II SA/Łd 822/12

Uzasadnienie

Decyzją z dnia [...] nr [...] Wójt Gminy Ł. ustalił środowiskowe uwarunkowania dla przedsięwzięcia polegającego na budowie 12 elektrowni wiatrowych o mocy 2,5 MW każda wraz z wewnętrznymi połączeniami między turbinami i stacją transformatorową, linią kablową 30 kV oraz podłączeniem do stacji GPZ R. linią kablową 110 kV, a także technicznymi drogami dojazdowymi do wież i budynkiem socjalnym, na wskazanych w decyzji działkach w obrębie W. w obrębie Ł. w gminie Ł.. W części decyzji dotyczącej rodzaju i miejsca realizacji przedsięwzięcia organ wskazał, że planowane przedsięwzięcie należy zrealizować w zakresie obejmującym budowę dwunastu nowych elektrowni wiatrowych o średnicy wirników do 100 m, zawieszonych na wysokości 100 m n.p.t. (całkowita wysokość do 150 m n.p.t), z czego dziesięć elektrowni wiatrowych o maksymalnej mocy do 2,5 MW każda i maksymalnej mocy akustycznej turbin nieprzekraczającej w porze dziennej i porze nocnej do 106 dB; dwie elektrownie wiatrowe w porze dziennej o maksymalnej mocy do 2,5 MW każda i maksymalnej mocy akustycznej turbin nieprzekraczającej 106 dB, zaś w porze nocnej o maksymalnej mocy do 1,75 MW każda i maksymalnej mocy akustycznej turbin nieprzekraczającej 102dB. Projektowana inwestycja (dla każdej z elektrowni) składać się będzie z: wieży wraz z jednym zespołem siłowni wiatrowej, generatora asynchronicznego umieszczonego w gondoli turbiny na wysokości 100 m n.p.t., fundamentu o powierzchni ok. 500 m2, transformatora (o napięciu znamionowym na uzwojeniu pierwotnym 600V oraz na uzwojeniu wtórnym 30 kV) o wymiarach ok. 4,5 m x 2,5 m - zlokalizowany ok. 10 m od turbiny, placu manewrowego, podziemnej linii kablowej SN o napięciu znamionowym do 30 kV, utwardzonej wewnętrznej drogi dojazdowej o szerokości ok. 5 m. Ponadto, w skład planowanej inwestycji wejdzie abonencka stacja elektroenergetyczna (GPZ Farma - 40 MVA 110/30 kV) wraz z budynkiem socjalnym o łącznej powierzchni ok. 200 m2. Ponadto, w decyzji organ podał szczegółowe warunki wykorzystania terenu w fazie realizacji i eksploatacji przedsięwzięcia, ze szczególnym uwzględnieniem konieczności ochrony cennych wartości przyrodniczych, zasobów naturalnych i zabytków oraz ograniczenia uciążliwości dla terenów sąsiednich. Organ wskazał także w decyzji, że planowana inwestycja nie zalicza się do przedsięwzięć stwarzających zagrożenie wystąpienia poważnych awarii, nie występuje transgraniczne oddziaływanie na środowisko. Stwierdził też konieczność zapobiegania, ograniczania oraz monitorowania oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko. Decyzja zawiera też stanowisko organu, że przed rozpoczęciem realizacji przedsięwzięcia nie należy przeprowadzać oceny oddziaływania na środowisko w ramach postępowania w sprawie wydania pozwolenia na budowę, postępowania w sprawie transgranicznego oddziaływania na środowisko. Organ nałożył w decyzji obowiązek sporządzenia analizy porealizacyjnej w przedmiocie oddziaływania elektrowni wiatrowej na środowisko - w zakresie klimatu akustycznego oraz migotania cienia. Organ dalej wskazał, że teren planowanej inwestycji nie posiada miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego gminy Ł., rozpatrywane przedsięwzięcie zaliczono do przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko, dla którego sporządzenie raportu o oddziaływaniu na środowisko może być wymagane. Realizacja inwestycji nie będzie oddziaływać na obszar Natura 2000, w jej otoczeniu nie występują zabytki chronione, nie wymaga również ustanowienia obszaru ograniczonego użytkowania. Nadto, w sprawie uzyskano przed wydaniem decyzji wymagane prawem stanowiska organu ochrony środowiska i organu ochrony sanitarnej. Przedsięwzięcie będzie oddziaływało na środowisko w sposób ciągły, a w szczególności poprzez emisję hałasu, efekt migotania cienia, oddziaływanie pól elektromagnetycznych, oddziaływanie na krajobraz i na środowisko przyrodnicze, przy czym w raporcie o oddziaływaniu na środowisko szczegółowo zbadano te zjawiska i przedstawiono rozwiązania, które po części wyeliminują je bądź dostatecznie zminimalizują ich oddziaływanie na środowisko. Organ wyjaśnił, że wyniki obliczeń rozprzestrzeniania się hałasu w otoczeniu projektowanej elektrowni wiatrowej wykazały brak przekroczeń wartości dopuszczalnych poziomu hałasu na obszarach chronionych akustycznie, jednakże stwierdzono, że po zrealizowaniu przedsięwzięcia konieczne będzie potwierdzenie wyników obliczeń teoretycznych wynikami pomiarów, gdyż prognozowany poziom hałasu proponowanego przez inwestora wariantu, w kilku punktach obliczeniowych znajduje się na granicy błędu pomiarowego, dopuszczalnego poziomu hałasu określonego dla pory nocnej na poziomie 40 dB i 45 dB - zgodnie z tabelą l załącznika do rozporządzenia Ministra Środowiska z 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. 2007 r. Nr 120 poz. 826). Dlatego też na inwestora nałożono obowiązek monitorowania przedsięwzięcia w otoczeniu instalacji, a w przypadku stwierdzenia przekroczeń dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku inwestor został zobowiązany do podjęcia działań w celu ograniczenia hałasu do wartości dopuszczalnych, a także zobowiązano inwestora do przedstawienia analizy porealizacyjnej w zakresie klimatu akustycznego. W raporcie dokonano oceny wpływu planowanego do realizacji przedsięwzięcia na rozkład pól elektromagnetycznych wokół terenu przedsięwzięcia oraz przeprowadzono symulację zasięgu i intensywności oddziaływania w postaci tzw. efektu migotania cienia nie stwierdzając negatywnego wpływu elektrowni wiatrowej oraz towarzyszącej jej infrastruktury technicznej. W raporcie wskazano, iż z uwagi na zabudowę gospodarczą i zadrzewienia znajdujące się przed omawianymi zabudowaniami, przesłaniającymi cień rzucany przez "turbinę 6" oraz z uwagi na dominujący zachodni kierunek wiatru (turbina 6 najczęściej będzie ustawiona równolegle do rzucanego cienia w czasie jego przemieszczania się przez obszary zabudowy) rzeczywisty zasięg i intensywność efektu migotania cienia będą zmniejszone. Zalecono też inwestorowi zweryfikowanie danych teoretycznych w trakcie eksploatacji przedsięwzięcia poprzez przeprowadzanie analizy porealizacyjnej migotania cienia. W raporcie przeanalizowano także problematykę emisji zanieczyszczeń do środowiska i stwierdzono, iż podczas funkcjonowania elektrowni w warunkach normalnych, po dotrzymaniu nałożonych na inwestora warunków określonych w decyzji, nie powinny występować zanieczyszczenia gleby, wód gruntowych i wód powierzchniowych. Nadto, założono, że nie wystąpią przekroczenia dopuszczalnych poziomów stężeń gazów i pyłów do powietrza, a gospodarka odpadami została szczegółowo opisana w raporcie w odniesieniu do fazy realizacji, eksploatacji i ewentualnej likwidacji przedsięwzięcia. Organ wskazał, że planowana inwestycja będzie miała wpływ na przeobrażenie krajobrazu, a wysokość turbin wiatrowych sprawi, że będą widoczne ze znacznej odległości i stanowić będą niewątpliwą dominantę w otaczającym ją krajobrazie. W raporcie o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko w sposób wyczerpujący przeanalizowano rodzaje możliwych oddziaływań na środowisko i przyrodę. Badania ornitologiczne i chiropterologiczne wykonane dla planowanej inwestycji, a także załączona do raportu analiza wyników badań terenowych wykazały brak przeciwwskazań do budowy parku wiatrowego. Z uwagi jednak na charakter inwestycji oraz możliwość wystąpienia efektów opóźnionych w czasie, nałożono na inwestora obowiązek wykonania porealizacyjnego monitoringu ornitologicznego i chiropterologicznego. Organ podniósł, że inwestor rozpatrywał sześć wariantów realizacji przedsięwzięcia - wybrano wariant IV, jako najbardziej korzystny dla środowiska. Dodał, że weryfikacja danych teoretycznych zawartych w raporcie o oddziaływaniu na środowisko z faktycznym oddziaływaniem przedsięwzięcia na środowisko nastąpi w trakcie eksploatacji farmy wiatrowej, a będzie to możliwe dzięki nałożonym na inwestora obowiązkom. Wskazał też, że decyzję w przedmiocie środowiskowych uwarunkowań dla przedsięwzięcia podjęto biorąc pod uwagę całość materiału dowodowego, a w szczególności raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko, zalecenia Samorządowego Kolegium Odwoławczego w P., wyjaśnienia inwestora, uzgodnienia Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Ł. i opinie Państwowego Inspektora Sanitarnego w R. oraz uwagi wniesione przez strony postępowania.

Odwołanie od powyższej decyzji złożyło Stowarzyszenie Mieszkańców Gminy Ł., zarzucając naruszenie art. 8 ust. 3 Statutu Gminy Ł., art. 11 b ustawy o samorządzie gminnym, art. 7, 8, 9, 12, 14, 35 K.p.a. oraz art. 79 ust. 1 u.o.ś., a nadto rażące błędy, uchybienia, zaniedbania w przedmiocie braku autonomicznej oceny i weryfikacji badań, analiz oraz opinii zawartych w raporcie o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko, a zatem zignorowanie istotnego zalecenia wyartykułowanego w decyzji Kolegium Odwoławczego z dnia [...]. Zdaniem strony decyzja została wydana przedwcześnie ze względu na brak uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla obszaru farmy wiatrowej w gminie Ł., podczas gdy właściwy organ wydaje decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach po stwierdzeniu zgodności lokalizacji przedsięwzięcia z ustaleniami planu. Strona zarzuciła też naruszenie art. 28 K.p.a. poprzez brak ustalenia kręgu stron postępowania. Wskazała, że raport jest niekompletny, bowiem nie zawiera zapisów o utylizacji poszczególnych elementów turbin wiatrowych oraz brak informacji dotyczącej utrzymania dróg w czasie realizacji inwestycji oraz jej zakończeniu, a także odnośnie metod egzekwowania od inwestora wymagań nałożonych przed realizacją farmy wiatrowej. Poddała w wątpliwość nienaruszalności stosunków wodnych na poziomie wód gruntowych. Strona zarzuciła też, że planowana inwestycja jest niezgodna z wydanymi decyzjami o warunkach zabudowy oraz pozwoleniami na budowę czy podjętymi przez właścicieli gruntów staraniami w przedmiocie swobodnego dysponowania prawem własności do nieruchomości.

Decyzją z dnia [...] nr [...] Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Ł. na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 K.p.a. utrzymało zaskarżoną decyzję w mocy. Organ w uzasadnieniu wyjaśnił, że przedmiotowe przedsięwzięcie jest przedsięwzięciem mogącym potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko, które może wymagać przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko i sporządzenia raportu o oddziaływaniu na środowisko. Wskazał, że przedmiotowej sprawie organ I instancji, po zasięgnięciu opinii organu ochrony sanitarnej i organu ochrony środowiska, orzekł o konieczności przeprowadzenia takiej oceny i nałożył obowiązek sporządzenia raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko. Podniósł, że z charakterystyki projektowanego przedsięwzięcia przedstawionej w raporcie o oddziaływaniu na środowisko, wyjaśnień inwestora złożonych w toku postępowania pierwszoinstancyjnego oraz ze stanowisk organów ochrony środowiska i ochrony sanitarnej w zakresie uzgodnień wynika, że planowane przedsięwzięcie nie będzie powodować negatywnego oddziaływania na środowisko oraz warunki życia i zdrowie ludzi, nie przyczyni się do degradacji środowiska przyrodniczo - kulturowego, nie będzie powodować konfliktów przestrzennych i uzasadnionych konfliktów społecznych, nie naruszy interesu osób trzecich i nie wymaga ustanowienia obszaru ograniczonego użytkowania. Dla poszczególnych rodzajów oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko określono zakres działań prewencyjnych i ograniczających, w sferze tych działań określono rodzaj urządzeń i instalacji koniecznych do realizacji w celu minimalizacji skutków oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko. Rodzaj i zasięg emisji powodowanych eksploatacją przedsięwzięcia nie będą powodować przekroczenia norm ochrony środowiska poza granicę terenu własności inwestora oraz uciążliwości dla warunków życia ludzi. Wskazał, że dokonano w sprawie analizy zebranej dokumentacji, w tym przede wszystkim raportu oddziaływania na środowisko uzupełnionego w toku postępowania stanowiskiem inwestora. W ocenie Kolegium, przedłożony przez inwestora raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko jest rzetelny, spójny, nie budzi zastrzeżeń i nie zawiera nieścisłości czy nieprawidłowości. Nie ma więc podstaw, aby odmówić mu waloru wiarygodności i przyjąć za podstawę ustaleń faktycznych. Zaskarżoną decyzją organ I instancji stwierdził zarówno konieczność zapobiegania, ograniczania oraz monitorowania oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko określając zakres tych działań, jak również nałożył obowiązek przedstawienia analizy porealizacyjnej w zakresie klimatu akustycznego oraz migotania cieni. Podkreślił ponadto, że decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach nie uprawnia inwestora do rozpoczęcia robót budowlanych. Nie zgodził się również ze stroną skarżącą, że organ I instancji wydał decyzję przedwcześnie. Zgodnie bowiem z art. 80 ust 1 u.o.ś., właściwy organ wydaje decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach po stwierdzeniu zgodności lokalizacji przedsięwzięcia z ustaleniami m.p.z.p., jeżeli plan ten został uchwalony, przy czym w niniejszej sprawie bezsporne jest, że na terenie obejmującym obszar planowanego przedsięwzięcia nie obowiązuje m.p.z.p.. Zdaniem organu nie jest też trafny zarzut odwołania o naruszeniu przez organ gminy, przy wydaniu zaskarżonej decyzji, wskazanych przepisów statutu gminy, ustawy o samorządzie gminnym czy K.p.a., bowiem postępowanie w przedmiocie uchwalenia m.p.z.p. jest odrębne od postępowania w przedmiocie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach. Nie podzielił też zarzutu odwołania wskazującego na naruszenie przepisu art. 79 ust. 1 u.o.ś., bowiem akta przedmiotowej sprawy zawierają dowody potwierdzające zapewnienie przez organ I instancji możliwości udziału społeczeństwa w prowadzonym postępowaniu. Nie podzielił też zarzutu naruszenia art. 28 K.p.a. wskazując, że na etapie postępowania przed organem I instancji sporządzony został wykaz stron postępowania, a w sprawie tej organ gminy udzielił Stowarzyszeniu stosownych wyjaśnień w piśmie z dnia 11 maja 2012 r. Co do zarzutu braku informacji dotyczących utrzymania dróg w niepogorszonym stanie wskazał, że wykracza on poza zakres postępowania określony wnioskiem inwestora, a nadto, że kwestie drogowe jako takie nie są elementem planowanego przedsięwzięcia. Dodał, że w przepisach o drogach publicznych czy o ruchu drogowym znajdują się odpowiednie unormowania, które pozwolą na eliminację pogarszającego się stanu dróg. Podkreślił też, że ustawa o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko nie przewiduje możliwości wprowadzenia w decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach sankcji i metod egzekwowania od inwestora wymagań nałożonych przed realizacją farmy wiatrowej. Dodał, że zamiary i plany właścicieli nieruchomości odnośnie zabudowy ich działek nie stanowią przeszkody dla wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach.

Skargę na powyższą decyzję złożyło Towarzystwo Ochrony Przyrody i Krajobrazu [...] z/s w Z., wnosząc o uchylenie zaskarżonej decyzji oraz decyzji ją poprzedzającej, a nadto wnosząc o zasądzenie kosztów postępowania. Strona zarzuciła naruszenie art. 31, 33, 79 ustawy o dostępie do informacji o środowisku i jego ochronie oraz art. 64 § 1 K.p.a.. Zarzuciła, że po wydaniu decyzji SKO w P. z dnia [...] uchylającej decyzję Wójta Gminy z dnia [...] nie ukazało się obwieszczenie o ponownym przystąpieniu do procedury udziału społeczeństwa w prowadzonym postępowaniu w sprawie farmy wiatrowej Ł.. Dodała, iż decyzja kończąca postępowanie przeprowadzone po uzupełnieniu raportu wydana bez powtórzenia procedury udziału społeczeństwa i opiniowania rażąco narusza prawo, a wada tego typu stanowi przesłankę do stwierdzenia nieważności decyzji. Z powodu wielokrotnego uzupełniania raportu oraz zmiany zakresu inwestycji, zdaniem Stowarzyszenia, nie zapewniono dostatecznego udziału społeczeństwa w procedurze wydawania decyzji środowiskowej. Decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach wydawana jest co do zasady jedynie wówczas, gdy lokalizacja danego przedsięwzięcia jest zgodna z ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Zdaniem strony kluczową jest w tym wypadku sprawa uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, bowiem tylko w planie może dojść do zmiany przeznaczenia gruntów. Dodała, że farma wiatrowa planowana jest na terenach oznaczonych w Studium symbolem ZŁ (obszary leśne), w okolicy których zidentyfikowano stanowiska roślin chronionych: jarząbu szwedzkiego i kruszyny pospolitej, przy czym co najmniej 3 turbiny są planowane w bezpośredniej bliskości tych terenów, a obszar ochronny l turbiny częściowo pokrywa się z obszarem leśnym, co stanowi zagrożenie dla roślin, ptaków i nietoperzy. Podniosła, że raport w częściach: ornitologicznej, chiropterologicznej i inwentaryzacji przyrodniczej (roślinność, siedliska) sporządzano w roku 2010, dla innej lokalizacji turbin niż wskazanej przez inwestora w piśmie z 7 lipca 2011 r. (dowód: porównanie mapek z w/w opracowań z mapką z raportu z datą "Wrzesień 2011"). Zdaniem strony po złożeniu przez inwestora ponownego wniosku o wydanie decyzji środowiskowej dla innej lokalizacji turbin Wójt Gminy Ł. powinien wydać postanowienie o sporządzeniu raportu dla nowej lokalizacji i zawiesić postępowanie administracyjne w sprawie wydania decyzji środowiskowej. Dodała, że raport początkowo wykonywano dla farmy, składającej się z dwóch części: L. i Ł., na co wskazują m.in. zapisy Dziennika obserwacji ornitologicznych czy aneks do umowy z chiropterologami, następnie inwestycję podzielono na dwie odrębne farmy i taki zapis znalazł się w Studium. Zarzuciła pominięcie faktu, że przez obszar przyszłej farmy przebiega turystyczna ścieżka konna, stanowiąca niewątpliwie ważny element wizerunku gminy Ł. jako przyjaznej turystom, zgodnie ze Strategią rozwoju gminy. Strona zarzuciła też nie rozpatrzenie w raporcie oddziaływania skumulowanego wszystkich elektrowni występujących w okolicy L., podczas gdy obie planowane farmy znajdują się w bliskim sąsiedztwie - ok. 3km, a między nimi posadowione są mniejsze elektrownie wiatrowe. Dodała, że w decyzji nie uwzględniono zaleceń chiropterologicznych odnośnie wyłączania turbin w porze nocnej w okresie od 15 kwietnia do 30 września.

W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej odrzucenie skargi, bowiem strona skarżąca nie była uczestnikiem postępowania administracyjnego, ewentualnie o oddalenie skargi. Organ powielił argumentację wskazaną w zaskarżonej decyzji, a nadto dodał, że zarzut naruszenia art. 64 § 1 K.p.a. jest niezrozumiały i nie został uzasadniony.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga nie zasługuje na uwzględnienie.

Uprawnienia wojewódzkich sądów administracyjnych, określone przepisami m.in. art. 1 § 1 i § 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269) oraz art. 3 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - zwanej dalej p.p.s.a. (t.j. Dz. U. z 2012 r. Nr 270 ze zm.) sprowadzają się do kontroli działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem tj. zgodności zaskarżonego aktu z przepisami postępowania administracyjnego, a także prawidłowości zastosowania i wykładni norm prawa materialnego obowiązujących w dacie wydania zaskarżonego aktu. Wady postępowania administracyjnego, skutkujące koniecznością: uchylenia decyzji, stwierdzenia jej nieważności bądź wydania decyzji z naruszeniem prawa, przewidziane są w przepisie art. 145 § 1 p.p.s.a. Natomiast w wypadku nieuwzględnienia skargi sąd w myśl art. 151 p.p.s.a. skargę oddala.

W pierwszej kolejności należy ustosunkować się do wniosku organu o odrzucenie skargi z uwagi na fakt, że strona skarżąca nie brała udziału w postępowaniu administracyjnym. Otóż, wniosek ten nie był uzasadniony, bowiem przepis art. 44 u.i.o.ś. w ust. 3 wyraźnie stanowi, że organizacji ekologicznej służy skarga do sądu administracyjnego od decyzji wydanej w postępowaniu wymagającym udziału społeczeństwa, jeżeli jest to uzasadnione celami statutowymi tej organizacji, także w przypadku, gdy nie brała ona udziału w określonym postępowaniu wymagającym udziału społeczeństwa. Zaskarżona decyzja wydana została w ramach postępowania wymagającego udziału społeczeństwa, a strona skarżąca jest organizacją ekologiczną, której cele statutowe spełniają wymogi z art. 44 ust. 3 u.i.o.ś. Celami statutowymi tej organizacji są bowiem m. innymi działanie na rzecz przyrody i krajobrazu oraz ochrona dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego. Dlatego też wniosek organu o odrzucenie skargi nie mógł odnieść zamierzonego skutku.

Przedmiotem kontroli zgodności z prawem była w niniejszej sprawie decyzja w sprawie ustalenia środowiskowych uwarunkowań dla realizacji przedsięwzięcia polegającego na budowie 12 elektrowni wiatrowych wraz z infrastrukturą towarzyszącą w gminie Ł., obręb W..

Materialnoprawną podstawę wydanych w sprawie decyzji stanowił art. 71 u.i.o.ś., zgodnie z którym realizacja planowanego przedsięwzięcia mogącego zawsze lub mogącego potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko jest dopuszczalna wyłącznie po uzyskaniu decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na tę realizację.

Tytułem wstępu wskazać należy, że w ramach postępowania w przedmiocie wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dla realizacji planowanego przedsięwzięcia ustala się i ocenia bezpośredni i pośredni wpływ przedsięwzięcia na środowisko, zdrowie i warunki życia ludzi, dobra materialne, zabytki, wzajemne oddziaływania między tymi elementami, dostępność do złóż kopalni oraz możliwości i sposoby zapobiegania i ograniczenia negatywnego oddziaływania na środowisko, a także wymagany zakres monitoringu (art. 62 u.i.o.ś). Decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach określa więc wyłącznie wpływ planowanego przedsięwzięcia na środowisko i wymagania, jakie powinny być spełnione, by zminimalizować skutki negatywnego wpływu na środowisko czynników dla niego szkodliwych.

Stosownie do art. 3 ust. 1 pkt 8 u.i.o.ś., ilekroć w ustawie jest mowa o ocenie oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko – rozumie się przez to postępowanie w sprawie oceny oddziaływania na środowisko planowanego przedsięwzięcia, obejmujące w szczególności:

a. weryfikację raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko,

b. uzyskanie wymaganych ustawą opinii i uzgodnień,

c. zapewnienie możliwości udziału społeczeństwa w postępowaniu.

Zauważyć w tym miejscu należy, że raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko ma charakter dokumentu prywatnego inwestora będącego dowodem w postępowaniu administracyjnym (por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 18 marca 2009 r. sygn. akt II OSK 383/08, Lex nr 526577). Raport oceniany jest przez organ wydający decyzję określającą uwarunkowania środowiskowe, a uczestnicy postępowania mają możliwość zgłoszenia zastrzeżeń dotyczących tego dowodu.

W niniejszej sprawie prawidłowo na podstawie art. 59 ust. 1 pkt 2 u.i.o.ś. zakwalifikowane zostało planowane przedsięwzięcie jako mogące potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko. Zgodnie też z art. 63 ust. 1 u.i.o.ś. postanowieniem organ właściwy do wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach tj. Wójt Gminy Ł. stwierdził obowiązek przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko, określając jednocześnie zakres raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko. Przy piśmie z dnia 5 września 2011 r. wnioskodawca przedstawił ostateczną wersję skorygowanego Raportu sporządzonego przez A Sp. z o.o. z/s w W..

W ramach postępowania w niniejszej sprawie przeprowadzono należycie ocenę oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko w oparciu o zapisy Raportu, sporządzonego na potrzeby niniejszego postępowania, zgodnego z zakresem wyznaczonym w postanowieniu Wójta Gminy Ł. z dnia [...] i postanowieniu RDOŚ w Ł. z dnia [...], a nadto odpowiadającego w pełni wymogom art. 66 u.i.o.ś.. Zgodnie z art. 77 ust. 1 u.i.o.ś., warunki realizacji przedsięwzięcia zostały uzgodnione z Regionalnym Dyrektorem Ochrony Środowiska w Ł. i pozytywnie zaopiniowane przez Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w R.. Postanowieniem z [...] Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska uzgodnił realizację planowanego przedsięwzięcia, określając w sposób szczegółowy jego warunki, nie stwierdzając konieczności przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko w ramach postępowania w sprawie wydania pozwolenia na budowę i postępowania w sprawie transgranicznego oddziaływania na środowisko. Opinią sanitarną z dnia [...] Powiatowy Inspektor zaopiniował pozytywnie przedłożoną dokumentację w zakresie wymagań higienicznych i zdrowotnych.

Analizując postępowanie pod kątem udziału społeczeństwa, Sąd doszedł do przekonania, że organy należycie wypełniły dyspozycję art. 79 ust. 1 u.i.o.ś., który nakłada przed wydaniem decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach obowiązek zapewnienia możliwości udziału społeczeństwa w postępowaniu, w ramach którego przeprowadza się ocenę oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko. W niniejszym postępowania udział społeczeństwa w postępowaniu został należycie zapewniony, czego dowodzi materiał zgromadzony w niniejszej sprawie. Zgodnie z art. 74 ust. 3 u.i.o.ś. strony były zawiadamiane o wydanych decyzjach, możliwości zapoznania się z materiałem zgromadzonym w sprawie i pozostałych czynnościach organów administracji publicznej przez obwieszczenia, na których umieszczano informacje o czasie ich publicznego udostępnienia. Dodatkowo, organ udostępniał materiał dowodowy na wnioski składane przez strony w toku postępowania i wbrew zarzutom skargi nie ograniczał do niego dostępu, a tym samym nie naruszył art. 33 u.i.o.ś..

W odniesieniu do poszczególnych zarzutów skargi, Sąd uznał je za niezasadne.

Nie ulega wątpliwości, że zgodnie z art. 80 ust 1 u.o.ś., właściwy organ wydaje decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach po stwierdzeniu zgodności lokalizacji przedsięwzięcia z ustaleniami m.p.z.p., jeżeli plan ten został uchwalony, przy czym w niniejszej sprawie bezsporne jest, że na terenie obejmującym obszar planowanego przedsięwzięcia nie obowiązuje m.p.z.p. Powoływanie się przez stronę skarżącą na zapisy zawarte w studium nie miało w tej sytuacji jakiegokolwiek znaczenia dla ostatecznego rozstrzygnięcia sprawy. Postępowanie w przedmiocie uchwalenia m.p.z.p. jest bowiem całkowicie innym postępowaniem, niż postępowanie w przedmiocie środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację określonego przedsięwzięcia. Rozpoznając wniosek w tym ostatnim postępowaniu organ nie był zobowiązany oczekiwać na uchwalenie m.p.z.p.

Jak już wspomniano, decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach dotyczy planowanego przedsięwzięcia i sprowadza się do ustalenia, czy inwestycja w kształcie opisanym przez inwestora we wniosku zagraża środowisku oraz czy spełnia wymagania i parametry w zakresie ochrony środowiska. Podkreślić należy, że na jej podstawie nie dochodzi do zmiany przeznaczenia gruntów rolnych czy leśnych na cele nierolne i nieleśne. Problematyka dotycząca kształtowania ładu przestrzennego, w tym m. innymi zmiany przeznaczenia gruntów rolnych i leśnych stanowi bowiem przedmiot badania w ramach decyzji o warunkach zabudowy, a nie w ramach niniejszego postępowania. Wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach jest etapem poprzedzającym wydanie decyzji w przedmiocie warunków zabudowy dla inwestycji (art. 61 ust. 1 pkt 4 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym). Ewentualna zmiana przeznaczenia gruntów będzie miała zatem znaczenie na etapie ubiegania się inwestora o warunki zabudowy dla inwestycji. Dlatego też zarzut strony skarżącej o konieczności przekwalifikowania gruntów rolnych lub leśnych uznać należy za przedwczesny.

Ponadto, w Raporcie dotyczącym oddziaływania planowanej inwestycji na środowisko wskazano, że teren działki, na którym ma zostać zlokalizowane przedsięwzięcie, nie przedstawia z przyrodniczego punktu widzenia większej wartości – większość areału znajduje się pod uprawami rolnymi. Obszar, na którym planowana jest inwestycja nie jest terenem chronionym czy też przyrodniczo cennym. Nie zachodzi konieczność usunięcia drzew lub krzewów, które mogłyby kolidować z planowaną inwestycją. Na terenie inwestycji nie istnieje i nie jest projektowany obszar Natura 2000. Nie stwierdzono też konieczności utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania. Na terenie planowanej inwestycji nie występują obiekty zabytkowe oraz zasoby przyrodnicze podlegające ochronie. Żaden z argumentów podnoszonych przez stronę skarżącą w toku postępowania sądowoadministracyjnego, nie prowadzi do odmiennych ustaleń.

W odniesieniu do zarzutu dotyczącego kumulacji oddziaływania turbin wiatrowych, organ wyjaśnił, że w Raporcie przedstawiono tę kwestię, a badania przeprowadzone w tym zakresie nie wykazały, aby skumulowane oddziaływanie powodowało naruszenie wymaganych przepisami norm. Oddziaływanie akustyczne określono zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. z 2007 r. Nr 120, poz. 826) oraz opinią akustyczną z dnia 2 lutego 2011 r.. W związku z charakterem planowanej inwestycji, która będzie oddziaływała na środowisko w sposób ciągły, w szczególności poprzez emisję hałasu i efekt migotania cienia, pomimo niestwierdzenia negatywnego wpływu elektrowni wiatrowej, organ nałożył na inwestora obowiązek sporządzenia analizy porealizacyjnej w przedmiocie oddziaływania elektrowni wiatrowej na środowisko – w zakresie klimatu akustycznego oraz migotania cienia. Dodatkowo podkreślono, że przyjęte w Raporcie nowoczesne rozwiązania techniczne budowy turbin wiatrowych po części wyeliminują lub dostatecznie zminimalizują efekty oddziaływania inwestycji na środowisko.

Rację przyznać należy stronie skarżącej, że Raport w części ornitologicznej i chiropterologicznej sporządzono dla innej lokalizacji turbin, ale wskazać trzeba, że zmiana lokalizacji nie była znacząca – dotyczyła w zasadzie jednej turbiny, nadto nie wykraczała poza teren oddziaływania planowanej inwestycji. Nie mogła tym samym mieć przełożenia na wyniki dokonanej obszernej analizy. Dodatkowo organ I instancji w celu ograniczenia i zapobiegania oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko zalecił przeprowadzenie ornitologicznego monitoringu porealizacyjnego, który ma być następnie uzupełniony o analizę rzeczywistej śmiertelności ptaków. W celu dokonania oceny wpływu planowanej inwestycji na nietoperze organ stwierdził konieczność dokonania porealizacyjnego monitoringu chiropterologicznego, który obejmować ma cykl roczny, polegający na automatycznej rejestracji aktywności nietoperzy. Szczegółowe sprawozdania z przeprowadzonych monitoringów wraz z wynikami badań i wskazaniami działań zapobiegawczych mają być przedkładane RDOŚ we wskazanych w decyzji terminach.

W tym miejscu podnieść należy, że planowana inwestycja była przedmiotem dwukrotnej analizy Wójta Gminy Ł. i Samorządowego Kolegium Odwoławczego. Stowarzyszenie Mieszkańców Gminy Ł. złożyło w toku sprawy opinię sporządzoną przez dr A. K., która zdaniem organu zawierała cenne wskazówki co do treści przyrodniczej Raportu. Na skutek tego dokumentu Wójt Gminy pismem z dnia 7 marca 2012 r. wezwał inwestora do uzupełnienia Raportu. Inwestor w piśmie z dnia 5 kwietnia 2012 r. złożył obszerne wyjaśnienia dotyczące realizacji przedsięwzięcia, które nie zostały zakwestionowane na dalszym etapie postępowania.

W ocenie Sądu analiza Raportu nie pozostawia wątpliwości, że wariant najkorzystniejszy dla środowiska został w nim opisany wraz z uzasadnieniem jego wyboru.

Zdaniem Sądu organy orzekające w sprawie słusznie uznały, że zaistniała podstawa do wydania pozytywnej decyzji dla inwestora. W osnowie decyzji organu I instancji zamieszczone zostały szczegółowe warunki wykorzystania terenu w fazie realizacji i eksploatacji ze szczególnym uwzględnieniem konieczności ochrony cennych wartości przyrodniczych oraz ograniczenia uciążliwości dla terenów sąsiednich. Decyzja zawiera również charakterystykę przedsięwzięcia, zaś obszar inwestycji nie jest objęty ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Z powyższego wynika, że wydana decyzja spełnia wymogi art. 82 u.i.o.ś.. Organy obu instancji oceniając sporządzony Raport pod względem zupełności i prawidłowości, słusznie podzieliły jego ustalenia w omawianym zakresie, nie dopuszczając się naruszenia przepisów ustawy o udostępnianiu informacji, w tym w szczególności art. 82 ust. 1 pkt 1 lit. b u.i.o.ś.. Organy w sposób wyczerpujący zebrały i rozpatrzyły zgromadzony w sprawie materiał dowodowy, w prawidłowy sposób oceniły, stosownie do art. 62 ust. 1 pkt 1 lit. a u.i.o.ś, bezpośredni i pośredni wpływ planowanego przedsięwzięcia na zdrowie i warunki życia ludzi.

Mając powyższe na uwadze Sąd działając na podstawie art. 151 p.p.s.a. skargę oddalił.

n.k-o.