II FZ 814/12

Uzasadnienie

Przedmiotem zażalenia jest postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie z dnia 13 czerwca 2012 r., sygn. akt I SA/Ol 407/11, mocą którego odrzucono zażalenie A. U. na postanowienie tego Sądu z dnia 19 kwietnia 2012 r., sygn. akt I SA/Ol 407/11, o odrzuceniu skargi kasacyjnej.

W motywach orzeczenia Sąd podał, że postanowieniem z dnia 19 kwietnia 2012 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie odrzucił sporządzoną osobiście przez skarżącego A. U. skargę kasacyjną od postanowienia Wojewódzkiego Sąd Administracyjnego w Olsztynie z dnia 27 lutego 2012 r. o odrzuceniu skargi o wznowienie postępowania sądowego zakończonego wyrokiem z dnia 27 maja 2009 r., sygn. akt I SA/Ol 248/08.

Powyższe postanowienie wraz z uzasadnieniem zostało doręczone skarżącemu w dniu 31 maja 2012 r. (adnotacja na zwrotnym potwierdzeniu odbioru, k. 107 akt).

W dniu 16 maja 2012 r. skarżący złożył w siedzibie Sądu pierwszej instancji sporządzone osobiście zażalenie na ww. postanowienie (data prezentaty na zażaleniu, k. 103 akt). W uzasadnieniu podniósł, iż postanowienie z dnia 19 kwietnia 2012 r. nie zostało mu doręczone, gdyż przesyłka zawierająca odpis tego postanowienia została zwrócona przez pocztę przed wyznaczonym na 11 maja 2012 r. terminem do odbioru przez adresata.

Wojewódzki Sąd Administracyjny wskazał na treść art. 178 w związku z art. 197 § 2 oraz art. 194 § 2 P.p.s.a ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270), zwanej dalej P.p.s.a.

Zdaniem Sądu w sytuacji, gdy zażalenie zostanie złożone przed rozpoczęciem biegu ustawowego terminu – a więc przed doręczeniem zaskarżonego rozstrzygnięcia – sąd uznaje zażalenie za przedwczesne, a tym samym niedopuszczalne i jako wniesione z naruszeniem art. 178 w związku z art. 197 § 2 P.p.s.a. odrzuca. Z treści powołanych wyżej unormowań wynika bowiem, że sąd ma obowiązek odrzucenia zażalenia z uwagi na jego niedopuszczalność z "innych przyczyn". W tej sprawie tą "inną przyczyną" jest wniesienie zażalenia przed rozpoczęciem biegu terminu do jego skutecznego wniesienia.

Jak bowiem wynika z akt sprawy, odpis postanowienia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie z dnia 19 kwietnia 2012 r., odrzucającego skargę kasacyjną od postanowienia z dnia 27 lutego 2012 r. o odrzuceniu skargi o wznowienie postępowania sądowego, został doręczony skarżącemu w dniu 31 maja 2012 r. Zatem ustawowy termin do wniesienia zażalenia na to postanowienie rozpoczął bieg w dniu 1 czerwca 2012 r. Tymczasem skarżący już w dniu 16 maja 2012 r. złożył w siedzibie Sądu sporządzone osobiście zażalenie na opisane postanowienie, wobec czego uznać je należało za przedwczesne i wniesione z naruszeniem przepisu art. 194 § 2 P.p.s.a.

Sąd dodał, że okoliczność wniesienia zażalenia przed dniem doręczenia postanowienia z dnia 19 kwietnia 2012 r. o odrzuceniu skargi kasacyjnej nie była przez stronę kwestionowana. W złożonym bowiem w dniu 11 maja 2012 r. piśmie oraz w uzasadnieniu zażalenia z dnia 16 maja 2012 r. skarżący sam wyraźnie sygnalizował, że odpis postanowienia z dnia 19 kwietnia 2012 r. nie został mu doręczony, gdyż zawierająca to postanowienie przesyłka została zwrócona Sądowi przez pocztę przed wyznaczonym na 11 maja 2012 r. terminu jej odbioru. Uznając argumentację strony za zasadną, Sąd zarządził ponowne doręczenie przesyłki zawierającej odpis postanowienia z dnia 19 kwietnia 2012 r. wraz z uzasadnieniem. Jak wynika z akt sprawy, doręczenie to nastąpiło w dniu 31 maja 2012 r. Niewątpliwie zatem skarżący wniósł zażalenie zanim otrzymał odpis zaskarżonego postanowienia wraz z uzasadnieniem.

Niezależnie od powyższego Sąd wskazał, że zgodnie z art. 194 § 4 P.p.s.a. zażalenie na postanowienie o odrzuceniu skargi kasacyjnej powinno być sporządzone przez adwokata lub radcę prawnego lub też osoby wymienione w art. 175 § 2 i P.p.s.a. Zażalenie sporządzone osobiście przez stronę, wbrew powyższemu wymogowi ustanawiającemu przymus adwokacko – radcowski, obarczone jest brakiem nieusuwalnym, skutkującym jego odrzuceniem stosownie do art. 178 w zw. z art. 197 § 2 P.p.s.a.

W zażaleniu na powyższe postanowienie skarżący wniósł o przyjęcie skargi kasacyjnej przez Naczelny Sąd Administracyjny do rozpoznania. Wskazał, że ani jego skarga kasacyjna, ani zażalenie z 16 maja 2012 r. nie zostały przekazane do Sądu drugiej instancji. Skarżący stwierdził, że odmówiono mu ustanowienia adwokata dla sporządzenia skargi kasacyjnej, a potem skargę kasacyjną odrzucono, przy czym zrobił to jeden sędzia.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Zażalenie nie jest zasadne.

Prawidłowo bowiem przyjął Sąd pierwszej instancji, że skarżący złożył zażalenie przedwcześnie, tj. przed rozpoczęciem biegu terminu do jego wniesienia. Art. 194 § 2 P.p.s.a. nie budzi wątpliwości co do tego, że zażalenie należy wnieść w terminie 7 dni od daty doręczenia postanowienia. Zażalenie wniesione przed doręczeniem orzeczenia, którego dotyczy, jest przedwczesne, a więc niedopuszczalne.

Prawidłowo również Sąd wskazał, że zażalenie, którego przedmiotem jest odrzucenie skargi kasacyjnej, musi być zgodnie z art. 194 § 4 P.p.s.a. sporządzone przez profesjonalnego pełnomocnika. Niespełnienie tego wymogu oznacza, że środek odwoławczy dotknięty jest brakiem nieusuwalnym.

Nie może więc budzić wątpliwości, że Sąd pierwszej instancji postąpił prawidłowo zażalenie skarżącego sporządzone osobiście odrzucając.

Z treści zażalenia na postanowienie o odrzuceniu zażalenia można natomiast wywnioskować, że skarżący zdaje się nie chcieć zrozumieć, iż sądy muszą działać w oparciu o przepisy prawa, a nie w oparciu o życzenia skarżącego. Skarżący oczekuje, że jego skarga kasacyjna zostanie przez Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznana, oczekuje także, że będzie rozpoznane zażalenie. Nie respektuje jednak przepisów prawa, które nakładają na niego określone obowiązki procesowe tych środków odwoławczych dotyczące. Skarżący zamiast zauważyć, że to jego uchybienia stanęły na przeszkodzie nadaniu biegu jego środków odwoławczych, kieruje bezpodstawne zarzuty wobec sędziów, którzy działają zgodnie z literą prawa.

Nie jest prawdą, że Sąd pierwszej instancji odmówił mu ustanowienia adwokata w tej sprawie - skarżący ma przyznane prawo pomocy w zakresie całkowitym, ale oczekuje, by sąd zmieniał mu pełnomocników, którzy nie spełniają jego oczekiwań (do czego sąd umocowany nie jest) i mimo wyjaśnienia mu tej kwestii przez sądy obu instancji z przyznanego uprawnienia z własnej woli nie korzysta. Co więcej, wnosi skargę kasacyjną oraz zażalenie na jej odrzucenie osobiście oczekując w istocie, że sądy złamią prawo przyjmując i rozpoznając taki wadliwy środek odwoławczy.

Nieporozumieniem jest też twierdzenie, że rozpoznanie wniosku o przyznanie prawa pomocy i odrzucenie skargi kasacyjnej przez tego samego sędziego jest naruszeniem zasad dotyczących kontroli instancyjnej. Obie te kwestie były rozpatrywane przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie jako sąd pierwszej instancji, a od obu postanowień wydanych w tych przedmiotach przysługiwały skarżącemu środki odwoławcze, z których skarżący skorzystał. To dopiero rozpatrzenie tych środków odwoławczych przez Naczelny Sąd Administracyjny jest kontrolą instancyjną.

Mając na uwadze powyższe, Naczelny Sąd Administracyjny zażalenie jako bezzasadne oddalił na podstawie art. 184 w zw. z art. 197 § 2 P.p.s.a.