II OSK 1642/11

Uzasadnienie

Wyrokiem z dnia 15 lutego 2011 r., sygn. akt VII SA/Wa 1314/10, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił skargę "[...]" Spółka z o.o. w C. M. na decyzję Mazowieckiego Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego w Warszawie, z dnia [...] maja 2010 r., nr [...], w przedmiocie nakazu rozbiórki wiaty.

Wyrok został wydany w następujących okolicznościach sprawy.

Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego w Nowym Dworze Mazowieckim, decyzją Nr [...], z dnia [...] stycznia 2010 r., na podstawie art. 48 ust. 1 i 4 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2006 r. Nr 156 poz. 1118), nakazał inwestorowi - [...] Sp. z o.o. - rozbiórkę wiaty, zlokalizowanej na dz. nr [...] w C. M. Na podstawie oględzin nieruchomości, przeprowadzonych w dniu 29 kwietnia 2008 r., organ ustalił, że inwestor wybudował wiatę o wymiarach 21,5 m x 10,5 m x 10 m o wysokości 3,73 w odległości 20 cm od granicy z działką sąsiednią nr [A], która jest własnością P. i A. Ś.. Roboty zostały wykonane w ramach samowoli budowlanej, gdyż inwestor nie uzyskał pozwolenia na budowę. W związku z naruszeniem przez inwestora przepisu art. 28 ust. 1 Prawa budowlanego, postanowieniem z dnia [...] grudnia 2009 r., Nr [...], organ nałożył na inwestora obowiązek przedstawienia w terminie 30 dni zaświadczenia Wójta o zgodności inwestycji z ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego oraz dokumentów, o których mowa w art. 33 ust. 2 pkt 1, 2 i 4 oraz ust. 3 Prawa budowlanego. Inwestor w wyznaczonym terminie nie przedłożył wymaganych dokumentów. Z tego względu, stosownie do treści art. 48 Prawa budowlanego, Powiatowy Inspektor nakazał rozbiórkę wiaty.

Odwołanie wniósł inwestor – [...] Sp. z o.o. podnosząc, iż wiata nie stanowi obiektu budowlanego i została ustawiona na istniejącym już podłożu betonowym, ale nie jest trwale związana z gruntem. Jej pokrycie cienką blachą trapezową wynika jedynie z walorów użytkowych, nie świadczy o trwałości obiektu. Konstrukcja jej stanowi bowiem odwzorowanie namiotów wystawowych i jest przystosowana do takiej zabudowy. Wskazał, że działka z którą sąsiaduje posesja firmy jest niezabudowana, nieogrodzona oraz nie jest użytkowana. W związku z powyższym, tymczasowa zabudowa nie koliduje oraz nie stwarza utrudnienia dla stosunków dobrosąsiedzkich. Odwołująca się argumentowała dalej, że obiekt wzniesiono aby umożliwić pracę 8 pracownikom fizycznym zamieszkałym na terenie C. M. w warunkach obniżonych temperatur, a w szczególności opadów deszczu i śniegu, które uniemożliwiają rozładunki i załadunki materiałów. Wniosła o anulowanie nakazu rozbiórki. Dodała, ze obiekt zostanie bezzwłocznie rozebrany w przypadku jakiejkolwiek kolizji z założeniami inwestycyjnymi sąsiada.

Mazowiecki Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego, decyzją z dnia [...] maja 2010 r., Nr [...], utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję. W uzasadnieniu organ odwoławczy wskazał, że w jego ocenie decyzja organu I instancji ustaliła jasno i precyzyjnie stan faktyczny sprawy, nie naruszając przy tym norm prawa materialnego i procesowego. Nie zgodził się z twierdzeniem skarżącego jakoby wiata miała stanowić tymczasowy obiekt budowlany. Z akt sprawy jednoznacznie wynika, że przedmiotowy obiekt budowlany jest trwale związany z gruntem. Nie stanowi obiektu przeznaczonego do czasowego użytkowania, w okresie krótszym od jego trwałości technicznej. W ocenie organu, inwestor powinien uzyskać pozwolenie na budowę, gdyż wiata stanowi obiekt budowlany połączony trwale z gruntem, a ponadto posiada powierzchnię większą niż 25 m². Obowiązek ten nie został jednak przez inwestora spełniony, w związku z czym organ I instancji prawidłowo stwierdził, iż budowa została wykonana w warunkach samowoli budowlanej. Zasadnym było zatem zastosowanie w stosunku do tego obiektu trybu określonego w art. 48 Prawa budowlanego. Organ odwoławczy wyjaśnił, iż możliwość legalizacji samowolnie wybudowanego obiektu budowlanego lub jego części, zgodnie z art. 48 ust. 2 Prawa budowlanego, istnieje jedynie w sytuacji, gdy budowa jest zgodna z przepisami o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym i nie narusza przepisów, w tym techniczno – budowlanych, w zakresie uniemożliwiającym doprowadzenie obiektu budowlanego lub jego części do stanu zgodnego z prawem. Przedmiotowy obiekt budowlany, podlegający tzw. procedurze legalizacyjnej w trybie art. 48 ust. 2 i 3 Prawa budowlanego, od początku nie spełniał przesłanek z art. 48 ust. 2 pkt 2 ustawy. Takiego rodzaju postępowanie legalizacyjne może być wszczęte tylko wobec obiektu budowlanego, który m.in. nie narusza przepisów techniczno - budowlanych w zakresie umożliwiającym doprowadzenie obiektu budowlanego lub nawet jego części do stanu zgodnego z prawem. Wiata jest usytuowana w odległości ok. 20 cm od granicy z działką sąsiednią, a zatem odległość budynku od granicy jest mniejsza od tej, jaką przewiduje rozporządzenie Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Organ stwierdził, iż obiekt wykonany samowolnie przez inwestorów od początku nie spełniał przesłanki z art. 48 ust. 2 pkt 2 Prawa budowlanego, stąd nawet samo przeprowadzenie legalizacji powyższej samowoli powinno być wykluczone.

Skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie wniosła [...] Sp. z o.o. w C., wnosząc o uchylenie zaskarżonej decyzji w całości i umorzenie postępowania ze względu na jego bezprzedmiotowość. Skarżąca zarzuciła, że ustalenia poczynione przez Mazowieckiego Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego mijają się z prawdą oraz ze stanem faktycznym, a w szczególności ustalenia dotyczące wysokości wiaty oraz jej powierzchni jak również dotyczące kwestii posadowienia jej na słupach żelbetowych. Podniosła, że wiata nie stanowi obiektu budowlanego. Została ustawiona na istniejącym podłożu betonowym i nie jest na trwale związana z gruntem. Jej pokrycie cienką blachą trapezową wynika natomiast jedynie z walorów użytkowych, a nie świadczy o trwałości obiektu. Zaznaczyła, iż nie jest prawdą jakoby odległość od granicy działki wiaty wynosiła 20 cm. Odległość przyjęta została na podstawie wizji lokalnej a nie podkładu geodezyjnego, na podstawie którego ta odległość w rzeczywistości wynosi ok. 70 cm, co zostało pominięte przez organ przy wydawaniu zaskarżonej decyzji. Skarżąca dodała, że działka z którą sąsiaduje posesja firmy jest niezabudowana, nieogrodzona oraz nie jest użytkowana w związku z czym nie koliduje ona oraz nie stwarza utrudnienia dla stosunków dobrosąsiedzkich. Ponadto, działka nr [...] została ogrodzona z zachowaniem 50 cm strefy granicznej, w związku z czym powyższa faktyczna odległość od tyczenia geodezyjnego wynosi 70 cm. Nadto skarżąca powtórzyła powody wykonania obiektu i deklarację jego rozebrania w razie kolizji sąsiedzkiej.

W odpowiedzi na skargę organ podtrzymał stanowisko zawarte w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji i wniósł o oddalenie skargi.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie stwierdził, że podstawę materialnoprawną zaskarżonego rozstrzygnięcia stanowił przepis art. 48 ust. 1 i 4 Prawa budowlanego. Za bezsporne Sąd uznał wybudowanie wiaty w warunkach samowoli budowlanej. Przed wybudowaniem wiaty o takich parametrach i powierzchni inwestor powinien uzyskać pozwolenie na budowę, a takiego pozwolenia nie uzyskał. Uzasadniając to stanowisko Sąd pierwszej instancji wskazał, że stosownie do treści art. 28 Prawa budowlanego., roboty budowlane można rozpocząć jedynie na podstawie ostatecznej decyzji o pozwoleniu na budowę, z zastrzeżeniem art. 29 – 31. Przepisy art. 29 – 31 Prawa budowlanego wskazują natomiast na możliwość wykonywania robót budowlanych w oparciu o zgłoszenie zamiaru ich wykonywania właściwemu organowi administracji architektoniczno – budowlanej. Wiata nie należy jednak do żadnej z kategorii budów, o której mowa w art. 30 Prawa budowlanego, przewidującym możliwość zrealizowania obiektu po dokonaniu skutecznego zgłoszenia. Kontynuując wywód Sąd zauważył, że wiata jest trwale związana z gruntem, a ponadto posiada powierzchnię większą, niż 25 m². Sąd pierwszej instancji, w oparciu o przepisy art. 3 pkt 2 i 3 oraz art. 29 ust. 1 pkt Prawa budowlanego przyjął, że wiata jest budowlą. Według Sądu, organy dokonały zatem prawidłowego zaszeregowania przedmiotowej wiaty do kategorii obiektu budowlanego, na budowę którego wymagane jest uzyskanie pozwolenia na budowę. Jednocześnie Sąd wskazał, że budowa lub wybudowanie obiektu budowlanego (jego części) bez wymaganego pozwolenia na budowę skutkuje nakazem rozbiórki (art. 48 ust. 1 Prawa budowlanego).

Zasada ta, jak dalej wywodził Sąd, nie ma charakteru bezwzględnie obowiązującego, gdyż podlega wyłączeniu w stosunku do każdego przypadku spełniającego warunki legalizacji samowoli. Stosownie bowiem do art. 48 ust. 2 cytowanej ustawy, właściwy organ nadzoru budowlanego, stwierdzając możliwość zalegalizowania obiektu budowlanego będącego w budowie lub już wybudowanego bez wymaganego pozwolenia na budowę, jest obowiązany wydać postanowienie, w którym wstrzymuje prowadzone roboty, określa wymagania dotyczące niezbędnych zabezpieczeń budowy oraz nakłada obowiązek przedstawienia w określonym terminie niezbędnych do załatwienia sprawy dokumentów. Przedstawienie przez inwestora żądanych dokumentów, w myśl art. 48 ust. 5 Prawa budowlanego, traktowane jest jak wniosek o zatwierdzenie projektu budowlanego i o pozwolenie na wznowienie robót, o ile budowa nie została już zakończona. W niniejszej sprawie organ I instancji wszczął procedurę legalizacyjną. Postanowieniem z dnia [...] grudnia 2009 r. nałożył na inwestora obowiązek przedstawienia w terminie 30 dni zaświadczenia Wójta o zgodności inwestycji z ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego oraz dokumentów, o których mowa w art. 33 ust. 2 pkt 1, 2 i 4 oraz ust. 3 Prawa budowlanego, w celu zalegalizowania samowolnie wybudowanej wiaty. Wskutek nie wykonania przez inwestora nałożonych ww. postanowieniem obowiązków organ stosownie do treści art. 48 ust.3 nakazał rozbiórkę przedmiotowego obiektu.

Sąd podzielił stanowisko organu odwoławczego, według którego, postępowanie legalizacyjne może być wszczęte tylko wobec obiektu budowlanego, który m.in. nie narusza przepisów techniczno-budowlanych w zakresie umożliwiającym doprowadzenie go lub nawet jego części do stanu zgodnego z prawem. Wobec zaś ustalenia, że przedmiotowy obiekt budowlany jest usytuowany w odległości ok. 20 cm od granicy z działką sąsiednią, a zatem jego odległość od granicy jest mniejsza od tej, jaką przewiduje § 12 rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, to od początku nie spełniał przesłanki z art. 48 ust. 2 pkt 2 Prawa budowlanego. W ocenie Sądu, organ słusznie stwierdził, iż przeprowadzenie legalizacji samowolnie pobudowanej wiaty powinno zostać wykluczone, gdyż obiekt od początku nie spełniał przesłanki z art. 48 ust. 2 pkt 2 Prawa budowlanego. Nawet gdyby przyjąć, jak podnosi skarżący w skardze, że odległość wiaty od granicy działki wynosi około 70 cm to i tak odległość ta narusza przepisy techniczne dotyczące usytuowania budynku.

Odnosząc się do zarzutu skarżącego, Sąd przyjął, że wiata nie stanowi obiektu budowlanego tymczasowego w rozumieniu art. 3 pkt 5 Prawa budowlanego. Wyjaśnił, że w art. 29 ust. 1 pkt 25 Prawa budowlanego mowa jest wyłącznie o tymczasowych obiektach budowlanych stanowiących eksponaty wystawowe, a niewątpliwie wiata takim eksponatem nie jest. Natomiast obiekt tymczasowy w rozumieniu art. 29 ust. 1 pkt 24 Prawa budowlanego musi być funkcjonalnie powiązany z konkretną budową, co do której inwestor posiada pozwolenie na budowę, stanowiąc zaplecze tej budowy. Przedmiotowa wiata pełni zaś funkcję stanowiska do rozkładu i segregacji odpadów.

Skargę kasacyjną wniosła [...] Sp. z o.o., z siedzibą w C. M. Zaskarżyła wyrok w całości. Zarzuciła obrazę przepisów prawa materialnego, poprzez jego błędną wykładnię, tj.:

1) art. 48 ust. 1 i 4 w związku z art. 28 ust. 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (tekst jednolity: Dz. U. z 2010 r. Nr 243, poz. 1623, ze zm., dalej jako "Prawo budowlane"), poprzez nietrafne przyjęcie, że przepis ten dopuszcza możliwość wydania wobec Skarżącej nakazu rozbiórki w stosunku do wybudowanej przez nią wiaty;

2) art. 3 pkt 5 Prawa budowlanego, poprzez błędne przyjęcie, iż wybudowana przez Skarżącą wiata, nie posiada cech obiektu budowlanego o charakterze tymczasowym;

jak również naruszenie przepisów postępowania przed sądami administracyjnymi, tj.:

3) art. 3 § 1 i art. 145 § 1 pkt 1 lit. c P.p.s.a. w związku z art. 7, art. 75 § 1, art. 77 § 1 oraz art. 80 K.p.a., przejawiające się w tym, że tut. Sąd w wyniku niewłaściwej kontroli legalności działalności administracji publicznej nie zastosował środka określonego w ustawie, mimo że zebrany przez organ materiał dowodowy okazał się być niewystarczający i budzący wątpliwości, natomiast uzupełnienie materiału dowodowego, mogło przechylić szalę na korzyść Skarżącej.

Biorąc powyższe pod uwagę, niniejszym wniosła o:

4) uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpatrzenia Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Warszawie.

W uzasadnieniu podniosła, że struktura budowli wzniesionej przez skarżącą, fakt że nie posiada ona poszycia dachowego wspartego na słupach, brak ścian oraz to, że nie została ona na stałe związana z gruntem, świadczy o tym, że w przedmiotowej sprawie mamy do czynienia właśnie z wiatą w rozumieniu, zarówno potocznym, jak i przepisów Prawa budowlanego. W opinii Skarżącej, wskazane powyżej przepisy Prawa budowlanego, bezsprzecznie wskazują na fakt, iż budowa wiaty nie wymaga uzyskania pozwolenia na budowę. Ustawodawca przewidział dwie sytuacje, w których bezwzględnie na budowę wiaty wymagane będzie pozwolenie na budowę. Pierwsza z nich to sytuacja, w której wiata posiada więcej niż 25 m2. Druga natomiast to taka, w której na powierzchni 500 m2 zostanie wybudowanych więcej niż dwa obiektów typu wolno stojący parterowy budynek gospodarczy, wiata, altana lub przydomowa oranżeria. Jakkolwiek nie ulega wątpliwości, że druga ze wskazanych powyżej przesłanek, nie znajdzie w tej sprawie zastosowania, to w ocenie skarżącej, organ administracyjny nie wykazał w sposób nie budzący wątpliwości, że powierzchnia przedmiotowej wiaty przekracza 25 m2. Wydanie decyzji w przedmiocie nakazania rozbiórki wiaty, nie było, zdaniem skarżącej, poprzedzone dostatecznym wyjaśnieniem okoliczności faktycznych sprawy. Poza tym, fakt, iż wybudowanie wiaty o odpowiednich parametrach nie wymaga pozwolenia na budowę, w oczywisty sposób wyklucza wydanie decyzji o jej rozbiórce w oparciu o art. 48 Prawa budowlanego. Dodała, iż wzniesiona przez nią wiata, a w szczególności jej budowa świadczy o tym, że ma ona charakter tymczasowy.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga kasacyjna nie ma usprawiedliwionych podstaw.

Przepis art. 183 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz.270) stanowi, że Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznaje sprawę w granicach skargi kasacyjnej. Sąd ten bierze z urzędu pod rozwagę nieważność postępowania, ale przesłanki stwierdzenia nieważności w niniejszej sprawie nie zostały stwierdzone.

W sytuacji, gdy w skardze kasacyjnej podniesiono zarzuty materialne i proceduralne, w pierwszej kolejności należy odnieść się do procesowej podstawy kasacji (por. wyrok NSA z dnia 9 marca 2005 r., sygn. akt FSK 618/04, ONSA i wsa 2005/6/120). W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego, procesowa podstawa skargi kasacyjnej nie jest usprawiedliwiona. Stan faktyczny, w zakresie okoliczności istotnej z punktu widzenia prawa materialnego, a więc wymiarów spornej wiaty, został ustalony przez organ odwoławczy na podstawie uzupełniającego postępowania dowodowego przeprowadzonego w trybie art. 136 K.p.a. W aktach znajduje się dokumentacja pozwalająca na weryfikację stanowisk stron. Wnosząca skargę kasacyjną nie podała dowodu, jaki jej zdaniem powinien być jeszcze przeprowadzony. Nie wskazała rzeczywistych, jej zdaniem, wymiarów wiaty. W szczególności nie stwierdziła wprost, że powierzchnia wiaty nie przekracza 25 m2. Pamiętać zaś trzeba, iż ustalenie organu wskazuje na powierzchnię wiaty, o kształcie trójkąta, wynoszącą 114 m2. Skarżąca nie podważyła także ustaleń w zakresie związania obiektu z gruntem oraz usytuowania wobec działki sąsiedniej. Dodać jednak od razu trzeba, uprzedzając uwagi dotyczące materialnej podstawy kasacji, że ustalenia te nie mają istotnego wpływu na rozstrzygnięcie sprawy. W tych warunkach zarzut naruszenia art. 145 § 1 pkt 1 lit. c P.p.s.a. w związku z art. 77 § 1 K.p.a. nie jest uzasadniony. Również zarzut naruszenia reguły swobodnej oceny dowodów nie zasługuje na uwzględnienie. Skarżąca nie sprecyzowała, na czym polegało naruszenie przez organy art. 80 K.p.a. Zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego, ocena materiału dowodowego nie była dowolna.

Nie jest usprawiedliwiona również materialna podstawa skargi kasacyjnej. Bezzasadny jest zarzut naruszenia art. 3 pkt 5 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (w dacie wydania zaskarżonej decyzji: Dz. U. z 2006 r. Nr 156, poz. 1118 ze zm.). Od razu zauważyć można, że koncepcja, według której nie można zastosować nakazu rozbiórki, określonego w art. 48 ust. 1 Prawa budowlanego, wobec obiektu tymczasowego, jest zbyt ogólna by można było ją rozpatrywać w kontekście prawdy lub fałszu. Sąd pierwszej instancji wyraźnie i trafnie stwierdził, że zwolnienia od obowiązku uzyskania pozwolenia na budowę, odnoszące się do obiektów tymczasowych, dotyczą tylko obiektów wymienionych w art. 29 ust. 1 pkt 24 i 25 Prawa budowlanego. Jest niewątpliwe, że sporna wiata do obiektów, o których mowa w tym przepisie, nie należy. To zaś, czy wiata ta stanowi obiekt tymczasowy, w rozumieniu art. 3 pkt 5 prawa budowlanego, ale niewymieniony w art. 29 ust. 1 pkt 12, 24 i 25, nie ma w sprawie znaczenia. Warto jednak podkreślić, że w art. 3 pkt 5 jest mowa o dwóch kategoriach obiektów tymczasowych. Po pierwsze, są to obiekty budowlane przeznaczone do czasowego użytkowania w okresie krótszym od ich trwałości technicznej, przewidziane do przeniesienia w inne miejsce lub rozbiórki. W tym przypadku związanie z gruntem nie jest cechą istotną, wskazująca na tymczasowość obiektu. Przypomnieć warto, że tylko te obiekty z omawianej grupy obiektów tymczasowych, które spełniają wymogi z art. 29 ust. 1 pkt 24, są zwolnione z obowiązku uzyskania pozwolenia na budowę. Po drugie, w art. 3 pkt 5 Prawa budowlanego jest mowa o obiektach budowlanych niepołączonych trwale z gruntem, jak: strzelnice, kioski uliczne, pawilony sprzedaży ulicznej i wystawowe, przekrycia namiotowe i powłoki pneumatyczne, urządzenia rozrywkowe, barakowozy, obiekty kontenerowe. Obiekty te są zwolnione od pozwolenia na budowę w warunkach wskazanych w art. 29 ust. 1 pkt 12 (obiekty tymczasowe przewidziane do rozbiórki lub przeniesienia w inne miejsce w terminie określonym w zgłoszeniu, ale nie później niż przed upływem 120 dni od dnia rozpoczęcia budowy), w art. 29 pkt 24 (barakowozy używane przy wykonywaniu robót budowlanych, badaniach geologicznych i pomiarach geodezyjnych) i w art. 29 pkt 25 (eksponaty wystawowe). Powtórzyć zatem trzeba, iż wiata nie była wykonana jako obiekt przeznaczony do rozbiórki lub przeniesienia w terminie określonym w zgłoszeniu (nie została zgłoszona, a inwestor nie przewidywał tymczasowego okresu jej użytkowania, w rozumieniu art. 29 ust. 1 pkt 12). Tym bardziej wiata nie spełnia przesłanek obiektów, o których mowa w art. 29 ust. 1 pkt 24 i 25.

Zaskarżony wyrok nie narusza także norm art. 48 ust. 1 i 4 Prawa budowlanego. Niezależnie od kwestii tymczasowości, należało zbadać, czy wiata nie podlega zwolnieniu od pozwolenia na budowę na podstawie innych przepisów, niż przepisy regulujące obiekty tymczasowe. O ile bowiem przepisy przewidywałyby takie zwolnienie, nie byłaby spełniona jedna z koniecznych przesłanek art. 48 ust. 1 Prawa budowlanego. Można rozważać zastosowanie dwóch przepisów, przy czym art. 29 ust. 1 pkt 5 od razu należy wykluczyć, gdyż w niniejszej sprawie nie chodzi o wiatę przystankową lub peronową. Przepis art. 29 ust. 1 pkt 2 przewiduje takie zwolnienie dla wiaty o powierzchni zabudowy do 25 m2. Skarżąca nie zakwestionowała skutecznie ustalenia o znacznym przekroczeniu przez sporną wiatę tego parametru. Skoro zaś jest niewątpliwe, że budowa wiaty wymagała pozwolenia na budowę, którego inwestorka nie uzyskała, to należało przeprowadzić procedurę określoną w art. 48 ust. 2 i 3 Prawa budowlanego. W konsekwencji niespełnienia przez inwestora w terminie obowiązków, o których mowa w ust. 3, organ nadzoru budowlanego zastosował przepis art. 48 ust. 1 Prawa budowlanego.

Na zakończenie wskazać trzeba, iż uzasadnienie zaskarżonego wyroku jest w części błędne, ale z powodów wyłożonych wyżej zaskarżone orzeczenie odpowiada prawu. Wbrew stanowisku wyrażonemu przez organ odwoławczy i Sąd pierwszej instancji, uruchomienie procedury legalizacyjnej było w niniejszej sprawie konieczne. Od uruchomienia procedury legalizacyjnej nie zwalniało organów usytuowanie wiaty w pobliżu granicy sąsiedniej nieruchomości. W tym zakresie istotne jest zakwalifikowanie wiaty do określonej kategorii obiektów budowlanych. Zgodnie z art. 3 pkt 1 Prawa budowlanego obiektem budowlanym, do którego znajdują zastosowanie przepisy ustawy, jest budynek, budowla oraz obiekt małej architektury. Ponieważ ustalając pojęcie obiektu budowlanego, wyznaczającego zakres przedmiotowy ustawy, ustawodawca posłużył się terminami określonymi w dalszych przepisach art. 3, zauważyć należy, iż aby ustalić z jakim rodzajem obiektu mamy do czynienia, przepisy te należy rozpatrywać łącznie. Definicje pojęć budynku, budowli oraz obiektu małej architektury zawarte zostały odpowiednio w pkt 2, pkt 3 i pkt 4 omawianego przepisu. Z przepisów tych wywnioskować należy, że wiata stanowi budowlę, a nie budynek. W myśl art. 3 pkt 2 Prawa budowlanego, przez budynek rozumieć należy taki obiekt budowlany, który jest trwale związany z gruntem, wydzielony z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych oraz posiada fundamenty i dach. Za budynek uznany zatem może być tylko taki obiekt, który posiada wszystkie elementy konstrukcyjne wskazane w definicji. Fakt, iż sporna wiata posiada żelbetowe stopy i dach, nawet przy ocenie, że wskazuje to na trwałe związanie z gruntem, nie przesądza jeszcze o tym, iż stanowi ona budynek w rozumieniu art. 3 pkt 2 Prawa budowlanego. Omawiana wiata nie posiada przegród budowlanych, a więc nie spełnia jednej z koniecznych przesłanek ustawowej definicji budynku. Tym samym, nie mieści się w zakresie definicji określonej w art. 3 pkt 2 Prawa budowlanego. Nie stanowi ona także obiektu małej architektury, w rozumieniu art. 3 pkt 4 (por. wyrok NSA z dnia 22 sierpnia 2000 r., sygn. akt IV SA 1020/98, niepublikowany, treść zamieszczona w Systemie Informacji Prawnej LEX nr 77637). Stosownie do art. 3 pkt 3 Prawa budowlanego, uznać należy, iż jest ona budowlą. Dostrzec przy tym wypada, iż art. 3 pkt 3 stanowiący, iż budowlą jest każdy obiekt budowlany niebędący budynkiem lub obiektem małej architektury, zawiera jedynie przykładowe wyliczenie obiektów budowlanych stanowiących budowle. Zakresem tego pojęcia objęte są zatem również inne, niewymienione przez ustawodawcę obiekty budowlane, nie będące budynkiem lub obiektem małej architektury. Na zakończenie tej części rozważań skonstatować jeszcze warto, że w wykładni pojęć z zakresu Prawa budowlanego, w tym także rozróżnienia budynku, budowli i obiektu małej architektury można, w ramach wykładni systemowej, sięgnąć do przepisów art. 29 Prawa budowlanego (por. Zdzisław Kostka "Prawo budowlane. Komentarz", Wyd. ODDK, Gdańsk 2005, s. 15). Powoływany w powyższych uwagach przepis art. 29 ust. 1 pkt 2 tej ustawy zwalnia od obowiązku uzyskania pozwolenia na budowę wolno stojące budynki gospodarcze, wiaty i altany o powierzchni zabudowy do 25 m2. Z zestawienia tego wynika wprost, że wiaty nie są budynkami gospodarczymi (tym bardziej zaś nie są także budynkami mieszkalnymi) oraz co zasady ich budowa wymaga uzyskania pozwolenia na budowę. Powtórzyć zatem przyjdzie, że w świetle art. 3 pkt 2 i 3 oraz art. 29 ust. 1 pkt 2 Prawa budowlanego wiata składająca się z dachu posadowionego na żelbetowych stopach i nieposiadająca ścian jest budowlą, a nie budynkiem, czy obiektem małej architektury.

Skoro wiata nie spełnia wymogów definicji zawartych w art. 3 pkt 2 Prawa budowlanego i nie jest budynkiem, nie odnoszą się do niej unormowania § 12 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 75, poz. 690 ze zm.). Przepis § 2 ust. 1 rozporządzenia określa przedmiotowy zakres unormowań tego aktu normatywnego. Przede wszystkim wskazuje na projektowanie i budowę budynków. Wprost nawiązuje także do budowli, spełniających funkcje użytkowe budynków. Bez względu jednak na to nawiązanie i ewentualne pełnienie przez sporną wiatę funkcji użytkowej budynku, rozważany przepis § 12 w sposób szczególny normuje zakres przedmiotowy regulacji odległości obiektu budowlanego od granicy działki. Hipoteza § 12 rozporządzenia obejmuje tylko budynki. Zdaniem składu orzekającego zaś, przepis wstępny § 2 ust. 1 w zakresie budowli tylko wtedy pozwala na zastosowanie przepisów rozporządzenia do budowli, gdy przepis szczególny omawianego rozporządzenia nie zawęża swego zakresu przedmiotowego do budynków. Z takim szczegółowym unormowaniem mamy do czynienia w przypadku przepisu § 12 rozporządzenia z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Usytuowanie wiaty w odniesieniu do nieruchomości sąsiedniej nie wykluczało zatem z góry możliwości legalizacji. W sytuacji jednak, w której inwestorka nie spełniła w wyznaczonym terminie obowiązków, o których mowa w art. 48 ust. 3 Prawa budowlanego, stanowisko Sądu pierwszej instancji w omawianej kwestii nie wpłynęło na zgodność z prawem zaskarżonego orzeczenia.

W tych warunkach należało, na mocy art. 184 P.p.s.a., oddalić skargę kasacyjną.