I SA/Kr 708/14
Wyrok
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie
2014-07-15Nietezowane
Artykuły przypisane do orzeczenia
Do tego artykulu posiadamy jeszcze 13 orzeczeń.
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.
Skład sądu
Ewa Michna /przewodniczący/
Maja Chodacka /sprawozdawca/
Paweł DąbekSentencja
|Sygn. akt I SA/Kr 708/14 | W Y R O K W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 15 lipca 2014 r., Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie, w składzie następującym:, Przewodniczący Sędzia: WSA Ewa Michna, Sędziowie: WSA Maja Chodacka (spr.), WSA Paweł Dąbek, Protokolant: st.sekr.sąd. Bożena Piątek, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 15 lipca 2014 r., sprawy ze skargi P.K., na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej, z dnia 24 lutego 2014 r. Nr [...], w przedmiocie orzeczenia o odpowiedzialności za zaległości podatkowe spółki w podatku od towarów i usług za IV kwartał 2009 r. i I, kwartał 2010 r. wraz z odsetkami za zwłokę i kosztami postępowania egzekucyjnego, - skargę oddala -
Uzasadnienie
Zaskarżoną decyzją z dnia 24 lutego 2014 r., nr [...] Dyrektor Izby Skarbowej po rozpatrzeniu odwołania skarżącego P.K. od decyzji Naczelnika Urzędu Skarbowego z dnia 20 listopada 2013r., nr [...], orzekającej o odpowiedzialności podatkowej skarżącego za zaległości podatkowe Spółki "A." Sp. z o.o. z tytułu podatku od towarów i usług za czwarty kwartał 2009r. i pierwszy kwartał 2010 r. w łącznej kwocie 177 750,00 zł wraz z odsetkami za zwłokę naliczonymi na dzień 20 listopada 2013 r. w kwocie 80 480,00 zł i kosztami postępowania egzekucyjnego wynoszącymi 10 830,70 zł – utrzymał w mocy decyzję organu pierwszej instancji.
Zaskarżone rozstrzygnięcie zapadło w następującym stanie faktycznym.
Wobec nieuregulowania zobowiązań podatkowych, wykazanych w deklaracjach VAT-7 K w spółce "A" Sp. z o.o. doszło do powstania zaległości w podatku od towarów i usług, za IV kwartał 2009 r. - na kwotę 50 411 zł oraz za I kwartał 2010 r. - na kwotę 127 339,00 zł.
Z uwagi na nieuregulowanie powyższych zobowiązań podatkowych organ I instancji, na podstawie tytułów wykonawczych: [...] z dnia 12.03.2010 r. za IV kwartał 2009 r. na kwotę 50.411,00 zł (doręczony w dniu 18.03.2010 r.), oraz [...] z dnia 22.06.2010 r. za I kwartał 2010 r. na kwotę 127.339,00 zł (doręczony w dniu 25.06.2010 r.), wszczął postępowania egzekucyjne.
Po przeprowadzeniu powyższych postępowań organ I instancji z uwagi na bezskuteczność egzekucji postanowieniem z dnia 14 kwietnia 2011r., nr [...] umorzył postępowania egzekucyjne.
Organ I instancji ustalił, iż w okresie, w którym upływał termin płatności przedmiotowych zobowiązań skarżący był członkiem zarządu ww. spółki.
W konsekwencji bezskuteczności egzekucji i po ustaleniu występowania wszystkich przesłanek pozytywnych przeniesienia odpowiedzialności Naczelnik Urzędu Skarbowego postanowieniem z dnia 4 września 2013r., nr [...] wszczął postępowanie podatkowe w sprawie orzeczenia o odpowiedzialności podatkowej skarżącego za zaległości podatkowe spółki "A" Sp. z o.o. z tytułu podatku od towarów i usług za czwarty kwartał 2009 r. i pierwszy kwartał 2010 r.
Po przeprowadzeniu ww. postępowania Naczelnik Urzędu Skarbowego [...] wydał decyzję z dnia 20 listopada 2013r., nr [...] , w której orzekł o odpowiedzialności podatkowej skarżącego za zaległości podatkowe Spółki "A" Sp. z o.o. z tytułu podatku od towarów i usług za czwarty kwartał 2009 r. i pierwszy kwartał 2010 r.
Od przedmiotowej decyzji skarżący wniósł odwołanie, w którym zarzucił naruszenie:
- art. 121 § 1 Ordynacji podatkowej, poprzez przeprowadzenie postępowania podatkowego w sposób niebudzący zaufania do organów podatkowych,
- art. 122 Ordynacji podatkowej, poprzez niepodjęcie wszelkich niezbędnych działań w
celu dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz załatwienia sprawy w postępowaniu podatkowym,
- art. 187 § 1 Ordynacji podatkowej, poprzez zebranie i rozpatrzenia materiału dowodowego w sposób niewyczerpujący,
- art. 121 § 1 w związku z art. 210 § 4 Ordynacji podatkowej, poprzez sporządzenie nazbyt lakonicznego uzasadnienia decyzji, nieodpowiadającego wzorcowi ustawowemu,
- art. 116 § 1 Ordynacji podatkowe, poprzez błędne przyjęcie, że Pan w okresie objętym
decyzją pełnił funkcję prezesa zarządu spółki oraz zostały spełnione przesłanki uzasadniające orzeczenie o odpowiedzialności podatkowej skarżącego, a także, że nie zachodzą przesłanki egzoneracyjne,
- art. 116 § 1 Ordynacji podatkowej w związku z art. 10 i art. 11 § 1 i 2 ustawy z dnia 28
lutego 2003 r. Prawo upadłościowe i naprawcze, poprzez przyjęcie, że w okresie objętym decyzją zachodziły przesłanki do zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości "A" Sp. zo.o.,
- art. 107 § 2 pkt 4 w związku z art. 210 § 4 Ordynacji podatkowej poprzez orzeczenie o odpowiedzialności skarżącego za koszty egzekucyjne bez szczegółowego wskazania, co składa się na ww. kwotę,
- art. 13 § 1 pkt 1 Ordynacji podatkowej poprzez wydanie decyzji przez pełniącą
obowiązki Naczelnika Urzędu Skarbowego A.C., w sytuacji gdy przepis prawa nie przewiduje wydania decyzji przez osobę pełniącą obowiązki naczelnika urzędu skarbowego.
Decyzją z dnia 24 lutego 2014 r. organ odwoławczy utrzymał w mocy zaskarżone rozstrzygnięcie.
W uzasadnieniu rozstrzygnięcia przywołując treść przepisów art. 107 § 1 i 2 , art. 108 § 1 i § 3 , art. 116 § 1 pkt 1 i 2 i § 4 Ordynacji podatkowej oraz art. 26 § 1, § 4 i § 5 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz.U. z 2012 r., poz. 1015 ze zm.) stwierdzono, że w sprawie zaistniały wszelkie przesłanki określone prawem do wydania względem skarżącego decyzji o jego odpowiedzialności za zaległości podatkowe spółki albowiem istniała zaległość podatkowa, jej egzekucja z majątku spółki okazała się bezskuteczna, a skarżący pełnił obowiązki prezesa zarządu w terminach płatności przedmiotowych zobowiązań.
Co do bezskuteczności egzekucji stwierdzono, że postępowanie egzekucyjne dotyczące przedmiotowej zaległości spółki "A" Sp. z o.o. zostało prawidłowo wszczęte poprzez doręczenie spółce (po uprzednim doręczeniu upomnienia), tytułów wykonawczych nr [...],[...] oraz zawiadomień o zajęciu rachunku bankowego w Banku Zachodnim WBK S.A., celem przeprowadzenia z majątku spółki postępowania egzekucyjnego. W trakcie prowadzonego postępowania organ podejmował wiele bezskutecznych prób ustalenia istnienia majątku spółki, co w konsekwencji doprowadziło do umorzenia postępowania egzekucyjnego z powodu stwierdzenia, że w postępowaniu egzekucyjnym nie uzyska się kwoty przewyższającej wydatki egzekucyjne.
Stwierdzono również, że w terminach płatności przedmiotowych zobowiązań podatkowych skarżący był członkiem zarządu pełniąc funkcję prezesa zarządu spółki "A" Sp. z o.o. do dnia 30 czerwca 2010 r.
Podkreślono, że w sprawie nie wystąpiły przesłanki negatywne wyłączające możliwość orzeczenia o odpowiedzialności członków zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością za zaległości podatkowe tej spółki. Skarżący nie wskazał mienia spółki, z którego egzekucja umożliwiłaby zaspokojenie zaległości podatkowych spółki w znacznej części. Jednocześnie do sądu upadłościowego nie wpłynął wniosek o ogłoszenie spółki "A" Sp. z o.o. i nie toczyło się postępowanie układowe wobec ww. spółki. Skarżący nie wskazał także powodu niezgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości, o jakim mowa w art. 116 § 1 pkt 1 lit. b Ordynacja podatkowa. Tym samym zdaniem organu nie było możliwe uwolnienie się od odpowiedzialności na podstawie art. 116 § 1 Ordynacji podatkowej.
Organ odwoławczy szczegółowo odniósł także do zarzutu dotyczącego kosztów postępowania egzekucyjnego, konkludując, że żaden przepis ustawy ordynacja podatkowa, dotyczący odpowiedzialności osób trzecich, nie obliguje organu podatkowego do wskazania w decyzji orzekającej o odpowiedzialności osoby trzeciej części składowych przedmiotowych kosztów.
Na powyższą decyzję skarżący wniósł skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie. W skarze zarzucił naruszenie:
- art. 121 § 1 Ordynacji podatkowej, poprzez przeprowadzenie postępowania podatkowego w sposób niebudzący zaufania do organów podatkowych,
- art. 122 Ordynacji podatkowej, poprzez niepodjęcie wszelkich niezbędnych działań w
celu dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz załatwienia sprawy w postępowaniu podatkowym,
- art. 187 § 1 Ordynacji podatkowej, poprzez zebranie i rozpatrzenia materiału dowodowego w sposób niewyczerpujący,
- art. 121 § 1 w związku z art. 210 § 4 Ordynacji podatkowej, poprzez sporządzenie nazbyt lakonicznego uzasadnienia decyzji, nieodpowiadającego wzorcowi ustawowemu,
- art. 116 § 1 Ordynacji podatkowej, poprzez błędne przyjęcie, że Pan w okresie objętym
decyzją pełnił funkcję prezesa zarządu spółki oraz zostały spełnione przesłanki uzasadniające orzeczenie o odpowiedzialności podatkowej skarżącego, a także, że nie zachodzą przesłanki egzoneracyjne,
- art. 116 § 1 Ordynacji podatkowej w związku z art. 10 i art. 11 § 1 i 2 ustawy z dnia 28
lutego 2003 r. Prawo upadłościowe i naprawcze poprzez przyjęcie, że w okresie objętym
decyzją zachodziły przesłanki do zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości "A"
Sp. z o.o.,
- art. 107 § 2 pkt 4 w związku z art. 210 § 4 Ordynacji podatkowej, poprzez orzeczenie o odpowiedzialności skarżącego za koszty egzekucyjne bez szczegółowego wskazania, co składa się na ww. kwotę,
- art. 13 § 1 pkt 1 Ordynacji podatkowej poprzez wydanie decyzji przez pełniącą
obowiązki Naczelnika Urzędu Skarbowego A.C., w sytuacji gdy przepis prawa nie przewiduje wydania decyzji przez osobę pełniącą obowiązki naczelnika urzędu skarbowego.
W skardze podniesiono, że organ ustalając czy skarżący pełnił funkcję członka zarządu błędnie poprzestał na formalnym sprawdzeniu wpisu do odpowiedniego rejestru. Na poparcie swojego stanowiska skarżący przywołał wyrok NSA z dnia 12 października 2012 r., sygn. akt II FSK 478/11. Stwierdzono także, że organy podatkowe w niniejszej sprawie nie wykazały, że wniosek o ogłoszenie upadłości nie został zgłoszony we właściwym czasie i nie zweryfikowały istnienia przesłanek dla zgłoszenia upadłości w okresie, w którym skarżący widniał w KRS jako prezes ww. spółki.
W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie podtrzymując swoje dotychczasowe stanowisko.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie zważył, co następuje.
Skarga nie jest zasadna.
Sąd administracyjny w ramach kontroli działalności administracji publicznej, przewidzianej w art. 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012r., poz. 270 ze zm.), uprawniony jest do badania czy przy wydaniu zaskarżonego aktu nie doszło do naruszenia przepisów prawa materialnego i przepisów postępowania, nie będąc przy tym związanym granicami skargi (art. 134 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi). Orzekanie - w myśl art. 134 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - następuje w granicach sprawy będącej przedmiotem kontrolowanego postępowania administracyjnego, w której został wydany zaskarżony akt lub podjęta czynność jednakże Sąd nie jest związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną. Wady, skutkujące koniecznością uchylenia decyzji lub postanowienia, wskazane są w przepisie art. 145 § 1 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Natomiast w wypadku nieuwzględnienia skargi, sąd w myśl art. 151 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, skargę oddala.
W niniejszej sprawie spór sprowadzał się do kwestii zaistnienia przesłanek odpowiedzialności skarżącego za zobowiązania podatkowe spółki "A" Sp. z o.o.
Przeprowadzone w określonych na wstępie ramach badanie zgodności z prawem zaskarżonej decyzji wykazało, że nie można organom podatkowym skutecznie zarzucić, że przy rozstrzyganiu sprawy naruszyły obowiązujące przepisy prawa materialnego lub procesowego, które to naruszenie miało wpływ na wydane rozstrzygnięcie.
W pierwszej kolejności należy wskazać, że z mocy art. 116 § 1 i 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz.749 ze zm.) przesłankami orzekania o odpowiedzialności członków zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością za zaległości podatkowe, były:
a) powstanie zobowiązania w czasie pełnienia przez daną osobę funkcji członka zarządu spółki,
b) bezskuteczność egzekucji w stosunku do spółki całości lub części,
c) niewykazanie przez członka zarządu, że złożono we właściwym czasie wniosek o ogłoszenie upadłości lub wszczęto postępowanie układowe albo wykazanie braku winy (jakiejkolwiek) w niepodjęciu działań w tym kierunku,
d) niewskazanie przez członka zarządu mienia spółki umożliwiającego zaspokojenie znacznej części zaległości podatkowych spółki.
Powyższa regulacja dowodzi, że oceniając przesłanki orzekania o odpowiedzialności za zobowiązania spółki organ podatkowy jest zobowiązany wskazać jedynie dwie z nich - pełnienie obowiązków członka zarządu w czasie powstania zobowiązania podatkowego oraz bezskuteczność egzekucji prowadzonej przeciwko spółce. Ciężar wykazania okoliczności uwalniającej osobę trzecią od odpowiedzialności za długi spółki tj. złożenie we właściwym czasie wniosku o ogłoszenie upadłości (wszczęcie postępowania układowego), wykazanie braku winy w niepodjęciu działań w tym kierunku bądź wskazanie przez członka zarządu mienia spółki umożliwiającego zaspokojenie znacznej części zaległości podatkowych spółki - spoczywa na członku zarządu. Dwie ostatnie ze wskazanych przesłanek, jeżeli wystąpią (niekoniecznie łącznie) uwalniają stronę od odpowiedzialności za zobowiązania spółki i stanowią przeszkodę do wydania decyzji o przeniesieniu odpowiedzialności podatkowej.
Odpowiedzialność członków zarządu obejmuje zaległości podatkowe z tytułu zobowiązań, których termin płatności upływał w czasie pełnienia przez nich obowiązków członka zarządu, oraz zaległości wymienione w art. 52 powstałe w czasie pełnienia obowiązków członka zarządu - § 2 art. 116 ustawy Ordynacja podatkowa.
Natomiast art. 116 § 2 ustawy Ordynacja podatkowa wyznacza przedmiotowy zakres odpowiedzialności. W konstrukcji przesłanek odpowiedzialności tkwi domniemanie winy członków zarządu w dopuszczeniu do powstania zaległości, tj. nieregulowania w terminie powstających z mocy prawa zobowiązań podatkowych. Nie chodzi przy tym o winę umyślną, ale także niedbalstwo przejawiające się w braku wiedzy o sytuacji podatkowej i finansowej osoby prawnej czy brak zainteresowania tą kwestią.
Przytoczona regulacja prawna określa zarówno przesłanki pozytywne, warunkujące powstanie odpowiedzialności członków zarządu różnego rodzaju spółek i stowarzyszeń mających osobowość prawną, za zaległości podatkowe, jak i przesłanki negatywne, wyłączające taką odpowiedzialność. Wśród tych pierwszych wymienić należy niezapłacenie zobowiązania powstałego w czasie pełnienia przez osobę trzecią funkcji członka zarządu oraz bezskuteczność egzekucji w stosunku do majątku spółki.
W ocenie Sądu organy podatkowe prawidłowo ustaliły, że skarżący pełnił funkcję członka zarządu w okresie, kiedy upływał termin płatności zobowiązania podatkowego spółki. Stanowisko takie znajduje uzasadnienie w zgromadzonym w sprawie materiale dowodowym. Z akt sprawy wynika bowiem, iż w terminie płatności przedmiotowego zobowiązania skarżący był jedynym członkiem zarządu pełniąc funkcję prezesa zarządu spółki "A" Sp. z o.o. Powyższe potwierdzają min. takie dokumenty jak: pismo z Sądu Rejonowego w K. Wydział XI Gospodarczy KRS z dnia 27.09.2013r. sygn. akt Prez. Rej. [...] dotyczące zmian w zarządzie Spółki "A." Sp. z o.o.; akt notarialny z dnia 10.09.2009 r. Repertorium A nr [...] umowy spółki "A" Sp. z o.o., z którego m.in. wynika, iż "Nadzwyczajne Zgromadzenie Wspólników pod firmą A spółka z ograniczoną odpowiedzialnością - w organizacji z siedzibą w K. powołuje jednoosobowy zarząd Spółki w składzie P.K. - Prezes Zarządu"; uchwała Spółki "A" Sp. z o.o. z dnia 30.06.2010 r. o treści "Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie z uwagi na rezygnację z pełnionej funkcji dotychczasowego prezesa P.K. postanawia powołać na jego miejsce nowego prezesa zarządu w osobie R W"; pismo z Sądu Rejonowego w K. Wydział XI Gospodarczy KRS z dnia 27.009.2013 r. sygn. akt Prez.Rej. [...] informujące, iż Spółka A Sp. z o.o. nie złożyła sprawozdań finansowych za 2008, 2009 i 2010 rok, czy też wydruk z KRS Spółki "A" Sp. z o.o. [...] stan na dzień 07.10.2009 r. i 13.09.2010 r. Z dokumentów tych wynika, iż funkcję prezesa zarządu spółki "A" Sp. z o.o. [...] skarżący pełnił od dnia 10.09.2009r. do dnia 30.06.2010 r.
W tym miejscu należy odnieść się do zarzutu skargi dotyczącego powoływania się przez organ jedynie na treść wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego bez uprzedniego przeprowadzenia postępowania w zakresie ustalenia czy skarżący w przedmiotowym okresie pełnił funkcję prezesa zarządu. Sąd w pełni podziela stanowisko organów podatkowych uznając zarzut za bezzasadny. W pierwszej kolejności, Sąd zauważa, że istnieje domniemanie prawdziwości danych ujętych w KRS (art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze sądowym, Dz. U. z 2007 r. Nr 168, póz. 1186 ze zm.), którego skarżący nie obalił. Sąd w pełni podziela pogląd wyrażony w uchwale z dnia 20 stycznia 2010 r., III CZP 122/09 Sądu Najwyższego gdzie wskazano, że sąd rejestrowy powinien czuwać, aby w rejestrze umieszczane były tylko dane prawdziwe (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 17 września 2008 r., III CSK 56/08, uchwała Sądu Najwyższego z dnia 15 marca 1991 r., III CZP 13/91, postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 26 marca 1998 r., I CKN 227/97 oraz uchwała Sądu Najwyższego z dnia 12 stycznia 2001 r., III CZP 44/00). Wynika to z funkcji i zadań Rejestru, związanego instytucjonalnie z księgami publicznymi, mającymi pełnić powszechną rolę informacyjną w ważnych dziedzinach porządkowanych prawnie, zwłaszcza w odniesieniu do rejestrowania obrotu prawnego. Cechuje je prawdziwość danych, rzetelność, aktualność, kompletność, możliwość identyfikacji uczestników obrotu, ustalenia kolejności i czasu dokonywanych przez nich czynności, ich treści, zmian itd. Tworzy to przesłanki zapewnienia przejrzystości i bezpieczeństwa obrotu, co ma fundamentalne znaczenie w warunkach gospodarki rynkowej, opartej na regułach uczciwej konkurencji równych prawnie podmiotów (...).
Ponadto organy prowadząc postępowanie w tym zakresie nie oparły się jedynie na treści odpisu z KRS, ale także na treści uchwał spółki, umowy spółki oraz innych ww. dokumentów z Sądu Rejonowego w K.
Prawidłowo również ustalono spełnienie przesłanki bezskuteczności egzekucji wobec spółki. Postępowanie egzekucyjne dotyczące zaległości spółki "A" Sp. z o.o. zostało prawidłowo wszczęte poprzez doręczenie spółce (po uprzednim doręczeniu upomnienia), tytułów wykonawczych nr [...],[...] oraz zawiadomień o zajęciu rachunku bankowego w Banku Zachodnim WBK S.A., celem przeprowadzenia z majątku spółki postępowania egzekucyjnego. W trakcie prowadzonego postępowania egzekucyjnego dokonano zajęcia rachunku bankowego w Banku Zachodnim WBK S.A. jednakże brak na nim było środków pieniężnych. Spisany został także protokół o stanie majątkowym. Ponadto stwierdzono, że spółka nie figuruje w rejestrach ewidencji gruntów jako właściciel, współwłaściciel bądź użytkownik wieczysty nieruchomości położonych na terenie gmin Powiatu K. Spółki "A" Sp. z o.o. nie odnotowano również w Centralnej Ewidencji Pojazdów. Ustalono, że spółka nie figuruje w elektronicznym rejestrze Ksiąg Wieczystych. Dodatkowo organ egzekucyjny zwrócił się do ZUS w K. z prośbą o informacje dotyczące majątku spółki, a także wezwano R. K. obecnego prezesa zarządu spółki "A" Sp. z o.o. Majątek spółki nie został jednak wskazany.
W ocenie Sądu tak precyzyjnie poczynione ustalenia dawały Naczelnikowi Urzędu Skarbowego podstawy do umorzenia postępowania egzekucyjnego, co nastąpiło postanowieniem z dnia 14 kwietnia 2011 r. Tymczasem, formalne umorzenie postępowania egzekucyjnego jest wystarczającym potwierdzeniem bezskuteczności egzekucji (por. wyrok WSA w Warszawie z dnia 09.12.2012 r. sygn. akt III SA/Wa 631/10).
Rozważając z kolei kwestię zaistnienia w sprawie przesłanek egzoneracyjnych wskazać należy, że w postępowaniu prowadzonym na podstawie art. 116 ustawy Ordynacja podatkowa wykazanie, że wystąpiła któraś z okoliczności wskazanych w art. 116 § 1 lit a lub lit b uwalniająca członka zarządu od odpowiedzialności za zaległości podatkowe spółki, ciąży na członku zarządu, który może postawić wniosek o ogłoszenie upadłości spółki czy podjęcie działań naprawczych. Przesłanką taką jest także wskazanie mienia spółki, z którego egzekucja umożliwi zaspokojenie zaległości podatkowych spółki w znacznej części - art. 116 § 1 pkt 2 ustawy Ordynacja podatkowa.
W kontrolowanej sprawie organy jednoznacznie ustaliły, że nie wpłynął wniosek o ogłoszenie upadłości "A" Sp. z o.o. i nie wszczęto postępowania zapobiegającego ogłoszeniu upadłości (postępowanie układowe). W konsekwencji takiego stanu rzeczy – jak słusznie zauważył organ - brak jest możliwości uwolnienia skarżącego od odpowiedzialności na podstawie art. 116 § 1 pkt 1 lit. a ustawy Ordynacja podatkowa.
Słusznie przyjął organ podatkowy, że skarżący nie wskazał także powodu niezgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości, o jakim mowa w art. 116 § 1 pkt 1 lit. b ustawy Ordynacja podatkowa oraz nie wskazał również mienia spółki, z którego egzekucja umożliwiłaby zaspokojenie zaległości podatkowych spółki w znacznej części art. 116 § 1 pkt 2 ustawy Ordynacja podatkowa. Tym samym przesłanki egzoneracyjne określone w cyt. wyż artykułach, w niniejszej sprawie nie wystąpiły.
Odnosząc się do zarzutu skarżącego, że organy nie ustaliły, czy w czasie kiedy pełnił funkcję prezesa zarządu ww. spółki nie wystąpiły przesłanki do zgłoszenia upadłości spółki, Sąd w pełni podziela stanowisko organu w tym zakresie wyrażone w zaskarżonej decyzji. Prawo do prowadzenia spraw spółki i jej reprezentowania, o którym mowa w art. 204 § 1 Kodeks spółek handlowych jest nałożonym na członka zarządu obowiązkiem rzetelności w działaniu i dbałości o jej interesy. W odniesieniu do braku winy w niezłożeniu wniosku o ogłoszenie upadłości, członek zarządu spółki nie może powoływać się na brak przesłanek upadłościowych spółki (spółka była "wypłacalna"). Zasadnym jest przywołanie stanowiska zawartego w wyroku Wojewódzki Sad Administracyjny w Krakowie w wyroku z dnia 5 września 2013r. sygn. akt I SA/Kr 609/13 które orzekający w sprawie Sąd w pełni podziela, a zgodnie z którym "sformułowanie art. 116 § 1 pkt 1 lit. "b" Ordynacji podatkowej prowadzi do wniosku, że w zamiarze ustawodawcy od odpowiedzialności za zaległości podatkowe spółki uwalnia członka zarządu obiektywna niezawiniona niemożność podjęcia działań wymienionych w tym przepisie, a nie świadome ich niepodjęcie, nawet jeśli w ocenie danego członka zarządu były racjonalne przyczyny takiej decyzji (por. wyrok NSA z dnia 14 lipca 2011 r., sygn. akt I FSK 1251/10, LEX nr 1095749). Rozważając kryterium braku winy jako przesłanki zwalniającej od odpowiedzialności za zaległości podatkowe spółki należy zatem przyjąć obiektywny miernik staranności, jakiej można wymagać od strony należycie dbającej o swoje interesy. Osoba zainteresowana (w tym członek zarządu) winna wykazać brak winy, czyli udowodnić stosowną argumentacją swoją staranność oraz fakt, że uchybienie określonemu obowiązkowi było od niej niezależne. Taką okolicznością może być np. obłożna choroba uniemożliwiająca złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości (zob. wyrok NSA z dnia 25 stycznia 2012r., sygn. akt I FSK 385/11, LEX nr 1113114).
Nie jest zatem w tym zakresie przedmiotem zainteresowania organów ani Sądu - przy interpretacji art. 116 § 1 pkt 1 lit. "b" Ordynacji podatkowej - ocena, kiedy powinien być złożony wniosek o ogłoszenie upadłości, a jedynie, z jakich powodów wniosek ów nie został zgłoszony. [...] Wypada w tym kontekście zauważyć, że nie można odmówić członkowi zarządu prawa do podjęcia ryzyka i niezgłoszenia wniosku o upadłość mimo wystąpienia stosownych ku temu przesłanek ustawowych w sytuacji, gdy według jego oceny uda się opanować sytuację finansową i w konsekwencji spłacić całość zobowiązań. Jednak jeśli zarządzający spółką takie ryzyko podejmie, to musi to czynić ze świadomością odpowiedzialności z tym związanej i liczyć się z tym, że w przypadku dokonania błędnej oceny sytuacji rodzącej w konsekwencji choćby częściową niemożność zaspokojenia długów przez spółkę, to sam będzie musiał ponieść subsydiarną odpowiedzialność finansową (zob. wyrok WSA w Krakowie z dnia 13 marca 2013r., sygn. akt I SA/Kr 127/12".
Ponadto Sąd podkreśla, że przy przenoszeniu odpowiedzialności na członka zarządu na podstawie art. 116 § 1 ustawy Ordynacja podatkowa, ciężar dowodu uwolnienia się od odpowiedzialności spoczywa na tym członku zarządu. Zasadę tę potwierdza ugruntowana linia orzecznicza np. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 03.09.2013 r. sygn. akt I SA/Gd 1420/12 zgodnie z którym "należy podkreślić, iż w orzeczeniu o odpowiedzialności członka zarządu spółki z o.o. organ podatkowy jest zobowiązany wskazać jedynie okoliczności pełnienia obowiązków członka zarządu w czasie powstania zobowiązania podatkowego, które przerodziło się w dochodzoną zaległość podatkową spółki oraz bezskuteczność egzekucji przeciwko spółce, gdyż ciężar wykazania którejkolwiek okoliczności uwalniającej od odpowiedzialności spoczywa na członku zarządu". Tymczasem z akt sprawy wynika, iż skarżący nie podjął żadnych prób wykazania, że zaistniała którakolwiek z przesłanek egzoneracyjnych. W niniejszej sprawie skarżący nie wykazał istnienia przesłanek uwalniających od odpowiedzialności za zobowiązania spółki.
Nie jest zasadny również zarzut dotyczący naruszenia przez organ I instancji art. 13 § 1 pkt 1 Ordynacji podatkowej. Zgodnie bowiem z art. 5c ustawy z dnia 21 czerwca 1996 r. o urzędach i izbach skarbowych (Dz.U. z 2004 r. Nr 121, poz. 1267 z późn. zm.) do czasu powołania wyłonionego w drodze konkursu dyrektora izby skarbowej lub naczelnika urzędu skarbowego, minister właściwy do spraw finansów publicznych wyznacza osobę pełniącą odpowiednio obowiązki dyrektora izby skarbowej lub naczelnika urzędu skarbowego. Jak wynika z akt sprawy AC.. została wyznaczona przez Ministra Finansów do pełnienia obowiązków Naczelnika Urzędu Skarbowego z dniem 1 czerwca 2012 r., na podstawie pisma z dnia 29.05.2012 r., znak: [...]. Od dnia 1 czerwca 2012 r. pełniąca obowiązki Naczelnika Urzędu Skarbowego, A.C. jest więc Organem I instancji, o którym mowa art. 13 § 1 pkt 1 ustawy Ordynacja podatkowa. Stosownie natomiast do treści 23 pkt 33 Regulaminu Organizacyjnego Urzędu Skarbowego z dnia 16 maja 2013 r. do spraw zastrzeżonych do osobistej decyzji Naczelnika należy wydawanie orzeczeń w przedmiocie odpowiedzialności podatkowej spadkobierców oraz osób trzecich, przekraczających z jednego tytułu oraz jednego okresu rozliczeniowego kwotę 100 000 zł. Powyższe wskazuje, że A.C. pełniąca obowiązki Naczelnika Urzędu Skarbowego była w pełni umocowana do wydania zaskarżonej decyzji.
W zakresie zarzutu braku specyfikacji kosztów egzekucyjnych w zaskarżonej decyzji organ podkreśla, że zarzut ten został w całości powtórzony z odwołania od decyzji organu pierwszej instancji natomiast w zaskarżonej decyzji organ w sposób bardzo szczegółowy i precyzyjny odniósł się do kwestii wyszczególnienia kosztów egzekucyjnych w decyzji orzekającej o odpowiedzialności podatkowej osób trzecich. Sąd w pełni podziela zajęte tam stanowisko. Słusznie podniesiono, że żaden przepis ustawy Ordynacja podatkowa, dotyczący odpowiedzialności osób trzecich, nie obliguje organu podatkowego do wskazania w decyzji orzekającej o odpowiedzialności osoby trzeciej części składowych przedmiotowych kosztów. Kwestię kosztów egzekucyjnych reguluje art. 64 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 1015 z poźn. zm.). W zaskarżonej decyzji organ przytoczył treść cyt. przepisu słusznie stwierdzając, że wynika z niego jaki procent kwoty egzekwowanej należności organ egzekucyjny pobiera za dokonane czynności oraz, iż częścią składową kosztów egzekucyjnych nie są koszty upomnienia.
Ponadto z tytułów wykonawczych - z którymi skarżący miał możliwość zapoznać się zgodnie z art. 123 § 1 oraz art. 200 § 1 Ordynacji podatkowej, a z której nie skorzystał - dotyczących przedmiotowych zaległości wynika, że na podstawie tytułu wykonawczego z dnia 12.03.2010 r., nr [...], obejmującego zaległość w podatku od towarów i usług za IV kwartał 2009 r. w kwocie 50.411 zł, naliczono koszty egzekucyjne w wysokości 3.068,30 zł, natomiast na podstawie tytułu wykonawczego z dnia 22.06.2010 r., nr [...], dotyczącego zaległości w podatku od towarów i usług za I kwartał 2010 r. w kwocie 127.339 zł naliczono koszty egzekucyjne w wysokości 7.762,40 zł.
Mając powyższe na uwadze oraz akta egzekucyjne spółki dotyczące przedmiotowych zaległości, z którymi skarżący miał możliwość zapoznać się zgodnie z art. 123 § 1 oraz art. 200 § 1 Ordynacji podatkowej, należy stwierdzić, iż zarzut dotyczący kwoty kosztów postępowania egzekucyjnego jest nieuzasadniony.
Sąd nie podziela także zarzutów skarżącego dotyczących naruszenia przy wydaniu zaskarżonej decyzji szeregu zasad postępowania określonych w ustawie Ordynacja podatkowa. Organy podatkowe w sposób wnikliwy i kompleksowy zebrały i oceniły całość materiału dowodowego, przy czym zapadłe rozstrzygnięcie nie nosi znamion dowolności albowiem znajduje oparcie w zebranym materiale dowodowym oraz zasadach logicznego myślenia. Sąd nie dopatrzył się także żadnych uchybień w samym kontrolowanym akcie. Decyzja zawiera wszelkie wymagane prawem elementy, a jej obszerne i skrupulatne uzasadnienie w pełni odpowiada wymogom art. 210 § 4 ustawy Ordynacja podatkowa.
Mając powyższe na uwadze Sąd orzekł jak w sentencji na podstawie art. 151 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.
Nietezowane
Artykuły przypisane do orzeczenia
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.
Skład sądu
Ewa Michna /przewodniczący/Maja Chodacka /sprawozdawca/
Paweł Dąbek
Sentencja
|Sygn. akt I SA/Kr 708/14 | W Y R O K W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 15 lipca 2014 r., Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie, w składzie następującym:, Przewodniczący Sędzia: WSA Ewa Michna, Sędziowie: WSA Maja Chodacka (spr.), WSA Paweł Dąbek, Protokolant: st.sekr.sąd. Bożena Piątek, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 15 lipca 2014 r., sprawy ze skargi P.K., na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej, z dnia 24 lutego 2014 r. Nr [...], w przedmiocie orzeczenia o odpowiedzialności za zaległości podatkowe spółki w podatku od towarów i usług za IV kwartał 2009 r. i I, kwartał 2010 r. wraz z odsetkami za zwłokę i kosztami postępowania egzekucyjnego, - skargę oddala -
Uzasadnienie
Zaskarżoną decyzją z dnia 24 lutego 2014 r., nr [...] Dyrektor Izby Skarbowej po rozpatrzeniu odwołania skarżącego P.K. od decyzji Naczelnika Urzędu Skarbowego z dnia 20 listopada 2013r., nr [...], orzekającej o odpowiedzialności podatkowej skarżącego za zaległości podatkowe Spółki "A." Sp. z o.o. z tytułu podatku od towarów i usług za czwarty kwartał 2009r. i pierwszy kwartał 2010 r. w łącznej kwocie 177 750,00 zł wraz z odsetkami za zwłokę naliczonymi na dzień 20 listopada 2013 r. w kwocie 80 480,00 zł i kosztami postępowania egzekucyjnego wynoszącymi 10 830,70 zł – utrzymał w mocy decyzję organu pierwszej instancji.
Zaskarżone rozstrzygnięcie zapadło w następującym stanie faktycznym.
Wobec nieuregulowania zobowiązań podatkowych, wykazanych w deklaracjach VAT-7 K w spółce "A" Sp. z o.o. doszło do powstania zaległości w podatku od towarów i usług, za IV kwartał 2009 r. - na kwotę 50 411 zł oraz za I kwartał 2010 r. - na kwotę 127 339,00 zł.
Z uwagi na nieuregulowanie powyższych zobowiązań podatkowych organ I instancji, na podstawie tytułów wykonawczych: [...] z dnia 12.03.2010 r. za IV kwartał 2009 r. na kwotę 50.411,00 zł (doręczony w dniu 18.03.2010 r.), oraz [...] z dnia 22.06.2010 r. za I kwartał 2010 r. na kwotę 127.339,00 zł (doręczony w dniu 25.06.2010 r.), wszczął postępowania egzekucyjne.
Po przeprowadzeniu powyższych postępowań organ I instancji z uwagi na bezskuteczność egzekucji postanowieniem z dnia 14 kwietnia 2011r., nr [...] umorzył postępowania egzekucyjne.
Organ I instancji ustalił, iż w okresie, w którym upływał termin płatności przedmiotowych zobowiązań skarżący był członkiem zarządu ww. spółki.
W konsekwencji bezskuteczności egzekucji i po ustaleniu występowania wszystkich przesłanek pozytywnych przeniesienia odpowiedzialności Naczelnik Urzędu Skarbowego postanowieniem z dnia 4 września 2013r., nr [...] wszczął postępowanie podatkowe w sprawie orzeczenia o odpowiedzialności podatkowej skarżącego za zaległości podatkowe spółki "A" Sp. z o.o. z tytułu podatku od towarów i usług za czwarty kwartał 2009 r. i pierwszy kwartał 2010 r.
Po przeprowadzeniu ww. postępowania Naczelnik Urzędu Skarbowego [...] wydał decyzję z dnia 20 listopada 2013r., nr [...] , w której orzekł o odpowiedzialności podatkowej skarżącego za zaległości podatkowe Spółki "A" Sp. z o.o. z tytułu podatku od towarów i usług za czwarty kwartał 2009 r. i pierwszy kwartał 2010 r.
Od przedmiotowej decyzji skarżący wniósł odwołanie, w którym zarzucił naruszenie:
- art. 121 § 1 Ordynacji podatkowej, poprzez przeprowadzenie postępowania podatkowego w sposób niebudzący zaufania do organów podatkowych,
- art. 122 Ordynacji podatkowej, poprzez niepodjęcie wszelkich niezbędnych działań w
celu dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz załatwienia sprawy w postępowaniu podatkowym,
- art. 187 § 1 Ordynacji podatkowej, poprzez zebranie i rozpatrzenia materiału dowodowego w sposób niewyczerpujący,
- art. 121 § 1 w związku z art. 210 § 4 Ordynacji podatkowej, poprzez sporządzenie nazbyt lakonicznego uzasadnienia decyzji, nieodpowiadającego wzorcowi ustawowemu,
- art. 116 § 1 Ordynacji podatkowe, poprzez błędne przyjęcie, że Pan w okresie objętym
decyzją pełnił funkcję prezesa zarządu spółki oraz zostały spełnione przesłanki uzasadniające orzeczenie o odpowiedzialności podatkowej skarżącego, a także, że nie zachodzą przesłanki egzoneracyjne,
- art. 116 § 1 Ordynacji podatkowej w związku z art. 10 i art. 11 § 1 i 2 ustawy z dnia 28
lutego 2003 r. Prawo upadłościowe i naprawcze, poprzez przyjęcie, że w okresie objętym decyzją zachodziły przesłanki do zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości "A" Sp. zo.o.,
- art. 107 § 2 pkt 4 w związku z art. 210 § 4 Ordynacji podatkowej poprzez orzeczenie o odpowiedzialności skarżącego za koszty egzekucyjne bez szczegółowego wskazania, co składa się na ww. kwotę,
- art. 13 § 1 pkt 1 Ordynacji podatkowej poprzez wydanie decyzji przez pełniącą
obowiązki Naczelnika Urzędu Skarbowego A.C., w sytuacji gdy przepis prawa nie przewiduje wydania decyzji przez osobę pełniącą obowiązki naczelnika urzędu skarbowego.
Decyzją z dnia 24 lutego 2014 r. organ odwoławczy utrzymał w mocy zaskarżone rozstrzygnięcie.
W uzasadnieniu rozstrzygnięcia przywołując treść przepisów art. 107 § 1 i 2 , art. 108 § 1 i § 3 , art. 116 § 1 pkt 1 i 2 i § 4 Ordynacji podatkowej oraz art. 26 § 1, § 4 i § 5 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz.U. z 2012 r., poz. 1015 ze zm.) stwierdzono, że w sprawie zaistniały wszelkie przesłanki określone prawem do wydania względem skarżącego decyzji o jego odpowiedzialności za zaległości podatkowe spółki albowiem istniała zaległość podatkowa, jej egzekucja z majątku spółki okazała się bezskuteczna, a skarżący pełnił obowiązki prezesa zarządu w terminach płatności przedmiotowych zobowiązań.
Co do bezskuteczności egzekucji stwierdzono, że postępowanie egzekucyjne dotyczące przedmiotowej zaległości spółki "A" Sp. z o.o. zostało prawidłowo wszczęte poprzez doręczenie spółce (po uprzednim doręczeniu upomnienia), tytułów wykonawczych nr [...],[...] oraz zawiadomień o zajęciu rachunku bankowego w Banku Zachodnim WBK S.A., celem przeprowadzenia z majątku spółki postępowania egzekucyjnego. W trakcie prowadzonego postępowania organ podejmował wiele bezskutecznych prób ustalenia istnienia majątku spółki, co w konsekwencji doprowadziło do umorzenia postępowania egzekucyjnego z powodu stwierdzenia, że w postępowaniu egzekucyjnym nie uzyska się kwoty przewyższającej wydatki egzekucyjne.
Stwierdzono również, że w terminach płatności przedmiotowych zobowiązań podatkowych skarżący był członkiem zarządu pełniąc funkcję prezesa zarządu spółki "A" Sp. z o.o. do dnia 30 czerwca 2010 r.
Podkreślono, że w sprawie nie wystąpiły przesłanki negatywne wyłączające możliwość orzeczenia o odpowiedzialności członków zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością za zaległości podatkowe tej spółki. Skarżący nie wskazał mienia spółki, z którego egzekucja umożliwiłaby zaspokojenie zaległości podatkowych spółki w znacznej części. Jednocześnie do sądu upadłościowego nie wpłynął wniosek o ogłoszenie spółki "A" Sp. z o.o. i nie toczyło się postępowanie układowe wobec ww. spółki. Skarżący nie wskazał także powodu niezgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości, o jakim mowa w art. 116 § 1 pkt 1 lit. b Ordynacja podatkowa. Tym samym zdaniem organu nie było możliwe uwolnienie się od odpowiedzialności na podstawie art. 116 § 1 Ordynacji podatkowej.
Organ odwoławczy szczegółowo odniósł także do zarzutu dotyczącego kosztów postępowania egzekucyjnego, konkludując, że żaden przepis ustawy ordynacja podatkowa, dotyczący odpowiedzialności osób trzecich, nie obliguje organu podatkowego do wskazania w decyzji orzekającej o odpowiedzialności osoby trzeciej części składowych przedmiotowych kosztów.
Na powyższą decyzję skarżący wniósł skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie. W skarze zarzucił naruszenie:
- art. 121 § 1 Ordynacji podatkowej, poprzez przeprowadzenie postępowania podatkowego w sposób niebudzący zaufania do organów podatkowych,
- art. 122 Ordynacji podatkowej, poprzez niepodjęcie wszelkich niezbędnych działań w
celu dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz załatwienia sprawy w postępowaniu podatkowym,
- art. 187 § 1 Ordynacji podatkowej, poprzez zebranie i rozpatrzenia materiału dowodowego w sposób niewyczerpujący,
- art. 121 § 1 w związku z art. 210 § 4 Ordynacji podatkowej, poprzez sporządzenie nazbyt lakonicznego uzasadnienia decyzji, nieodpowiadającego wzorcowi ustawowemu,
- art. 116 § 1 Ordynacji podatkowej, poprzez błędne przyjęcie, że Pan w okresie objętym
decyzją pełnił funkcję prezesa zarządu spółki oraz zostały spełnione przesłanki uzasadniające orzeczenie o odpowiedzialności podatkowej skarżącego, a także, że nie zachodzą przesłanki egzoneracyjne,
- art. 116 § 1 Ordynacji podatkowej w związku z art. 10 i art. 11 § 1 i 2 ustawy z dnia 28
lutego 2003 r. Prawo upadłościowe i naprawcze poprzez przyjęcie, że w okresie objętym
decyzją zachodziły przesłanki do zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości "A"
Sp. z o.o.,
- art. 107 § 2 pkt 4 w związku z art. 210 § 4 Ordynacji podatkowej, poprzez orzeczenie o odpowiedzialności skarżącego za koszty egzekucyjne bez szczegółowego wskazania, co składa się na ww. kwotę,
- art. 13 § 1 pkt 1 Ordynacji podatkowej poprzez wydanie decyzji przez pełniącą
obowiązki Naczelnika Urzędu Skarbowego A.C., w sytuacji gdy przepis prawa nie przewiduje wydania decyzji przez osobę pełniącą obowiązki naczelnika urzędu skarbowego.
W skardze podniesiono, że organ ustalając czy skarżący pełnił funkcję członka zarządu błędnie poprzestał na formalnym sprawdzeniu wpisu do odpowiedniego rejestru. Na poparcie swojego stanowiska skarżący przywołał wyrok NSA z dnia 12 października 2012 r., sygn. akt II FSK 478/11. Stwierdzono także, że organy podatkowe w niniejszej sprawie nie wykazały, że wniosek o ogłoszenie upadłości nie został zgłoszony we właściwym czasie i nie zweryfikowały istnienia przesłanek dla zgłoszenia upadłości w okresie, w którym skarżący widniał w KRS jako prezes ww. spółki.
W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie podtrzymując swoje dotychczasowe stanowisko.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie zważył, co następuje.
Skarga nie jest zasadna.
Sąd administracyjny w ramach kontroli działalności administracji publicznej, przewidzianej w art. 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012r., poz. 270 ze zm.), uprawniony jest do badania czy przy wydaniu zaskarżonego aktu nie doszło do naruszenia przepisów prawa materialnego i przepisów postępowania, nie będąc przy tym związanym granicami skargi (art. 134 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi). Orzekanie - w myśl art. 134 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - następuje w granicach sprawy będącej przedmiotem kontrolowanego postępowania administracyjnego, w której został wydany zaskarżony akt lub podjęta czynność jednakże Sąd nie jest związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną. Wady, skutkujące koniecznością uchylenia decyzji lub postanowienia, wskazane są w przepisie art. 145 § 1 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Natomiast w wypadku nieuwzględnienia skargi, sąd w myśl art. 151 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, skargę oddala.
W niniejszej sprawie spór sprowadzał się do kwestii zaistnienia przesłanek odpowiedzialności skarżącego za zobowiązania podatkowe spółki "A" Sp. z o.o.
Przeprowadzone w określonych na wstępie ramach badanie zgodności z prawem zaskarżonej decyzji wykazało, że nie można organom podatkowym skutecznie zarzucić, że przy rozstrzyganiu sprawy naruszyły obowiązujące przepisy prawa materialnego lub procesowego, które to naruszenie miało wpływ na wydane rozstrzygnięcie.
W pierwszej kolejności należy wskazać, że z mocy art. 116 § 1 i 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz.749 ze zm.) przesłankami orzekania o odpowiedzialności członków zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością za zaległości podatkowe, były:
a) powstanie zobowiązania w czasie pełnienia przez daną osobę funkcji członka zarządu spółki,
b) bezskuteczność egzekucji w stosunku do spółki całości lub części,
c) niewykazanie przez członka zarządu, że złożono we właściwym czasie wniosek o ogłoszenie upadłości lub wszczęto postępowanie układowe albo wykazanie braku winy (jakiejkolwiek) w niepodjęciu działań w tym kierunku,
d) niewskazanie przez członka zarządu mienia spółki umożliwiającego zaspokojenie znacznej części zaległości podatkowych spółki.
Powyższa regulacja dowodzi, że oceniając przesłanki orzekania o odpowiedzialności za zobowiązania spółki organ podatkowy jest zobowiązany wskazać jedynie dwie z nich - pełnienie obowiązków członka zarządu w czasie powstania zobowiązania podatkowego oraz bezskuteczność egzekucji prowadzonej przeciwko spółce. Ciężar wykazania okoliczności uwalniającej osobę trzecią od odpowiedzialności za długi spółki tj. złożenie we właściwym czasie wniosku o ogłoszenie upadłości (wszczęcie postępowania układowego), wykazanie braku winy w niepodjęciu działań w tym kierunku bądź wskazanie przez członka zarządu mienia spółki umożliwiającego zaspokojenie znacznej części zaległości podatkowych spółki - spoczywa na członku zarządu. Dwie ostatnie ze wskazanych przesłanek, jeżeli wystąpią (niekoniecznie łącznie) uwalniają stronę od odpowiedzialności za zobowiązania spółki i stanowią przeszkodę do wydania decyzji o przeniesieniu odpowiedzialności podatkowej.
Odpowiedzialność członków zarządu obejmuje zaległości podatkowe z tytułu zobowiązań, których termin płatności upływał w czasie pełnienia przez nich obowiązków członka zarządu, oraz zaległości wymienione w art. 52 powstałe w czasie pełnienia obowiązków członka zarządu - § 2 art. 116 ustawy Ordynacja podatkowa.
Natomiast art. 116 § 2 ustawy Ordynacja podatkowa wyznacza przedmiotowy zakres odpowiedzialności. W konstrukcji przesłanek odpowiedzialności tkwi domniemanie winy członków zarządu w dopuszczeniu do powstania zaległości, tj. nieregulowania w terminie powstających z mocy prawa zobowiązań podatkowych. Nie chodzi przy tym o winę umyślną, ale także niedbalstwo przejawiające się w braku wiedzy o sytuacji podatkowej i finansowej osoby prawnej czy brak zainteresowania tą kwestią.
Przytoczona regulacja prawna określa zarówno przesłanki pozytywne, warunkujące powstanie odpowiedzialności członków zarządu różnego rodzaju spółek i stowarzyszeń mających osobowość prawną, za zaległości podatkowe, jak i przesłanki negatywne, wyłączające taką odpowiedzialność. Wśród tych pierwszych wymienić należy niezapłacenie zobowiązania powstałego w czasie pełnienia przez osobę trzecią funkcji członka zarządu oraz bezskuteczność egzekucji w stosunku do majątku spółki.
W ocenie Sądu organy podatkowe prawidłowo ustaliły, że skarżący pełnił funkcję członka zarządu w okresie, kiedy upływał termin płatności zobowiązania podatkowego spółki. Stanowisko takie znajduje uzasadnienie w zgromadzonym w sprawie materiale dowodowym. Z akt sprawy wynika bowiem, iż w terminie płatności przedmiotowego zobowiązania skarżący był jedynym członkiem zarządu pełniąc funkcję prezesa zarządu spółki "A" Sp. z o.o. Powyższe potwierdzają min. takie dokumenty jak: pismo z Sądu Rejonowego w K. Wydział XI Gospodarczy KRS z dnia 27.09.2013r. sygn. akt Prez. Rej. [...] dotyczące zmian w zarządzie Spółki "A." Sp. z o.o.; akt notarialny z dnia 10.09.2009 r. Repertorium A nr [...] umowy spółki "A" Sp. z o.o., z którego m.in. wynika, iż "Nadzwyczajne Zgromadzenie Wspólników pod firmą A spółka z ograniczoną odpowiedzialnością - w organizacji z siedzibą w K. powołuje jednoosobowy zarząd Spółki w składzie P.K. - Prezes Zarządu"; uchwała Spółki "A" Sp. z o.o. z dnia 30.06.2010 r. o treści "Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie z uwagi na rezygnację z pełnionej funkcji dotychczasowego prezesa P.K. postanawia powołać na jego miejsce nowego prezesa zarządu w osobie R W"; pismo z Sądu Rejonowego w K. Wydział XI Gospodarczy KRS z dnia 27.009.2013 r. sygn. akt Prez.Rej. [...] informujące, iż Spółka A Sp. z o.o. nie złożyła sprawozdań finansowych za 2008, 2009 i 2010 rok, czy też wydruk z KRS Spółki "A" Sp. z o.o. [...] stan na dzień 07.10.2009 r. i 13.09.2010 r. Z dokumentów tych wynika, iż funkcję prezesa zarządu spółki "A" Sp. z o.o. [...] skarżący pełnił od dnia 10.09.2009r. do dnia 30.06.2010 r.
W tym miejscu należy odnieść się do zarzutu skargi dotyczącego powoływania się przez organ jedynie na treść wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego bez uprzedniego przeprowadzenia postępowania w zakresie ustalenia czy skarżący w przedmiotowym okresie pełnił funkcję prezesa zarządu. Sąd w pełni podziela stanowisko organów podatkowych uznając zarzut za bezzasadny. W pierwszej kolejności, Sąd zauważa, że istnieje domniemanie prawdziwości danych ujętych w KRS (art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze sądowym, Dz. U. z 2007 r. Nr 168, póz. 1186 ze zm.), którego skarżący nie obalił. Sąd w pełni podziela pogląd wyrażony w uchwale z dnia 20 stycznia 2010 r., III CZP 122/09 Sądu Najwyższego gdzie wskazano, że sąd rejestrowy powinien czuwać, aby w rejestrze umieszczane były tylko dane prawdziwe (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 17 września 2008 r., III CSK 56/08, uchwała Sądu Najwyższego z dnia 15 marca 1991 r., III CZP 13/91, postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 26 marca 1998 r., I CKN 227/97 oraz uchwała Sądu Najwyższego z dnia 12 stycznia 2001 r., III CZP 44/00). Wynika to z funkcji i zadań Rejestru, związanego instytucjonalnie z księgami publicznymi, mającymi pełnić powszechną rolę informacyjną w ważnych dziedzinach porządkowanych prawnie, zwłaszcza w odniesieniu do rejestrowania obrotu prawnego. Cechuje je prawdziwość danych, rzetelność, aktualność, kompletność, możliwość identyfikacji uczestników obrotu, ustalenia kolejności i czasu dokonywanych przez nich czynności, ich treści, zmian itd. Tworzy to przesłanki zapewnienia przejrzystości i bezpieczeństwa obrotu, co ma fundamentalne znaczenie w warunkach gospodarki rynkowej, opartej na regułach uczciwej konkurencji równych prawnie podmiotów (...).
Ponadto organy prowadząc postępowanie w tym zakresie nie oparły się jedynie na treści odpisu z KRS, ale także na treści uchwał spółki, umowy spółki oraz innych ww. dokumentów z Sądu Rejonowego w K.
Prawidłowo również ustalono spełnienie przesłanki bezskuteczności egzekucji wobec spółki. Postępowanie egzekucyjne dotyczące zaległości spółki "A" Sp. z o.o. zostało prawidłowo wszczęte poprzez doręczenie spółce (po uprzednim doręczeniu upomnienia), tytułów wykonawczych nr [...],[...] oraz zawiadomień o zajęciu rachunku bankowego w Banku Zachodnim WBK S.A., celem przeprowadzenia z majątku spółki postępowania egzekucyjnego. W trakcie prowadzonego postępowania egzekucyjnego dokonano zajęcia rachunku bankowego w Banku Zachodnim WBK S.A. jednakże brak na nim było środków pieniężnych. Spisany został także protokół o stanie majątkowym. Ponadto stwierdzono, że spółka nie figuruje w rejestrach ewidencji gruntów jako właściciel, współwłaściciel bądź użytkownik wieczysty nieruchomości położonych na terenie gmin Powiatu K. Spółki "A" Sp. z o.o. nie odnotowano również w Centralnej Ewidencji Pojazdów. Ustalono, że spółka nie figuruje w elektronicznym rejestrze Ksiąg Wieczystych. Dodatkowo organ egzekucyjny zwrócił się do ZUS w K. z prośbą o informacje dotyczące majątku spółki, a także wezwano R. K. obecnego prezesa zarządu spółki "A" Sp. z o.o. Majątek spółki nie został jednak wskazany.
W ocenie Sądu tak precyzyjnie poczynione ustalenia dawały Naczelnikowi Urzędu Skarbowego podstawy do umorzenia postępowania egzekucyjnego, co nastąpiło postanowieniem z dnia 14 kwietnia 2011 r. Tymczasem, formalne umorzenie postępowania egzekucyjnego jest wystarczającym potwierdzeniem bezskuteczności egzekucji (por. wyrok WSA w Warszawie z dnia 09.12.2012 r. sygn. akt III SA/Wa 631/10).
Rozważając z kolei kwestię zaistnienia w sprawie przesłanek egzoneracyjnych wskazać należy, że w postępowaniu prowadzonym na podstawie art. 116 ustawy Ordynacja podatkowa wykazanie, że wystąpiła któraś z okoliczności wskazanych w art. 116 § 1 lit a lub lit b uwalniająca członka zarządu od odpowiedzialności za zaległości podatkowe spółki, ciąży na członku zarządu, który może postawić wniosek o ogłoszenie upadłości spółki czy podjęcie działań naprawczych. Przesłanką taką jest także wskazanie mienia spółki, z którego egzekucja umożliwi zaspokojenie zaległości podatkowych spółki w znacznej części - art. 116 § 1 pkt 2 ustawy Ordynacja podatkowa.
W kontrolowanej sprawie organy jednoznacznie ustaliły, że nie wpłynął wniosek o ogłoszenie upadłości "A" Sp. z o.o. i nie wszczęto postępowania zapobiegającego ogłoszeniu upadłości (postępowanie układowe). W konsekwencji takiego stanu rzeczy – jak słusznie zauważył organ - brak jest możliwości uwolnienia skarżącego od odpowiedzialności na podstawie art. 116 § 1 pkt 1 lit. a ustawy Ordynacja podatkowa.
Słusznie przyjął organ podatkowy, że skarżący nie wskazał także powodu niezgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości, o jakim mowa w art. 116 § 1 pkt 1 lit. b ustawy Ordynacja podatkowa oraz nie wskazał również mienia spółki, z którego egzekucja umożliwiłaby zaspokojenie zaległości podatkowych spółki w znacznej części art. 116 § 1 pkt 2 ustawy Ordynacja podatkowa. Tym samym przesłanki egzoneracyjne określone w cyt. wyż artykułach, w niniejszej sprawie nie wystąpiły.
Odnosząc się do zarzutu skarżącego, że organy nie ustaliły, czy w czasie kiedy pełnił funkcję prezesa zarządu ww. spółki nie wystąpiły przesłanki do zgłoszenia upadłości spółki, Sąd w pełni podziela stanowisko organu w tym zakresie wyrażone w zaskarżonej decyzji. Prawo do prowadzenia spraw spółki i jej reprezentowania, o którym mowa w art. 204 § 1 Kodeks spółek handlowych jest nałożonym na członka zarządu obowiązkiem rzetelności w działaniu i dbałości o jej interesy. W odniesieniu do braku winy w niezłożeniu wniosku o ogłoszenie upadłości, członek zarządu spółki nie może powoływać się na brak przesłanek upadłościowych spółki (spółka była "wypłacalna"). Zasadnym jest przywołanie stanowiska zawartego w wyroku Wojewódzki Sad Administracyjny w Krakowie w wyroku z dnia 5 września 2013r. sygn. akt I SA/Kr 609/13 które orzekający w sprawie Sąd w pełni podziela, a zgodnie z którym "sformułowanie art. 116 § 1 pkt 1 lit. "b" Ordynacji podatkowej prowadzi do wniosku, że w zamiarze ustawodawcy od odpowiedzialności za zaległości podatkowe spółki uwalnia członka zarządu obiektywna niezawiniona niemożność podjęcia działań wymienionych w tym przepisie, a nie świadome ich niepodjęcie, nawet jeśli w ocenie danego członka zarządu były racjonalne przyczyny takiej decyzji (por. wyrok NSA z dnia 14 lipca 2011 r., sygn. akt I FSK 1251/10, LEX nr 1095749). Rozważając kryterium braku winy jako przesłanki zwalniającej od odpowiedzialności za zaległości podatkowe spółki należy zatem przyjąć obiektywny miernik staranności, jakiej można wymagać od strony należycie dbającej o swoje interesy. Osoba zainteresowana (w tym członek zarządu) winna wykazać brak winy, czyli udowodnić stosowną argumentacją swoją staranność oraz fakt, że uchybienie określonemu obowiązkowi było od niej niezależne. Taką okolicznością może być np. obłożna choroba uniemożliwiająca złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości (zob. wyrok NSA z dnia 25 stycznia 2012r., sygn. akt I FSK 385/11, LEX nr 1113114).
Nie jest zatem w tym zakresie przedmiotem zainteresowania organów ani Sądu - przy interpretacji art. 116 § 1 pkt 1 lit. "b" Ordynacji podatkowej - ocena, kiedy powinien być złożony wniosek o ogłoszenie upadłości, a jedynie, z jakich powodów wniosek ów nie został zgłoszony. [...] Wypada w tym kontekście zauważyć, że nie można odmówić członkowi zarządu prawa do podjęcia ryzyka i niezgłoszenia wniosku o upadłość mimo wystąpienia stosownych ku temu przesłanek ustawowych w sytuacji, gdy według jego oceny uda się opanować sytuację finansową i w konsekwencji spłacić całość zobowiązań. Jednak jeśli zarządzający spółką takie ryzyko podejmie, to musi to czynić ze świadomością odpowiedzialności z tym związanej i liczyć się z tym, że w przypadku dokonania błędnej oceny sytuacji rodzącej w konsekwencji choćby częściową niemożność zaspokojenia długów przez spółkę, to sam będzie musiał ponieść subsydiarną odpowiedzialność finansową (zob. wyrok WSA w Krakowie z dnia 13 marca 2013r., sygn. akt I SA/Kr 127/12".
Ponadto Sąd podkreśla, że przy przenoszeniu odpowiedzialności na członka zarządu na podstawie art. 116 § 1 ustawy Ordynacja podatkowa, ciężar dowodu uwolnienia się od odpowiedzialności spoczywa na tym członku zarządu. Zasadę tę potwierdza ugruntowana linia orzecznicza np. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 03.09.2013 r. sygn. akt I SA/Gd 1420/12 zgodnie z którym "należy podkreślić, iż w orzeczeniu o odpowiedzialności członka zarządu spółki z o.o. organ podatkowy jest zobowiązany wskazać jedynie okoliczności pełnienia obowiązków członka zarządu w czasie powstania zobowiązania podatkowego, które przerodziło się w dochodzoną zaległość podatkową spółki oraz bezskuteczność egzekucji przeciwko spółce, gdyż ciężar wykazania którejkolwiek okoliczności uwalniającej od odpowiedzialności spoczywa na członku zarządu". Tymczasem z akt sprawy wynika, iż skarżący nie podjął żadnych prób wykazania, że zaistniała którakolwiek z przesłanek egzoneracyjnych. W niniejszej sprawie skarżący nie wykazał istnienia przesłanek uwalniających od odpowiedzialności za zobowiązania spółki.
Nie jest zasadny również zarzut dotyczący naruszenia przez organ I instancji art. 13 § 1 pkt 1 Ordynacji podatkowej. Zgodnie bowiem z art. 5c ustawy z dnia 21 czerwca 1996 r. o urzędach i izbach skarbowych (Dz.U. z 2004 r. Nr 121, poz. 1267 z późn. zm.) do czasu powołania wyłonionego w drodze konkursu dyrektora izby skarbowej lub naczelnika urzędu skarbowego, minister właściwy do spraw finansów publicznych wyznacza osobę pełniącą odpowiednio obowiązki dyrektora izby skarbowej lub naczelnika urzędu skarbowego. Jak wynika z akt sprawy AC.. została wyznaczona przez Ministra Finansów do pełnienia obowiązków Naczelnika Urzędu Skarbowego z dniem 1 czerwca 2012 r., na podstawie pisma z dnia 29.05.2012 r., znak: [...]. Od dnia 1 czerwca 2012 r. pełniąca obowiązki Naczelnika Urzędu Skarbowego, A.C. jest więc Organem I instancji, o którym mowa art. 13 § 1 pkt 1 ustawy Ordynacja podatkowa. Stosownie natomiast do treści 23 pkt 33 Regulaminu Organizacyjnego Urzędu Skarbowego z dnia 16 maja 2013 r. do spraw zastrzeżonych do osobistej decyzji Naczelnika należy wydawanie orzeczeń w przedmiocie odpowiedzialności podatkowej spadkobierców oraz osób trzecich, przekraczających z jednego tytułu oraz jednego okresu rozliczeniowego kwotę 100 000 zł. Powyższe wskazuje, że A.C. pełniąca obowiązki Naczelnika Urzędu Skarbowego była w pełni umocowana do wydania zaskarżonej decyzji.
W zakresie zarzutu braku specyfikacji kosztów egzekucyjnych w zaskarżonej decyzji organ podkreśla, że zarzut ten został w całości powtórzony z odwołania od decyzji organu pierwszej instancji natomiast w zaskarżonej decyzji organ w sposób bardzo szczegółowy i precyzyjny odniósł się do kwestii wyszczególnienia kosztów egzekucyjnych w decyzji orzekającej o odpowiedzialności podatkowej osób trzecich. Sąd w pełni podziela zajęte tam stanowisko. Słusznie podniesiono, że żaden przepis ustawy Ordynacja podatkowa, dotyczący odpowiedzialności osób trzecich, nie obliguje organu podatkowego do wskazania w decyzji orzekającej o odpowiedzialności osoby trzeciej części składowych przedmiotowych kosztów. Kwestię kosztów egzekucyjnych reguluje art. 64 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 1015 z poźn. zm.). W zaskarżonej decyzji organ przytoczył treść cyt. przepisu słusznie stwierdzając, że wynika z niego jaki procent kwoty egzekwowanej należności organ egzekucyjny pobiera za dokonane czynności oraz, iż częścią składową kosztów egzekucyjnych nie są koszty upomnienia.
Ponadto z tytułów wykonawczych - z którymi skarżący miał możliwość zapoznać się zgodnie z art. 123 § 1 oraz art. 200 § 1 Ordynacji podatkowej, a z której nie skorzystał - dotyczących przedmiotowych zaległości wynika, że na podstawie tytułu wykonawczego z dnia 12.03.2010 r., nr [...], obejmującego zaległość w podatku od towarów i usług za IV kwartał 2009 r. w kwocie 50.411 zł, naliczono koszty egzekucyjne w wysokości 3.068,30 zł, natomiast na podstawie tytułu wykonawczego z dnia 22.06.2010 r., nr [...], dotyczącego zaległości w podatku od towarów i usług za I kwartał 2010 r. w kwocie 127.339 zł naliczono koszty egzekucyjne w wysokości 7.762,40 zł.
Mając powyższe na uwadze oraz akta egzekucyjne spółki dotyczące przedmiotowych zaległości, z którymi skarżący miał możliwość zapoznać się zgodnie z art. 123 § 1 oraz art. 200 § 1 Ordynacji podatkowej, należy stwierdzić, iż zarzut dotyczący kwoty kosztów postępowania egzekucyjnego jest nieuzasadniony.
Sąd nie podziela także zarzutów skarżącego dotyczących naruszenia przy wydaniu zaskarżonej decyzji szeregu zasad postępowania określonych w ustawie Ordynacja podatkowa. Organy podatkowe w sposób wnikliwy i kompleksowy zebrały i oceniły całość materiału dowodowego, przy czym zapadłe rozstrzygnięcie nie nosi znamion dowolności albowiem znajduje oparcie w zebranym materiale dowodowym oraz zasadach logicznego myślenia. Sąd nie dopatrzył się także żadnych uchybień w samym kontrolowanym akcie. Decyzja zawiera wszelkie wymagane prawem elementy, a jej obszerne i skrupulatne uzasadnienie w pełni odpowiada wymogom art. 210 § 4 ustawy Ordynacja podatkowa.
Mając powyższe na uwadze Sąd orzekł jak w sentencji na podstawie art. 151 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.
