VI SO/Wa 7/13

Uzasadnienie

W dniu 1 lipca 2013 r. skarżąca A. W., powołując się na przepis art. 55 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jednolity Dz. U. z 2012 r. poz. 270 ze zm. - dalej także: "p.p.s.a."), wystąpiła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z wnioskiem o wymierzenie Prezydium Naczelnej Rady Adwokackiej grzywny za nieprzekazanie WSA w Warszawie skargi, odpowiedzi na skargę wraz z aktami sprawy (aktami osobowymi).

Z akt sprawy wynika, że uchwałą z dnia [...] maja 2013 r. Prezydium Naczelnej Rady Adwokackiej utrzymało w mocy uchwałę Okręgowej Rady Adwokackiej w G. z dnia [...] lutego 2013 r. w przedmiocie skreślenia A. W. z listy aplikantów adwokackich. Odpis uchwały został doręczony stronie skarżącej w dniu 20 maja 2013 r.

Pismem z dnia 23 maja 2013 r. skarżąca A. W., działając za pośrednictwem organu odwoławczego, wniosła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie skargę na powyższą uchwałę Prezydium NRA z dnia 10 maja 2013 r.

Skarga została zarejestrowana pod sygnaturą VI KO/Wa 221/13.

Skarżąca, działając równolegle ze skargą, pismem z dnia 31 maja 2013 r. wniosła odwołanie od uchwały Prezydium NRA z dnia [...] maja 2013 r. do Ministra Sprawiedliwości.

Prezydium Naczelnej Rady Adwokackiej pismem z dnia [...] czerwca 2013 r. przesłało do WSA w Warszawie odpowiedź na skargę, jednocześnie informując Sąd o przesłaniu akt administracyjnych do Ministra Sprawiedliwości celem rozpoznania odwołania.

Zarządzeniem Przewodniczącego Wydziału VI WSA w Warszawie z dnia 18 czerwca 2013 r. pełnomocnik organu został wezwany do nadesłania skargi wraz z aktami sprawy. Pismo prawidłowo doręczono w dniu 26 czerwca 2013 r.

Pismem z dnia [...] czerwca 2013 r. (doręczonym organowi w dniu 1 lipca 2013 r. - vide: pieczęć kancelarii Naczelnej Rady Adwokackiej) Ministerstwo Sprawiedliwości przekazało do organu akta osobowe strony skarżącej.

Pismem z dnia 27 czerwca 2013 r. pełnomocnik organu przesłał do WSA w Warszawie skargę wraz z odpowiedzią na skargę i poinformował, że do odpowiedzi na skargę nie załączono akt osobowych z uwagi na fakt przesłania ich wraz z odwołaniem A. W. od zaskarżonej uchwały Prezydium NRA do Ministra Sprawiedliwości celem jego rozpoznania. Prezydium NRA poinformowało, że akta osobowe zostaną przesłane niezwłocznie do WSA w Warszawie, po ich zwrocie do organu.

Zarządzeniem Przewodniczącego Wydziału VI WSA w Warszawie z dnia 1 lipca 2013 r. sprawa zarejestrowana pod sygn. VI KO/Wa 221/13 została dołączona do sprawy ze skargi A. W. na uchwałę Prezydium NRA z dnia [...] maja 2013 r. w przedmiocie skreślenia z listy aplikantów adwokackich (sygn. akt VI SA/Wa 1864/13).

Pismem z dnia 1 lipca 2013 r. skarżąca A. W., powołując się na przepis art. 55 § 1 p.p.s.a., wystąpiła do WSA w Warszawie z wnioskiem o wymierzenie Prezydium NRA grzywny w kwocie, której wysokość strona pozostawiła do uznania Sądu. Jednocześnie skarżąca wystąpiła z wnioskiem o zasądzenie kosztów postępowania według norm prawem przepisanych.

W uzasadnieniu wniosku skarżąca podniosła, że mimo upływu 30 dni od dnia złożenia przez nią skargi na uchwałę Prezydium NRA, organ nie przesłał skargi Sądowi wraz z aktami sprawy.

Zdaniem strony skarżącej, nieprzesłanie Sądowi skargi wraz z odpowiedzią na skargę oraz aktami administracyjnymi, uniemożliwia Sądowi rozpoznanie sprawy, a zatem wniosek jest zasadny.

Pismem z dnia 3 lipca 2013 r. Prezydium NRA, wykonując obowiązek wynikający z art. 54 § 2 p.p.s.a., przekazało do Sądu stosowne akta administracyjne. Jednocześnie organ wyjaśnił również, iż przyczyną nieprzekazania akt osobowych skarżącej do Sądu wraz z odpowiedzią na skargę było przesłanie ich do Ministra Sprawiedliwości celem rozpoznania odwołania złożonego od zaskarżonej uchwały Prezydium NRA jeszcze przed wniesieniem do Sądu skargi na tę samą uchwałę.

W piśmie procesowym z dnia 12 lipca 2013 r. Prezydium NRA, reprezentowane przez pełnomocnika, udzieliło odpowiedzi na wniosek skarżącej o wymierzenie organowi grzywny.

W uzasadnieniu pisma Prezydium NRA, przywołując chronologię wydarzeń - stwierdziło, że powyższy wniosek nie zasługuje na uwzględnienie z uwagi na fakt, że przyczyną nieprzekazania akt osobowych wraz ze skargą do Sądu był ustawowy obowiązek ciążący na Prezydium NRA, wynikający z art. 133 k.p.a., tj. przesłania odwołania wraz z aktami sprawy do Ministra Sprawiedliwości w terminie 7 dni od doręczenia. Zdaniem Prezydium NRA, skarżąca wnosząc odwołanie i skargę winna się liczyć z opóźnieniem wywołanym koniecznością przesłania akt Ministrowi Sprawiedliwości. Organ zwrócił ponadto uwagę, że jedynie Minister Sprawiedliwości - działając w trybie przepisu art. 134 k.p.a. - mógł stwierdzić niedopuszczalność odwołania. Prezydium NRA podkreśliło ponadto, że natychmiast po otrzymaniu akt osobowych od Ministra Sprawiedliwości, tj. w dniu 3 lipca 2013 r., przesłało do WSA w Warszawie stosowne akta.

Mając na uwadze powyższe, Prezydium NRA wniosło o oddalenie wniosku strony skarżącej o wymierzenie temu organowi grzywny w trybie przepisu art. 55 § 1 p.p.s.a.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:

Zgodnie z przepisem art. 54 § 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, organ przekazuje skargę sądowi wraz z aktami sprawy i odpowiedzią na skargę w terminie trzydziestu dni od dnia jej wniesienia.

W razie niezastosowania się do obowiązków, o których mowa w art. 54 § 2 p.p.s.a., sąd na wniosek skarżącego może orzec o wymierzeniu grzywny w wysokości określonej w art. 154 § 6 (vide: art. 55 p.p.s.a.).

Powyższe przepisy cyt. ustawy przewidują zatem dwa warunki, których spełnienie, pozwala sądowi na wymierzenie grzywny, tj. stwierdzenie uchybienia przez organ trzydziestodniowemu terminowi do przekazania sądowi skargi wraz z aktami sprawy i odpowiedzią na skargę oraz złożenie przez stronę wniosku o wymierzenie grzywny.

W ocenie Sądu, należy zwrócić uwagę, że w uzasadnieniu uchwały składu siedmiu sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 3 listopada 2009 r., sygn. akt I GPS 3/09 (opublik. /w:/ ONSAiWSA z 2010 nr 1, poz. 2), NSA stwierdził, że grzywna, o jakiej mowa w art. 55 § 1 p.p.s.a., ma charakter dyscyplinująco-represyjny. Zdaniem NSA, funkcja dyscyplinująca polega na przymuszeniu organu grzywną do przesłania skargi, odpowiedzi na nią oraz akt sprawy. Aktualizuje się ona wtedy, gdy organ nie dopełnił tej czynności, a sąd chce na nim wymóc jej dokonanie. Wprawdzie, jak zauważył NSA, oczywiste w tym wypadku jest także uchybienie terminowi przewidzianemu w art. 54 § 2 p.p.s.a., ale funkcja dyscyplinująca kwestii przekroczenia terminu nie dotyczy. Według NSA, przekroczenie terminu wiąże się z funkcją represyjną, niezależnie od tego, czy organ przesłał skargę, odpowiedź na skargę i akta przed powiadomieniem sądu, czy też nie. Różnica sprowadza się do tego, że w pierwszym przypadku funkcja represyjna występuje obok funkcji dyscyplinującej, w drugim zaś już nie. NSA uznał jednocześnie, że funkcja represyjna z art. 55 § 1 p.p.s.a. znajduje uzasadnienie w potrzebie ochrony konstytucyjnego prawa do rozpoznania sprawy sądowej bez nieuzasadnionej zwłoki (art. 45 ust. 1 Konstytucji), w sytuacji, gdy sąd rozpoznaje wniosek o wymierzenie grzywny mimo dopełnienia przez organ obowiązków z art. 54 § 2 p.p.s.a. przed powiadomieniem sądu, ale z uchybieniem terminu. W związku z powyższym NSA uznał, że orzeczenie sądu w sprawie wymierzenia organowi grzywny ma charakter uznaniowy. Użyte w art. 55 § 1 p.p.s.a. sformułowanie "sąd może" oznacza, że ustawodawca pozostawił sądowi ocenę zasadności wymierzenia grzywny. Oznacza to, że sąd może, ale nie musi wymierzać grzywny. Rozpoznając wniosek o wymierzenie grzywny sąd winien wziąć pod uwagę wszystkie okoliczności sprawy. Sąd może np. oddalić wniosek, gdy niezachowanie terminu było usprawiedliwione okolicznościami konkretnej sprawy (np. postanowienie NSA z dnia 17 maja 2007 r., sygn. akt I OSK 652/07). Ponadto w uzasadnieniu powołanej uchwały NSA z dnia 3 listopada 2009 r. stwierdzono, że konstrukcja ustawowa w kwestii wymierzenia organowi grzywny w oparciu o art. 55 § 1 p.p.s.a., jest w tej mierze elastyczna i dopasowana do zmiennych realiów praktyki i zawsze należy mieć na względzie okoliczności konkretnej sprawy.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy, wskazać należy, że z treści wniosku skarżącej z dnia 1 lipca 2013 r. o wymierzenie organowi grzywny wynika, iż intencją wnioskodawczyni było przymuszenie Prezydium NRA do przekazania do Sądu akt sprawy, co pozwoliłoby na nadanie biegu sprawie, zarządzenie terminu rozprawy i rozpoznanie przedmiotowej skargi.

Podkreślenia wymaga, że akta administracyjne do sprawy w przedmiocie skreślenia skarżącej A. W. z listy aplikantów adwokackich (sygn. akt VI SA/WA 1864/13, do której została dołączona sprawa VI KO/Wa 221/13), organ uzupełnił w dniu 3 lipca 2013 r. (data nadania w urzędzie pocztowym), a zatem niezwłocznie po przesłaniu mu w dniu 1 lipca 2013 r. akt przez Ministerstwo Sprawiedliwości (vide: pieczęć Kancelarii Naczelnej Rady Adwokackiej potwierdzająca zwrot akt z Ministerstwa Sprawiedliwości).

Należy zauważyć, że sprawa o sygn. akt VI SA/Wa 1864/13 dotycząca skargi A. W. na uchwałę Prezydium NRA z dnia [...] maja 2013 r. została skierowana do wyznaczenia terminu rozprawy.

Powyższe, zdaniem Sądu, świadczy o tym, że brak jest podstaw do wymierzenia Prezydium NRA grzywny w celu zdyscyplinowania tego organu do przekazania do Sądu wskazanych dokumentów, bowiem akta te zostały do Sądu przekazane niezwłocznie po ich zwrocie z Ministerstwa Sprawiedliwości.

Mając powyższe na uwadze, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, działając na podstawie przepisu art. 55 § 1 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - orzekł, jak w sentencji postanowienia.