynika, że dopuszczalne jest usytuowanie punktu sprzedaży napojów alkoholowych w odległości mniejszej niż 20 metrów od granicy placówek oświatowo – wychowawczych i kościołów jeżeli jest to uzasadnione warunkami lokalowymi i terenowymi.
Należy zaznaczyć, że odległość 20 metrów jest niewielką odległością od obiektów chronionych przy czym jej pomiar następuje wzdłuż ciągów komunikacyjnych od drzwi wejściowych obiektu chronionego do drzwi wejściowych punktu sprzedaży napojów alkoholowych (§ 2 ust.3 uchwały). Jest rzeczą powszechnie znaną, że drzwi wejściowe znajdują się na ogół na środku elewacji a więc sposób pomiaru odległości określony w § 2 ust.3 uchwały oznacza, że punkt sprzedaży może sąsiadować z obiektem chronionym (np. ze szkołą, przedszkolem czy kościołem) i w świetle uchwały jest to dopuszczalne. Organ gminy ma swobodę w określeniu zasad usytuowania punktów sprzedaży napojów alkoholowych lecz swoboda ta nie jest pełna. Jest ona ograniczona przez obowiązek realizowania celów ustawy. Cele te wynikają natomiast z tytułu samej ustawy, z jej preambuły oraz z przepisów art.1 i 2 ustawy. Z zapisów tych wynika, że życie obywateli w trzeźwości jest niezbędnym warunkiem moralnego i materialnego dobra Narodu zaś jednostki samorządu terytorialnego są zobowiązane podejmować działania zmierzające do ograniczenia spożycia napojów alkoholowych. Nie ulega wątpliwości, że zapis zaskarżonej uchwały dopuszczający usytuowanie punktów sprzedaży napojów alkoholowych od obiektów chronionych w odległości mniejszej niż 20 metrów, co może w praktyce oznaczać, że oba obiekty mogą ze sobą sąsiadować, nie jest realizacją założeń ustawy. Pozwala bowiem aby tuż obok szkoły, przedszkola czy kościoła znajdował się punkt sprzedaży napojów alkoholowych. W sytuacji gdy określony jest cel ustawy zaś organ gminy wykonując ustawę wydaje akt, który nie realizuje tego celu to oznacza, że zapis aktu jest sprzeczny z ustawą. Zapis taki jest zatem niezgodny z prawem. Pogląd taki wyraził NSA w wyrokach z 13 stycznia 1995r. w spr. SA/Kr 2937/94 i z 23 stycznia 1996r. w spr. II SA 2792/95, WSA w Lublinie w wyroku z 26 listopada 2009r. w spr. III SA/Lu 337/09 i WSA w Poznaniu w wyroku z 25 stycznia 2012r. w spr. IV SA/Po 1056/11. Sąd w obecnym składzie podzielił poglądy wyrażone w wymienionych orzeczeniach.
W rozpoznawanej sprawie sąd uznał, że przepis § 2 ust.4 uchwały, dopuszczający usytuowanie punktów sprzedaży napojów alkoholowych w odległości mniejszej niż 20 metrów od placówek oświatowo - wychowawczych i kościołów, nie realizuje celów ustawy z 26 października 1982r. Przepis ten jest sprzeczny z założeniami wymienionej ustawy a tym samym jako sprzeczny z prawem podlega stwierdzeniu nieważności.
Nadto w przepisie § 2 ust.4 użyto sformułowania " w przypadkach uzasadnionych miejscowymi warunkami lokalowymi i terenowymi". Jest to określenie nieprecyzyjne i ogólnikowe. Umożliwia ono dowolną interpretację na etapie stosowania prawa. Nie wiadomo bowiem jak należy rozumieć pojęcie "miejscowe warunki lokalowe i terenowe". Użycie w akcie prawa miejscowego sformułowań niejasnych, ogólnikowych i nieprecyzyjnych budzi istotne zastrzeżenia z punktu widzenia wymogu precyzyjnego formułowania prawa wynikającego z zasad prawidłowej techniki legislacyjnej.
Dodać również należy, że w przepisie § 2 ust.4 uzależniono wydanie zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych od uzyskania pisemnej opinii właścicieli, administratorów lub zarządców obiektu. Uzależnienie wymogu uzyskania zezwolenia na sprzedaż wymienionych napojów od zajęcia stanowiska przez osoby trzecie jest niedopuszczalne (por. wyrok NSA z 26 lutego 1999r. w spr. 739/98, wyrok WSA w Rzeszowie z 16 października 2008r. w spr. II SA/Rz 307/08, wyrok WSA w Gliwicach z 29 lipca 2009r. w spr. III SA/Gl 455/09, wyrok WSA w Gorzowie Wlkp. z 1 września 2010r. w spr. II SA/Gl 550/10 i wyrok WSA w Poznaniu z 23 listopada 2011r. w spr. IV SA/Po 977/11).
Organ gminy z mocy ustawy został upoważniony do ustalenia zasad usytuowania miejsc sprzedaży i podawania napojów alkoholowych. W upoważnieniu tym nie mieści się jednak uzależnienie usytuowania takich miejsc od wyrażenia opinii osób trzecich. Organ gminy nie może zatem określać takich wymogów gdyż wykraczają one poza pojęcie "usytuowania".
Konsekwencją sprzeczności z prawem przepisu § 2 ust.4 jest również konieczność stwierdzenia nieważności § 2 ust.5. Przepis § 2 ust.5 jest bowiem ściśle związany z § 2 ust.4. Nawiązuje on do treści ustępu 4 gdyż dotyczy sytuacji gdy właściciel, administrator lub zarządca obiektu w terminie 14 dni nie otrzyma zgody, o której mowa w ustępie 4. W sytuacji gdy przepis § 2 ust.4 jest sprzeczny z prawem to skutkuje to również koniecznością stwierdzenia nieważności § 2 ust.5.
Ad 4)
Uzasadniony jest również zarzut skargi sprzeczności z prawem przepisu § 5 zaskarżonej uchwały.
Wymieniony przepis posiada następujące brzmienie:
1.Dopuszcza się możliwość funkcjonowania tzw. "ogródków piwnych" na wolnym powietrzu ze sprzedażą i podawaniem napojów alkoholowych, usytuowanych przy punktach, w których prowadzona jest sprzedaż napojów alkoholowych.
2.Ogródek piwny prowadzony jest na zasadzie odrębnego zezwolenia wydanego na sprzedaż napojów alkoholowych przeznaczonych do spożycia w miejscu sprzedaży.
3.Ogródek piwny nie może być usytuowany bliżej niż 50 metrów od placówek oświatowo - wychowawczych i kościołów.
4.Pomiaru odległości dokonuje się jak w § 2 ust.3 uchwały.
5.Warunkiem prowadzenia "ogródka piwnego" jest:
1) posiadanie tytułu prawnego do korzystania z nieruchomości,
2) pisemne zobowiązanie przedsiębiorcy do utrzymania czystości i porządku na terenie "ogródka piwnego" oraz wokół niego,
3) estetyczne ogrodzenie "ogródka piwnego" w celu zapewnienia szeroko rozumianego bezpieczeństwa,
4) lokalizacja "ogródka piwnego" powinna spełniać wymogi w zakresie bezpieczeństwa ruchu drogowego i swobody ruchu pieszych na ciągach komunikacyjnych,
5) stworzenie elementarnych warunków sanitarnych w postaci dostępu do toalety dla konsumentów,
6) ustawienie w "ogródku piwnym" koszy na odpadki,
7) posiadanie co najmniej 2 stolików konsumpcyjnych wraz z odpowiednią ilością miejsc siedzących,
8) posiadanie decyzji właściwego państwowego inspektora sanitarnego, która potwierdzi spełnienie warunków sanitarnych "ogródka piwnego".
9) lokalizacja ogródka piwnego nie może zakłócać ciszy i spokoju mieszkańców sąsiednich posesji.
Należy zaznaczyć, że w ustawie z 26 października 1982r. nie występuje takie pojęcie jak "ogródek piwny". W przepisie art.18 wymienionej ustawy uregulowano tylko dwa rodzaje zezwoleń a mianowicie na sprzedaż napojów alkoholowych przeznaczonych do spożycia w miejscu sprzedaży oraz na sprzedaż napojów alkoholowych przeznaczonych do spożycia poza miejscem sprzedaży. W sytuacji gdy właściciel punktu prowadzącego sprzedaż napojów alkoholowych przeznaczonych do spożycia poza miejscem sprzedaży ma zamiar prowadzić ogródek piwny to winien uzyskać zezwolenie na sprzedaż napojów alkoholowych przeznaczonych do spożycia w miejscu sprzedaż. Natomiast gdy posiada już takie zezwolenie (tzn. zezwolenie na sprzedaż napojów alkoholowych przeznaczonych do spożycia w miejscu sprzedaży) to w jego ramach może prowadzić sprzedaż napojów alkoholowych w ogródku piwnym.
W przepisie § 5 ust.1 zaskarżonej uchwały określono przesłanki dopuszczalności funkcjonowania ogródków piwnych z zaznaczeniem jakiego rodzaju obrót napojów alkoholowych może być w nim prowadzony. W przepisie § 5 ust.2 określono na podstawie jakiego rodzaju zezwolenia może być prowadzony ogródek piwny zaś w § 5 ust.5 sformułowano warunki prowadzenia takiego ogródka. Wszystkie wymienione kwestie nie mieszczą się w ramach upoważnienia zawartego w art.12 ust.2 ustawy z 26 października 1982r. Jak już wcześniej podniesiono w art.12 ust.2 u.w.t. upoważniono organ gminy jedynie do ustalenia liczby punktów sprzedaży napojów alkoholowych oraz zasad usytuowania miejsc sprzedaży i podawania tych napojów na terenie gminy. Akty prawa miejscowego mogą być wydawane tylko na podstawie upoważnienia ustawowego i tylko w granicach tego upoważnienia a przepis ustawy ustanawiający takie upoważnienie podlega ścisłej wykładni językowej i nie może prowadzić do objęcia zakresem upoważnienia materii w nim nie wymienionych. Wszystkie kwestie uregulowane w § 5 ust.1, 2 i 5 zaskarżonej uchwały nie znajdują umocowania w art.12 ust.2 ustawy z 26 października 1982r. co oznacza, że zostały one wydane z przekroczeniem upoważnienia ustawowego. W związku z czym uregulowania te są sprzeczne z prawem co uzasadnia stwierdzenie ich nieważności. W orzecznictwie sądów administracyjnych jest powszechnie przyjęty pogląd, że rada gminy w uchwale wydanej na podstawie art.12 u.w.t. nie może ustalać zasad tworzenia ogródków piwnych ani określać przesłanek, warunków i wymogów ich prowadzenia wykraczających poza ich usytuowanie (por. wyrok NSA z 5 lipca 2007r. w spr. II GSK 81/07, wyroki WSA w Gorzowie Wlkp. z 26 sierpnia 2010r. w spr. II SA/Go 549/10 i z 6 lutego 2014r. w spr. II SA/Go 16/14, wyrok WSA w Gliwicach z 9 czerwca 2010r. w spr. III SA/Gl 130/10 i wyrok WSA w Bydgoszczy z 27 października 2011r. w spr. II SA/Bd 1053/11 i z 13 czerwca 2011r. w spr. II SA/Bd 479/11). Sąd w obecnym składzie podzielił poglądy wyrażone w wymienionych orzeczeniach.
Ponieważ należało stwierdzić nieważność ust.1,2 i 5 paragrafu 5 konieczne było również stwierdzenie nieważności ust.2 i 3 tego paragrafu. W przepisie § 5 ust.1,2 i 5 określono bowiem przesłanki dopuszczalności i warunki funkcjonowania ogródków piwnych a więc w istocie zdefiniowano pojęcie ogródka piwnego, które to pojęcie nie jest znane w ustawie. Skoro zatem brak jest definicji ogródka piwnego to nie mogą również istnieć inne uregulowania jego dotyczące ponieważ brak byłoby możliwości ich stosowania. W związku z czym należało także stwierdzić nieważność ustępu 3 i 4 paragrafu 5 gdyż przepisy te nie mogą samodzielnie funkcjonować w obrocie prawnym bez pozostałych ustępów tego paragrafu.
Reasumując tę cześć rozważań sąd uznał, że skarga Wojewody Łódzkiego jest uzasadniona. Zaskarżone przepisy § 2 ust.1,4 i 5 oraz § 5 są sprzeczne z prawem co uzasadniało stwierdzenie ich nieważności na podstawie art.147 § 1 p.p.s.a.
Należy zaznaczyć, że zaskarżona uchwała jest aktem prawa miejscowego. Aktem takim jest każdy akt prawny zawierający normy o charakterze generalnym (czyli nie odnoszącym się do indywidualnie oznaczonego podmiotu lecz do pewnej kategorii potencjalnych adresatów) i abstrakcyjnym (czyli nie "konsumowanym" poprzez jednokrotne zastosowanie lecz mogącym zostać wykorzystanym w nieograniczonej liczbie przypadków w przyszłości) wydany przez ustawowo wskazany organ administracji. Pogląd taki wyraził Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 1 marca 2001r. w sprawie SA/Bk 1532/000(OSP nr 11 z 2002r. poz.138).W ocenie sądu zaskarżona uchwała odpowiada temu kryterium. W związku z czym, zgodnie z treścią art.94 ust.1 in fine u.s.g. orzekanie o jej nieważności jest dopuszczalne w każdym czasie. Mając to na uwadze, na podstawie art.147 §1 p.p.s.a. sąd stwierdził nieważność przepisów § 2 ust.1,4 i 5 oraz § 5 zaskarżonej uchwały.
Wobec tego, że skarga została uwzględniona, na podstawie art.152 p.p.s.a. sąd stwierdził, że zaskarżona uchwała w części określonej w punkcie 1 wyroku nie podlega wykonaniu do dnia uprawomocnienia się wyroku.
Z uwagi na to, że skarga Wojewody Łódzkiego została uwzględniona, na podstawie art.200 p.p.s.a. sąd zasądził od Gminy Parzęczew na rzecz organu nadzoru kwotę 240 zl tytułem zwrotu kosztów postępowania.
Sąd natomiast oddalił skargę A. K. z powodu braku czynnej legitymacji procesowej do jej wniesienia.
A. K. wniosła skargę w trybie art.101 ust.1 ustawy o samorządzie gminnym zgodnie z którym każdy czyj interes prawny lub uprawnienie zostały naruszone uchwałą lub zarządzeniem podjętymi przez organ gminy w sprawie z zakresu administracji publicznej, może – po bezskutecznym wezwaniu do usunięcia naruszenia – zaskarżyć uchwałę do sądu administracyjnego.
Termin do wniesienia skargi na podstawie art. 101 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym określony jest w art. 53 § 2 ustawy p.p.s.a., który stanowi, że w przypadkach, o których mowa w art. 52 § 3 i § 4, skargę wnosi się w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenie prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia wezwania o usunięcie naruszenia prawa (uchwała 7 Sędziów NSA z dnia 2 kwietnia 2007 r., sygn. akt II OPS 2/07 – opubl. ONSAiWSA 2007/3/60).
W rozpoznawanej sprawie spełnione zostały wymogi formalne wniesienia skargi przez A. K., gdyż pismem z 12 czerwca 2013r.skarżąca wezwała Radę Gminy w Parzęczewie do usunięcia naruszenia prawa (doręczono w dniu 12 sierpnia 2013r.), a po otrzymaniu negatywnej odpowiedzi pismem z dnia z dnia 19 sierpnia 2013r., z zachowaniem 30-dniowego terminu (17 września 2013r.), skierowała skargę do sądu.
Jak wynika z zacytowanego wyżej art. 101 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, wnoszący skargę na podstawie tego przepisu musi się wykazać nie tylko interesem prawnym lub uprawnieniem, ale także jednoczesnym naruszeniem tego interesu lub uprawnienia. Naruszenie interesu prawnego lub uprawnienia wnoszącego skargę na uchwałę (zarządzenie) organu gminy otwiera dopiero drogę do merytorycznego rozpoznania skargi (wyrok NSA z dnia 22 lutego 2006 r., sygn. akt II OSK 1127/2005, LEX nr 194894).
Interes prawny powinien być bezpośredni i realny. Bezpośredniość interesu prawnego dotyczy związku sytuacji prawnej danego podmiotu z normą materialnoprawną, z której ten interes wywodzi. O naruszeniu interesu prawnego konkretnej osoby można mówić wówczas, gdy zaistnieje realne jego zagrożenie, istniejące już w chwili wejścia w życie uchwały.
Interes prawny musi być także własny, co oznacza, że nie można opierać go wyłącznie na sytuacji prawnej innego podmiotu. Wskazać przy tym należy, że zgodnie z art. 101 ust. 2a ustawy o samorządzie gminnym, skargę na uchwałę lub zarządzenie można wnieść do sądu administracyjnego w imieniu własnym lub reprezentując grupę mieszkańców gminy, którzy na to wyrażą pisemną zgodę. W niniejszej sprawie skarżąca występuje wyłącznie we własnym imieniu.
W orzecznictwie przyjmuje się, że mieć interes prawny to tyle co wskazać przepis prawa uprawniający dany podmiot do wystąpienia z określonym żądaniem w stosunku do organu administracji publicznej (por. m.in. wyrok NSA z dnia 22 lutego 1984 r., sygn. akt I SA 1748/83). Skarga wniesiona przez podmiot, który nie ma legitymacji skargowej, podlega odrzuceniu, natomiast stwierdzenie w toku postępowania, że wnoszący skargę nie legitymuje się interesem prawnym, powoduje oddalenie skargi (por. uchwała NSA z dnia 11 kwietnia 2005 r., OPS 1/04, ONSAiWSA 2005/4/62).
Od tak zarysowanego interesu prawnego należy odróżnić interes faktyczny, który w rozumieniu powołanego art. 50 § 1 ustawy p.p.s.a. nie upoważnia do zaskarżania rozstrzygnięć organów administracji, a który występuje wówczas, gdy określony podmiot jest wprawdzie bezpośrednio zainteresowany sposobem uregulowania danej kwestii, jednakże poprzez dane uregulowanie nie dochodzi do naruszenia przepisu prawa materialnego czy procesowego dotyczącego jego sytuacji prawnej.
Interes prawny musi wynika z przepisu prawa materialnego przy czym chodzi o taki przepis, z którego dla danego podmiotu wynikają prawa lub obowiązki pozostające w związku z wydanym rozstrzygnięciem (uchwałą). Innymi słowy interes prawny będzie posiadał taki podmiot dla którego istnieje przepis prawa, z którego dla tego podmiotu można wyprowadzić uprawnienie lub obowiązek pozostający w związku z treścią uchwały.
Dla wykazania, iż miało miejsce naruszenie interesu prawnego lub uprawnienia, o którym mowa w art.101 ust.1 ustawy z 8 marca 1990r., trzeba wykazać związek pomiędzy zaskarżoną uchwałą a indywidualną sytuacją prawną osoby skarżącej. Należy zatem wykazać, iż zaskarżona uchwała pozbawia osobę skarżącą pewnych, gwarantowanych prawem, uprawnień lub uniemożliwia ich realizację. Dotyczy to sytuacji gdy zaskarżony akt wpływa negatywnie na sytuację prawną osoby skarżącej. Innymi słowy zaskarżony akt musi godzić w indywidualną sferę prawną takiego podmiotu przez wywołanie negatywnych następstw prawnych takich jak zniesienie, ograniczenie lub uniemożliwienie realizacji posiadanych uprawnień bądź też nałożenie na podmiot konkretnych obowiązków (wyrok NSA z dnia 1 października 2013r. w spr. I OSK 1209/13).
Podkreślić należy, że przymiot strony w postępowaniu, o którym mowa w art.101 ust.1 u.s.g. kształtowany jest na innych zasadach aniżeli w postępowaniu administracyjnym regulowanym w Kodeksie postępowania administracyjnego. W postępowaniu prowadzonym na podstawie K.p.a. stroną może być każdy czyjego interesu prawnego lub uprawnienia dotyczy postępowanie. Natomiast w postępowaniu toczącym się na podstawie art.101 ust.1 u.s.g. stroną może być tylko taki podmiot, którego interes prawny lub uprawnienie zostały naruszone zaskarżoną uchwałą.
Należy zaznaczyć, iż skarga z art.101 ust.1 ustawy z 8 marca 1990r. nie jest skargą powszechną (actio popularis), służącą każdemu kto zarzuca uchwale naruszenie porządku prawnego. Intencją tego przepisu nie jest uczynienie z sądu organu odwoławczego, z którego będzie mogła korzystać każda osoba jeżeli uzna, że uchwała jest sprzeczna z prawem. Konieczną przesłanką wniesienia takiej skargi jest wykazanie, że uchwała narusza interes prawny lub uprawnienie osoby skarżącej (wyrok NSA z 4 czerwca 2005r. w spr. OSK 1563/04 – Lex nr 171196, wyrok WSA w Warszawie z 1 czerwca 2005r. w spr. II SA/Wa 2375/04).
W rozpoznawanej sprawie, w ocenie sądu, brak jest podstaw do uznania, że zaskarżona uchwała narusza interes prawny lub uprawnienie A. K.
Zaskarżona uchwała określa liczbę punktów sprzedaży napojów alkoholowych oraz zasady usytuowania ich miejsc sprzedaży i podawania na terenie gminy Parzęczew.
A. K. zakwestionowała poszczególne zapisy uchwały zaznaczając, że naruszają one przepisy ustawy z dnia 26 października 1982r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz.U. nr 70 z 2007r. poz. 473 z późn. zm.). Skarżąca podniosła w skardze, że mieszka w sąsiedztwie jednego ze sklepów i widzi jak gromadzą się tam osoby nietrzeźwe, w tym także młodzież, zaś sam sklep jest usytuowany w pobliżu szkoły podstawowej i przedszkola.
Przede wszystkim należy podnieść, że skarżąca nie jest adresatem zaskarżonej uchwały. Uchwała jest skierowana do podmiotów zamierzających ubiegać się o uzyskanie zezwolenia na sprzedaż i podawanie napojów alkoholowych oraz do organów administracji wydających takie zezwolenia. A. K. nie zamierza ubiegać się o wydanie takiego zezwolenia, a przynajmniej nic takiego nie wynika z zebranego materiału dowodowego. Uchwała nie jest zatem skierowana do skarżącej.
Zaskarżona uchwała nie reguluje praw i obowiązków A. K. Nie kształtuje ona bezpośrednio jej sytuacji prawnej. Nie pozbawia bowiem przysługujących jej uprawnień ani nie uniemożliwia ich realizację jak również nie nakłada na nią żadnych obowiązków.
Okoliczność, że skarżąca mieszka w sąsiedztwie sklepu spożywczego, w którym sprzedawane są napoje alkoholowe i widzi jak przed sklepem gromadzą się osoby nietrzeźwe, w tym także młodzież, zaś w pobliżu znajduje się szkoła podstawowa i przedszkole, w żaden sposób nie wpływa negatywnie na jej sytuacje prawną. Wymienione okoliczności nie ingerują w sferę jej praw i obowiązków.
Należy zaznaczyć, że interes prawny strony skarżącej w rozumieniu art.101 ust.1 u.s.g. musi wynikać z normy prawa materialnego o czym była mowa we wcześniejszej części rozważań. Na skarżącym spoczywa obowiązek wykazania istnienia takiego interesu lub uprawnienia (wynikających z prawa materialnego) jak również tego, że interes ten bądź uprawnienie zostały naruszone poprzez zapis zaskarżonej uchwały. Strona skarżąca musi zatem wykazać istnienie związku polegającego na tym, że uchwała narusza (pozbawia, ogranicza, uniemożliwia) jego interes prawny lub uprawnienie. A. K. takiego związku nie wykazała. Nie wskazała ona przepisu prawa materialnego z którego wywodzi swój interes prawny lub uprawnienie jak również tego, że zaskarżona uchwała narusza ten interes lub uprawnienie.
Prawie całą treść skargi jak również całą treść pisma procesowego z dnia 3 lutego 2014r. poświęcono zarzutom stawianym zaskarżonej uchwale zmierzającym do wykazania, że narusza ona przepisy ustawy z 26 października 1982r. Skarżąca nie wskazała jednak przepisu prawa materialnego z którego wynika jej interes prawny lub uprawnienie ani tego, że uchwała naruszyła ten interes.
Podkreślić należy, że skarga o której mowa w art.101 ust.1 u.s.g. nie jest skargą powszechną, którą może złożyć każdy kto uważa, że uchwała narusza porządek prawny. Sąd administracyjny nie jest sądem odwoławczym, który jest zobowiązany rozpoznać skargę każdej osoby zarzucającej uchwale naruszenie przepisów prawa. Legitymację do wniesienia skargi przysługuje tylko takiej osobie, której interes prawny lub uprawnienie zostały naruszone przez uchwałę. A. K. takiego naruszenia nie wykazała co uzasadniało oddalenie jej skargi. Podnieść należy, że w judykaturze i piśmiennictwie utrwalony został pogląd, iż ustalenie braku legitymacji procesowej po stronie wnoszącego skargę jest przesłanką materialnoprawną i z tego względu skutkuje oddaleniem skargi, a nie jej odrzuceniem. W tych warunkach, nie stwierdziwszy naruszenia interesu prawnego strony skarżącej, sąd nie ma możliwości badania zaskarżonego aktu z urzędu, choćby jego wadliwość była oczywista (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 października 1987 r., sygn. akt III PAN 1/87; postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 6 października 2006 r., sygn. akt II FSK 1250/05 oraz W. Kisiel, Legitymacja jednostki do zaskarżania uchwał samorządowych (w orzecznictwie sądów administracyjnych, ZNSA 2009, nr 3, s. 51). Wobec tego, iż skarżąca nie była legitymowana do wniesienia skargi na podstawie art.101 ust.1 ustawy z 30 sierpnia 1990r. sąd oddalił skargę A. K. w oparciu o treść art.151 ustawy z 30 sierpnia 2002r.
d.j.
