IV SA/Gl 1026/12

Uzasadnienie

Pismem z dnia 15 marca 2012 r. adwokat K. H., działając w charakterze kuratora dla nieobecnego J. N. złożyła skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w K. z dnia [...] Nr[...] , utrzymującą w mocy decyzję wydaną z upoważnienia Prezydenta Miasta K. przez Dyrektora Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w K. z dnia [...] Nr [...] w sprawie zwrotu przez dłużnika alimentacyjnego – J. N. należności wypłaconych z funduszu alimentacyjnego osobie uprawnionej.

Postanowieniem z dnia 28 maja 2012 r. sygn. akt IV SA/Gl 342/12 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach odrzucił skargę z uwagi na nieuzupełnienie w terminie jej braku formalnego poprzez niezłożenie dokumentu określającego umocowanie do reprezentowania skarżącego.

W piśmie z dnia 22 czerwca 2012 r. kurator dla nieobecnego wniosła skargę kasacyjną do Naczelnego Sądu Administracyjnego na wyżej wymienione postanowienie. W treści skargi kasacyjnej podniosła zarzut naruszenia przepisów postępowania prowadzący do pozbawienia skarżącego możliwości złożenia skargi do sądu administracyjnego. Jednocześnie złożyła wniosek o przyznanie dla niej wynagrodzenia na podstawie art. 250 P.p.s.a.

Postanowieniem z dnia 23 sierpnia 2012 r. sygn. akt I OSK 1796/12 Naczelny Sąd Administracyjny uchylił zaskarżone postanowienie i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Gliwicach. W uzasadnieniu wskazano, że w niniejszej sprawie nie istniały przesłanki by można było uznać, iż wystąpił dający się uzupełnić w terminie 7 dni brak formalny skargi oraz zauważono, że na podstawie postanowienia Sądu Rejonowego w M. z dnia [...] sygn. akt [...] ustanowiono dla J. N. kuratora w osobie adwokata K. H. celem reprezentowania jego interesów w postępowaniu administracyjnym a tym samym dla zapewnienia rzeczywistej reprezentacji nieobecnej strony i obrony jej interesów należało dopuścić możliwość podjęcia przez kuratora, w imieniu J. N., czynności polegającej na wniesieniu do sądu administracyjnego skargi na ostateczną decyzję.

W wykonaniu zarządzenia Sędziego sprawozdawcy z dnia 7 grudnia 2012 r. wezwano adwokata K. H. do nadesłania informacji, czy ustaliła miejsce pobytu J. N. w terminie 7 dni pod rygorem zawieszenia postępowania.

W odpowiedzi na powyższe wezwanie adwokat K. H. w piśmie z dnia 18 grudnia 2012 r. oświadczyła, że "do dnia dzisiejszego niestety nie ustaliła miejsca pobytu J. N.".

Postanowieniem z dnia 7 stycznia 2013 r. sygn. akt IV SA/Gl 1026/12 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach zawiesił postępowanie sądowe ze względu na nieznane miejsce pobytu skarżącego.

Nie zgadzając się z powyższym postanowieniem kurator dla nieobecnego wniosła zażalenie z dnia 24 stycznia 2013 r. W uzasadnieniu wskazała, że na podstawie postanowienia z dnia 23 sierpnia 2012 r. sygn. akt I OSK 1796/12 Naczelny Sąd Administracyjny potwierdził jej uprawnienie, jako kuratora ustanowionego dla J. N. w toku postępowania administracyjnego, do złożenia skargi a tym samym umożliwił jej działanie również w postępowaniu sądowoadministracyjnym.

Postanowieniem z dnia 7 marca 2013 r. sygn. akt I OZ 164/13 Naczelny Sąd Administracyjny uchylił zaskarżone postanowienie wskazując, iż po wniesieniu skargi przez kuratora Sąd powinien był podjąć dalsze czynności celem zapewnienia osobie nieznanej z miejsca pobytu możliwości obrony jej praw, w szczególności poprzez pouczenie stron, które działają bez adwokata lub radcy prawnego o treści art. 78 i art. 79 P.p.s.a. dotyczących instytucji ustanowienia kuratora w postępowaniu sądowym.

Następnie w wykonaniu zarządzenia Sędziego sprawozdawcy z dnia 22 marca 2013 r. pouczono organ – Samorządowe Kolegium Odwoławcze w K. o treści art. 78 i art. 79 P.p.s.a. oraz o możliwości wystąpienia z wnioskiem o ustanowienie kuratora dla skarżącego nieznanego z miejsca pobytu. Jednocześnie wezwano adwokata K. H. do nadesłania informacji po pierwsze, czy ustaliła miejsce pobytu skarżącego i po drugie, czy zwróciła się do podmiotu uprawnionego do występowania w sprawie np. prokuratora o złożenie wniosku w przedmiocie ustanowienia kuratora dla nieznanego z miejsca pobytu skarżącego na potrzeby toczącego się postępowania sądowoadministracyjnego.

W odpowiedzi na wezwanie adwokat Katarzyna H. pismem z dnia 9 kwietnia 2013 r. ponownie oświadczyła, że nie ustaliła miejsca pobytu skarżącego. Dodała również, iż wystąpiła do Prokuratury Rejonowej G. – Z., Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w K. i Samorządowego Kolegium Odwoławczego w K. z wnioskiem o ustanowienie jej kuratorem w postępowaniu sądowoadministracyjnym.

Pismem z dnia 23 kwietnia 2013 r. zastępca Dyrektora Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w K. wystąpił z wnioskiem o ustanowienie kuratora dla J. N. w postępowaniu sądowoadministracyjnym w osobie adwokat K. H.

Następnie prokurator Prokuratury Rejonowej G. – Z. w piśmie z dnia 16 maja 2013 r. oświadczył, że nie występuje z wnioskiem o ustanowienie kuratora w przedmiotowej sprawie z uwagi na fakt, iż adwokat K. H. pismem z dnia 8 maja 2013 r. cofnęła swój wcześniejszy wniosek w tej sprawie.

Ponadto Samorządowe Kolegium Odwoławcze w K. pismem z dnia 21 maja 2013 r. również poinformowało, że nie zamierza występować z wnioskiem o ustanowienie kuratora dla J. N.

W wykonaniu zarządzenia Sędziego sprawozdawcy z dnia 3 czerwca 2013 r. zwrócono się do Centrum Personalizacji Dokumentów MSW Wydziału Udostępniania Danych w Warszawie o nadesłanie informacji na temat aktualnego miejsca zameldowania J. N. urodzonego dnia [...] legitymującego się numerem PESEL [...] ostatnio zamieszkałego w O. przy ul. [...]

W odpowiedzi na wezwanie Centrum Personalizacji Dokumentów MSW pismem z dnia 5 lipca 2013 r. poinformowało, że J. N. zameldowany był od [...] do[...] na ul. [...] w K. (pobyt czasowy) natomiast od [...] do [...] na ul. [...] w Ł. (pobyt stały). Ponadto wskazano, iż ostatnia aktualizacja danych skarżącego miała miejsce dnia 25 kwietnia 2008 r.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach zważył, co następuje:

Stosownie do treści art. 125 § 1 pkt 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. 2012 r., poz. 270) zwanej dalej w skrócie P.p.s.a. sąd może zawiesić postępowanie z urzędu, jeżeli na skutek braku albo wskazania złego adresu skarżącego lub niewykonania przez skarżącego innych zarządzeń nie można nadać sprawie dalszego biegu. Natomiast postanowienie w przedmiocie zawieszenia, podjęcia i umorzenia postępowania może zapaść na posiedzeniu niejawnym (art. 131 P.p.s.a.).

Zgodnie z aktualnym orzecznictwem należy zauważyć, iż celowość podjęcia na podstawie przepisu art. 125 § 1 P.p.s.a. decyzji o zawieszeniu postępowania pozostawiona została ocenie sądu. Uznanie to nie może być dowolne. Stąd też obowiązkiem sądu jest rozważenie, a w konsekwencji i wyjaśnienie przesłanek uzasadniających zawieszenie postępowania w sprawie (por. postanowienie NSA z dnia 2 kwietnia 2012 r. sygn. akt II FZ 182/12 LEX nr 1137696). Poza tym zawieszenie postępowania, o jakim mowa w art. 125 § 1 pkt 3 P.p.s.a. może mieć miejsce, jeżeli na skutek braku lub wskazania złego adresu strony skarżącej albo niewykonania przez tę stronę innych zarządzeń nie można nadać sprawie dalszego biegu. Przepis odnosi się do adresu skarżącego, a nie innych (ewentualnych) uczestników postępowania (por. postanowienie NSA z dnia 25 sierpnia 2010 r. sygn. akt II FZ 302/10 LEX nr 742420).

W przedmiotowym postępowaniu skargę w imieniu J. N. wniosła kurator dla nieobecnego adwokat K. H. która została ustanowiona na potrzeby postępowania administracyjnego postanowieniem Sądu Rejonowego w M. Ze wskazań Naczelnego Sądu Administracyjnego zawartych w postanowieniu z dnia 7 marca 2013 r. wynika, że kurator ustanowiony dla skarżącego w postępowaniu administracyjnym był umocowany jedynie do wniesienia skargi, natomiast zapewnienie skarżącemu obrony jego praw wymaga podjęcia dalszych czynności.

Stosując się do tych wiążących wskazań, wobec opisanego stanu rzeczy konieczne jest rozważenie kwestii zawieszenia postępowania w związku z nieznanym miejscem pobytu skarżącego i nie wystąpieniem z wnioskiem o ustanowienie kuratora dla niego przez uprawniony podmiot, czyli osobę zainteresowaną. W świetle art. 78 i art. 79 P.p.s.a. sąd z urzędu nie może ustanowić kuratora dla nieobecnego, gdyż ustanowienie tego kuratora następuje na wniosek osoby zainteresowanej, którą jest przede wszystkim strona, czyli skarżący i organ, jak również uczestnik postępowania działający na prawach strony oraz prokurator. Natomiast w niniejszej sprawie, na skutek działania adwokat K. H. z wnioskiem o ustanowienie ją kuratorem wystąpił nieuprawniony podmiot tzn. organ pierwszej instancji, który nie jest stroną postępowania sądowoadministracyjnego. W świetle stanowiska Naczelnego Sądu Administracyjnego tak samo nieuprawnionym podmiotem jest sam kurator dla nieobecnego. Jednocześnie prokurator Prokuratury Rejonowej G. – Z. i Samorządowe Kolegium Odwoławcze w K. zaniechali wystąpienia z tym wnioskiem. Poza tym Sąd podjął dodatkowe działania aby ustalić miejsce pobytu skarżącego, w szczególności wystąpił do Centrum Personalizacji Dokumentów MSW. Jednakże działania te nie przyniosły zamierzonego skutku.

Podsumowując, z powodu nieznanego miejsca pobytu skarżącego oraz braku wniosku osoby zainteresowanej o ustanowienie dla niego kuratora Sąd przyjmuje, że została spełniona przesłanka do zawieszenia postępowania z art. 125 § 1 pkt 3 P.p.s.a.

Jednocześnie należy podkreślić, iż w oparciu o art. 128 § 1 P.p.s.a. sąd postanowi podjąć postępowanie z urzędu, gdy ustanie przyczyna zawieszenia.

W związku z powyższym Sąd, na mocy art. 125 § 1 pkt 3 P.p.s.a., orzekł jak w sentencji.