I SA/Gl 1080/13

Uzasadnienie

K. F., zamieszkała: ul. [...],[...] K., zwana dalej zamiennie "stroną", "zobowiązaną" lub "skarżącą", wniosła skargę na postanowienie Dyrektora Centrum Obsługi Finansowej w K. Poczty Polskiej SA, zwanego dalej "wierzycielem" lub "organem", Nr [...]z dnia [...]r. oddalające zażalenie na postanowienie Dyrektora Centrum Obsługi Finansowej Dział Abonamentu RTV w B. Poczty Polskiej SA, Nr [...] z dnia [...]r. w sprawie stanowiska wierzyciela w przedmiocie zarzutów na prowadzoną egzekucję administracyjną. Zaskarżone postanowienie zostało wydane na podstawie art. 34 ustawy z dnia [...]r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (tj.: Dz. U. z 2012 r. poz. 1015 ze zm.), zwanej dalej "ustawą egzekucyjną" lub "u.o.p.e.a.", w związku z art. 7 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 21 kwietnia 2005 r. o opłatach abonamentowych (Dz. U. Nr 85, poz. 728 ze zm.), zwanej dalej "ustawą abonamentową".

Do wydania zaskarżonego postanowienia doszło w następującym stanie faktycznym.

Wierzyciel przy piśmie z dnia 2 listopada 2012 r. przekazał do Naczelnika Urzędu Skarbowego w O., zwanego dalej "organem egzekucyjnym" tytuły wykonawcze od nr [...] do nr [...] wystawione w związku z zaległościami z tytułu opłat za abonament rtv za okres od stycznia 2007 r. do października 2012 r. w kwocie [...] zł oraz odsetki w wysokości [...] zł.

Pismem z dnia 15 lutego 2013 r. zobowiązana odwołała się od "wszczęcia postępowania egzekucyjnego ( ... ) doręczonego 11 lutego 2013 r.". Powołując się na art. 33 pkt 1 i 2 u.p.e.a. wniosła o umorzenie postępowania wraz z kosztami. Stwierdziła, że brak jakiegokolwiek tytułu prawnego, na podstawie którego zostały wystawione tytuły wykonawcze z dnia 2 listopada 2012 r. o nr od [...]do [...]. Podkreśliła, że tytuły wykonawcze nie zawierają danych identyfikacyjnych w poz. 11-18 i nie spełniają wymogów określonych w art. 27 § 1 pkt 1 u.p.e.a. Z tych powodów - zdaniem strony - zachodzi nieważność z mocy prawa. Wskazała, że od kilkunastu lat nie jest odbiorcą usług świadczonych przez TVP SA, ponieważ programy nie mogą być odbierane ze względu na położenie domu i zadrzewienie.

Pismem z dnia 15 marca 2013 r. organ egzekucyjny zwrócił się do Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji z pytaniem, czy zaległości objęte tytułami wykonawczymi o nr [...]do nr [...] są wymagalne. Wskazał, że do 15 marca 2013 r. nie zastosowano środka egzekucyjnego, który przerwałby bieg przedawnienia.

Drugim pismem z tej samej daty, zwrócił się o zajęcie stanowiska w sprawie zarzutu zgłoszonego w zakresie egzekucji prowadzonej w oparciu o tytuły wykonawcze od nr od [...]do [...]; kwalifikując zarzut jako zarzut nieistnienia obowiązku i dołączając kserokopię pisma zawierającego zarzuty. Pismo organu egzekucyjnego wraz z załącznikiem zostało przekazane do wierzyciela.

Postanowieniem z dnia [...] r. wierzyciel, działając na podstawie art. 34 u.o.p.e.a. w związku z art. 7 ust. 1 i 3 ustawy abonamentowej, po rozpoznaniu zarzutu wniesionego przez stronę, w sprawie postępowania egzekucyjnego prowadzonego przez organ egzekucyjny na podstawie tytułów wykonawczych z dnia 2 listopada 2012 r. o numerach od [...]do nr [...]uznał zarzut dotyczący braku wymagalności obowiązku objętego tymi tytułami wykonawczymi, za nieuzasadniony. W motywach postanowienia zacytował przepisy ustawy abonamentowej znajdujące zastosowanie w sprawie. Odwołał się także do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 16 marca 2010 r. , sygn. akt 24/08, wskazując że w tym wyroku Trybunał stwierdził, że obowiązek uiszczenia opłaty abonamentowej ciąży na posiadaczu zarejestrowanego odbiornika z mocy prawa, a ustalenie wysokości należnego abonamentu jest czynnością materialno-techniczną dotyczącą obowiązku wynikającego wprost z przepisu prawa. Podsumowując stwierdził, że w minionym okresie zobowiązana nie uiszczała abonamentu, cyklicznie wysyłano do niej zawiadomienia o zaległościach, wysłano upomnienie – a w związku z nieuiszczeniem zaległości, konieczne było wszczęcie postępowania egzekucyjnego. Odnosząc się do argumentacji strony stwierdził, że nie posiada dokumentu wyrejestrowania odbiorników rtv zarejestrowanych na zobowiązaną. Podkreślił, że zgłoszenie zmiany stanu faktycznego i prawnego jest obowiązkiem abonenta.

W zażaleniu na to postanowienie zobowiązana wniosła o jego uchylenie. Podała, że w miejscu zamieszkania nie posiada zarejestrowanego odbiornika, a więc zgodnie z przywołanym przez organ wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego, obowiązek jej nie dotyczy.

Postanowieniem z dnia [...]r. wierzyciel oddalił zażalenie strony, uznając podniesione zarzuty za niezasadne. Wskazał, że obowiązki związane z rejestracją i opłatami z tytułu abonamentu mają swoje źródło w ustawie abonamentowej. Stwierdził, że zobowiązana dokonała rejestracji odbiornika telewizyjnego oraz radiofonicznego na książeczce rtv nr [...] (obecnie indywidualny numer identyfikacyjny [...]).

Podkreślił, że o zmianie danych zawartych we wniosku rejestracyjnym, a także o zgubieniu lub zniszczeniu dowodu zarejestrowania odbiorników rtv oraz o zaprzestaniu używania odbiorników rtv, zgodnie z § 4 rozporządzenia Ministra Transportu z dnia 25 września 2007 r. w sprawie warunków i trybu rejestracji odbiorników radiofonicznych i telewizyjnych (Dz. U. Nr 187, poz. 1342), zwanego dalej "rozporządzeniem", użytkownik niezwłocznie powiadamia urząd pocztowy, przez złożenie druku "Formularza zgłoszenia zmiany danych". Przed wejściem w życie rozporządzenia, zmianę danych należało – zgodnie z § 3 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 22 lipca 2005 r. - zgłosić na odcinku "Z" lub "W" zamieszczonym w książeczce radiofonicznej, w terminie 7 dni od dnia powstania zmiany. Wierzyciel stwierdził, że nie posiada dokumentu wskazującego, że zobowiązana dokonała wyrejestrowania odbiorników.

Kolejno wskazał, że w dniach: 23 października 2008 r., 6 maja 2009 r. i 25 stycznia 2010 r. wysyłano do zobowiązanej zawiadomienia o powstałych zaległościach w celu umożliwienia ich dobrowolnego uregulowania. W związku z nieskutecznym doręczeniem korespondencji kierowanej na ul. [...] w K., wierzyciel dokonał ustaleń adresowych, z których wynikało, że aktualnym adresem jest ul. [...], a o swoich działaniach ustalających poinformował stronę pismem z dnia 7 września 2011 r. Stwierdził, że bezskuteczność czynności przedegzekucyjnych spowodowała konieczność wystawienia tytułów wykonawczych i wszczęcia postępowania egzekucyjnego. Odwołał się do regulacji zawartej w ustawie abonamentowej i przywoływanego wyżej wyroku TK.

W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach zobowiązana zaskarżyła w całości postanowienie z dnia 23 maja 2013 r. Zarzuciła dokonanie sprzecznych ustaleń z zaistniałym stanem faktycznym. Kolejno, powtórzyła treść zarzutów na prowadzenie postępowania egzekucyjnego i argumentację na ich poparcie. Akcentowała, że nigdy nie rejestrowała odbiornika w K. przy ul. [...], co potwierdza sam wierzyciel, który nie dysponował tym adresem. W szczególności podkreśliła, że zamieszkiwanie na terenie Polski nie jest tożsame z korzystaniem z usług rtv i uiszczaniem abonamentu. Wskazała, że brak rejestracji odbiornika pod aktualnym adresem zamieszkania czyni chybionym odwoływanie się do orzeczenia TK. Prowadzenie przedmiotowej egzekucji zobowiązana oceniała jako jedną z szykan w stosunku do jej osoby, z powodów nie mających nic wspólnego z celami regulacji obowiązujących w zakresie opłat abonamentowych, co umotywowała. Strona wskazała, że postępowanie egzekucyjne jest bezprzedmiotowe i powinno zostać umorzone. Wniosła o uchylenie zaskarżonego postanowienia. Do skargi dołączyła kserokopię dowodów dokumentujących przebieg postępowania egzekucyjnego.

W odpowiedzi na skargę wierzyciel wniósł o jej oddalenie i zasądzenie kosztów postępowania. W uzasadnieniu opisał przebieg postępowania oraz zarzuty skargi. Odwołując się do przepisów ustawy abonamentowej i przywołanego wyżej wyroku Trybunału Konstytucyjnego uzasadnił swój status wierzyciela i obowiązki wynikające z ustawy egzekucyjnej. Następnie powtórzył wywód dotyczący obowiązków związanych z rejestracją odbiorników i opłatami abonamentowymi, zasad wyrejestrowywania odbiorników oraz ustaleń stanu faktycznego sprawy w tym zakresie - zamieszczony w postanowieniu z dnia [...]r.

Organ podkreślił, że skarżąca zarejestrowała odbiorniki rtv na adres zamieszkania: K., ul. [...] w dniu 7 września 1993 r. i nie wyrejestrowała tych odbiorników. Podał, że Poczta Polska przekazywała na ten adres zamieszkania skarżącej zawiadomienia o braku opłat z tytułu zaległych opłat abonamentu rtv i w związku z nieskutecznością doręczeń tych zawiadomień dokonała ustalenia aktualnego adresu zobowiązanej. W piśmie z dnia 7 września 2011 r. powiadomiła skarżącą o dokonanych ustaleniach i przy tym piśmie przesłała "Formularz zgłoszenia zmiany danych", informując zobowiązaną, że nieodesłanie podpisanej kopii formularza w terminie 14 dni będzie równoznaczne z wyrażeniem zgody na aktualizację danych adresowych. Ponieważ formularz nie został odesłany, dokonano aktualizacji danych adresowych w oparciu o dane ustalone ze zbiorów meldunkowych PESEL. Kolejno wskazał, że skarżąca w dniu 26 września 2011 r. przesłała oświadczenie, że nie korzysta z usług świadczonych przez Telewizję Polską, gdyż nie odbiera programów emitowanych przez tę Telewizję. W odpowiedzi wierzyciel pismem z dnia 11 października 2011 r. poinformował zobowiązaną, że podnoszone prze nią okoliczności nie powodują ustania obowiązku ponoszenia opłat abonamentowych, motywując to stanowisko.

Kolejno, wierzyciel odniósł się do zarzutu niespełnienia w tytułach wykonawczych wymogów określonych w art. 27 u.p.e.a. i wywiódł, że zarzut jest chybiony, ponieważ w tytułach wykonawczych zamieszczono wymagane dane osobowe w postaci imienia, nazwiska i adresu zobowiązanej, znajdujące się w posiadaniu wierzyciela. Podkreślił, że organ egzekucyjny jest obowiązany zbadać dopuszczalność egzekucji administracyjnej i formalną poprawność tytułu wykonawczego. W przedmiotowej sprawie organ egzekucyjny dokonał pozytywnej weryfikacji tytułów wykonawczych i wszczął egzekucję.

Krańcowo, wierzyciel uznał zarzuty skargi za nieuzasadnione i wniósł o prowadzenie postępowania egzekucyjnego w stosunku do zobowiązanej na podstawie tytułów wykonawczych o numerach od [...] do [...] .

Pismem z dnia 6 września 2013 r. strona ustosunkowała się do odpowiedzi na skargę. Oświadczyła, że od 25 lat mieszka przy ul. [...] i pod tym adresem nie odbierała programów emitowanych przez TVP, ponieważ sygnał nie docierał ze względu na położenie domu i zadrzewienie wokół domu. Wskazała, że w domu znajduje się odbiornik tv zarejestrowany na syna.

Ustosunkowując się do tych twierdzeń, wierzyciel w piśmie z dnia 27 lutego 2014 r. podtrzymał stanowisko prezentowane w skardze. Nadto wskazał, że: 1) zakłócenia w odbiorze sygnału emisyjnego usuwa Urząd Komunikacji Elektronicznej, 2) rejestracja na adres: u. [...] została dokonana w dniu 1 lipca 2013 r. przez K. J., co jednak nie powoduje ustania obowiązku uregulowania zaległości zobowiązanej, dotyczących okresu od stycznia 2007 r. do października 2012 r., 3) ani strona, ani K. J., po dokonaniu rejestracji w dniu 1 lipca 2013 r., nie powiadomili o prowadzeniu wspólnego gospodarstwa domowego.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach zważył, co następuje

Zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 ze zmianami) sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej oraz rozstrzyganie sporów kompetencyjnych i o właściwość między organami jednostek samorządu terytorialnego, samorządowymi kolegiami odwoławczymi i między tymi organami a organami administracji rządowej (§ 1). Kontrola, o której mowa w § 1, sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej (§ 2). Stosownie do art. 3 § 2 pkt 3 ustawy p.p.s.a., kontrola działalności administracji publicznej przez sądy administracyjne obejmuje orzekanie w sprawach skarg na postanowienia wydane w postępowaniu egzekucyjnym i zabezpieczającym, na które służy zażalenie.

Stwierdzenie, że zaskarżone postanowienie zostało wydane z naruszeniem prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy, naruszeniem prawa dającym podstawę do wznowienia postępowania administracyjnego, innym naruszeniem przepisów postępowania, jeżeli mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy, obliguje Sąd do uchylenia zaskarżonego postanowienia (art. 145 § 1 pkt 1 ustawy p.p.s.a.). Natomiast w razie nieuwzględnienia skargi sąd skargę oddala (art. 151 ustawy p.p.s.a.).

Sąd stwierdza, że skarga jest uzasadniona, aczkolwiek z powodów innych niż w niej podniesione, które Sąd wziął pod uwagę z urzędu, na mocy art. 134 ustawy p.p.s.a.

Postępowanie zakończone w administracyjnym toku instancji, zaskarżonym postanowieniem toczyło się w przedmiocie zarzutów na prowadzenie egzekucji administracyjnej określonych w art. 33 pkt 1 i pkt 10 u.o.p.e.a., czyli zarzutu nieistnienia dochodzonego egzekucyjnie obowiązku opłacania abonamentu rtv za lata 2007-2012 oraz zarzutu wadliwości tytułów wykonawczych. Sporna jest zasadność zgłoszonych przez stronę zarzutów. Stan faktyczny sprawy został wyżej przedstawiony, a w dalszej części uzasadnienia będzie przytaczany wyłącznie w zakresie niezbędnym dla oceny prawidłowości subsumcji.

Przechodząc do stanu prawnego sprawy Sąd wskazuje, że prawem materialnym regulującym obowiązki związane z posiadaniem odbiorników rtv jest aktualnie ustawa abonamentowa. Wskazanie podstaw materialnoprawnych Sąd połączy z prezentacją fragmentu wywodów - zamieszczonych w wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 16 marca 2010 r., sygn. akt K 24/08 (LEX nr 564548), wydanym w przedmiocie zgodności z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej art. 7 ust. 1, 3, 5 i 6 ustawy abonamentowej - dotyczących charakteru prawnego opłat abonamentowych i zasad ich uiszczania.

Trybunał Konstytucyjny wskazał, że "zgodnie z art. 2 ust. 1 i 2 ustawy abonamentowej na posiadaczu zarejestrowanego odbiornika ciąży ex lege obowiązek uiszczenia abonamentu, powstający z pierwszym dniem miesiąca następującego po miesiącu rejestracji odbiornika".

Odbiorniki radiofoniczne i telewizyjne, dla celów pobierania abonamentu, podlegają (z pewnymi wyjątkami nie mającymi znaczenia dla rozstrzygnięcia) zarejestrowaniu w placówkach operatora publicznego, którym jest Poczta Polska, co wynika z art. 5 ust. 1 i 2 ustawy abonamentowej i art. 46 ust. 2 ustawy z dnia 12 czerwca 2003 r. Prawo pocztowe (Dz. U. Nr 130, poz. 1188, ze zm.). Szczegóły procesu rejestracji odbiornika normuje rozporządzenie, zgodnie z którym odbiornik winien zostać zarejestrowany – na wniosek użytkownika złożony w placówce Poczty Polskiej – w terminie 14 dni od jego nabycia (wejścia w posiadanie przez użytkownika – § 2 rozporządzenia). Dowodem zarejestrowania odbiornika jest "wniosek o rejestrację odbiorników radiofonicznych/telewizyjnych" lub "zawiadomienie o nadaniu indywidualnego numeru identyfikacyjnego użytkownikowi odbiorników radiofonicznych/telewizyjnych" (§ 3 rozporządzenia). Wspomniany numer identyfikuje użytkownika w systemie i stanowi część numeru rachunku bankowego, na który mają być dokonywane wpłaty z tytułu abonamentu. Użytkownik ma obowiązek niezwłocznego powiadamiania (przez złożenie w placówce Poczty Polskiej "Formularza zgłoszenia zmiany danych") o zmianie danych zawartych we wniosku, o zgubieniu lub zniszczeniu obydwu dowodów zarejestrowania odbiorników oraz o zaprzestaniu używania odbiorników. Stosownie do § 5 rozporządzenia dotychczasowe dowody zarejestrowania odbiorników w formie imiennej książeczki opłaty abonamentowej za używanie odbiorników stanowią dowód zarejestrowania odbiorników nie dłużej niż przez okres dwunastu miesięcy od dnia wejścia w życie tego rozporządzenia, tj. od dnia 13 grudnia 2007 r. (ust. 1). Operator publiczny w terminie dwunastu miesięcy od dnia wejścia w życie rozporządzenia z urzędu nadaje posiadaczom imiennych książeczek, o których mowa w ust. 1, indywidualny numer identyfikacyjny. O nadaniu numeru operator publiczny powiadamia użytkownika, przesyłając zawiadomienie określone w załączniku nr 2 do rozporządzenia (ust. 2).

Przepis art. 7 ustawy o opłatach abonamentowych zawiera postanowienia, których celem jest umożliwienie kontroli wywiązywania się z obowiązku rejestracji odbiorników i uiszczania abonamentu. Kontrolę tę sprawuje Poczta Polska a nadzór nad jej działaniami sprawuje minister właściwy do spraw łączności (ust. 1 i 2). Nieuiszczone opłaty abonamentowe oraz opłaty karne mają być egzekwowane w trybie egzekucji administracyjnej obowiązków o charakterze pieniężnym (art. 7 ust. 3 ustawy o opłatach abonamentowych); ustawodawca przesądził też, że w razie opóźnień w uiszczaniu abonamentu naliczane będą odsetki w wysokości jak dla zaległości podatkowych w rozumieniu Ordynacji podatkowej (art. 7 ust. 4 ustawy o opłatach abonamentowych).

Trybunał Konstytucyjny uznał, że ustalanie wysokości należnego abonamentu – czy to w drodze samoobliczenia (gdy abonent sam ustala kwotę, którą winien uiścić na rachunek COF za jeden albo kilka miesięcy), czy też w trybie pozaprocesowym przez kierownika COF jest czynnością materialno-techniczną dotyczącą obowiązku wynikającego wprost z przepisu prawa, a zatem tryb decyzyjny nie jest konieczny. W tej sytuacji brak decyzji administracyjnej nie stanowi przeszkody w przeprowadzeniu egzekucji administracyjnej abonamentu. Z ustawy abonamentowej wynika zarówno wysokość należności z tytułu abonamentu jak i termin płatności. Innymi słowy, stwierdzenie, że użytkownik zarejestrowanego odbiornika zalega z zapłatą abonamentu pozwala na ustalenie kwoty zaległości i naliczenie stosownych odsetek podatkowych. Nie nastręcza to obecnie problemów, ponieważ każdy zarejestrowany użytkownik wpłaca należność na konto bankowe (nawet jeśli czyni to w pocztowym "okienku"), w którego numerze zakodowany jest jego indywidualny numer identyfikacyjny, o którym mowa w rozporządzeniu.

Jak wyżej wskazano zaskarżone postanowienie zostało wydane w postępowaniu egzekucyjnym prowadzonym w zakresie nieuiszczonych opłat abonamentowych i stanowi ostateczne stanowisko wierzyciela w przedmiocie zarzutów na prowadzenie egzekucji administracyjnej.

W myśl art. 27 § 1 pkt 9 u.p.e.a. zobowiązanemu przysługuje w terminie 7 dni od dnia doręczenia mu tytułu wykonawczego prawo do zgłoszenia do organu egzekucyjnego zarzutów w sprawie postępowania egzekucyjnego.

Zgodnie z art. 33 u.o.p.e.a. podstawą zarzutu w sprawie prowadzenia egzekucji administracyjnej może być:

1) wykonanie lub umorzenie w całości albo w części obowiązku, przedawnienie, wygaśnięcie albo nieistnienie obowiązku;

2) odroczenie terminu wykonania obowiązku albo brak wymagalności obowiązku z innego powodu, rozłożenie na raty spłaty należności pieniężnej;

3) określenie egzekwowanego obowiązku niezgodnie z treścią obowiązku wynikającego z orzeczenia, o którym mowa w art. 3 i 4;

4) błąd co do osoby zobowiązanego;

5) niewykonalność obowiązku o charakterze niepieniężnym;

6) niedopuszczalność egzekucji administracyjnej lub zastosowanego środka egzekucyjnego;

7) brak uprzedniego doręczenia zobowiązanemu upomnienia, o którym mowa w art. 15 § 1;

8) zastosowanie zbyt uciążliwego środka egzekucyjnego;

9) prowadzenie egzekucji przez niewłaściwy organ egzekucyjny;

10) niespełnienie w tytule wykonawczym wymogów określonych w art. 27.

Stosownie do art. 34 ustawy egzekucyjnej zarzuty zgłoszone na podstawie art. 33 pkt 1-7, 9 i 10, a przy egzekucji obowiązków o charakterze niepieniężnym - także na podstawie art. 33 pkt 8, organ egzekucyjny rozpatruje po uzyskaniu stanowiska wierzyciela w zakresie zgłoszonych zarzutów, z tym że w zakresie zarzutów, o których mowa w art. 33 pkt 1-5, wypowiedź wierzyciela jest dla organu egzekucyjnego wiążąca (§ 1). Jeżeli zarzut zobowiązanego jest lub był przedmiotem rozpatrzenia w odrębnym postępowaniu administracyjnym, podatkowym lub sądowym albo zobowiązany kwestionuje w całości lub w części wymagalność należności pieniężnej z uwagi na jej wysokość ustaloną lub określoną w orzeczeniu, od którego przysługują środki zaskarżenia, wierzyciel wydaje postanowienie o niedopuszczalności zgłoszonego zarzutu (§ 1a). Na postanowienie w sprawie stanowiska wierzyciela przysługuje zażalenie ( §2). Jeżeli wierzyciel nie wyraził stanowiska w terminie 14 dni od dnia powiadomienia go przez organ egzekucyjny o wniesionych zarzutach, organ egzekucyjny wydaje postanowienie o zawieszeniu postępowania egzekucyjnego do czasu wydania postanowienia, o którym mowa w § 4 (§ 3). Organ egzekucyjny, po otrzymaniu ostatecznego postanowienia w sprawie stanowiska wierzyciela lub postanowienia o niedopuszczalności zgłoszonego zarzutu, wydaje postanowienie w sprawie zgłoszonych zarzutów, a jeżeli zarzuty są uzasadnione - o umorzeniu postępowania egzekucyjnego albo o zastosowaniu mniej uciążliwego środka egzekucyjnego (§ 4). Na postanowienie w sprawie zgłoszonych zarzutów służy zobowiązanemu oraz wierzycielowi niebędącemu jednocześnie organem egzekucyjnym zażalenie. Zażalenie na postanowienie w sprawie zarzutów podlega rozpatrzeniu w terminie 14 dni od dnia doręczenia organowi odwoławczemu (§ 5).

Ponieważ w przedmiotowej sprawie organ egzekucyjny nie był wierzycielem obowiązany był uzyskać stanowisko wierzyciela w zakresie zgłoszonych zarzutów, nieistnienia obowiązku oraz wadliwości tytułów wykonawczych i był stanowiskiem tym – w zakresie pierwszego z tych zarzutów - związany. W wyniku wystąpienia przez organ egzekucyjny do wierzyciela, zostało wydane postanowienia w przedmiocie stanowiska wierzyciela, a po rozpatrzeniu wniesionego na nie zażalenia, zaskarżone postanowienie.

Sąd stwierdza, że zaskarżone postanowienie zostało wydane z naruszeniem przepisów postępowania, które mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy i dlatego winno zostać usunięte z obrotu prawnego na podstawie art.. 145 § 1 pkt 1 lit. c ustawy p.p.s.a.

Jakkolwiek postępowanie w przedmiocie stanowiska wierzyciela w sprawie zarzutów na prowadzenie postępowania egzekucyjnego jest postępowaniem wpadkowym i rządzi się specyficznymi prawami związanymi z faktem iż w roli organu występuje wierzyciel, a celem postępowania jest jedynie merytoryczne odniesienie się wierzyciela do sformalizowanych zarzutów zobowiązanego, to jednak jest to postępowanie administracyjne, które ze względu na treść regulacji zawartej w u.p.e.a. oraz – na mocy odesłania – również w k.p.a., musi spełniać podstawowe wymogi właściwe procedurze administracyjnej.

Wierzyciel prowadzący to postępowanie jest obowiązany zidentyfikować stronę podmiotową i przedmiotową postępowania. Strona podmiotowa nie budzi wątpliwości, ponieważ przymiot strony posiada zobowiązany. Natomiast strona przedmiotowa jest wyznaczona wniesionymi zarzutami. Postępowanie w sprawie zarzutów egzekucyjnych, a w jego zakresie postępowanie w sprawie stanowiska wierzyciela jest postępowaniem prowadzonym wyłącznie na wniosek (mający formę zgłoszenia zarzutów) i treść tego wniosku wyznacza zakres przedmiotowy postępowania, z tym zastrzeżeniem, że dopuszczalne jest zgłoszenie przez zobowiązanego wyłącznie zarzutów mieszczących się w katalogu ustawowym zawartym w art. 33 § 1 u.p.e.a., a rozpoznaniu w trybie art. 34 § 1 u.p.e.a. podlegają zgłoszone zarzuty, z wyłączeniem zarzutów, do których rozpatrzenia jest właściwy organ egzekucyjny.

W przedmiotowej sprawie strona formułując zarzuty wskazała, że dotyczą one postępowania egzekucyjnego toczącego się na podstawie tytułów wykonawczych z dnia 2 listopada 2012 r. o nr od [...] do [...] . Natomiast wierzyciel w postanowieniu z dnia [...] r. uznał za nieuzasadniony zarzut w zakresie tytułów wykonawczych o numerach od [...] do [...] . W stosunku do postępowania prowadzonego na podstawie tytułów wykonawczych o numerach: [...] zarzuty nie zostały wniesione. Sąd stwierdza, że organ rozpatrzył zarzuty również w zakresie, w jakim nie zostały wniesione, co uchybia przepisowi art. 34 § 1 u.p.e.a., ponieważ postępowanie w sprawie stanowiska wierzyciela w zakresie zarzutów na prowadzenie postępowania egzekucyjnego toczy się wyłącznie na wniosek. Zaskarżonym postanowieniem organ nadzoru tę wadliwość zaakceptował.

Nadto wierzyciel nie rozpatrzył zarzutu wadliwości tytułów wykonawczych. Z treści pisma strony wnoszącej zarzuty jednoznacznie wynika, że podnosi również zarzut określony w art. 33 § 1 pkt 10 (niespełnienie w tytułach wykonawczych wymogów określonych w art. 27 u.p.e.a.). Wierzyciel ten zarzut zupełnie pominął, a w konsekwencji część zarzutów nie została rozpoznana, co uchybia przepisowi art. 34 § 1 u.p.e.a. W tym miejscu Sąd wskazuje wierzycielowi, że odniesienie się do ww. zarzutu w odpowiedzi na skargę nie sanuje wadliwości zaskarżonego postanowienia. Ocenie Sądu pod kątem legalności podlega wyłącznie ostateczne postanowienie w przedmiocie stanowiska wierzyciela w sprawie zarzutów na prowadzenie postępowania egzekucyjnego stanowiące efekt procesu stosowania prawa w postępowaniu administracyjnym.

W piśmie z dnia 15 lutego 2013 r. strona wskazywała między innymi na brak jakiegokolwiek tytułu prawnego stanowiącego podstawę wystawienia tytułów wykonawczych oraz na brak wymagalności obowiązku w związku z – jej zdaniem – wygaśnięciem umowy o świadczenie usług przez TVP SA, wobec jej nie wykonywania przez ponad 10 lat. W sentencji postanowienia z dnia 19 kwietnia 2013 r. wierzyciel uznał za nieuzasadniony zarzut braku wymagalności obowiązku. Natomiast w uzasadnieniu wywodził na okoliczność istnienia obowiązku. Sąd stwierdza, że wierzyciel nie zidentyfikował zarzutu, czym naruszył art. 34 § 1 w związku z art. 33 § 1 u.p.e.a. Nadto pomiędzy sentencją i uzasadnieniem orzeczenia zachodzi zasadnicza rozbieżność., co stanowi naruszenie art. 34 § 1 u.p.e.a. w związku z art. 124 § 1 i 2 k.p.a,. w związku z art. 18 u.p.e.a. Zaskarżonym postanowieniem organ nadzoru tę wadliwość zaakceptował.

Sąd wskazuje, że czym innym jest zarzut nieistnienia obowiązku, a czym innym zarzut braku wymagalności obowiązku. Jak sama nazwa wskazuje zarzut nieistnienia obowiązku oparty jest na twierdzeniu (które zobowiązany winien poprzeć dowodami), że obowiązek nie istnieje, ponieważ nigdy nie powstał, albo powstał ale przestał istnieć. Natomiast przez wymagalność należy rozumieć taką cechę obowiązku administracyjnego, która zezwala wierzycielowi domagać się od zobowiązanego wykonania obowiązku i w razie odmowy wystąpić do organu egzekucyjnego o zastosowanie przymusu egzekucyjnego. Obowiązek istnieje, ale nie jest wymagalny, w sytuacji, gdy np. odroczono termin wykonania obowiązku czy wstrzymano wykonanie podlegającej wykonaniu decyzji.

Obowiązkiem organu jest jednoznaczne zidentyfikowanie zarzutu, z odniesieniem do treści przepisu formułującego katalog zarzutów oraz do materialnej treści postawionego zarzutu, niezależnie od użytych przez stronę określeń. Strona, która nie jest reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika może nawet użyć określeń potocznych, a obowiązkiem organu jest ustalenie jej woli i merytorycznej zawartości podniesionego zarzutu.

Nadto Sąd wskazuje, że stanowisko wierzyciela w przedmiocie zarzutu winno znaleźć wyraz w postanowieniu, którego sentencja podlega objaśnieniu w uzasadnieniu, poprzez wykazanie okoliczności stanu faktycznego, na których organ się oparł i przytoczeniu oraz zinterpretowaniu przepisów, które zastosował.

Jak wyżej szczegółowo wykazano wierzyciel nie zidentyfikował należycie strony przedmiotowej postępowania i w efekcie wadliwie to postępowanie przeprowadził. Ponadto zaskarżonym postanowieniem zaakceptował rozstrzygnięcie nie spełniające ustawowych wymogów zaskarżalnego postanowienia. Sąd stwierdza, że w analizowanym przypadku, wskazane uchybienia rozpatrywane łącznie stanowią naruszenie przepisów proceduralnych w stopniu mogącym mieć istotny wpływ na wynik sprawy (art. 145 § 1 pkt 1 lit. c ustawy p.p.s.a.). Wydane rozstrzygnięcie nie koreluje bowiem z wnioskiem strony, zarówno co do treści, jak i zakresu; a także uchybia wymogom proceduralnym co do formy i treści. Ze względu na wywiedzioną konieczność ponownego przeprowadzenia przez organ postępowania - po uprzednim ustaleniu jego przedmiotu - przedwczesnym byłoby wypowiadanie się co do zarzutów skargi.

Sąd stwierdza również, że zaskarżone postanowienie narusza przepisy postępowania, a to art. 138 § 1 i 2 k.p.a. w związku z art. 144 k.p.a. i art. 18 u.o.p.e.a. poprzez błędne sformułowanie sentencji postanowienia. Organ oddalił zażalenie. Art. 138 § 1 i 2 k.p.a. zawierający katalog zamknięty rozstrzygnięć, do którego odsyła w przypadku postanowień art. 144 k.p.a., a które to przepisy znajdują zastosowanie na mocy odesłania z art. 18 u.o.p.e.a., nie zna takiego rozstrzygnięcia. W sytuacji, gdy organ rozstrzygając ponownie uzyskuje rezultat tożsamy z rozstrzygnięciem zawartym w zaskarżonym postanowieniu, winien utrzymać je w mocy. Sąd stwierdza jednak, że to naruszenie przepisów postępowania nie mogło mieć istotnego wpływu na wynik sprawy. Nie budzi bowiem wątpliwości okoliczność, że w zaskarżonym postanowieniu organ uznał za nieuzasadniony zarzut wniesiony na prowadzone postępowanie egzekucyjne, tak jak orzeczono w postanowieniu, w stosunku do którego wniesiono zażalenie.

W ponownie prowadzonym postępowaniu organ będzie obowiązany zidentyfikować przedmiot postępowania i orzec w zakresie wyznaczonym zarzutami wniesionymi przez zobowiązaną, uwzględniając ocenę prawną sformułowaną w niniejszym wyroku. Wydane postanowienie uwzględni wynikające z przepisów prawnych wymogi proceduralne co do formy i treści.

Mając na uwadze powyższe Sąd, na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit c ustawy p.p.s.a., orzekł jak w sentencji wyroku.