IV SA/Wa 885/14

Uzasadnienie

E. i J. M. (dalej: "skarżący) wnioskiem z dnia 4 grudnia 2013 r. zwrócili się do Wójta Gminy C. o rozgraniczenie nieruchomości oznaczonej numerem ewidencyjnym [...] położonej we wsi K., od nieruchomości nr [...], [...], [...], [...] objętymi księgą wieczystą nr [...], stanowiącej własność K. K..

We wniosku wskazali, że postanowieniem z dnia 10 maja 2007 r. sygn. akt I Ns [...] Sąd Rejonowy w N. ustalił, iż granica pomiędzy ww. nieruchomościami przebiega po linii wyznaczonej przez punkty [...], [...], [...], [...], [...] opisanej na mapie sytuacyjnej dla celów sądowych sporządzonej przez biegłego sądowego geodetę zaewidencjonowaną w Powiatowym Ośrodku Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej w N. dnia [...] grudnia 2005 r. za nr [...] stanowiącą integralną część tego postanowienia. Dnia 29 czerwca 2009 r. geodeta wznowił znaki graficzne w oparciu o powyższą mapę i postanowienie Sądu Rejonowego w N., jednakże dokumentacja sporządzona przez geodetę nie została przyjęta do Powiatowego Ośrodka Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej w N. z uwagi na błędy popełnione przy wyznaczaniu granicy. Z pisma Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Geodezyjnego i Kartograficznego wynika, że błędy te były wynikiem nieprawidłowości jakie zawierał operat [...].

Zdaniem skarżących błędy jakie zawiera powyższy operat są nową okolicznością faktyczną w sprawie uzasadniającą możliwość prowadzenia ponownego administracyjnego postępowania rozgraniczeniowego.

Wójt Gminy C. postanowieniem z dnia [...] stycznia 2014 r. odmówił wszczęcia postępowania rozgraniczającego ww. nieruchomości.

Skarżący w zażaleniu na powyższe postanowienie zarzucili organowi I instancji niepowołanie podstawy prawnej rozstrzygnięcia. W ocenie skarżących powyższe winno skutkować jego nieważnością. Wyjaśnili, że organ powołał art. 61 a ustawy z 17 maja 1989 r. - Prawo geodezyjne i kartograficzne (Dz.U. z 2010 r., Nr 193 poz. 1287 ze zm.) w sytuacji gdy ustawa zawiera jedynie 60 artykułów, natomiast pozostałe powołane przez organ przepisy tj. art. 152 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. ustawy Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r., poz. 121) oraz art. 262 ustawy z 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2013 r., poz. 267, dalej: "k.p.a.") niewątpliwie również nie mogą stanowić podstawy prawnej rozstrzygnięcia. Ponadto zarzucili naruszenie art. 30 ust. 4 ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne, poprzez przyjęcie, że można odmówić wszczęcia postępowania rozgraniczeniowego w sytuacji gdy przepis ewidentnie nie przewiduje wydania postanowienia o odmowie wszczęcia postępowania rozgraniczeniowego. Nie zgodzili się ze stanowiskiem organu l instancji, że prawomocne zakończenie postępowania rozgraniczeniowego uzasadnia odmowę wszczęcia postępowania rozgraniczeniowego przez organ. Zdarzeniem faktycznym uzasadniającym wszczęcie postępowania rozgraniczeniowego jest trwała niemożność wytyczenia granic w terenie przez uprawnionych geodetów. Opisane we wniosku okoliczności pojawiły się dopiero w sierpniu 2009 r. gdy dokumentacja geodezyjna sporządzona przez geodetę nie została przyjęta do zasobu dokumentacji geodezyjnej i kartograficznej, a zatem po zakończeniu postępowania rozgraniczeniowego w sprawie I Ns [...]Sądu Rejonowego w N. W niniejszej sprawie granic nie potrafią wytyczyć nawet nowo powołani geodeci. Skoro od przeszło 4 lat nie jest możliwe ustalenie granicy, to ponowne wszczęcie postępowania jest bezwzględnie konieczne.

Samorządowe Kolegium Odwoławcze w [...] postanowieniem z dnia [...] lutego 2014 r. Nr [...] utrzymało w mocy postanowienie organu I instancji.

W uzasadnieniu podkreśliło, że rozgraniczenie nieruchomości w istocie dotyczy prawa własności, w takim postępowaniu ustala się nie same granice, ale to, do jakich granic sięga prawo własności właściciela danej nieruchomości. Granice nieruchomości określają bowiem nieruchomość, jako odrębny przedmiot własności. Natomiast sprawy dotyczące własności są ze swej natury związane z kognicją sądów powszechnych. A zatem rozgraniczenie w trybie administracyjnym wedle ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne ma tylko pomocniczy, a w zasadzie mediacyjny charakter. Strona niezadowolona z administracyjnego ustalenia przebiegu granicy może żądać przekazania sprawy sądowi powszechnemu. Natomiast wszczęcie i zakończenie postępowania przed sądem uniemożliwia dalsze prowadzenie mediacyjnego postępowania administracyjnego o rozgraniczenie. W konsekwencji uregulowanie ostatecznym orzeczeniem sądu powszechnego spornej granicy wyłącza możliwość innego ustalenia tej granicy przez organ administracji.

W ocenie Kolegium zasadnie, organ I instancji odmówił wszczęcia postępowania w sprawie, powołując się na art. 61 a k.p.a. Granice przedmiotowych nieruchomości ustalone zostały prawomocnym postanowieniem Sądu Rejonowego w N. sygn. akt I Ns [...] z dnia 10 maja 2007 r. Wprawdzie postanowienie organu I instancji zostało napisane w sposób niestaranny - podstawa prawna nie została we właściwy sposób wyartykułowana, jednakże uchybienie to pozostaje bez wpływu na zasadność rozstrzygnięcia. W sprawie nie zaistniały, bowiem żadne nowe zdarzenia o charakterze faktycznym dotyczące stanu władania gruntami uzasadniające wszczęcie ponownego postępowania rozgraniczeniowego. Organ wskazał, że skarżący we wniosku z dnia 4 grudnia 2013 r. podali, że Komornik Sądowy powołał biegłego sądowego do wykonania postanowienia Sądu Rejonowego w N. I Ns [...] i obecnie trwają czynności w tej sprawie. Kolegium podkreśliło, że granice ustalone w postępowaniu sądowym nie mogą być kwestionowane, natomiast błędy w dokumentacji geodezyjnej i zaniechania biegłej sądowej z zakresu geodezji nie mogą stanowić podstawy do wszczęcia ponownego administracyjnego postępowania rozgraniczeniowego.

W skardze na powyższe postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w [...] z dnia [...] lutego 2014r. do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie skarżący wnieśli o jego uchylenie wraz z poprzedzającym je postanowieniem Wójta Gminy C. z dnia [...] stycznia 2014 r.

Zaskarżonemu postanowieniu zarzucili naruszenie:

- art. 29 ust. 1 w zw. z art. 30 ust. 1 ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne poprzez odmowę uwzględnienia wniosku strony o wszczęcie postępowania rozgraniczeniowego, co w sytuacji, gdy wniosek pochodzi od osób uprawnionych a faktyczne ustalenie przebiegu jednej z granic pomiędzy nieruchomościami oraz jej wytyczenie w terenie nie jest możliwe, obligowało organ do wszczęcia postępowania rozgraniczeniowego;

- art. 61 a § 1 k.p.a. w zw. z art. 365 § 1 k.p.c. polegające na uznaniu, że prawomocne postanowienie Sądu Rejonowego w N. z dnia 10 maja 2007 r. wiąże organ na tyle, że wyklucza to możliwość ponownego wszczęcia postępowania administracyjnego w przedmiocie rozgraniczenia nieruchomości pomimo tego, że postanowienie sądu w postępowaniu rozgraniczeniowym jest postanowieniem ustalającym, zatem w przypadku zmiany stanu faktycznego ponowne rozgraniczenie nieruchomości jest dopuszczalne;

- art. 7, art. 8 oraz art. 11 k.p.a. w ten sposób, że organy nie wyjaśniły w sposób przekonujący, pogłębiający zaufanie obywateli do organów Państwa, dlaczego w sytuacji, gdy postępowanie egzekucyjne od trzech lat nie jest w stanie doprowadzić do wytyczenia w terenie granic nieruchomości a w dodatku zachodzi obawa, że niemożliwość ta będzie miała trwały charakter, organ uznaje postępowanie rozgraniczeniowe za niedopuszczalne, podczas gdy jest to jedyna prawna możliwość wytyczenia w dalszym ciągu spornych granic nieruchomości, a w konsekwencji tego zaskarżone postępowania w rażący sposób narusza interes społeczny i słuszny interes obywateli - wszystkich współwłaścicieli nieruchomości.

Stwierdzili, że nie sposób zgodzić się z organem, że nie zaszły nowe okoliczności faktyczne, uzasadniające ponowne wszczęcie postępowania rozgraniczeniowego. Skarżący podnieśli, iż dopiero po zakończeniu sądowego postępowania rozgraniczeniowego pojawiły się nowe okoliczności, powodujące konieczność dokonania rozgraniczenia na nowo. Zdarzeniem faktycznym, uzasadniającym ponowne rozgraniczenie nieruchomości jest faktyczna niemożliwość wytyczenia granic w terenie przez kolejnych uprawnionych geodetów. Okoliczności te pojawiły się dopiero w sierpniu 2009 r., gdy dokumentacja geodezyjna sporządzona przez biegłego M. W. nie została przyjęta do państwowego zasobu dokumentacji geodezyjnej i kartograficznej, zatem po zakończeniu postępowania rozgraniczeniowego sprawie I Ns [...] Sądu Rejonowego w N.

Zaznaczyli, że postanowieniem z dnia [...] lutego 2014 r. w sprawie [...] Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym dla [...] M. M. ponownie ukarał biegłego sądowego M. M. (która bez własnej winy nie jest w stanie wytyczyć granic w ternie i złożyć do PODGiK stosownej dokumentacji), grzywną w kwocie 500 zł.

Wobec powyższego błędne jest stanowisko, że postanowienie sądowe o rozgraniczeniu nieruchomości wiąże organ w niniejszej sprawie do takiego stopnia, że wyklucza to możliwość wszczęcia postępowania administracyjnego w przedmiocie ustalenia i wytyczenia granic.

Zdaniem skarżących wskazane przepisy ustawy Prawa geodezyjnego i kartograficznego (art. 29 i art. 30 ustawy) są przepisami szczególnymi, pozwalającymi ponowne wszczęcie postępowania rozgraniczającego. Odmowa wszczęcia takiego postępowania jest dopuszczalna jedynie w przypadku złożenia wniosku przez osobę nieuprawnioną, co niewątpliwie w niniejszej sprawie nie zachodzi.

Następnie podnieśli, że odmowa wszczęcia postępowania rozgraniczeniowego w rażący sposób narusza art. 7 i art. 8 k.p.a. Zarówno interes społeczny jak i słuszny interes obywateli nakazują, aby przebieg granic nieruchomości sąsiadujących nie budził wątpliwości, był jednoznaczny i możliwy do wskazania przez ich właścicieli. Podkreślili, że art. 30 ust. 2 ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne nakazuje wszczęcie, postępowania rozgraniczeniowego z urzędu m. in. w sytuacji, gdy przemawia za tym interes społeczny. W niniejszej sprawie przebiegu granic w terenie nie potrafią wytyczyć nawet kolejno powoływani geodeci (tj. M. W. i M. M.). Ta kuriozalna wręcz sytuacja sprawia, że odmowa wszczęcia postępowania rozgraniczeniowego pozostaje w rażącej sprzeczności z zasadą przekonywania oraz wzbudzania zaufania do działań władzy publicznej. Dlatego, zdaniem skarżących, postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego rażąco narusza także art. 11 k.p.a.

W odpowiedzi na skargę Samorządowe Kolegium Odwoławcze w [...] wniosło ojej oddalenie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz.U. Nr 153 poz. 1269 ze zm.) sądy administracyjne sprawują kontrolę działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem, co oznacza, iż w zakresie dokonywanej kontroli Sąd zobowiązany jest zbadać, czy organy administracji orzekające w sprawie nie naruszyły prawa w stopniu mającym wpływ na wynik sprawy.

Stosownie zaś do art. 134 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - zwanej dalej p.p.s.a., Sąd wydaje rozstrzygnięcie w granicach sprawy, nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną. Oznacza to, że w granicach danej sprawy Sąd dokonuje oceny zgodności zaskarżonego aktu z przepisami prawa, bez względu na zarzuty podniesione w skardze.

Rozpoznając skargę w świetle wyżej wskazanych kryteriów należało uznać, iż skarga nie zasługuje na uwzględnienie, gdyż zaskarżone postanowienie nie narusza prawa.

Sąd stwierdza, że organy administracji zasadnie odmówiły wszczęcia postępowania rozgraniczeniowego w sytuacji, gdy w sprawie niniejszej zostało przeprowadzone i prawomocnie zakończone postępowanie rozgraniczeniowe przed sądem powszechnym.

W sprawie niniejszej bezsporne jest, że granice przedmiotowych nieruchomości ustalone zostały prawomocnym postanowieniem Sądu Rejonowego w N. sygn. akt I [...] z dnia 10 maja 2007 r.

W postanowieniu tym Sąd orzekł o rozgraniczenie nieruchomości oznaczonej numerem ewidencyjnym [...] położonej we wsi K., od nieruchomości nr [...], [...], [...], [...] objętymi księgą wieczystą nr [...].

Sąd Rejonowy w N. ustalił, iż granica pomiędzy ww. nieruchomościami przebiega po linii wyznaczonej przez punkty [...], [...], [...], [...], [...] opisanej na mapie sytuacyjnej dla celów sądowych, sporządzonej przez biegłego sądowego geodetę, zaewidencjonowaną w Powiatowym Ośrodku Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej w N. w dniu [...] grudnia 2005 r. za nr [...] stanowiącą integralną część postanowienia.

Wojewódzki Sąd Administracyjny podziela przeważające w orzecznictwie stanowisko, że skoro doszło już do uregulowania, orzeczeniem sądu powszechnego granicy między działkami, wyłączona jest możliwość ustalenia w administracyjnym postępowaniu rozgraniczeniowym innego przebiegu granicy, niż ustalono to w orzeczeniu sądu powszechnego.

W tej sytuacji postępowanie rozgraniczeniowe w postępowaniu administracyjnym w sprawie niniejszej nie może być prowadzone. Skoro tak, to zasadna była odmowa wszczęcia postępowania rozgraniczeniowego na podstawie art. 61 a § 1 k.p.a.,

Zdaniem Sądu, nie ma racji strona skarżąca twierdząc, że w sprawie niniejszej zaszły okoliczności uzasadniające możliwość przeprowadzenia administracyjnego postępowania rozgraniczeniowego pomimo rozstrzygnięcia sprawy przez sąd powszechny stosownym postanowieniem.

Skarżący w istocie rzeczy próbują w drodze postępowania administracyjnego wzruszyć prawomocne postanowienie sądu powszechnego kwestionując czynności biegłego geodety sądowego, na których Sąd Rejonowy opierał się w toku swojego postępowania.

W tej sytuacji należy podkreślić, że postępowanie administracyjne w sprawie rozgraniczenia nieruchomości nie może spełniać roli środka wzruszenia prawomocnego orzeczenia sądu powszechnego.

Mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny sprawy, Sąd stwierdza, iż organ dokonał dokładnego wyjaśnienia okoliczności sprawy, uzasadnił podstawę prawną rozstrzygnięcia i dokonując właściwej interpretacji przepisów wydał postanowienie zgodne z prawem.

Z tych względów, na podstawie art. 151 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012r., poz. 270), należało oddalić skargę jako niezasadną.