IV SA/Gl 1442/11

Uzasadnienie

Kierownik Działu Pomocy Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w K. w dniu [...] wystawił W.G. zaświadczenie nr [...], że korzysta on ze świadczeń pomocy społecznej.

Pismem z dnia [...] W.G. wystąpił o wyjaśnienie sytuacji związanej z wystawieniem powyższego zaświadczenia, ponieważ jego zdaniem wystawione zostało z naruszeniem przepisów prawa, a w szczególności ustawy o pomocy społecznej.

Dyrektor Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w K. pismem z dnia [...] odniósł się do powyższego pisma i uznał, że wystawienie zaświadczenia odbyło się w sposób zgodny z obowiązującymi unormowaniami prawnymi.

W.G. pismem z dnia [...] wniósł zażalenie do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w K. na postanowienie w przedmiocie sprostowania zaświadczenia z dnia [...]. W zażaleniu tym zarzucił organowi pierwszej instancji naruszenie treści art. 216 Kodeksu postępowania administracyjnego przez wydanie zaświadczenia o treści innej niż wnioskowane przez stronę, naruszenie art. 100 ustawy o pomocy społecznej poprzez podanie do publicznej wiadomości danych objętych ochroną dóbr osobistych, naruszenie ustawy o ochronie danych osobowych oraz naruszenie zasady godności wynikającej z art. 30 Konstytucji RP. W zażaleniu tym wystąpił o uchylenie kwestionowanego postanowienia i przekazanie sprawy do ponownego rozpatrzenia. W motywach zażalenia podkreślił, iż zwrócił się do organu pierwszej instancji o wystawienie zaświadczenia o odprowadzaniu składek na ubezpieczenie zdrowotne. W następstwie złożonego wniosku otrzymał sporne zaświadczenie z dnia [...] zawierające informacje, że korzysta ze świadczeń pomocy społecznej z uwagi na ubóstwo. Następnie W.G. przedstawił działania podjęte po otrzymaniu powyższego zaświadczenia, a w dalszej kolejności zamieścił stwierdzenie, że wydane przez organ pierwszej instancji zaświadczenie narusza treść art. 217 § 1 Kodeksu postępowania administracyjnego, ponieważ postępowanie w sprawie wydania zaświadczenia może zakończyć się wydaniem zaświadczenia o treści żądanej przez wnioskodawcę. W kolejnej części zażalenia strona odniosła się do postanowień art. 100 ustawy o pomocy społecznej, jak również do treści art. 30 Konstytucji RP zawierającego ochronę godności.

Samorządowe Kolegium Odwoławcze w K. postanowieniem z dnia [...] nr [...] wydanym na podstawie art. 134 Kodeksu postępowania administracyjnego stwierdziło niedopuszczalność odwołania. W motywach rozstrzygnięcia organ ten w pierwszej kolejności przedstawił dotychczasowy przebieg postępowania, a następnie przywołał treść wyżej przywołanego art. 134 i wskazał, że niedopuszczalność odwołania może wynikać z przyczyn podmiotowych i przedmiotowych. Następnie organ ten wymienił przyczyny przedmiotowe uniemożliwiające skuteczne wniesienie środka odwoławczego i podał, że są nimi: nieistnienie w sensie prawnym przedmiotu zaskarżenia, niezaskarżalność określonych rodzajów decyzji administracyjnych wydawanych w postępowaniu jednoinstancyjnym, ostateczny charakter decyzji organu odwoławczego. Przesłanką podmiotową niedopuszczalności odwołania jest oczywisty brak po stronie określonego podmiotu legitymacji odwoławczej czy niezdolność odwołującego się do czynności prawnych. Przenosząc te rozważania na grunt rozpatrywanej sprawy organ odwoławczy stwierdził, że w sprawie tej wystąpiła przesłanka natury przedmiotowej, albowiem brak jest przedmiotu zaskarżenia, ponieważ zaświadczenie Kierownika Działu Pomocy MOPS w K. z dnia [...] nie stanowi postanowienia w rozumieniu art. 107 Kodeksu postępowania administracyjnego. Zdaniem organu zaświadczenie to nie spełnia przesłanek formalnych określonych w przepisach prawa wobec czego nie stanowi postanowienia w ich rozumieniu.

Z powyższym rozstrzygnięciem nie zgodził się W.G., który wniósł skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach. W skardze tej zarzucił postanowieniu organu odwoławczego naruszenie przepisów postępowania oraz art. 134 Kodeksu postępowania administracyjnego poprzez błędną jego wykładnię i niewłaściwe zastosowanie. W ocenie skarżącego stanowisko organu odwoławczego jest błędne i wyrażone zostało z obrazą przepisów postępowania w stopniu mającym istotny wpływ na wynik sprawy. Wydanie zaświadczenia w zakresie wskazanym przez skarżącego jest dopuszczalne i może być przedmiotem postępowania odwoławczego. Zdaniem skarżącego organ orzekający w sprawie dopuścił się również naruszenia treści programu działań na rzecz osób niepełnosprawnych przyjętego przez Radę Miejską w K.

W odpowiedzi na skargę Samorządowe Kolegium Odwoławcze w K. wniosło o jej oddalenie i przywołało analogiczna argumentację do tej, którą zamieściło w uzasadnieniu kwestionowanego postanowienia. Jednocześnie w odpowiedzi tej organ odwoławczy zauważył, że z treści zażalenia strony wynika, że dotyczyło ono pisma Kierownika Działu Pomocy MOPS w K. z dnia [...], a nie jak błędnie przyjął organ od zaświadczenia organu pierwszej instancji, jednakże i w tym przypadku występuje brak przedmiotu zaskarżenia, który jest przesłanką stwierdzenia niedopuszczalności zaskarżenia.

Pełnomocnik skarżącego radca prawny D.R. pismem z dnia [...] poparł osobistą skargę skarżącego. W piśmie tym zarzucił organom administracji naruszenie art. 219 Kodeksu postępowania administracyjnego polegające na nie uznaniu, że odmowa wydania zaświadczenia o treści żądanej przez skarżącego następuje w drodze postanowienia, na które służy zażalenie oraz art. 7 i art. 77 wyżej wymienionego Kodeksu poprzez nienależyte wyjaśnienie stanu faktycznego, a to błędnym ustaleniu, że skarżący wniósł zażalenie na zaświadczenie organu pierwszej instancji oraz na pismo z dnia [...] i z tego powodu wystąpił o uchylenie zaskarżonego postanowienia oraz o przyznanie nieopłaconych kosztów pomocy prawnej udzielonej z urzędu. W motywach stanowiska pełnomocnik skarżącego uznał, że strona po otrzymaniu spornego zaświadczenia wystąpiła o wydanie nowego zgodnego z jej oczekiwaniami, a organ pierwszej instancji postanowieniem z dnia [...] odmówił wydania takiego, a tym samym skarżący wniósł zażalenie do organu wyższego stopnia na to postanowienie. Zdaniem pełnomocnika skarżącego organ odwoławczy błędnie założył, że przedmiotem zaskarżenia było określone wyżej zaświadczenie Kierownika Działu Pomocy MOPS w K., gdy w rzeczywistości skarżący wniósł zażalenie na pismo Kierownika MOPS w K. z dnia [...]. Zdaniem pełnomocnika skarżący po otrzymaniu zaświadczenia wystąpił do organu pierwszej instancji o wydanie nowego wskazując jego treść, natomiast organ pierwszej instancji pismem z dnia [...] odmówił wydania takiego zaświadczenia, a zgodnie z treścią art. 219 Kodeksu postępowania administracyjnego na postanowienie o odmowie wydania zaświadczenia o żądanej treści służy zażalenie do organu wyższego stopnia, a tym samym stanowisko organu odwoławczego w tej sprawie nie zasługuje na uwzględnienie, a wniesiona skarga jest zasadna i powinna być uwzględniona.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach zważył, co następuje:

Skarga nie zasługuje na uwzględnienie.

Kontrola legalności zaskarżonego postanowienia przeprowadzona w oparciu o postanowienia art. 1 ustawy z 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269) wykazała, że zaskarżone postanowienie odpowiada wymogom prawa. Stosownie do postanowień art. 134 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270) Sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Zgodnie z art. 145 § 1 pkt 1 wyżej wymienionej ustawy sąd administracyjny uwzględniając skargę uchyla decyzję lub postanowienie w całości lub części, jeżeli stwierdzi naruszenie prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy albo naruszenie przepisów postępowania, jeżeli mogło ono mieć istotny wpływ na wynik sprawy.

W rozpatrywanej sprawie w następstwie przeprowadzonej kontroli postanowienia wydanego przez organy administracji Sąd nie stwierdził występowania takich uchybień, które uzasadniałyby uwzględnienie wniesionej skargi.

Na wstępie przyjdzie przywołać unormowania prawne związane z wydawaniem zaświadczeń. Stosownie do postanowień art. 217 Kodeks postępowania administracyjnego wydanie zaświadczenia następuje w drodze czynności materialno-technicznej organu administracji, natomiast odmowa wydania zaświadczenia jak również odmowa wydania zaświadczenia o treści żądanej przez wnioskodawcę następuje w drodze postanowienia na, które służy zażalenie.

W rozpatrywanej sprawie skarżący wystąpił [...] o wydanie zaświadczenia i takowe otrzymał, jednakże treść tego zaświadczenia nie odpowiadała jego oczekiwaniom, czemu dał wyraz pismem z dnia [...]. Następstwem wskazanego pisma stała się odpowiedź ze strony Dyrektora MOPS w K., w której przedstawiono argumentację przemawiającą za wystawieniem dokumentu w formie, w której otrzymał skarżący, jak również zamieszczono w nim motywy nie uwzględnienia wniosku skarżącego o wydanie zaświadczenia. Pismem z dnia [...] skarżący wniósł zażalenie do organu odwoławczego domagając się wydania zaświadczenia o żądanej przez niego treści. W tym miejscu przyjdzie dostrzec, że organ odwoławczy w uzasadnieniu kwestionowanego postanowienia przyjął stanowisko, że skarżący wniósł zażalenie na wydane zaświadczenie z dnia [...] i kierując się takim ujęciem doszedł do przekonania, że wyczerpana została przesłanka niedopuszczalności wniesienia zażalenia. W odpowiedzi na skargę Samorządowe Kolegium Odwoławcze w K. uznało, że skarżący wniósł zażalenie nie na zaświadczenie wydane przez organ pierwszej instancji, lecz na pismo organu pierwszej instancji z dnia [...], przy czym zdaniem wskazanego organu dostrzeżone uchybienie nie wpłynęło na treść podjętego rozstrzygnięcia.

Zauważyć należy, że organ odwoławczy podejmując rozstrzygnięcie nie przeprowadził pełnej oceny charakteru prawnego pisma Dyrektora MOPS w K. z dnia [...]. Na gruncie prawa administracyjnego wyodrębnia się rozstrzygnięcia podejmowane przez organy administracji publicznej w znaczeniu formalnym i materialnym. W znaczeniu formalnym akt danego organu spełnia wszystkie przewidziane dla jego wydania wymogi, natomiast w ujęciu materialnym dany akt nie zawiera wszystkich przewidzianych prawem elementów, jednakże zamieszczone są w nim takie, które pozwalają uznać go za rozstrzygnięcie wydane przez organ administracji publicznej (decyzję administracyjną lub postanowienie).

Organ odwoławczy podejmując swoje rozstrzygnięcie kierował się tym, że skarżący wnosi zażalenie na zaświadczenie wystawione prze Kierownika Działu Pomocy MOPS w K. Stanowisko takie wynika z uzasadnienia kontrolowanego postanowienia, jak również odpowiedzi na skargę do tutejszego Sądu.

Argumentacja organu odwoławczego zamieszczona w uzasadnieniu kwestionowanego postanowienia jak również jego rozstrzygnięcie będą prawidłowe, gdyby skarżący kwestionował w drodze zażalenia wydane zaświadczenie. Stanowisko takie posiada swoje umocowanie w treści przepisu Kodeksu postępowania administracyjnego oraz znajduje potwierdzenie w orzecznictwie sądów administracyjnych. Pogłębiona analiza pisma skarżącego z dnia [...] jak również treść skargi do tutejszego Sądu pozwalają uznać, że skarżący kwestionuje nie wydane mu zaświadczenie, lecz otrzymane pismo Dyrektora MOPS w K. z dnia [...]. W tej sytuacji należy ustalić, czy pismo to może być postanowieniem w znaczeniu materialnym, a tym samym skarżącemu przysługiwałaby możliwość wniesienia zażalenia. Analiza przedmiotowego pisma pozwala uznać, że nie spełnia ono wymogów stawianych postanowieniu w znaczeniu materialnym, ponieważ nie zawiera wymaganych dla takiego aktu elementów, a w szczególności brak jest w nim stanowiska organu co do złożonego wniosku. We wskazanym piśmie organ pomocy społecznej zawarł informacje dotyczące zasad wystawiania zaświadczeń, jak również poinformował skarżącego, gdzie może otrzymać dokument, który będzie spełniał wymogi przez niego oczekiwane. Zatem w świetle postanowień art. 219 Kodeksu postępowania administracyjnego nie zostały wyczerpane przesłanki umożliwiające skarżącemu wniesienie zażalenia. Podjęcie przez organ odwoławczy rozstrzygnięcia sprowadzającego się do uznania, że skarżący kwestionuje zaświadczenie z [...] uznać należy za nieprawidłowe, jednakże brak jest podstaw do uwzględnienia wniesionej skargi, ponieważ skarżący zakwestionował akt, który nie spełnia wymogów przewidzianych dla postanowienia w znaczeniu materialnym, a tym samym wyczerpane zostały przesłanki wydania postanowienia w oparciu o treść art. 134 Kodeksu postępowania administracyjnego. Dostrzeżone w trakcie przeprowadzanej kontroli uchybienia ze strony organu odwoławczego nie dają podstaw do uznania, że są one na tyle istotne, aby miały wpływ na wynik sprawy i wyczerpały przesłankę uwzględnienia skargi przewidzianą treścią art. 145 § 1 pkt 1 lit. c ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.

Przedstawione powyżej rozważania pozwalają uznać, że zarzuty skargi sformułowane przez pełnomocnika skarżącego w pkt 1 nie są zasadne i nie zasługują na uwzględnienie, natomiast zarzut sformułowany w pkt 2, a sprowadzający się do naruszenia postanowień art. 7 i art. 77 kodeksu postępowania administracyjnego nie może być uwzględniony, ponieważ pełnomocnik skarżącego nie wskazał elementów postępowania dowodowego, które uzasadniałyby uwzględnienie podniesionego zarzutu, a Sąd przeprowadzając kontrolę kwestionowanego postanowienia z urzędu nie dopatrzył się takich uchybień w postępowaniu dowodowym, które uzasadniałyby uwzględnienie postawionego zarzutu.

Wobec powyższego stosownie do postanowień art. 151 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi należało orzec jak w sentencji.

mw