I GZ 88/12

Uzasadnienie

Przewodniczący Wydziału Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w K. zarządzeniem z dnia 10 listopada 2011 r., wydanym w sprawie o sygn. akt. III SA/Kr 1344/11, wezwał skarżącą D. Z. do uiszczenia wpisu sądowego od skargi na postanowienie Dyrektora Izby Celnej w K. z dnia [...] sierpnia 2011 r. w wysokości 100 zł. Podstawę wezwania stanowił przepis art. 220 § 1 i 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270, zwanej dalej: p.p.s.a.) oraz § 2 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 16 grudnia 2003 r. w sprawie wysokości oraz szczegółowych zasad pobierania wpisu w postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 221, poz. 2193 ze zm.). W wezwaniu pouczono skarżącą, że wskazaną kwotę należy uiścić w terminie 7 dni od daty doręczenia odpisu zarządzenia, pod rygorem odrzucenia skargi.

Na powyższe zarządzenie skarżąca złożyła zażalenie do Naczelnego Sądu Administracyjnego, wnosząc o jego uchylenie. W uzasadnieniu podniosła, że obecnie nie pracuje i ma zawieszoną działalność gospodarczą, a ponadto ma na utrzymaniu trójkę małoletnich dzieci.

Zarządzeniem z dnia 12 grudnia 2011 r. wezwano skarżącą do wypełnienia przesłanego jej urzędowego formularza wniosku o przyznanie prawa pomocy "PPF" w terminie 7 dni, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpoznania. Powyższe zarządzenie nie zostało wykonane, wskutek czego zarządzeniem z dnia 23 marca 2012 r. złożony wniosek pozostawiono bez rozpoznania.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie.

Stosownie do art. 214 § 1 p.p.s.a., jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, do uiszczenia kosztów sądowych obowiązany jest ten, kto wnosi do sądu pismo podlegające opłacie.

Zgodnie z art. 220 § 1 p.p.s.a. Sąd nie podejmuje żadnej czynności na skutek pisma, od którego nie została uiszczona należna opłata. W takim przypadku przewodniczący obowiązany jest wezwać wnoszącego pismo, aby uiścił opłatę w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania. W sprawie, w której wydano zaskarżone zarządzenie, Przewodniczący Wydziału Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w K. wezwał skarżącą D. Z. do uiszczenia w terminie 7 dni wpisu sądowego od wniesionej skargi, pod rygorem jej odrzucenia. Nadanie określonego w zarządzeniu rygoru było konsekwencją zastosowania art. 220 § 3 p.p.s.a., zgodnie z którym skarga, skarga kasacyjna, zażalenie oraz skarga o wznowienie postępowania, od których pomimo wezwania nie został uiszczony należny wpis, podlegają odrzuceniu przez sąd.

W myśl art. 230 § 1 p.p.s.a. od pism wszczynających postępowanie przed sądem administracyjnym w danej instancji pobiera się wpis stosunkowy lub stały. Pismami wszczynającymi postępowanie przed sądem administracyjnym są skarga, skarga kasacyjna, zażalenie oraz skarga o wznowienie postępowania (art. 230 § 2 p.p.s.a.).

Jednocześnie w art. 233 p.p.s.a. zawarto delegację ustawową dla Rady Ministrów do określenia, w drodze rozporządzenia, wysokości oraz szczegółowych zasad pobierania wpisu. W wykonaniu tej delegacji Rada Ministrów wydała rozporządzenie z dnia 16 grudnia 2003 r. w sprawie wysokości oraz szczegółowych zasad pobierania wpisu w postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 221, poz. 2193).

Ocenie sądu rozpoznającego zażalenie w sprawie wezwania do uiszczenia wpisu podlegają podstawy prawne w kwestii zasadności oraz wysokości żądanego wpisu. Jeśli zatem chodzi o zbadanie wysokości żądanego wpisu w niniejszej sprawie, Naczelny Sąd Administracyjny stwierdza, że Sąd pierwszej instancji powołał prawidłową podstawę prawną, wskazując na przepis § 2 ust. 1 pkt 1 powołanego wyżej rozporządzenia jako podstawę wyliczenia wysokości wpisu. Zgodnie bowiem z treścią zastosowanej normy prawnej wpis stały w sprawach skarg na postanowienia wydane w postępowaniu administracyjnym, egzekucyjnym i zabezpieczającym wynosi 100 zł.

W świetle powyższego, zasadnie zatem Przewodniczący Wydziału Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w K. wezwał skarżącą do uiszczenia wpisu właśnie w tej wysokości. Skarżąca w treści zażalenia nie podniosła żadnych argumentów zmierzających do zakwestionowania prawidłowości wydania zarządzenia lub wysokości kwoty wpisu objętego wezwaniem, ograniczając się jedynie do opisania jednym zdaniem swojej trudnej sytuacji materialnej. Wyjaśnić zatem należy, że trudna sytuacja materialna nie uzasadnia uchylenia zarządzenia o wezwaniu do wpisu. W myśl art. 199 p.p.s.a., zasadą jest, że strony ponoszą koszty postępowania związane ze swoim udziałem w sprawie, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej.

Wyjątki od tej zasady w odniesieniu do określonych podmiotów zostały przewidziane w art. 239 p.p.s.a., jednakże przepis ten nie znajduje zastosowania w niniejszej sprawie. Kolejnym wyjątkiem od zasady obowiązku ponoszenia kosztów sądowych jest instytucja zwolnienia od kosztów sądowych w ramach prawa pomocy. Okoliczności podnoszone przez skarżącą w zażaleniu odnośnie jej sytuacji finansowej, zostały prawidłowo zinterpretowane jako wniosek o prawo pomocy, jednakże skarżąca, pomimo wezwania przez Sąd, nie złożyła wniosku na urzędowym formularzu, w związku z czym, zarządzeniem z dnia 23 marca 2012 r. pozostawiono wniosek bez rozpoznania.

Mając powyższe na uwadze Naczelny Sąd Administracyjny, na podstawie art. 184 p.p.s.a. w zw. z art. 197 § 2 p.p.s.a., postanowił jak w sentencji.