II SA/Kr 1127/13
Wyrok
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie
2013-12-10Nietezowane
Artykuły przypisane do orzeczenia
Do tego artykulu posiadamy jeszcze 13 orzeczeń.
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.
Skład sądu
Anna Szkodzińska /przewodniczący/
Iwona Niżnik-Dobosz /sprawozdawca/
Mariusz KotulskiSentencja
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia NSA Anna Szkodzińska Sędziowie : WSA Iwona Niżnik-Dobosz (spr.) WSA Mariusz Kotulski Protokolant : Małgorzata Piwowar po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 10 grudnia 2013 r. sprawy ze skargi Z.E. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w K. z dnia 24 maja 2013 r. nr [....] w przedmiocie ustalenia jednorazowej opłaty z tytułu wzrostu wartości nieruchomości skargę oddala
Uzasadnienie
Sygn, akt II SA/Kr 1127/13
Uzasadnienie
Prezydent Miasta K. decyzją z dnia [...] listopada 2012 r., na podstawie art. 36 ust. 4 oraz art. 37 ust. 1, 3, 4, 6, 11 i art. 87 ust. 3a ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (tj. Dz. U. z 2012 r. póz. 647), uchwały Nr [...] Rady Miasta K. z dnia 8 lutego 2006 r. w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obszaru " [...] " (Dz. Urz. Woj. [...] ), art. 60 i art. 67 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 157, póz. 1240 ze zm), orzekł o ustaleniu w stosunku do Z.E. jednorazowej opłaty z tytułu wzrostu wartości nieruchomości spowodowanego uchwaleniem miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego (tzw. renty planistycznej) w wysokości 229 773,09 zł z uwagi na zbycie:
- prawa użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej, położonej w K. , oznaczonej w ewidencji gruntów jako działki nr [...] o powierzchni 0,0009 ha i nr [...] o powierzchni 0,0015 ha obr. [...] , objętej - w dniu zbycia -księgą wieczystą Nr [...] , wraz z prawem własności wzniesionego na gruncie budynku, stanowiącego odrębny od gruntu przedmiot własności, dalej w skrócie nieruchomość 1,
- prawa użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej, położonej w K. , oznaczonej w ewidencji gruntów jako działka nr [...] o powierzchni 0,0025 ha obr. [...], objętej - w dniu zbycia - księgą wieczystą Nr [...] , wraz z prawem własności wzniesionego na gruncie budynku, stanowiącego odrębny od gruntu przedmiot własności, dalej w skrócie nieruchomość 2,
- prawa użytkowania wieczystego niezabudowanej nieruchomości gruntowej, położonej w K. , oznaczonej w ewidencji gruntów jako działki nr [...], o powierzchni 0,0678 ha, nr [...] o powierzchni 0,2040 ha, nr [...] o powierzchni 0,1161 ha i nr [...] o powierzchni 0,0722 ha obr. [...] , objętej -w dniu zbycia - księgą wieczystą Nr [...] , dalej w skrócie nieruchomość 3.
W uzasadnieniu organ podał, że w dniu 21 lipca 2006 r. Z.E. umową zawartą w formie aktu notarialnego dokonał przeniesienia prawa użytkowania wieczystego nieruchomości oznaczonych jako działki nr [...] ,[...] ,[...] ,[...] ,[...] ,[...] wraz z prawem własności wzniesionych na trzech pierwszych działkach budynków stanowiących odrębny od gruntu przedmiot własności. Przedmiotowe nieruchomości podlegają ustaleniom miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obszaru "[...] ", zatwierdzonego uchwałą Nr [...] Rady Miasta K. z dnia 8 lutego 2006 r, obowiązującego od dnia 29 kwietnia 2006 r., zgodnie z którym działki nr [...] ,[...] ,[...] ,[...] ,[...] znajdują się w terenie zabudowy usługowej z dopuszczalną funkcją mieszkaniową oznaczonym na rysunku planu symbolem U.1, działka nr [...] znajduje się w terenie zabudowy usług wielofunkcyjnych oznaczonym na rysunku planu symbolem UC oraz terenie trasy komunikacyjnej - terenie drogi publicznej oznaczonym na rysunku planu symbolem KDD (ulica klasy D - dojazdowa), natomiast działka nr [...] znajduje się w terenie zabudowy usług wielofunkcyjnych oznaczonym na rysunku planu symbolem UC, terenie trasy komunikacyjnej- terenie drogi publicznej oznaczonym na rysunku planu symbolem KDD (ulica klasy D - dojazdowa) oraz terenie zabudowy usługowej z dopuszczalną funkcją mieszkaniową oznaczonym na rysunku planu symbolem U.1. Bezpośrednio przed wejściem w życie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obszaru " [...] ", tj. przed dniem 29 kwietnia 2006 r., przedmiotowe nieruchomości nie podlegały ustaleniom żadnego obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, z uwagi na utratę poprzedniego planu mocy prawnej po dniu 1 stycznia 2003 r.
Z treści § 37 uchwały w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obszaru " [...] " wynika, iż stawka procentowa służąca naliczeniu jednorazowej opłaty z tytułu wzrostu wartości nieruchomości spowodowanego uchwaleniem planu miejscowego wynosi dla terenów U, U.l, UC - 30 %, dla terenów MWU -10 %, a dla terenów innych - O %;
Organ wskazał, że dla ustalenia jednorazowej opłaty z tytułu wzrostu wartości nieruchomości spowodowanego uchwaleniem miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, zgodnie z art. 36 ust. 4 niezbędne jest łączne wystąpienie trzech przesłanek, tj.: wzrostu wartości nieruchomości w następstwie uchwalenia planu miejscowego, określenia w planie miejscowym stawki procentowej wzrostu wartości nieruchomości, stanowiącej podstawę do ustalenia wysokości renty planistycznej (przy czym stawka ta nie może być wyższa niż 30 % wzrostu wartości nieruchomości), zbycie nieruchomości przez dotychczasowego właściciela przed upływem 5 lat od daty wejścia w życie uchwalonego planu miejscowego (przy czym pod pojęciem "zbycie nieruchomości" należy rozumieć zarówno zbycie całej nieruchomości, jak i jej części, a także zbycie udziału w prawie własności nieruchomości.
Postępowanie prowadzono w trybie przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego z uwagi na linię orzecznictwa przyjętą przez Naczelny Sąd Administracyjny (wyrok NSA z dnia 3 września 2004 r. sygn. akt OSK 520/04 OSP 2005, z. 7-8, póz. 91; wyrok NSA z dnia 7 października 2005 r. sygn. akt II OSK 93/05; wyrok NSA z dnia 6 kwietnia 2006 r. sygn. akt II OSK 710/05), zgodnie z którą do ustalenia jednorazowej opłaty z tytułu wzrostu wartości nieruchomości spowodowanego uchwaleniem miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego (tzw. renty planistycznej) nie stosuje się przepisów Ordynacji podatkowej. Jednocześnie organ wskazał, że z dniem 1 stycznia 2010 r. weszła w życie ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 157, póz. 1240, ze zm.), która w art. 67 nakazuje do spraw dotyczących należności o których mowa w art. 60 środków publicznych stanowiących niepodatkowe należności budżetowe o charakterze publiczno-prawnym nieuregulowanych ustawą stosować przepisy kpa i odpowiednio przepisy działu III ustawy Ordynacja podatkowa. W związku z powyższym w tym zakresie zastosowano odpowiednio właściwe przepisy Ordynacji podatkowej.
Dwie przesłanki niezbędne dla ustalenia renty planistycznej, tj. określenie w planie miejscowym stawki procentowej wzrostu wartości nieruchomości, stanowiącej podstawę do ustalenia wysokości renty planistycznej oraz zbycie nieruchomości przez dotychczasowego właściciela przed upływem 5 lat od dnia wejścia w życie uchwalonego planu miejscowego wystąpiły już w momencie wszczęcia postępowania, natomiast ustalenie czy wystąpiła trzecia przesłanka, tj. wzrost wartości nieruchomości w następstwie uchwalenia planu miejscowego wymagało uzyskania dowodu w postaci opinii sporządzonej przez rzeczoznawcę majątkowego w formie operatu szacunkowego. Operat taki na zlecenie organu został przedłożony w dniu 2 lipca 2012 r. W ocenie organu operat został sporządzony zgodnie z przepisami ustawy o gospodarce nieruchomościami i rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 21 września 2004 r. w sprawie wyceny nieruchomości i sporządzania operatu szacunkowego (Dz. U. z 2004 r. Nr 207, póz. 2109, ze zm.) z uwzględnieniem art. 37 ust. 1 i art. 87 ust. 3a ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz zgodnie z obowiązującymi standardami zawodowymi rzeczoznawców majątkowych. Rzeczoznawca majątkowy ustalił, iż od dnia 29 kwietnia 2006 r. nieruchomość 1 (działki nr [...] i [...] , nieruchomość 2 (działka nr [...] oraz nieruchomość 3 (działki nr [...] ,[...] ,[...] ,[...] ) podlegają ustaleniom miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obszaru "[...] " z opisanym wyżej przeznaczeniem. Z uwagi na fakt, iż bezpośrednio przed uchwaleniem miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obszaru " [...] " nie obowiązywał plan miejscowy, rzeczoznawca majątkowy, przy określaniu wartości nieruchomości dla ustalenia renty planistycznej, przyjął faktyczny sposób wykorzystywania nieruchomości przed uchwaleniem powyższego planu miejscowego. Na podstawie oględzin przeprowadzonych w dniu 19 czerwca 2012 r. organ stwierdził, że faktyczny sposób wykorzystywania nieruchomości w przypadku nieruchomości 1 i nieruchomości 2 to tereny przemysłowe zabudowane boksami garażowymi, natomiast w przypadku nieruchomości 3 to teren przemysłowy niezabudowany. Rzeczoznawca majątkowy ustalił ponadto, iż do dnia 1 stycznia 2003 r. nieruchomości podlegały ustaleniom miejscowego planu ogólnego zagospodarowania przestrzennego Miasta K. , zatwierdzonego uchwałą Nr [...] Rady Miasta K. z dnia 16 listopada 1994 r. (Dz. Urz. Woj. [...] ), zmieniającą uchwałę Nr [...] Rady Narodowej Miasta K. z dnia 25 kwietnia 1988 r. w sprawie miejscowego planu ogólnego zagospodarowania przestrzennego Miasta K. (Dz. Urz. Woj. [....] ) zgodnie z którym znajdowały się w Obszarze Produkcji i Zaplecza Technicznego oznaczonym na rysunku planu symbolem [...] w którym to obszarze ponadto obowiązywały strefy polityki przestrzennej nr [...] nr [...] i nr [...] Dla odzwierciedlenia wzrostu wartości nieruchomości spowodowanego wyłącznie uchwaleniem miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obszaru "[...]" rzeczoznawca majątkowy przyjął stan nieruchomości z dnia wejścia w życie powyższego planu miejscowego, tj. 29 kwietnia 2006 r. Dla określenia wszystkich trzech wartości rynkowych nieruchomości 1 (działek nr [...] i nr [...] , nieruchomości 2 (działki nr [...] ) oraz nieruchomości 3 (działek nr [...] ,[...] ,[...] jako przedmiotu prawa własności rzeczoznawca majątkowy zastosował podejście porównawcze, metodę porównywania parami. Jednorazowa opłata z tytułu wzrostu wartości nieruchomości spowodowanego uchwaleniem miejscowego planu została ustalona łącznie dla zbywanych prawa użytkowania wieczystego nieruchomości 1, wraz z prawem własności wzniesionego na gruncie budynku, stanowiącego odrębny od gruntu przedmiot własności, prawa użytkowania wieczystego nieruchomości 2, wraz z prawem własności wzniesionego na gruncie budynku, stanowiącego odrębny od gruntu przedmiot własności oraz prawa użytkowania wieczystego nieruchomości 3 i wynosi 229 773,09 zł.
Na koniec organ przytoczył mające zastosowanie w sprawie uregulowania zawarte w art. 47 § 1, art. 51 § 1, art. 55 § 1 art. 60 § 1 ordynacji podatkowej.
Od decyzji odwołał się Z.E. , domagając się uchylenia zaskarżonej decyzji i umorzenia postępowania. Zarzucił naruszenie art. 36 ust. 4 oraz art. 37 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. W ocenie odwołującego się, decyzja została wydana z przekroczeniem 5-letniego terminu wynikającego z art. 37 ust. 3 w zw. z art. 37 ust. 4. Ponadto przepisy dopuszczają nałożenie renty planistycznej w razie sprzedaży nieruchomości, a nie w razie rozporządzenia prowadzącego do zmiany użytkownika wieczystego. Umowa z dnia 21 lipca 2006 r. zawarta w formie aktu notarialnego, nie była umową sprzedaży a dotyczyła przeniesienia prawa użytkowania wieczystego w celu wniesienia aportu do spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Przepisy o rencie planistycznej nie dają również podstaw do wyznaczenia terminu na uiszczenie tej opłaty gminie ani naliczania odsetek za jego przekroczenie. Brak jest podstaw do stosowania przepisów działu III ustawy ordynacji podatkowej. Zdaniem odwołującego się, operat szacunkowy zawiera wady i braki, które przemawiają za jego odrzuceniem. Wartość nieruchomości przed zmianą planu była wyższa niż przyjął rzeczoznawca majątkowy, wejście w życie nowego planu nie zwiększyło ich wartości.
Samorządowe Kolegium Odwoławcze w K. decyzją z dnia [...] maja 2013 r, [...] , na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 kpa w związku z art. 36 ust. 4 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, utrzymało zaskarżoną decyzję w mocy.
W uzasadnieniu organ odwoławczy podał, że zaskarżona decyzja jest prawidłowa. W pierwszej kolejności organ przytoczył treść art. 36 ust. 4, art. 37 ust. 1, art. 37 ust. 3. ustawy o O planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Ponadto kolegium wskazało na wyrok Trybunał Konstytucyjny z dnia 9 lutego 2010 r., sygn. akt P 58/08 w którym trybunał przesądził, iż jeżeli w danej sprawie istnieje luka planistyczna na terenie położenia nieruchomości wycenianej a przeznaczenie tej nieruchomości przewidziane w obydwu miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego czyli - planie uchwalonym przed dniem 1 stycznia 1995 r., który utracił moc z powodu upływu terminu wyznaczonego w art. 87 ust. 3 ustawy o planowaniu oraz planie obowiązującym obecnie - jest tożsame, przepis art. 37 ust. 1 ustawy o planowaniu nie znajduje zastosowania, a tym samym, brak podstaw do naliczenia opłaty planistycznej. Skutkiem wydania orzeczenia TK jest dodanie przez ustawodawcę, do przepisu art. 87 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym ustępu 3a, który wszedł w życie z dniem 10 sierpnia 2011 r. na mocy art. 1 ustawy z dnia 26 maja 2011 o zmianie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U. 2011, Nr 153, póz. 901). Zgodnie z nową regulacją w sytuacji zaistnienia luki planistycznej na terenie położenia nieruchomości wycenianej oraz stwierdzenia, iż przeznaczenie tej nieruchomości przewidziane w obydwu miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego czyli - planie uchwalonym przed dniem 1 stycznia 1995 r., który utracił moc z powodu upływu terminu wyznaczonego w art. 87 ust. 3 ustawy o planowaniu oraz planie obowiązującym obecnie - nie jest tożsame, oszacowanie kwoty ewentualnego wzrostu wartości przedmiotowej nieruchomości w rezultacie wejścia w życie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego powinno być rezultatem porównania: wartości nieruchomości ustalonej przy uwzględnieniu jej przeznaczenia przewidzianego w wygasłym planie miejscowym (1) oraz wartości ustalonej przy uwzględnieniu przeznaczenia przewidzianego w planie obowiązującym obecnie bądź wartości nieruchomości ustalonej przy uwzględnieniu jej faktycznego sposobu wykorzystywania (2) w okresie luki planistycznej oraz wartości ustalonej przy uwzględnieniu przeznaczenia przewidzianego w planie obowiązującym obecnie - a to w zależności od tego, która z oszacowanych wartości nieruchomości wycenianej sprzed wejścia w życie planu miejscowego, a więc wartości oszacowanej przy uwzględnieniu jej przeznaczenia przewidzianego w wygasłym planie miejscowym (1) oraz przy uwzględnieniu jej faktycznego sposobu wykorzystywania (2) okaże się wartością większą.
Organ II instancji wskazał, że podstawową przesłanką do pobierania opłaty, o której mowa powyżej jest wzrost wartości nieruchomości w związku z uchwaleniem planu miejscowego. Podkreślił, że winien zostać ustalony także bezpośredni związek przyczynowy pomiędzy zmianą wartości nieruchomości, a przyjętymi ustaleniami uchwalonego planu, przy czym chodzi tu o obiektywny wzrost wartości nieruchomości związany z przekwalifikowaniem nieruchomości przez uchwalanie lub zmianę planu. Jak wynika z art. 150 ust. 5 i 156 ust 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami, wycenę (określenie wartości rynkowej) nieruchomości, sporządza rzeczoznawca majątkowy. Aktem wykonawczym, określającym m.in. metody i techniki wyceny nieruchomości oraz formę i treść operatu szacunkowego jest rozporządzenie z 21 września 2004, w sprawie wyceny nieruchomości i sporządzania operatu szacunkowego (Dz.U. z 2004 r., Nr 207, póz. 2109 ze zm.) z uwzględnieniem zmian wprowadzonych rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 14 lipca 2011 r.
W ocenie Kolegium, wobec zawarcia umowy przeniesienia prawa użytkowania wieczystego oraz istnienia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego zasadne było wszczęcie postępowania w sprawie. Ze względu na to, że na terenie położenia nieruchomości, których prawo użytkowania wieczystego było przedmiotem zbycia dokonanego przez Z.E. , miała miejsce luka planistyczna, to zgodnie z art. 37 ust. 1 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, w związku z nowowprowadzonym przepisem art. 87 ust. 3a, aby wykazać w niniejszej sprawie wystąpienie przesłanki wzrostu wartości nieruchomości w rezultacie uchwalenia planu miejscowego, należało oszacować wartość tych nieruchomości dla trzech wariantów:
- przy uwzględnieniu przeznaczenia tych nieruchomości przewidzianego w Uchwale Nr [...] Rady Miasta K. z dnia 8 lutego 2006 r.,
- przy uwzględnieniu faktycznego sposobu wykorzystywania tych nieruchomości w okresie luki planistycznej (31 grudzień 2003 r. - 29 kwietnia 2006 r.),
- przy uwzględnieniu przeznaczenia tych nieruchomości przewidzianego w Uchwale nr [...] Rady Miasta K. z dnia 16 listopada 1994 r.
Następnie, w zależności od tego, która z wartości nieruchomości sprzed wejścia w życie planu miejscowej opisanych w punkcie 1 i 2 okazałaby się wartością większą należało dokonać jej porównania zwartością nieruchomości opisaną w punkcie 3. Uzyskana różnica stanowi o wzroście wartości tychże nieruchomości w rezultacie uchwalenia nowego planu miejscowego i przesądziłaby o zasadności naliczenia opłaty planistycznej.
Kolegium ustaliło, że mocą zapisów Uchwały Nr [...] Rady Miasta K. z dnia 8 lutego 2006 r., działki ewidencyjne nr [...] ,[...] ,[...] ,[...] ,[...] zostały przeznaczone w całości pod zabudowę usługową z dopuszczalną funkcją mieszkaniową - symbol planu U.1, natomiast działki ewidencyjne nr [...] ,[...] uzyskały następujące przeznaczenie: działka nr [...] - w części o powierzchni pod usługi wielofunkcyjne - symbol planu UC, a w części o powierzchni pod drogi publiczne
- ulicę dojazdową- symbol planu KDD; działka nr [...] - w części powierzchni pod usług wielofunkcyjne - symbol planu UC, w części powierzchni pod drogi publiczne - ulicę dojazdową- symbol planu KDD, a w części o powierzchni pod zabudowę usługową z dopuszczalną funkcją mieszkaniową -symbol planu U.1. Mocą zapisów Uchwały nr [...] Rady Miasta K. z dnia 16 listopada 1994r. działki nr [...] ,[...] ,[...] ,[...] ,[...] ,[...] objęte były Obszarem Produkcji i Zaplecza Technicznego - symbol planu [...] .
Kolegium podkreśliło, że nie może wkraczać w merytoryczną zasadność opinii rzeczoznawcy majątkowego, nie dysponuje bowiem posiadanymi przez niego wiadomościami specjalnymi. Stanowisko to ma oparcie w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 31 sierpnia 2006r. sygn. akt I SA/Wa 1107/05. Do właściwości Kolegium należy natomiast ocena operatu szacunkowego pod względem formalnym, tj. zbadanie, czy zawarta w nim wycena została przeprowadzona w zgodzie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami, czy został on opracowany i podpisany przez uprawnioną osobę, czy posiada wszystkie wymagane przepisami prawa elementy treści, nie zawiera niejasności, pomyłek, braków które powinny być sprostowane lub uzupełnione, aby dokument ten miał wartość dowodową.
W świetle powyższych okoliczności Kolegium pozytywnie oceniło wycenę z dnia 2 lipca 2012 r. Wskazało, że operat spełnia wymogi określone §4 ust. 1 i ust. 3 oraz rozdziału 4 rozporządzenia w sprawie wyceny nieruchomości i sporządzania operatu szacunkowego. Jest to opracowanie rzetelne i przejrzyste, co także stanowi o jego wartości dowodowej. Wycena została wykonana zgodnie z dyspozycją przepisów art. 37 ust. 1 i 87 ust. 3a ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Rzeczoznawca majątkowy prawidłowo dokonała szacunku wartości nieruchomości dla wskazanych powyżej trzech wariantów. W rezultacie ustaliła, że nieruchomości posiadały wyższą wartość przy uwzględnieniu jej przeznaczenia przewidzianego w wygasłym planie miejscowym niż przy uwzględnieniu faktycznego sposobu ich wykorzystywania w okresie braku planu miejscowego, który został określony jako tereny przemysłowe zabudowane. Rzeczoznawca zastosowała przy wycenie podejście porównawcze, metodę porównywania parami. Zostało to w sposób przejrzysty przedstawione na stronach 36 - 63 operatu. Dla oszacowania wartości rynkowej nieruchomości rzeczoznawca przeprowadziła monitoring transakcji nieruchomościami gruntowymi, niezabudowanymi oraz zabudowanymi budynkami przeznaczonymi do rozbiórki, przeznaczonymi pod usługi, w tym usługi komercyjne oraz o przeznaczeniu mieszanym (k.[...]), nieruchomościami nieobjętymi miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego ani decyzją w.z. a stanowiącymi tereny przemysłowe ( k.[...]) oraz nieruchomościami o przeznaczeniu przemysłowym oraz mieszanym (k [...] operatu). Na tej podstawie autorka wyceny ustaliła atrybuty tych nieruchomości, dla każdego z wariantów wyceny, mające wpływ na ich wartość, takie jak takie jak lokalizacja, otoczenie, dostępność komunikacji i dojazd, uzbrojenie, infrastruktura, zagospodarowanie nieruchomości, utrudnienia w zagospodarowaniu, możliwości inwestycyjne, przeznaczenie, wielkość, kształt, i topografia działki oraz przedstawiła skalę oceny danego atrybutu. Następnie rzeczoznawca przystąpiła do obliczania wartości przedmiotu wyceny. Na wstępie zaznaczyła, że z uwagi na brak wystarczającej ilości transakcji nieruchomościami podobnymi do nieruchomości wycenianych w dniu zbycia prawa użytkowania wieczystego, w celu wyceny przeanalizowano transakcje odnotowane na terenie całego K. w okresie od stycznia 2006 r. do dnia wyceny. Rzeczoznawca skorygowała przy tym ceny tych nieruchomości za pomocą określonych współczynników zmienności cen w czasie, na dzień zbycia prawa użytkowania wieczystego działek nr [...] nr [...] , nr [...] , nr [...], [...] , nr [...], nr [...] . Rzeczoznawca przygotowała bazy transakcji nieruchomościami z obszaru miasta K. dla trzech stanów, a więc: po uchwaleniu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla obszaru "[...] ", przy uwzględnieniu faktycznego sposobu wykorzystywania w okresie luki planistycznej oraz przy uwzględnieniu przeznaczenia urbanistycznego w nieaktualnym, miejscowym planie ogólnym zagospodarowania przestrzennego Miasta K. z dnia 16 listopada 1994 r. (tabele nr [...] ). Rzeczoznawca wyjaśniła, że do wyceny przyjęła transakcje o zróżnicowanej powierzchni z racji braku transakcji nieruchomościami o powierzchni zbliżonej do powierzchni nieruchomości wycenianych. Przy tym rzeczoznawca dokonała korekty w tym aspekcie, za pomocą cechy rynkowej "wielkość, kształt, topografia działki". Z każdej bazy wybrała następnie po trzy nieruchomości najbardziej zbliżone pod względem atrybutów do nieruchomości wycenianej (tabele nr [...]). Rzeczoznawca wyczerpująco scharakteryzowała nieruchomości porównawcze oraz nieruchomość wycenianą, uwzględniając wymienione powyżej atrybuty, mające wpływ na ich wartość. Następnie porównała przedmiotowe atrybuty nieruchomości "podobnych" do atrybutów nieruchomości i wycenianej (tabele porównawcze nr [...]).
W rezultacie przeprowadzonej analizy porównawczej, rzeczoznawca ustaliła wartość prawa użytkowania wieczystego nieruchomości:
- stanowiącej działki nr [...] i [...] na kwoty:6 768 zł (282,02 zł/1 m2) - jako wartość przy uwzględnieniu przeznaczenia przewidzianego w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego dla obszaru " [...] "; 1 913 zł (79, 69 zł/1 m2) -jako wartość przy uwzględnieniu faktycznego sposobu wykorzystywania w okresie luki planistycznej; 2 545zł (106,04 zł/m2) -jako wartość przy uwzględnieniu przeznaczenia przewidzianego w miejscowym planie ogólnym zagospodarowania przestrzennego Miasta K. z dnia 16 listopada 1994 r.
- stanowiącej działkę nr [...] na kwoty: 7 051 zł ( 282, 02 zł/1 m2) - jako wartość przy uwzględnieniu przeznaczenia przewidzianego w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego dla obszaru " [...]"; 1 992 zł (79,69 zł/1m2)-jako wartość przy uwzględnieniu faktycznego sposobu wykorzystywania w okresie luki planistycznej; 2651 zł (106,04 złlm2/) -jako wartość przy uwzględnieniu przeznaczenia przewidzianego w miejscowym planie ogólnym zagospodarowania przestrzennego Miasta K. z dnia 16 listopada 1994 r.
- stanowiącej działkę nr [...] ,[...] ,[...] ,[...] na kwoty: 1 403 305 zł (305,00 zł/1 m2) jako wartość przy uwzględnieniu przeznaczenia przewidzianego w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego dla obszaru " [...] "; 365 687 zł (79,48 zł/1 m2)- jako wartość przy uwzględnieniu faktycznego sposobu wykorzystywania w okresie luki planistycznej; 410915 zł (89,31 zł/1 m2) -jako wartość przy uwzględnieniu przeznaczenia przewidzianego w miejscowym planie ogólnym zagospodarowania przestrzennego Miasta K. z dnia 16 listopada 1994 r.
Organ odwoławczy wskazał, że w związku z takim rezultatem wyceny, zgodnie z przepisem art. 87 ust. 3a, o wzroście wartości w/w nieruchomości stanowić ma zatem różnica pierwszej i trzeciej ze wskazanych wartości prawa użytkowania wieczystego, czyli wartości ustalonej przy uwzględnieniu jej przeznaczenia przewidzianego w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego dla obszaru "[...] "" oraz wartości ustalonej przy uwzględnieniu przeznaczenia przewidzianego w miejscowym planie ogólnym zagospodarowania przestrzennego Miasta K. z dnia 16 listopada 1994 r. Różnica ta wyniosła kwotę 4 223,00 zł - dla działki [...] ,[...] 4 400,00 zł - dla działki nr [...] 992 390 zł - dla działki nr [...] ,[...] ,[...] ,[...]. .
Zgodnie z § 37 uchwały Nr [...] Rady Miasta K. z dnia 8 lutego 2006 r. wysokość stawki procentowej służącej naliczaniu opłaty z tytułu wzrostu wartości nieruchomości, w związku z uchwaleniem planu, wynosi dla terenów U, U. 1, UC - 30%, dla terenów MWU -10 % a dla terenów innych - 0%. Mając na uwadze to, że działki nr [...], nr [...], nr [...] , nr [...] i nr [...] zostały przeznaczone w całości pod zabudowę usługową z dopuszczalną funkcją mieszkaniową natomiast działki ewidencyjne nr [...] i [...] zostały przeznaczone w części pod usługi wielofunkcyjne a w części pod drogi publiczne - ulicę dojazdową opłata planistyczna wynosi łącznie 229 773,09 zł.
Odnosząc się do zarzutów podniesionych w odwołaniu organ II instancji cytując wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 3 września 2008 r., sygn. akt IIOSK 984/07 wskazał, że dla zachowania pięcioletniego terminu, o jakim mowa wart. 37 ust.
3 ustawy, w przypadku ustalenia opłaty planistycznej, uznaje się skierowanie do stron, przed upływem tego terminu, zawiadomienia o wszczęciu postępowania w sprawie. W niniejszej sprawie termin ten został zachowany. Za chybiony Kolegium uznało także zarzut naruszenia przepisu art. 37 ust. 6 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Termin " bezzwłocznie" użyty w omawianym przepisie ma charakter procesowy. W związku z tym jego przekroczenie, samo w sobie, nie wyłącza możliwości orzekania w sprawie. Naruszenie przepisu mogłoby zatem prowadzić do uchylenia zaskarżonej decyzji tylko wtedy, gdyby mogło mieć ono istotny wpływ na wynik sprawy. Wartość prawa użytkowania wieczystego zbytego przez odwołującego się, mimo że operat szacunkowy został sporządzony dnia 2 lipca 2012 r., została określona przy uwzględnieniu cen z daty zawarcia umowy zamiany na mocy aktu notarialnego z dnia 21 lipca 2006 r. Upływ czasu nie spowodował pogorszenia sytuacji skarżącego, jako że ewentualne zmiany cen nieruchomości nie miały wpływu na wysokość ustalonej opłaty. Odnośnie zarzutu, iż w niniejszej sprawie opłata planistyczna nie może zostać ustalona, albowiem umowa z dnia 21 lipca 2006 r. zawarta w formie aktu notarialnego, nie była umową sprzedaży a dotyczyła przeniesienia prawa użytkowania wieczystego w celu wniesienia aportu do spółki z ograniczoną odpowiedzialnością Kolegium wyjaśniło, że użyty w przepisie art. 36 ust. 4 ustawy termin "zbycie nieruchomości" obejmuje taką czynność prawa cywilnego, na mocy której zmienia się właściciel lub użytkownik wieczysty tej nieruchomości. Dodatkowo opłata planistyczna jest związana ze zbyciem nieruchomości o charakterze ekwiwalentnym (odpłatnym). Jedynie w sytuacjach, gdy nie ma transakcji ekwiwalentnej, materializującej przysporzenie majątkowe powstałe w związku z uchwaleniem lub zmianą planu, nie powstaje obowiązek uiszczenia opłaty. W świetle tego nie można zaakceptować stanowiska, iż przepisy dotyczące ustalania opłaty planistycznej nie obejmują swoim zakresem wniesienia przez odwołującego się prawa użytkowania wieczystego nieruchomości tytułem wkładu niepieniężnego do spółki A. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w organizacji. Czynność ta miała charakter ekwiwalentny, gdyż w zamian za wyzbycie się prawa użytkowania wieczystego przedmiotowych nieruchomości na rzecz ww. spółki, odwołujący się uzyskał korzyść w postaci objęcia udziałów kapitałowych w spółce, zgodnie z postanowieniami aktu założycielskiego w/w spółki z dnia 21 lipca 2006 r., co wynika pkt. II umowy przeniesienia własności z dnia 11 lutego 2011 r. Repertorium A nr [...] Kolegium podzieliło stanowisko organu l instancji, że w odniesieniu do ustalania opłaty planistycznej zastosowanie znajdują odpowiednio przepisy działu III ustawy Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, póz. 60, z późn. zm.), a to z uwagi na treść art. 67 znowelizowanej ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z dnia 24 września 2009 r.)
Z.E. wniósł do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w
Krakowie skargę na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w K.
domagając się uchylenia zaskarżonej decyzji i poprzedzającej ja decyzji organu l instancji oraz zasądzenia kosztów postępowania. Zaskarżonej decyzji zarzucił naruszenie:
- art. 36 ust. 4 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, poprzez uznanie, że Prezydent Miasta K. wykazał, iż nastąpił wzrost wartości nieruchomości w związku z uchwaleniem planu miejscowego,
- art. 37 ust. 3 w zw. z art. 37 ust. 4 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, poprzez uznanie, że w wyznaczonym pięcioletnim terminie organ winien jedynie wszcząć postępowanie administracyjne, a nie jest wymagane w nim wydanie decyzji w sprawie,
- art. 37 ust. 6 ustawy z dnia 27 marca 2003 roku o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, poprzez uznanie, że znaczna zwłoka w wydaniu decyzji przez Prezydenta Miasta K. nie jest przesłanką do uchylenia decyzji, albowiem nie miała istotnego wpływu na rozstrzygnięcie sprawy,
- art. 37 ust. 1 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, poprzez znanie, że wniesienie nieruchomości aportem do spółki jest sprzedażą w rozumieniu tego przepisu i uzasadnia naliczenie opłaty planistycznej na wnoszącego aport,
- art. 2 § 1 pkt 1, art. 47 §1 i art. 53 § 1 ustawy Ordynacja podatkowa oraz zastosowanie art. 60 i 67 ustawy o finansach publicznych, poprzez uznanie, że w odniesieniu do ustalania renty planistycznej odpowiednie zastosowanie znajdują przepisu działu lII Ordynacji podatkowej,
- art. 7, 77 § 1, art. 80, art. 107 § 3 i art. 136 k.p.a. poprzez nienależyte uzasadnienie zaskarżonej decyzji oraz nierozważenie wszechstronne zebranego w sprawie materiału dowodowego, w szczególności niewłaściwą ocenę przedłożonego przez Prezydenta Miasta K. operatu szacunkowego.
W odpowiedzi na skargę Samorządowe Kolegium Odwoławcze w K. wniosło o oddalenie skargi i podtrzymało swoje stanowisko wyrażone w zaskarżonej decyzji.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie zważył, co następuje.
Przepis art. 1 § 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów
administracyjnych (Dz. U. z 2002 r. Nr 153, póz. 1269) stanowi, że sądy
administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej, przy czym kontrola ta sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. W świetle powołanego przepisu ustawy Wojewódzki Sąd Administracyjny w zakresie swojej właściwości ocenia zaskarżoną decyzję administracyjną z punktu widzenia jej zgodności z prawem materialnym i przepisami postępowania administracyjnego, według stanu faktycznego i prawnego obowiązującego w dacie wydania tej decyzji. Zgodnie z treścią art.3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, sądy administracyjne sprawują kontrolę działalności administracji publicznej i stosują środki określone w ustawie, nie będąc przy tym związanymi granicami skargi (art. 134 ustawy).
Z brzmienia art. 145 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, póz. 1270 ze zm.) wynika natomiast, że w przypadku, gdy Sąd stwierdzi bądź to naruszenie prawa materialnego, które miało pływ na wynik sprawy, bądź to naruszenie prawa dające podstawę do wznowienia postępowania administracyjnego, bądź wreszcie inne naruszenie przepisów postępowania, jeśli mogło ono mieć istotny wpływ na wynik sprawy, wówczas - w zależności od rodzaju naruszenia - uchyla decyzję lub postanowienie w całości lub w części, albo stwierdza ich nieważność bądź niezgodność z prawem. Cytowana regulacja prawna nie pozostawia zatem wątpliwości co do tego, że zaskarżona decyzja lub postanowienie mogą ulec uchyleniu tylko wtedy, gdy organom administracji publicznej można postawić uzasadniony zarzut naruszenia prawa, czy to materialnego, czy to procesowego, jeżeli naruszenie to miało, bądź mogło mieć wpływ na wynik sprawy.
Wskazać również należy, że zgodnie z przepisem art. 133 § 1 p.p.s.a. Sąd wydaje wyrok na podstawie akt sprawy. Orzekanie "na podstawie akt sprawy" oznacza, że sąd przy ocenie legalności decyzji bierze pod uwagą okoliczności, które z akt tych wynikają i które legły u podstaw zaskarżonego aktu. Podstawą orzekania przez sąd administracyjny jest zatem materiał dowodowy zgromadzony przez organ administracji publicznej w toku postępowania, na podstawie stanu faktycznego i prawnego istniejącego w dniu wydania zaskarżonego rozstrzygnięcia. Sąd w składzie rozpoznającym niniejszą sprawę w pełni podziela pogląd Naczelnego Sądu Administracyjnego, ze "skoro wyrok wydawany jest na podstawie akt sprawy, to tym samym badając legalność zaskarżonej decyzji Sąd ocenia jej zgodność z prawem materialnym i procesowym w aspekcie całości zgromadzonego w postępowaniu administracyjnym materiału dowodowego" (wyrok NSA W-wa z dnia 9.07.2008 r., sygn. II OSK 795/07, LEX nr 48323).
Zdaniem Sądu skarga nie zasługuje na uwzględnienie, gdyż jej zarzuty nie ;znajdują uzasadnienia w stanie prawnym i faktycznym rozpatrywanej sprawy.
Przedmiotem kontroli sądowoadministracyjnej w niniejszej sprawie jest decyzja Samorządowego Kolegium Odwoławczego w K. z dnia [...] maja 2013 r., utrzymująca w mocy ww. decyzję Prezydenta Miasta K. z dnia 7 listopada 2012 r. Kontrolowana sprawa dotyczy ustalenia z urzędu jednorazowej opłaty (tzw. planistycznej) z tytułu wzrostu wartości nieruchomości. Stosownie do art. 36 ust. 4 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. póz. 647zpóźn. zm., oznaczona dalej jako u.p.z.p.), jeżeli związku z uchwaleniem planu miejscowego albo jego zmianą wartość nieruchomości wzrosła, a właściciel lub użytkownik wieczysty zbywa tę nieruchomość, wójt, burmistrz albo prezydent miasta pobiera jednorazową opłatę ustaloną w tym planie, określoną w stosunku procentowym do wzrostu wartości nieruchomości. Opłata ta jest dochodem własnym gminy. Wysokość opłaty nie może być wyższa niż 30% wzrostu wartości nieruchomości. Zgodnie z treścią art. 36 ust. 4 w związku z art. 37 ust. 4 u.p.z.p., obowiązek uregulowania przez właściciela nieruchomości opłaty z tytułu wzrostu wartości nieruchomości powstaje w razie wystąpienia wzrostu wartości nieruchomości jako skutku uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego lub jego zmiany oraz zbycia nieruchomości przed upływem 5 lat od daty wejścia w życie uchwalonego planu (lub zmiany istniejącego planu miejscowego).
W myśl art. 37 ust. 1 u.p.z.p. wysokość opłaty z tytułu wzrostu wartości nieruchomości ustała się na dzień jej sprzedaży w oparciu o różnicę między wartością nieruchomości określoną przy uwzględnieniu przeznaczenia terenu obowiązującego po uchwaleniu lub zmianie planu miejscowego a jej wartością, określoną przy uwzględnieniu przeznaczenia terenu, obowiązującego przed zmianą tego planu, lub faktycznego sposobu wykorzystywania nieruchomości przed jego uchwaleniem.
Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 9 lutego 2010 r., sygn. akt P 58/08 (Dz. U. Nr 24, póz. 124).* stwierdził, że art. 37 ust. 1 u.p.z.p. w zakresie, w jakim wzrost wartości nieruchomości odnosi do kryterium faktycznego jej wykorzystywania w sytuacjach, gdy przeznaczenie nieruchomości zostało określone tak samo jak w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego uchwalonym przed 1 stycznia 1995 r, który utracił moc z powodu upływu terminu wyznaczonego w art. 87 ust. 3 tej ustawy, jest niezgodny z art. 2 i art. 32 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.
Ustawodawca w wyniku wydania wspomnianego wyroku Trybunału Konstytucyjnego znowelizował przepisy u.p.z.p. Ustawą z dnia 26 maja 2011 r. o zmianie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. Nr 153, póz. 901) wprowadzony został art. 87 ust. 3a, który wszedł w życie z dniem 10 sierpnia 2011 r. Zgodnie z jego treścią, jeżeli uchwalenie planu miejscowego nastąpiło po dniu 31 grudnia 2003 r. w związku z utratą mocy przez miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego uchwalony przed dniem 1 stycznia 1995 r., przepisu art. 37 ust. 1 zdanie drugie niniejszej ustawy, w odniesieniu do wzrostu wartości nieruchomości, nie stosuje się, o ile wartość nieruchomości określona przy uwzględnieniu przeznaczenia tnu ustalonego w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego uchwalonym przed dniem 1 stycznia 1995 r. jest większa, niż wartość nieruchomości określona przy uwzględnieniu faktycznego sposobu jej wykorzystywania po utracie mocy tego planu. W takim przypadku wzrost wartości nieruchomości, o którym mowa w art. 36 ust. 4, stanowi różnicę między wartością nieruchomości określoną przy uwzględnieniu przeznaczenia terenu obowiązującego po uchwaleniu planu miejscowego a jej wartością określoną przy uwzględnieniu przeznaczenia terenu ustalonego w planie miejscowym uchwalonym przed dniem 1 stycznia 1995 r. Przepis ten nakazuje zatem przy ustalaniu wzrostu wartości nieruchomości uwzględnić wartość w oparciu o wygasły plan miejscowy, z pominięciem faktycznego wykorzystywania nieruchomości wówczas, gdy wartość taka jawi się jako wyższa niż wynikająca z kryterium faktycznego wykorzystania.
W kontrolowanej sprawie przepis ten znalazł prawidłowe zastosowanie.
Z treści art. 7 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jednol. Dz. U. z 2010 r. Nr 102, póz. 651 z późn. zm., dalej oznaczona jako u.g.n.) wynika, że jeżeli istnieje potrzeba określenia wartości nieruchomości, wartość tę określają rzeczoznawcy majątkowi, o których mowa w przepisach rozdziału 1 działu,
a zatem art. 149-159 u.g.n. Wskazać należy między innymi, że dla nieruchomości,
które są lub mogą być przedmiotem obrotu, określa się wartość rynkową (art. 150 ust. 2 u.g.n.). Zgodnie zaś z art. 151 ust. 1 u.g.n., wartość rynkową nieruchomości stanowi najbardziej prawdopodobna jej cena, możliwa do uzyskania na rynku, określona z uwzględnieniem cen transakcyjnych przy przyjęciu następujących założeń: strony umowy były od siebie niezależne, nie działały w sytuacji przymusowej oraz miały stanowczy zamiar zawarcia umowy; upłynął czas niezbędny do wyeksponowania nieruchomości na rynku i do wynegocjowania warunków umowy. Stosownie do art. 156 ust. 1 u.g.n., opinia o wartości nieruchomości sporządzana jest przez rzeczoznawcę majątkowego w formie operatu szacunkowego.
Z powyższych uregulowań wynika, że wzrost wartości musi mieć charakter obiektywny, odzwierciedlony poprzez przeprowadzenie dowodu biegłego operat szacunkowy.
Szczegółowe zasady sporządzania takiego dokumentu reguluje rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 21 września 2004 r. w sprawie wyceny nieruchomości i sporządzania operatu szacunkowego (Dz. U. z 2004 r., Nr 207, póz. 2109 z późn. zm.
- dalej określone jako "rozporządzenie") wydane na podstawie upoważnienia ustawowego zawartego w art. 159 u.g.n. Wskazuje ono m.in. rodzaje metod i technik wyceny nieruchomości oraz sposoby określania wartości nieruchomości przy zastosowaniu poszczególnych podejść, metod i technik wyceny, sposoby określania wartości nieruchomości dla różnych celów, jako przedmiotu różnych praw oraz w zależności od rodzaju nieruchomości i jej przeznaczenia, sposób sporządzania, formę i treść operatu szacunkowego.
Prawidłowość sporządzenia przyjętego w niniejszej sprawie operatu szacunkowego oraz kwestia oceny tego dowodu przez organy administracji publicznej zostanie szczegółowo omówiona w dalszej części uzasadnienia.
Przystępując od tego miejsca do ustosunkowania się względem zarzutów skargi, Sąd stwierdza, że nie podziela stanowiska skarżącego podnoszącego, że przepisy o rencie planistycznej nie dają podstaw do wyznaczenia terminu na uiszczenie tej opłaty gminie ani naliczania odsetek za jego przekroczenie.
Wbrew temu , co twierdzi skarżący, przepisy te stanowią, a konkretnie art. 36 ust. 4 u.p.z.p. w zw. z art. 37 ust. 4 i art. 87 ust. 3a u.p.z.p. jeden z elementów tej podstawy prawnej, który jest systemowo uzupełniony przez ustawodawcę postanowieniami art. 67, art. 60 i art. 61 znowelizowanej ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych ( Dz. U. z 2009 r., Nr 157, póz. 1240, publikacja aktualna na dzień wydania decyzji przez organ l instancji, dalej w skrócie u.f.p.). Wskazane przepisy ustawy o finansach publicznych, w tym art. 67 przez swoiste odwołanie do Kodeksu postępowania administracyjnego( Dz. U. z 2000 r. Nr 98, póz. 1071 z późn. zm.) i działu III Ordynacji podatkowej (Dz. U. z 2005 r. Nr 8 póz. 60 z późn. zm.), stanowią nie tylko regulację prawną istotnie porządkującą kwestie niepodatkowych należności budżetowych od strony proceduralnej, ale pośrednio wywierają także skutek materialnoprawny, gdyż przepisy działu III Ordynacji podatkowej do których odsyła art. 67 u.f.p. mają nie tylko charakter proceduralny, ale i materialnoprawny. Materialnoprawny wymiar mają przepisy prawne zawarte w dziale III Ordynacji podatkowej o terminie uiszczenia podatku (w odpowiednim stosowaniu do opłaty planistycznej) i naliczaniu przedmiotowych odsetek.
Przepisy kodeksu postępowania administracyjnego nie zawierają żadnych odrębnych uregulowań w zakresie terminu płatności należności o charakterze pieniężnym, ustalonych albo też określonych w decyzjach administracyjnych, a także odsetek za opóźnienie od niezapłaconej w terminie należności. Zagadnienie to inaczej
wygląda w przypadku regulacji Ordynacji podatkowej, dalej w skrócie o.p., która stanowi, że termin płatności podatku wynosi 14 dni od dnia doręczenia decyzji ustalającej wysokość zobowiązania podatkowego (art. 47 § 1 o.p.), zaległością podatkową jest podatek niezapłacony w terminie płatności (art. 51 § 1 o.p.), zaś od zaległości podatkowych naliczane są odsetki za zwłokę (art. 53 § 1 o.p.).
Mając na uwadze, że opłata planistyczna stanowi niepodatkową należność budżetową w rozumieniu art. 60 u.f.p., należy stosować do spraw dotyczących tej należności, nieuregulowanych tą ustawą, przepisy kodeksu postępowania administracyjnego i odpowiednio przepisy działu III ordynacji podatkowej (art. 67 u.f.p.). Zastosowane przez ustawodawcę uregulowanie trybu dochodzenia opłaty planistycznej pozwala na odpowiednie zastosowanie przepisów działu III ordynacji podatkowej z uwzględnieniem specyfiki i charakteru prawnego tej opłaty.
Skarżący podnosi, że w jego przekonaniu brak jest podstaw do stosowania przepisów działu III ustawy ordynacji podatkowej do renty planistycznej. Świadczenie to, jego zdaniem nie jest podatkiem, gdyż z ustaw prawa materialnego podatkowego nie wynika taki jego charakter. Do jego ustalania lub określania nie jest uprawniony organ podatkowy. Charakter opłaty jako podatku, nie wynika też z przepisów o podatkach i
opłatach lokalnych, jak również nie należy do katalogu spraw z zakresu prawa
podatkowego należących do właściwości organów podatkowych. Również z treści przepisów ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym nie wynika, aby do spraw z zakresu regulowanego ustawą miały zastosowanie przepisy ustawy Ordynacja podatkowa. Z uwagi na publicznoprawny, a nie cywilnoprawny charakter świadczenia, nie będą tu miały zastosowania przepisy kodeksu cywilnego. Skarżący w uzasadnieniu swojego stanowiska przywołuje wyrok NSA z 21 czerwca 2012 (sygn.. akt II OSK 606/11), wyrok NSA z 24 maja 2012 r,(sygn.. akt II OSK 401/11), wyrok NSA z dnia 3 września 2004 r., (sygn.. akt OSK 520/04).
Ustosunkowując się do powyższych wywodów skarżącego Sąd stwierdza, że argumentacja skarżącego opiera się na konstatacji, że opłata planistyczna nie jest podatkiem oraz, że z przepisów u.p.z.p. nie wynika wprost możliwość wypowiadania się przez organ wydający decyzję o terminie uiszczenia opłaty oraz o naliczaniu odsetek od nieterminowo uiszczonej opłaty planistycznej.
Tymczasem Sąd podkreśla, że prawna podstawa i uzasadnienie zarówno do wypowiedzi właściwego organu w drodze decyzji o terminie uiszczenia opłaty i o odetkach za zwłokę nie opiera się na rozumowaniu podnoszącym, że przedmiotowa opłata planistyczna stanowi podatek.
To ustalenie jest bardzo istotne z uwagi na kwestię możliwości stosowania do ustalenia opłat planistycznej w pierwszej kolejności postanowień Kodeksu postępowania administracyjnego. W przypadku uznania, że opłata planistyczna jest podatkiem, miałaby do niej zastosowanie ustawa Ordynacja podatkowa.
Ponieważ w sprawie nie jest sporne, że opłata planistyczna nie stanowi podatku, skład rozpoznający sprawę wskazuje jedynie w pewnym skrócie sposób argumentacji, w myśl której opłata planistyczna nie stanowi podatku wynikającego z ustawy podatkowej, a także opłaty albo niepodatkowej należność budżetu państwa lub budżetów jednostek samorządu terytorialnego, do których ustalania lub określania są uprawnione organy podatkowe (art. 2 § 1 pkt 1 o.p. w zw. z art. 3 pkt 1 o.p.).
W tym przypadku jednoznacznego wyjaśnienia wymaga fakt, czy wójt wydając decyzję o ustaleniu opłaty planistycznej, działa jako organ podatkowy. Jest to bowiem dodatkowa przesłanka ustalona w art. 2 § 1 pkt 1 o.p. dla zastosowania ordynacji podatkowej. W celu rozwiązania tego problemu można posłużyć się pojęciem kompetencji ogólnej i szczególnej organu administracyjnego. Kompetencją ogólną jest zdolność prawna organu administracyjnego do załatwiania spraw administracyjnych w danym układzie postępowania .Kompetencja ogólna nawiązuje zatem do pojęcia zakresu działania, czyli sfery stosunków społecznych w obszarze, których organ może działać. Kompetencja szczególna to zdolność prawna organu administracyjnego do załatwienia konkretnej sprawy administracyjnej w określonym układzie postępowania. Ta postać kompetencji nawiązuje do pojęcia właściwości rzeczowej.
Należy zauważyć, że w art. 13 § 1 o.p. ustawodawca nie formułuje definicji "organu podatkowego", a jedynie przyjmuje zamkniętą regulację systemu organów podatkowych przez określenie kompetencji ogólnej w sprawach z zakresu prawa podatkowego (uzupełnioną art. 13a o.p.), nie określając jednocześnie kompetencji szczególnej. Ustawodawca nie określa zatem we wskazanym przepisie kompetencji szczególnej w sprawach z zakresu prawa podatkowego, co dodatkowo akcentuje zawarte w nim odnoszące się do organów podatkowych sformułowanie "stosownie do swojej właściwości. Zarazem w art. 16 o.p. ustawodawca wskazuje, że właściwość rzeczową, na podstawie której ustala się kompetencję szczególną organów podatkowych - ustala się według przepisów określających zakres ich działania.
Z kolei, z treści art. 37 ust. 6 u.p.z.p., nie wynika w żaden sposób, że wójt ustala opłatę planistyczną w drodze decyzji jako organ podatkowy. Przepis ten stanowi jedynie, że wójt jest organem uprawnionym do wydania decyzji: "Jeżeli w związku z uchwaleniem planu miejscowego albo jego zmianą wartość nieruchomości wzrosła, a właściciel lub użytkownik wieczysty zbywa tę nieruchomość, wójt, burmistrz albo prezydent miasta pobiera jednorazową opłatę ustaloną w tym planie, określoną w stosunku procentowym do wzrostu wartości nieruchomości. Opłata ta jest dochodem własnym gminy. Wysokość opłaty nie może być wyższa niż 30% wzrostu wartości nieruchomości".
Ponieważ dla uznania, że wójt wydając decyzję w sprawie ustalania opłaty planistycznej działa jako organ podatkowy konieczne byłoby wyraźne wskazanie w ustawie o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym albo w ordynacji podatkowej, iż działa w tym zakresie jako organ podatkowy, a wskazania takiego, jak wyżej wykazano, nie ma - nie można przyjąć, że organ ten działa w tej sprawie jako organ podatkowy.
Powyższa okoliczność jest wystarczająca, aby uznać, że opłata planistyczna nie jest podatkiem, opłatą czy niepodatkową należnością budżetową w rozumieniu ordynacji podatkowej
Dla sposobu wykładni prawa dla potrzeb kontroli stosowania prawa przez SKO i organ I instancji przez skład rozpoznający sprawę wiodące znaczenie ma jednak konstatacja, że wyeliminowanie możliwości uznania opłaty planistycznej za niepodatkową należność budżetową w rozumieniu ordynacji podatkowej nie wyklucza możliwości zakwalifikowania tej opłaty jako takiej należności na tle ustawy o finansach publicznych.
W myśl art. 60 ustawy o finansach publicznych "Środkami publicznymi stanowiącymi niepodatkowe należności budżetowe o charakterze publiczno-prawnym są w szczególności następujące dochody budżetu państwa albo budżetu jednostki samorządu terytorialnego:
1) kwoty dotacji podlegające zwrotowi w przypadkach określonych w niniejszej ustawie;
2) należności z tytułu gwarancji i poręczeń udzielonych przez Skarb Państwa i jednostki samorządu terytorialnego;
3) wpłaty nadwyżek środków obrotowych samorządowych zakładów budżetowych;
4) wpłaty nadwyżek środków finansowych agencji wykonawczych;
5) wpłaty środków z tytułu rozliczeń realizacji programów przedakcesyjnych;
6) należności z tytułu zwrotu płatności dokonanych w ramach programów finansowanych z udziałem środków europejskich;
7) dochody pobierane przez państwowe i samorządowe jednostki budżetowe na podstawie odrębnych ustaw;
8) pobrane przez jednostkę samorządu terytorialnego dochody związane z realizacją zadań z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych jednostkom samorządu terytorialnego odrębnymi ustawami i nieodprowadzone na rachunek dochodów budżetu państwa".
Następnie zgodnie z treścią art. 61. 1. pkt 2 u.f.p. "Organami pierwszej instancji właściwymi do wydawania decyzji w odniesieniu do należności, o których mowa w art. 60, o ile odrębne ustawy nie stanowią inaczej, są: w stosunku do należności budżetów jednostek samorządu terytorialnego - wójt, burmistrz, prezydent miasta, starosta albo marszałek województwa. Od decyzji wydanej w pierwszej instancji przysługuje odwołanie. Organami odwoławczymi - od decyzji, o których mowa w ust. 1 pkt 2 u.f.p. są samorządowe kolegium odwoławcze.
Jednocześnie dla wyjaśnienia i ustalenia stanu prawnego kontrolowanej sprawy,
na tle wiodącego orzeczenia NSA przywołanego przez skarżącego - należy wskazać na regulację art. 115 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. Przepisy wprowadzające ustawę o finansach publicznych (Dz. U. z 2009 r., Nr 157, póz. 1241 z późn. zm.), zgodnie z którą: "Do spraw dotyczących niepodatkowych należności budżetowych, o których mowa w art. 60 ustawy wymienionej w art. 1, wszczętych i niezakończonych decyzją ostateczną przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy stosuje się przepisy dotychczasowe".
Analizując powyżej przywołany stan prawny należy stwierdzić, że pojęcie opłaty planistycznej, która ustawodawca określa w art. 36 ust. u.p.z.p. mianem dochodu własnego gminy spełnia przesłanki pojęcia, o którym jest mowa w art. 60 pkt 7 u.f.p., co w konsekwencji oznacza, że do wydawania decyzji w sprawie tej opłaty znajduje zastosowanie przywołany powyżej art. 67 u.f.p. W tym przypadku skład rozpoznający podziela stanowisko podnoszące, że "Brakuje definicji legalnej takich należności, jednak na podstawie art. 60 u.f.p. można ustalić, że kategoria ta obejmuje niepodatkowe należności budżetowe o charakterze publicznoprawnym, stanowiące dochody budżetu państwa albo budżetu jednostki samorządu terytorialnego, co do których decyzje są wydawane przez podmioty enumeratywnie wymienione w art. 61 u.f.p., wśród nich wymienia się wójta (burmistrza, prezydenta miasta) jako organ l instancji. Jednocześnie powołany art. 60 u.f.p. zawiera otwarty katalog takich należności (na co wskazuje wyrażenie "w szczególności"). W katalogu tym - co prawda - nie jest wskazana wprost opłata planistyczna, co jednak z uwagi na przykładowe wyliczenie nie powoduje, że do kategorii niepodatkowych należności budżetowych stanowiących dochód budżetu gminy nie można zaliczyć opłaty planistycznej. Zważywszy na niewątpliwie publicznoprawny charakter opłaty planistycznej (wynika z regulacji prawa publicznego), stanowiącej dochód budżetu gminy, należy uznać ją za niepodatkową należność budżetową, o której mowa w art. 60 u.f.p., a w konsekwencji znajdują do niej zastosowanie unormowania zawarte w tym przepisie oraz dalsze odnoszące się do tej kategorii danin publicznych." Tak: I.P.-A. , glosa do wyroku NSA z dnia 21 czerwca 2012 r., II OSK 606/11.
Skład rozpoznający sprawę mając na uwadze specyfikę odesłania zawartego w art. 67 u.f.p. "Do spraw dotyczących należności, o których mowa w art. 60, nieuregulowanych
niniejszą ustawą stosuje się przepisy ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks
postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2013 r. póz. 267) i odpowiednio przepisy działu III ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. póz. 749, z późn. zm.) stwierdza, że pojęcie "odpowiedniego stosowania" powinno uwzględniać kontekst systemowy i aksjologiczny przepisów oraz standardy ochrony jednostki wyznaczane normami konstytucyjnymi. Artykuł 67 u.f.p. z 2009 r. odsyła do odpowiedniego stosowania tylko norm/przepisów działu III o.p. Zarazem trzeba zauważyć, że "Odpowiednie stosowanie" to szeroki wachlarz możliwości, poczynając od stosowania wprost przepisów, których dotyczy odesłanie, do całkowitego wykluczenia stosowania regulacji objętych odesłaniem. Zdaniem Sądu, mając na uwadze charakter prawny opłaty planistycznej i ratio legis art. 67 u.f.p. w "odpowiednim stosowaniu przepisów działu III Ordynacji podatkowej" mieści się działanie organu wydającego decyzję w sprawie opłaty planistycznej z wykorzystaniem jako podstawy prawnej art.47 § 1, art. 51 § 1, art. 53 § 1 art. 55 § 1 i §2, art. 60 § 1 o.p..
Składowi rozpoznającemu sprawę jest bardzo dobrze znane ww. orzeczenie NSA z dnia 21 czerwca 2012 r. i jego podstawowe tezy podnoszące: "(.....) że w systemie prawa polskiego nie istnieje jakiś ogólny obowiązek płacenia odsetek w każdym wypadku istnienia zobowiązania pieniężnego lub zobowiązania, w którym świadczenie uzyskało charakter pieniężny jako świadczenie zastępcze. Podkreślić w tym miejscu należy, że w wyroku z dnia 3 września 2004 r., sygn. akt OSK 520/04, Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził, że do opłaty z tytułu wzrostu wartości nieruchomości spowodowanego zmianą miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego nie mają zastosowania przepisy ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa. Jak wywiedziono w powołanym wyroku, sam fakt, że przedmiotowa opłata stanowi dochód budżetu gminy i ma publicznoprawny charakter nie oznacza, by uznać ją za podatek w rozumieniu art. 6 Ordynacji podatkowej, nawet jeśli przez podatki rozumie się w Ordynacji opłaty i inne niepodatkowe należności budżetowe. Nie każda bowiem należność budżetu gminy, w tym o dominujących nawet cechach podatku, jest należnością budżetową, do której zastosowanie mają przepisy Ordynacji. O tym zaś, czy przepisy te znajdują zastosowanie przy wydawaniu określonych decyzji stanowi ustawa i regulacji w tym zakresie nie można domniemywać".
W przekonaniu składu rozpoznającego kontrolowaną sprawę, teza przywołanego
przez skarżącego wyroku NSA z dnia 21 czerwca 2012 r. nie posiada zastosowania
w kontrolowanej sprawie, gdyż w żaden sposób nie odnosi się do sytuacji, kiedy
postępowanie w sprawie ustalenia opłaty planistycznej zostałoby wszczęte po dniu wejścia w życie ustawy o finansach publicznych.
Jak to już było sygnalizowane powyżej, zgodnie z art. 115 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. Przepisy wprowadzające ustawę o finansach publicznych (Dz. U. z
2009 r., Nr 157, póz. 1241 z późn. zm.): "Do spraw dotyczących niepodatkowych należności budżetowych, o których mowa w art. 60 ustawy wymienionej w art. 1, wszczętych i niezakończonych decyzją ostateczną przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy stosuje się przepisy dotychczasowe".
Powyższe oznacza, że jeżeli sprawa w przedmiocie niepodatkowej należności budżetowej została wszczęta i niezakończona decyzją ostateczną przed 1 stycznia
2010 r. (jak to ma miejsce w omawianej sprawie przed NSA objętej wyrokiem z dnia 21 czerwca 2012 r. ), to należy załatwić ją na podstawie wcześniejszych przepisów, czyli w przypadku opłaty planistycznej na podstawie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz kodeksu postępowania administracyjnego, tak jak to uczynił NSA w przywołanym wyroku.
Jednocześnie w wyroku tym Sąd nie odniósł się do ustawy o finansach publicznych, która obowiązywała już w momencie wydania decyzji organu l instancji. Mając na uwadze tę okoliczność, skład WSA rozpoznający sprawę podziela stanowisko doktryny, że "teza głosowanego wyroku nie ma waloru uniwersalnego, gdyż w żaden sposób nie odnosi się do sytuacji, kiedy postępowanie w sprawie ustalenia opłaty planistycznej zostałoby wszczęte po dniu wejścia w życie ustawy o finansach publicznych". Tak: I.P.-A. , glosa do wyroku NSA z dnia 21 czerwca 2012 r., II OSK 606/11.
Jednocześnie wyrok WSA w Poznaniu z dnia 8 maja 2013 r., sygn. akt 836/12 powołuje w swej treści wyrok NSA z dnia 21 czerwca 2012 r. nie dokonując dodatkowej analizy jego treści z odniesieniem się do stosownych postanowień ustawy o finansach publicznych: "W pierwszej kolejności należy wskazać, iż w orzecznictwie sądów administracyjnych ugruntowany jest pogląd, że przepisy ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2012 r. póz. 647 z późn. zm.), dalej "u.p.z.p.", dotyczące opłaty planistycznej, nie dają podstawy do orzekania w przedmiocie terminu do uiszczenia opłaty planistycznej (por. m.in. wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego: z dnia 21 czerwca 2012 r., sygn. akt II OSK 606/11, LEX nr 1169467 oraz z dnia 24 maja 2012 r., sygn. akt II OSK 401/11, LEX nr 1219150). Podkreślić należy, że organ administracji publicznej może ustalić w decyzji termin wykonania określonego obowiązku wyłącznie wówczas, gdy przewidują to przepisy prawa. Podstawą prawną każdej decyzji administracyjnej - zarówno nakładającej obowiązki, jak i przyznającej uprawnienia - mogą być wyłącznie przepisy prawa powszechnie obowiązującego. Nie ulega bowiem wątpliwości, iż decyzja podlega wykonaniu z dniem, w którym staje się ostateczna i od tej daty wierzyciel może podjąć określone działania celem przeprowadzenia postępowania egzekucyjnego, po wcześniejszym doręczeniu stronie upomnienia".
Ustosunkowując się do kolejnych zarzutów skargi, Sąd nie podziela poglądu podnoszącego, że renta planistyczna może być nałożona tylko przy sprzedaży nieruchomości zaś w niniejszej sprawie doszło do innego rozporządzenia. W odniesieniu do tego zarzutu skład rozpoznający sprawę stwierdza, że zagadnienie prawne podniesione przez skarżącego było już przedmiotem orzecznictwa sądów administracyjnych i w pełni podziela stanowisko wyrażone przez NSA w wyroku z dnia 8 stycznia 2013, II OSK 1630/11: "W ustawie o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym nie zostało sprecyzowane znaczenie pojęcia: "zbycie nieruchomości". Ustawodawca wprowadził jednak definicję legalną tego pojęcia do przepisów ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2010 r. Nr 102, póz. 651 z późn. zm.) - dalej w skrócie jako "u.g.n.". Zgodnie z art. 1 pkt 1 lit. b ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o zmianie ustawy o gospodarce nieruchomościami oraz o zmianie niektórych innych ustaw w ustawie z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami wprowadzono zmianę polegającą na tym, że w art. 4 u.g.n. po punkcie 3a dodano pkt 3b w brzmieniu: "3b) zbywaniu albo nabywaniu nieruchomości - należy przez to rozumieć dokonywanie czynności prawnych, na podstawie których następuje przeniesienie własności nieruchomości lub przeniesienie prawa użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej albo oddanie jej w użytkowanie wieczyste". Jednoczesne dokonanie tym samym aktem zmiany brzmienia art. 36 ust. 4 u. p.z.p. w ten sposób, że słowo "sprzedaje" zastąpiono słowem "zbywa" oznacza, że ustawodawca dostrzegł wąskie zastosowanie ww. przepisu jedynie do typowych czynności sprzedaży i w związku z tym poszerzył katalog zdarzeń prawnych objętych jego regulacją. Skoro zaś powyższe zmiany zostały zawarte w jednym akcie prawnym, zasadnym jest przyjęcie, że ustawodawca zamierzał pojęcie: "zbycia nieruchomości" wprowadzone w art. 36 ust. 4 u.p.z.p. objąć definicją wprowadzoną w art. 4 pkt 3b u.g.n.
NSA w wyroku z dnia 7 października 2008 r, sygn. l OSK 856/08 (ONSAiWSA 2009 r., Nr 4, póz. 80), wprost stwierdził, że: "Wniesienie przez gminę do spółki z ograniczoną odpowiedzialnością aportu w postaci nieruchomości stanowi zbycie nieruchomości w rozumieniu art. 4 pkt 3b i art. 34 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2004 r. Nr 261, póz. 2603 z późn. zm.)".
W związku z powyższym należy uznać, że przeniesienie przez skarżącego prawa użytkowania wieczystego w celu wniesienia aportu do spółki z oo stanowi zbycie , o którym jest mowa w art. 36 ust. 4 u.p.z.p.
W konsekwencji zarówno organ l jak i II instancji prawidłowo ustaliły, że przepisy dotyczące ustalania opłaty planistycznej obejmują swoim zakresem wniesienie przez odwołującego się prawa użytkowania wieczystego nieruchomości tytułem wkładu niepieniężnego do spółki A. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w organizacji. Czynność ta miała charakter ekwiwalentny, gdyż w zamian za wyzbycie się prawa użytkowania wieczystego przedmiotowych neruchomości na rzecz ww. spółki, odwołujący się uzyskał korzyść w postaci objęcia udziałów kapitałowych w spółce, zgodnie z postanowieniami aktu założycielskiego w/w spółki z dnia 21 lipca 2006 r, co wynika pkt. II umowy przeniesienia własności z dnia 11 lutego 2011 r.
Nietezowane
Artykuły przypisane do orzeczenia
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.
Skład sądu
Anna Szkodzińska /przewodniczący/Iwona Niżnik-Dobosz /sprawozdawca/
Mariusz Kotulski
Sentencja
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia NSA Anna Szkodzińska Sędziowie : WSA Iwona Niżnik-Dobosz (spr.) WSA Mariusz Kotulski Protokolant : Małgorzata Piwowar po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 10 grudnia 2013 r. sprawy ze skargi Z.E. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w K. z dnia 24 maja 2013 r. nr [....] w przedmiocie ustalenia jednorazowej opłaty z tytułu wzrostu wartości nieruchomości skargę oddala
Uzasadnienie
Sygn, akt II SA/Kr 1127/13
Uzasadnienie
Prezydent Miasta K. decyzją z dnia [...] listopada 2012 r., na podstawie art. 36 ust. 4 oraz art. 37 ust. 1, 3, 4, 6, 11 i art. 87 ust. 3a ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (tj. Dz. U. z 2012 r. póz. 647), uchwały Nr [...] Rady Miasta K. z dnia 8 lutego 2006 r. w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obszaru " [...] " (Dz. Urz. Woj. [...] ), art. 60 i art. 67 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 157, póz. 1240 ze zm), orzekł o ustaleniu w stosunku do Z.E. jednorazowej opłaty z tytułu wzrostu wartości nieruchomości spowodowanego uchwaleniem miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego (tzw. renty planistycznej) w wysokości 229 773,09 zł z uwagi na zbycie:
- prawa użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej, położonej w K. , oznaczonej w ewidencji gruntów jako działki nr [...] o powierzchni 0,0009 ha i nr [...] o powierzchni 0,0015 ha obr. [...] , objętej - w dniu zbycia -księgą wieczystą Nr [...] , wraz z prawem własności wzniesionego na gruncie budynku, stanowiącego odrębny od gruntu przedmiot własności, dalej w skrócie nieruchomość 1,
- prawa użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej, położonej w K. , oznaczonej w ewidencji gruntów jako działka nr [...] o powierzchni 0,0025 ha obr. [...], objętej - w dniu zbycia - księgą wieczystą Nr [...] , wraz z prawem własności wzniesionego na gruncie budynku, stanowiącego odrębny od gruntu przedmiot własności, dalej w skrócie nieruchomość 2,
- prawa użytkowania wieczystego niezabudowanej nieruchomości gruntowej, położonej w K. , oznaczonej w ewidencji gruntów jako działki nr [...], o powierzchni 0,0678 ha, nr [...] o powierzchni 0,2040 ha, nr [...] o powierzchni 0,1161 ha i nr [...] o powierzchni 0,0722 ha obr. [...] , objętej -w dniu zbycia - księgą wieczystą Nr [...] , dalej w skrócie nieruchomość 3.
W uzasadnieniu organ podał, że w dniu 21 lipca 2006 r. Z.E. umową zawartą w formie aktu notarialnego dokonał przeniesienia prawa użytkowania wieczystego nieruchomości oznaczonych jako działki nr [...] ,[...] ,[...] ,[...] ,[...] ,[...] wraz z prawem własności wzniesionych na trzech pierwszych działkach budynków stanowiących odrębny od gruntu przedmiot własności. Przedmiotowe nieruchomości podlegają ustaleniom miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obszaru "[...] ", zatwierdzonego uchwałą Nr [...] Rady Miasta K. z dnia 8 lutego 2006 r, obowiązującego od dnia 29 kwietnia 2006 r., zgodnie z którym działki nr [...] ,[...] ,[...] ,[...] ,[...] znajdują się w terenie zabudowy usługowej z dopuszczalną funkcją mieszkaniową oznaczonym na rysunku planu symbolem U.1, działka nr [...] znajduje się w terenie zabudowy usług wielofunkcyjnych oznaczonym na rysunku planu symbolem UC oraz terenie trasy komunikacyjnej - terenie drogi publicznej oznaczonym na rysunku planu symbolem KDD (ulica klasy D - dojazdowa), natomiast działka nr [...] znajduje się w terenie zabudowy usług wielofunkcyjnych oznaczonym na rysunku planu symbolem UC, terenie trasy komunikacyjnej- terenie drogi publicznej oznaczonym na rysunku planu symbolem KDD (ulica klasy D - dojazdowa) oraz terenie zabudowy usługowej z dopuszczalną funkcją mieszkaniową oznaczonym na rysunku planu symbolem U.1. Bezpośrednio przed wejściem w życie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obszaru " [...] ", tj. przed dniem 29 kwietnia 2006 r., przedmiotowe nieruchomości nie podlegały ustaleniom żadnego obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, z uwagi na utratę poprzedniego planu mocy prawnej po dniu 1 stycznia 2003 r.
Z treści § 37 uchwały w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obszaru " [...] " wynika, iż stawka procentowa służąca naliczeniu jednorazowej opłaty z tytułu wzrostu wartości nieruchomości spowodowanego uchwaleniem planu miejscowego wynosi dla terenów U, U.l, UC - 30 %, dla terenów MWU -10 %, a dla terenów innych - O %;
Organ wskazał, że dla ustalenia jednorazowej opłaty z tytułu wzrostu wartości nieruchomości spowodowanego uchwaleniem miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, zgodnie z art. 36 ust. 4 niezbędne jest łączne wystąpienie trzech przesłanek, tj.: wzrostu wartości nieruchomości w następstwie uchwalenia planu miejscowego, określenia w planie miejscowym stawki procentowej wzrostu wartości nieruchomości, stanowiącej podstawę do ustalenia wysokości renty planistycznej (przy czym stawka ta nie może być wyższa niż 30 % wzrostu wartości nieruchomości), zbycie nieruchomości przez dotychczasowego właściciela przed upływem 5 lat od daty wejścia w życie uchwalonego planu miejscowego (przy czym pod pojęciem "zbycie nieruchomości" należy rozumieć zarówno zbycie całej nieruchomości, jak i jej części, a także zbycie udziału w prawie własności nieruchomości.
Postępowanie prowadzono w trybie przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego z uwagi na linię orzecznictwa przyjętą przez Naczelny Sąd Administracyjny (wyrok NSA z dnia 3 września 2004 r. sygn. akt OSK 520/04 OSP 2005, z. 7-8, póz. 91; wyrok NSA z dnia 7 października 2005 r. sygn. akt II OSK 93/05; wyrok NSA z dnia 6 kwietnia 2006 r. sygn. akt II OSK 710/05), zgodnie z którą do ustalenia jednorazowej opłaty z tytułu wzrostu wartości nieruchomości spowodowanego uchwaleniem miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego (tzw. renty planistycznej) nie stosuje się przepisów Ordynacji podatkowej. Jednocześnie organ wskazał, że z dniem 1 stycznia 2010 r. weszła w życie ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 157, póz. 1240, ze zm.), która w art. 67 nakazuje do spraw dotyczących należności o których mowa w art. 60 środków publicznych stanowiących niepodatkowe należności budżetowe o charakterze publiczno-prawnym nieuregulowanych ustawą stosować przepisy kpa i odpowiednio przepisy działu III ustawy Ordynacja podatkowa. W związku z powyższym w tym zakresie zastosowano odpowiednio właściwe przepisy Ordynacji podatkowej.
Dwie przesłanki niezbędne dla ustalenia renty planistycznej, tj. określenie w planie miejscowym stawki procentowej wzrostu wartości nieruchomości, stanowiącej podstawę do ustalenia wysokości renty planistycznej oraz zbycie nieruchomości przez dotychczasowego właściciela przed upływem 5 lat od dnia wejścia w życie uchwalonego planu miejscowego wystąpiły już w momencie wszczęcia postępowania, natomiast ustalenie czy wystąpiła trzecia przesłanka, tj. wzrost wartości nieruchomości w następstwie uchwalenia planu miejscowego wymagało uzyskania dowodu w postaci opinii sporządzonej przez rzeczoznawcę majątkowego w formie operatu szacunkowego. Operat taki na zlecenie organu został przedłożony w dniu 2 lipca 2012 r. W ocenie organu operat został sporządzony zgodnie z przepisami ustawy o gospodarce nieruchomościami i rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 21 września 2004 r. w sprawie wyceny nieruchomości i sporządzania operatu szacunkowego (Dz. U. z 2004 r. Nr 207, póz. 2109, ze zm.) z uwzględnieniem art. 37 ust. 1 i art. 87 ust. 3a ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz zgodnie z obowiązującymi standardami zawodowymi rzeczoznawców majątkowych. Rzeczoznawca majątkowy ustalił, iż od dnia 29 kwietnia 2006 r. nieruchomość 1 (działki nr [...] i [...] , nieruchomość 2 (działka nr [...] oraz nieruchomość 3 (działki nr [...] ,[...] ,[...] ,[...] ) podlegają ustaleniom miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obszaru "[...] " z opisanym wyżej przeznaczeniem. Z uwagi na fakt, iż bezpośrednio przed uchwaleniem miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obszaru " [...] " nie obowiązywał plan miejscowy, rzeczoznawca majątkowy, przy określaniu wartości nieruchomości dla ustalenia renty planistycznej, przyjął faktyczny sposób wykorzystywania nieruchomości przed uchwaleniem powyższego planu miejscowego. Na podstawie oględzin przeprowadzonych w dniu 19 czerwca 2012 r. organ stwierdził, że faktyczny sposób wykorzystywania nieruchomości w przypadku nieruchomości 1 i nieruchomości 2 to tereny przemysłowe zabudowane boksami garażowymi, natomiast w przypadku nieruchomości 3 to teren przemysłowy niezabudowany. Rzeczoznawca majątkowy ustalił ponadto, iż do dnia 1 stycznia 2003 r. nieruchomości podlegały ustaleniom miejscowego planu ogólnego zagospodarowania przestrzennego Miasta K. , zatwierdzonego uchwałą Nr [...] Rady Miasta K. z dnia 16 listopada 1994 r. (Dz. Urz. Woj. [...] ), zmieniającą uchwałę Nr [...] Rady Narodowej Miasta K. z dnia 25 kwietnia 1988 r. w sprawie miejscowego planu ogólnego zagospodarowania przestrzennego Miasta K. (Dz. Urz. Woj. [....] ) zgodnie z którym znajdowały się w Obszarze Produkcji i Zaplecza Technicznego oznaczonym na rysunku planu symbolem [...] w którym to obszarze ponadto obowiązywały strefy polityki przestrzennej nr [...] nr [...] i nr [...] Dla odzwierciedlenia wzrostu wartości nieruchomości spowodowanego wyłącznie uchwaleniem miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obszaru "[...]" rzeczoznawca majątkowy przyjął stan nieruchomości z dnia wejścia w życie powyższego planu miejscowego, tj. 29 kwietnia 2006 r. Dla określenia wszystkich trzech wartości rynkowych nieruchomości 1 (działek nr [...] i nr [...] , nieruchomości 2 (działki nr [...] ) oraz nieruchomości 3 (działek nr [...] ,[...] ,[...] jako przedmiotu prawa własności rzeczoznawca majątkowy zastosował podejście porównawcze, metodę porównywania parami. Jednorazowa opłata z tytułu wzrostu wartości nieruchomości spowodowanego uchwaleniem miejscowego planu została ustalona łącznie dla zbywanych prawa użytkowania wieczystego nieruchomości 1, wraz z prawem własności wzniesionego na gruncie budynku, stanowiącego odrębny od gruntu przedmiot własności, prawa użytkowania wieczystego nieruchomości 2, wraz z prawem własności wzniesionego na gruncie budynku, stanowiącego odrębny od gruntu przedmiot własności oraz prawa użytkowania wieczystego nieruchomości 3 i wynosi 229 773,09 zł.
Na koniec organ przytoczył mające zastosowanie w sprawie uregulowania zawarte w art. 47 § 1, art. 51 § 1, art. 55 § 1 art. 60 § 1 ordynacji podatkowej.
Od decyzji odwołał się Z.E. , domagając się uchylenia zaskarżonej decyzji i umorzenia postępowania. Zarzucił naruszenie art. 36 ust. 4 oraz art. 37 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. W ocenie odwołującego się, decyzja została wydana z przekroczeniem 5-letniego terminu wynikającego z art. 37 ust. 3 w zw. z art. 37 ust. 4. Ponadto przepisy dopuszczają nałożenie renty planistycznej w razie sprzedaży nieruchomości, a nie w razie rozporządzenia prowadzącego do zmiany użytkownika wieczystego. Umowa z dnia 21 lipca 2006 r. zawarta w formie aktu notarialnego, nie była umową sprzedaży a dotyczyła przeniesienia prawa użytkowania wieczystego w celu wniesienia aportu do spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Przepisy o rencie planistycznej nie dają również podstaw do wyznaczenia terminu na uiszczenie tej opłaty gminie ani naliczania odsetek za jego przekroczenie. Brak jest podstaw do stosowania przepisów działu III ustawy ordynacji podatkowej. Zdaniem odwołującego się, operat szacunkowy zawiera wady i braki, które przemawiają za jego odrzuceniem. Wartość nieruchomości przed zmianą planu była wyższa niż przyjął rzeczoznawca majątkowy, wejście w życie nowego planu nie zwiększyło ich wartości.
Samorządowe Kolegium Odwoławcze w K. decyzją z dnia [...] maja 2013 r, [...] , na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 kpa w związku z art. 36 ust. 4 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, utrzymało zaskarżoną decyzję w mocy.
W uzasadnieniu organ odwoławczy podał, że zaskarżona decyzja jest prawidłowa. W pierwszej kolejności organ przytoczył treść art. 36 ust. 4, art. 37 ust. 1, art. 37 ust. 3. ustawy o O planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Ponadto kolegium wskazało na wyrok Trybunał Konstytucyjny z dnia 9 lutego 2010 r., sygn. akt P 58/08 w którym trybunał przesądził, iż jeżeli w danej sprawie istnieje luka planistyczna na terenie położenia nieruchomości wycenianej a przeznaczenie tej nieruchomości przewidziane w obydwu miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego czyli - planie uchwalonym przed dniem 1 stycznia 1995 r., który utracił moc z powodu upływu terminu wyznaczonego w art. 87 ust. 3 ustawy o planowaniu oraz planie obowiązującym obecnie - jest tożsame, przepis art. 37 ust. 1 ustawy o planowaniu nie znajduje zastosowania, a tym samym, brak podstaw do naliczenia opłaty planistycznej. Skutkiem wydania orzeczenia TK jest dodanie przez ustawodawcę, do przepisu art. 87 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym ustępu 3a, który wszedł w życie z dniem 10 sierpnia 2011 r. na mocy art. 1 ustawy z dnia 26 maja 2011 o zmianie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U. 2011, Nr 153, póz. 901). Zgodnie z nową regulacją w sytuacji zaistnienia luki planistycznej na terenie położenia nieruchomości wycenianej oraz stwierdzenia, iż przeznaczenie tej nieruchomości przewidziane w obydwu miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego czyli - planie uchwalonym przed dniem 1 stycznia 1995 r., który utracił moc z powodu upływu terminu wyznaczonego w art. 87 ust. 3 ustawy o planowaniu oraz planie obowiązującym obecnie - nie jest tożsame, oszacowanie kwoty ewentualnego wzrostu wartości przedmiotowej nieruchomości w rezultacie wejścia w życie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego powinno być rezultatem porównania: wartości nieruchomości ustalonej przy uwzględnieniu jej przeznaczenia przewidzianego w wygasłym planie miejscowym (1) oraz wartości ustalonej przy uwzględnieniu przeznaczenia przewidzianego w planie obowiązującym obecnie bądź wartości nieruchomości ustalonej przy uwzględnieniu jej faktycznego sposobu wykorzystywania (2) w okresie luki planistycznej oraz wartości ustalonej przy uwzględnieniu przeznaczenia przewidzianego w planie obowiązującym obecnie - a to w zależności od tego, która z oszacowanych wartości nieruchomości wycenianej sprzed wejścia w życie planu miejscowego, a więc wartości oszacowanej przy uwzględnieniu jej przeznaczenia przewidzianego w wygasłym planie miejscowym (1) oraz przy uwzględnieniu jej faktycznego sposobu wykorzystywania (2) okaże się wartością większą.
Organ II instancji wskazał, że podstawową przesłanką do pobierania opłaty, o której mowa powyżej jest wzrost wartości nieruchomości w związku z uchwaleniem planu miejscowego. Podkreślił, że winien zostać ustalony także bezpośredni związek przyczynowy pomiędzy zmianą wartości nieruchomości, a przyjętymi ustaleniami uchwalonego planu, przy czym chodzi tu o obiektywny wzrost wartości nieruchomości związany z przekwalifikowaniem nieruchomości przez uchwalanie lub zmianę planu. Jak wynika z art. 150 ust. 5 i 156 ust 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami, wycenę (określenie wartości rynkowej) nieruchomości, sporządza rzeczoznawca majątkowy. Aktem wykonawczym, określającym m.in. metody i techniki wyceny nieruchomości oraz formę i treść operatu szacunkowego jest rozporządzenie z 21 września 2004, w sprawie wyceny nieruchomości i sporządzania operatu szacunkowego (Dz.U. z 2004 r., Nr 207, póz. 2109 ze zm.) z uwzględnieniem zmian wprowadzonych rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 14 lipca 2011 r.
W ocenie Kolegium, wobec zawarcia umowy przeniesienia prawa użytkowania wieczystego oraz istnienia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego zasadne było wszczęcie postępowania w sprawie. Ze względu na to, że na terenie położenia nieruchomości, których prawo użytkowania wieczystego było przedmiotem zbycia dokonanego przez Z.E. , miała miejsce luka planistyczna, to zgodnie z art. 37 ust. 1 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, w związku z nowowprowadzonym przepisem art. 87 ust. 3a, aby wykazać w niniejszej sprawie wystąpienie przesłanki wzrostu wartości nieruchomości w rezultacie uchwalenia planu miejscowego, należało oszacować wartość tych nieruchomości dla trzech wariantów:
- przy uwzględnieniu przeznaczenia tych nieruchomości przewidzianego w Uchwale Nr [...] Rady Miasta K. z dnia 8 lutego 2006 r.,
- przy uwzględnieniu faktycznego sposobu wykorzystywania tych nieruchomości w okresie luki planistycznej (31 grudzień 2003 r. - 29 kwietnia 2006 r.),
- przy uwzględnieniu przeznaczenia tych nieruchomości przewidzianego w Uchwale nr [...] Rady Miasta K. z dnia 16 listopada 1994 r.
Następnie, w zależności od tego, która z wartości nieruchomości sprzed wejścia w życie planu miejscowej opisanych w punkcie 1 i 2 okazałaby się wartością większą należało dokonać jej porównania zwartością nieruchomości opisaną w punkcie 3. Uzyskana różnica stanowi o wzroście wartości tychże nieruchomości w rezultacie uchwalenia nowego planu miejscowego i przesądziłaby o zasadności naliczenia opłaty planistycznej.
Kolegium ustaliło, że mocą zapisów Uchwały Nr [...] Rady Miasta K. z dnia 8 lutego 2006 r., działki ewidencyjne nr [...] ,[...] ,[...] ,[...] ,[...] zostały przeznaczone w całości pod zabudowę usługową z dopuszczalną funkcją mieszkaniową - symbol planu U.1, natomiast działki ewidencyjne nr [...] ,[...] uzyskały następujące przeznaczenie: działka nr [...] - w części o powierzchni pod usługi wielofunkcyjne - symbol planu UC, a w części o powierzchni pod drogi publiczne
- ulicę dojazdową- symbol planu KDD; działka nr [...] - w części powierzchni pod usług wielofunkcyjne - symbol planu UC, w części powierzchni pod drogi publiczne - ulicę dojazdową- symbol planu KDD, a w części o powierzchni pod zabudowę usługową z dopuszczalną funkcją mieszkaniową -symbol planu U.1. Mocą zapisów Uchwały nr [...] Rady Miasta K. z dnia 16 listopada 1994r. działki nr [...] ,[...] ,[...] ,[...] ,[...] ,[...] objęte były Obszarem Produkcji i Zaplecza Technicznego - symbol planu [...] .
Kolegium podkreśliło, że nie może wkraczać w merytoryczną zasadność opinii rzeczoznawcy majątkowego, nie dysponuje bowiem posiadanymi przez niego wiadomościami specjalnymi. Stanowisko to ma oparcie w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 31 sierpnia 2006r. sygn. akt I SA/Wa 1107/05. Do właściwości Kolegium należy natomiast ocena operatu szacunkowego pod względem formalnym, tj. zbadanie, czy zawarta w nim wycena została przeprowadzona w zgodzie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami, czy został on opracowany i podpisany przez uprawnioną osobę, czy posiada wszystkie wymagane przepisami prawa elementy treści, nie zawiera niejasności, pomyłek, braków które powinny być sprostowane lub uzupełnione, aby dokument ten miał wartość dowodową.
W świetle powyższych okoliczności Kolegium pozytywnie oceniło wycenę z dnia 2 lipca 2012 r. Wskazało, że operat spełnia wymogi określone §4 ust. 1 i ust. 3 oraz rozdziału 4 rozporządzenia w sprawie wyceny nieruchomości i sporządzania operatu szacunkowego. Jest to opracowanie rzetelne i przejrzyste, co także stanowi o jego wartości dowodowej. Wycena została wykonana zgodnie z dyspozycją przepisów art. 37 ust. 1 i 87 ust. 3a ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Rzeczoznawca majątkowy prawidłowo dokonała szacunku wartości nieruchomości dla wskazanych powyżej trzech wariantów. W rezultacie ustaliła, że nieruchomości posiadały wyższą wartość przy uwzględnieniu jej przeznaczenia przewidzianego w wygasłym planie miejscowym niż przy uwzględnieniu faktycznego sposobu ich wykorzystywania w okresie braku planu miejscowego, który został określony jako tereny przemysłowe zabudowane. Rzeczoznawca zastosowała przy wycenie podejście porównawcze, metodę porównywania parami. Zostało to w sposób przejrzysty przedstawione na stronach 36 - 63 operatu. Dla oszacowania wartości rynkowej nieruchomości rzeczoznawca przeprowadziła monitoring transakcji nieruchomościami gruntowymi, niezabudowanymi oraz zabudowanymi budynkami przeznaczonymi do rozbiórki, przeznaczonymi pod usługi, w tym usługi komercyjne oraz o przeznaczeniu mieszanym (k.[...]), nieruchomościami nieobjętymi miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego ani decyzją w.z. a stanowiącymi tereny przemysłowe ( k.[...]) oraz nieruchomościami o przeznaczeniu przemysłowym oraz mieszanym (k [...] operatu). Na tej podstawie autorka wyceny ustaliła atrybuty tych nieruchomości, dla każdego z wariantów wyceny, mające wpływ na ich wartość, takie jak takie jak lokalizacja, otoczenie, dostępność komunikacji i dojazd, uzbrojenie, infrastruktura, zagospodarowanie nieruchomości, utrudnienia w zagospodarowaniu, możliwości inwestycyjne, przeznaczenie, wielkość, kształt, i topografia działki oraz przedstawiła skalę oceny danego atrybutu. Następnie rzeczoznawca przystąpiła do obliczania wartości przedmiotu wyceny. Na wstępie zaznaczyła, że z uwagi na brak wystarczającej ilości transakcji nieruchomościami podobnymi do nieruchomości wycenianych w dniu zbycia prawa użytkowania wieczystego, w celu wyceny przeanalizowano transakcje odnotowane na terenie całego K. w okresie od stycznia 2006 r. do dnia wyceny. Rzeczoznawca skorygowała przy tym ceny tych nieruchomości za pomocą określonych współczynników zmienności cen w czasie, na dzień zbycia prawa użytkowania wieczystego działek nr [...] nr [...] , nr [...] , nr [...], [...] , nr [...], nr [...] . Rzeczoznawca przygotowała bazy transakcji nieruchomościami z obszaru miasta K. dla trzech stanów, a więc: po uchwaleniu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla obszaru "[...] ", przy uwzględnieniu faktycznego sposobu wykorzystywania w okresie luki planistycznej oraz przy uwzględnieniu przeznaczenia urbanistycznego w nieaktualnym, miejscowym planie ogólnym zagospodarowania przestrzennego Miasta K. z dnia 16 listopada 1994 r. (tabele nr [...] ). Rzeczoznawca wyjaśniła, że do wyceny przyjęła transakcje o zróżnicowanej powierzchni z racji braku transakcji nieruchomościami o powierzchni zbliżonej do powierzchni nieruchomości wycenianych. Przy tym rzeczoznawca dokonała korekty w tym aspekcie, za pomocą cechy rynkowej "wielkość, kształt, topografia działki". Z każdej bazy wybrała następnie po trzy nieruchomości najbardziej zbliżone pod względem atrybutów do nieruchomości wycenianej (tabele nr [...]). Rzeczoznawca wyczerpująco scharakteryzowała nieruchomości porównawcze oraz nieruchomość wycenianą, uwzględniając wymienione powyżej atrybuty, mające wpływ na ich wartość. Następnie porównała przedmiotowe atrybuty nieruchomości "podobnych" do atrybutów nieruchomości i wycenianej (tabele porównawcze nr [...]).
W rezultacie przeprowadzonej analizy porównawczej, rzeczoznawca ustaliła wartość prawa użytkowania wieczystego nieruchomości:
- stanowiącej działki nr [...] i [...] na kwoty:6 768 zł (282,02 zł/1 m2) - jako wartość przy uwzględnieniu przeznaczenia przewidzianego w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego dla obszaru " [...] "; 1 913 zł (79, 69 zł/1 m2) -jako wartość przy uwzględnieniu faktycznego sposobu wykorzystywania w okresie luki planistycznej; 2 545zł (106,04 zł/m2) -jako wartość przy uwzględnieniu przeznaczenia przewidzianego w miejscowym planie ogólnym zagospodarowania przestrzennego Miasta K. z dnia 16 listopada 1994 r.
- stanowiącej działkę nr [...] na kwoty: 7 051 zł ( 282, 02 zł/1 m2) - jako wartość przy uwzględnieniu przeznaczenia przewidzianego w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego dla obszaru " [...]"; 1 992 zł (79,69 zł/1m2)-jako wartość przy uwzględnieniu faktycznego sposobu wykorzystywania w okresie luki planistycznej; 2651 zł (106,04 złlm2/) -jako wartość przy uwzględnieniu przeznaczenia przewidzianego w miejscowym planie ogólnym zagospodarowania przestrzennego Miasta K. z dnia 16 listopada 1994 r.
- stanowiącej działkę nr [...] ,[...] ,[...] ,[...] na kwoty: 1 403 305 zł (305,00 zł/1 m2) jako wartość przy uwzględnieniu przeznaczenia przewidzianego w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego dla obszaru " [...] "; 365 687 zł (79,48 zł/1 m2)- jako wartość przy uwzględnieniu faktycznego sposobu wykorzystywania w okresie luki planistycznej; 410915 zł (89,31 zł/1 m2) -jako wartość przy uwzględnieniu przeznaczenia przewidzianego w miejscowym planie ogólnym zagospodarowania przestrzennego Miasta K. z dnia 16 listopada 1994 r.
Organ odwoławczy wskazał, że w związku z takim rezultatem wyceny, zgodnie z przepisem art. 87 ust. 3a, o wzroście wartości w/w nieruchomości stanowić ma zatem różnica pierwszej i trzeciej ze wskazanych wartości prawa użytkowania wieczystego, czyli wartości ustalonej przy uwzględnieniu jej przeznaczenia przewidzianego w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego dla obszaru "[...] "" oraz wartości ustalonej przy uwzględnieniu przeznaczenia przewidzianego w miejscowym planie ogólnym zagospodarowania przestrzennego Miasta K. z dnia 16 listopada 1994 r. Różnica ta wyniosła kwotę 4 223,00 zł - dla działki [...] ,[...] 4 400,00 zł - dla działki nr [...] 992 390 zł - dla działki nr [...] ,[...] ,[...] ,[...]. .
Zgodnie z § 37 uchwały Nr [...] Rady Miasta K. z dnia 8 lutego 2006 r. wysokość stawki procentowej służącej naliczaniu opłaty z tytułu wzrostu wartości nieruchomości, w związku z uchwaleniem planu, wynosi dla terenów U, U. 1, UC - 30%, dla terenów MWU -10 % a dla terenów innych - 0%. Mając na uwadze to, że działki nr [...], nr [...], nr [...] , nr [...] i nr [...] zostały przeznaczone w całości pod zabudowę usługową z dopuszczalną funkcją mieszkaniową natomiast działki ewidencyjne nr [...] i [...] zostały przeznaczone w części pod usługi wielofunkcyjne a w części pod drogi publiczne - ulicę dojazdową opłata planistyczna wynosi łącznie 229 773,09 zł.
Odnosząc się do zarzutów podniesionych w odwołaniu organ II instancji cytując wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 3 września 2008 r., sygn. akt IIOSK 984/07 wskazał, że dla zachowania pięcioletniego terminu, o jakim mowa wart. 37 ust.
3 ustawy, w przypadku ustalenia opłaty planistycznej, uznaje się skierowanie do stron, przed upływem tego terminu, zawiadomienia o wszczęciu postępowania w sprawie. W niniejszej sprawie termin ten został zachowany. Za chybiony Kolegium uznało także zarzut naruszenia przepisu art. 37 ust. 6 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Termin " bezzwłocznie" użyty w omawianym przepisie ma charakter procesowy. W związku z tym jego przekroczenie, samo w sobie, nie wyłącza możliwości orzekania w sprawie. Naruszenie przepisu mogłoby zatem prowadzić do uchylenia zaskarżonej decyzji tylko wtedy, gdyby mogło mieć ono istotny wpływ na wynik sprawy. Wartość prawa użytkowania wieczystego zbytego przez odwołującego się, mimo że operat szacunkowy został sporządzony dnia 2 lipca 2012 r., została określona przy uwzględnieniu cen z daty zawarcia umowy zamiany na mocy aktu notarialnego z dnia 21 lipca 2006 r. Upływ czasu nie spowodował pogorszenia sytuacji skarżącego, jako że ewentualne zmiany cen nieruchomości nie miały wpływu na wysokość ustalonej opłaty. Odnośnie zarzutu, iż w niniejszej sprawie opłata planistyczna nie może zostać ustalona, albowiem umowa z dnia 21 lipca 2006 r. zawarta w formie aktu notarialnego, nie była umową sprzedaży a dotyczyła przeniesienia prawa użytkowania wieczystego w celu wniesienia aportu do spółki z ograniczoną odpowiedzialnością Kolegium wyjaśniło, że użyty w przepisie art. 36 ust. 4 ustawy termin "zbycie nieruchomości" obejmuje taką czynność prawa cywilnego, na mocy której zmienia się właściciel lub użytkownik wieczysty tej nieruchomości. Dodatkowo opłata planistyczna jest związana ze zbyciem nieruchomości o charakterze ekwiwalentnym (odpłatnym). Jedynie w sytuacjach, gdy nie ma transakcji ekwiwalentnej, materializującej przysporzenie majątkowe powstałe w związku z uchwaleniem lub zmianą planu, nie powstaje obowiązek uiszczenia opłaty. W świetle tego nie można zaakceptować stanowiska, iż przepisy dotyczące ustalania opłaty planistycznej nie obejmują swoim zakresem wniesienia przez odwołującego się prawa użytkowania wieczystego nieruchomości tytułem wkładu niepieniężnego do spółki A. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w organizacji. Czynność ta miała charakter ekwiwalentny, gdyż w zamian za wyzbycie się prawa użytkowania wieczystego przedmiotowych nieruchomości na rzecz ww. spółki, odwołujący się uzyskał korzyść w postaci objęcia udziałów kapitałowych w spółce, zgodnie z postanowieniami aktu założycielskiego w/w spółki z dnia 21 lipca 2006 r., co wynika pkt. II umowy przeniesienia własności z dnia 11 lutego 2011 r. Repertorium A nr [...] Kolegium podzieliło stanowisko organu l instancji, że w odniesieniu do ustalania opłaty planistycznej zastosowanie znajdują odpowiednio przepisy działu III ustawy Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, póz. 60, z późn. zm.), a to z uwagi na treść art. 67 znowelizowanej ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z dnia 24 września 2009 r.)
Z.E. wniósł do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w
Krakowie skargę na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w K.
domagając się uchylenia zaskarżonej decyzji i poprzedzającej ja decyzji organu l instancji oraz zasądzenia kosztów postępowania. Zaskarżonej decyzji zarzucił naruszenie:
- art. 36 ust. 4 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, poprzez uznanie, że Prezydent Miasta K. wykazał, iż nastąpił wzrost wartości nieruchomości w związku z uchwaleniem planu miejscowego,
- art. 37 ust. 3 w zw. z art. 37 ust. 4 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, poprzez uznanie, że w wyznaczonym pięcioletnim terminie organ winien jedynie wszcząć postępowanie administracyjne, a nie jest wymagane w nim wydanie decyzji w sprawie,
- art. 37 ust. 6 ustawy z dnia 27 marca 2003 roku o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, poprzez uznanie, że znaczna zwłoka w wydaniu decyzji przez Prezydenta Miasta K. nie jest przesłanką do uchylenia decyzji, albowiem nie miała istotnego wpływu na rozstrzygnięcie sprawy,
- art. 37 ust. 1 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, poprzez znanie, że wniesienie nieruchomości aportem do spółki jest sprzedażą w rozumieniu tego przepisu i uzasadnia naliczenie opłaty planistycznej na wnoszącego aport,
- art. 2 § 1 pkt 1, art. 47 §1 i art. 53 § 1 ustawy Ordynacja podatkowa oraz zastosowanie art. 60 i 67 ustawy o finansach publicznych, poprzez uznanie, że w odniesieniu do ustalania renty planistycznej odpowiednie zastosowanie znajdują przepisu działu lII Ordynacji podatkowej,
- art. 7, 77 § 1, art. 80, art. 107 § 3 i art. 136 k.p.a. poprzez nienależyte uzasadnienie zaskarżonej decyzji oraz nierozważenie wszechstronne zebranego w sprawie materiału dowodowego, w szczególności niewłaściwą ocenę przedłożonego przez Prezydenta Miasta K. operatu szacunkowego.
W odpowiedzi na skargę Samorządowe Kolegium Odwoławcze w K. wniosło o oddalenie skargi i podtrzymało swoje stanowisko wyrażone w zaskarżonej decyzji.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie zważył, co następuje.
Przepis art. 1 § 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów
administracyjnych (Dz. U. z 2002 r. Nr 153, póz. 1269) stanowi, że sądy
administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej, przy czym kontrola ta sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. W świetle powołanego przepisu ustawy Wojewódzki Sąd Administracyjny w zakresie swojej właściwości ocenia zaskarżoną decyzję administracyjną z punktu widzenia jej zgodności z prawem materialnym i przepisami postępowania administracyjnego, według stanu faktycznego i prawnego obowiązującego w dacie wydania tej decyzji. Zgodnie z treścią art.3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, sądy administracyjne sprawują kontrolę działalności administracji publicznej i stosują środki określone w ustawie, nie będąc przy tym związanymi granicami skargi (art. 134 ustawy).
Z brzmienia art. 145 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, póz. 1270 ze zm.) wynika natomiast, że w przypadku, gdy Sąd stwierdzi bądź to naruszenie prawa materialnego, które miało pływ na wynik sprawy, bądź to naruszenie prawa dające podstawę do wznowienia postępowania administracyjnego, bądź wreszcie inne naruszenie przepisów postępowania, jeśli mogło ono mieć istotny wpływ na wynik sprawy, wówczas - w zależności od rodzaju naruszenia - uchyla decyzję lub postanowienie w całości lub w części, albo stwierdza ich nieważność bądź niezgodność z prawem. Cytowana regulacja prawna nie pozostawia zatem wątpliwości co do tego, że zaskarżona decyzja lub postanowienie mogą ulec uchyleniu tylko wtedy, gdy organom administracji publicznej można postawić uzasadniony zarzut naruszenia prawa, czy to materialnego, czy to procesowego, jeżeli naruszenie to miało, bądź mogło mieć wpływ na wynik sprawy.
Wskazać również należy, że zgodnie z przepisem art. 133 § 1 p.p.s.a. Sąd wydaje wyrok na podstawie akt sprawy. Orzekanie "na podstawie akt sprawy" oznacza, że sąd przy ocenie legalności decyzji bierze pod uwagą okoliczności, które z akt tych wynikają i które legły u podstaw zaskarżonego aktu. Podstawą orzekania przez sąd administracyjny jest zatem materiał dowodowy zgromadzony przez organ administracji publicznej w toku postępowania, na podstawie stanu faktycznego i prawnego istniejącego w dniu wydania zaskarżonego rozstrzygnięcia. Sąd w składzie rozpoznającym niniejszą sprawę w pełni podziela pogląd Naczelnego Sądu Administracyjnego, ze "skoro wyrok wydawany jest na podstawie akt sprawy, to tym samym badając legalność zaskarżonej decyzji Sąd ocenia jej zgodność z prawem materialnym i procesowym w aspekcie całości zgromadzonego w postępowaniu administracyjnym materiału dowodowego" (wyrok NSA W-wa z dnia 9.07.2008 r., sygn. II OSK 795/07, LEX nr 48323).
Zdaniem Sądu skarga nie zasługuje na uwzględnienie, gdyż jej zarzuty nie ;znajdują uzasadnienia w stanie prawnym i faktycznym rozpatrywanej sprawy.
Przedmiotem kontroli sądowoadministracyjnej w niniejszej sprawie jest decyzja Samorządowego Kolegium Odwoławczego w K. z dnia [...] maja 2013 r., utrzymująca w mocy ww. decyzję Prezydenta Miasta K. z dnia 7 listopada 2012 r. Kontrolowana sprawa dotyczy ustalenia z urzędu jednorazowej opłaty (tzw. planistycznej) z tytułu wzrostu wartości nieruchomości. Stosownie do art. 36 ust. 4 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. póz. 647zpóźn. zm., oznaczona dalej jako u.p.z.p.), jeżeli związku z uchwaleniem planu miejscowego albo jego zmianą wartość nieruchomości wzrosła, a właściciel lub użytkownik wieczysty zbywa tę nieruchomość, wójt, burmistrz albo prezydent miasta pobiera jednorazową opłatę ustaloną w tym planie, określoną w stosunku procentowym do wzrostu wartości nieruchomości. Opłata ta jest dochodem własnym gminy. Wysokość opłaty nie może być wyższa niż 30% wzrostu wartości nieruchomości. Zgodnie z treścią art. 36 ust. 4 w związku z art. 37 ust. 4 u.p.z.p., obowiązek uregulowania przez właściciela nieruchomości opłaty z tytułu wzrostu wartości nieruchomości powstaje w razie wystąpienia wzrostu wartości nieruchomości jako skutku uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego lub jego zmiany oraz zbycia nieruchomości przed upływem 5 lat od daty wejścia w życie uchwalonego planu (lub zmiany istniejącego planu miejscowego).
W myśl art. 37 ust. 1 u.p.z.p. wysokość opłaty z tytułu wzrostu wartości nieruchomości ustała się na dzień jej sprzedaży w oparciu o różnicę między wartością nieruchomości określoną przy uwzględnieniu przeznaczenia terenu obowiązującego po uchwaleniu lub zmianie planu miejscowego a jej wartością, określoną przy uwzględnieniu przeznaczenia terenu, obowiązującego przed zmianą tego planu, lub faktycznego sposobu wykorzystywania nieruchomości przed jego uchwaleniem.
Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 9 lutego 2010 r., sygn. akt P 58/08 (Dz. U. Nr 24, póz. 124).* stwierdził, że art. 37 ust. 1 u.p.z.p. w zakresie, w jakim wzrost wartości nieruchomości odnosi do kryterium faktycznego jej wykorzystywania w sytuacjach, gdy przeznaczenie nieruchomości zostało określone tak samo jak w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego uchwalonym przed 1 stycznia 1995 r, który utracił moc z powodu upływu terminu wyznaczonego w art. 87 ust. 3 tej ustawy, jest niezgodny z art. 2 i art. 32 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.
Ustawodawca w wyniku wydania wspomnianego wyroku Trybunału Konstytucyjnego znowelizował przepisy u.p.z.p. Ustawą z dnia 26 maja 2011 r. o zmianie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. Nr 153, póz. 901) wprowadzony został art. 87 ust. 3a, który wszedł w życie z dniem 10 sierpnia 2011 r. Zgodnie z jego treścią, jeżeli uchwalenie planu miejscowego nastąpiło po dniu 31 grudnia 2003 r. w związku z utratą mocy przez miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego uchwalony przed dniem 1 stycznia 1995 r., przepisu art. 37 ust. 1 zdanie drugie niniejszej ustawy, w odniesieniu do wzrostu wartości nieruchomości, nie stosuje się, o ile wartość nieruchomości określona przy uwzględnieniu przeznaczenia tnu ustalonego w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego uchwalonym przed dniem 1 stycznia 1995 r. jest większa, niż wartość nieruchomości określona przy uwzględnieniu faktycznego sposobu jej wykorzystywania po utracie mocy tego planu. W takim przypadku wzrost wartości nieruchomości, o którym mowa w art. 36 ust. 4, stanowi różnicę między wartością nieruchomości określoną przy uwzględnieniu przeznaczenia terenu obowiązującego po uchwaleniu planu miejscowego a jej wartością określoną przy uwzględnieniu przeznaczenia terenu ustalonego w planie miejscowym uchwalonym przed dniem 1 stycznia 1995 r. Przepis ten nakazuje zatem przy ustalaniu wzrostu wartości nieruchomości uwzględnić wartość w oparciu o wygasły plan miejscowy, z pominięciem faktycznego wykorzystywania nieruchomości wówczas, gdy wartość taka jawi się jako wyższa niż wynikająca z kryterium faktycznego wykorzystania.
W kontrolowanej sprawie przepis ten znalazł prawidłowe zastosowanie.
Z treści art. 7 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jednol. Dz. U. z 2010 r. Nr 102, póz. 651 z późn. zm., dalej oznaczona jako u.g.n.) wynika, że jeżeli istnieje potrzeba określenia wartości nieruchomości, wartość tę określają rzeczoznawcy majątkowi, o których mowa w przepisach rozdziału 1 działu,
a zatem art. 149-159 u.g.n. Wskazać należy między innymi, że dla nieruchomości,
które są lub mogą być przedmiotem obrotu, określa się wartość rynkową (art. 150 ust. 2 u.g.n.). Zgodnie zaś z art. 151 ust. 1 u.g.n., wartość rynkową nieruchomości stanowi najbardziej prawdopodobna jej cena, możliwa do uzyskania na rynku, określona z uwzględnieniem cen transakcyjnych przy przyjęciu następujących założeń: strony umowy były od siebie niezależne, nie działały w sytuacji przymusowej oraz miały stanowczy zamiar zawarcia umowy; upłynął czas niezbędny do wyeksponowania nieruchomości na rynku i do wynegocjowania warunków umowy. Stosownie do art. 156 ust. 1 u.g.n., opinia o wartości nieruchomości sporządzana jest przez rzeczoznawcę majątkowego w formie operatu szacunkowego.
Z powyższych uregulowań wynika, że wzrost wartości musi mieć charakter obiektywny, odzwierciedlony poprzez przeprowadzenie dowodu biegłego operat szacunkowy.
Szczegółowe zasady sporządzania takiego dokumentu reguluje rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 21 września 2004 r. w sprawie wyceny nieruchomości i sporządzania operatu szacunkowego (Dz. U. z 2004 r., Nr 207, póz. 2109 z późn. zm.
- dalej określone jako "rozporządzenie") wydane na podstawie upoważnienia ustawowego zawartego w art. 159 u.g.n. Wskazuje ono m.in. rodzaje metod i technik wyceny nieruchomości oraz sposoby określania wartości nieruchomości przy zastosowaniu poszczególnych podejść, metod i technik wyceny, sposoby określania wartości nieruchomości dla różnych celów, jako przedmiotu różnych praw oraz w zależności od rodzaju nieruchomości i jej przeznaczenia, sposób sporządzania, formę i treść operatu szacunkowego.
Prawidłowość sporządzenia przyjętego w niniejszej sprawie operatu szacunkowego oraz kwestia oceny tego dowodu przez organy administracji publicznej zostanie szczegółowo omówiona w dalszej części uzasadnienia.
Przystępując od tego miejsca do ustosunkowania się względem zarzutów skargi, Sąd stwierdza, że nie podziela stanowiska skarżącego podnoszącego, że przepisy o rencie planistycznej nie dają podstaw do wyznaczenia terminu na uiszczenie tej opłaty gminie ani naliczania odsetek za jego przekroczenie.
Wbrew temu , co twierdzi skarżący, przepisy te stanowią, a konkretnie art. 36 ust. 4 u.p.z.p. w zw. z art. 37 ust. 4 i art. 87 ust. 3a u.p.z.p. jeden z elementów tej podstawy prawnej, który jest systemowo uzupełniony przez ustawodawcę postanowieniami art. 67, art. 60 i art. 61 znowelizowanej ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych ( Dz. U. z 2009 r., Nr 157, póz. 1240, publikacja aktualna na dzień wydania decyzji przez organ l instancji, dalej w skrócie u.f.p.). Wskazane przepisy ustawy o finansach publicznych, w tym art. 67 przez swoiste odwołanie do Kodeksu postępowania administracyjnego( Dz. U. z 2000 r. Nr 98, póz. 1071 z późn. zm.) i działu III Ordynacji podatkowej (Dz. U. z 2005 r. Nr 8 póz. 60 z późn. zm.), stanowią nie tylko regulację prawną istotnie porządkującą kwestie niepodatkowych należności budżetowych od strony proceduralnej, ale pośrednio wywierają także skutek materialnoprawny, gdyż przepisy działu III Ordynacji podatkowej do których odsyła art. 67 u.f.p. mają nie tylko charakter proceduralny, ale i materialnoprawny. Materialnoprawny wymiar mają przepisy prawne zawarte w dziale III Ordynacji podatkowej o terminie uiszczenia podatku (w odpowiednim stosowaniu do opłaty planistycznej) i naliczaniu przedmiotowych odsetek.
Przepisy kodeksu postępowania administracyjnego nie zawierają żadnych odrębnych uregulowań w zakresie terminu płatności należności o charakterze pieniężnym, ustalonych albo też określonych w decyzjach administracyjnych, a także odsetek za opóźnienie od niezapłaconej w terminie należności. Zagadnienie to inaczej
wygląda w przypadku regulacji Ordynacji podatkowej, dalej w skrócie o.p., która stanowi, że termin płatności podatku wynosi 14 dni od dnia doręczenia decyzji ustalającej wysokość zobowiązania podatkowego (art. 47 § 1 o.p.), zaległością podatkową jest podatek niezapłacony w terminie płatności (art. 51 § 1 o.p.), zaś od zaległości podatkowych naliczane są odsetki za zwłokę (art. 53 § 1 o.p.).
Mając na uwadze, że opłata planistyczna stanowi niepodatkową należność budżetową w rozumieniu art. 60 u.f.p., należy stosować do spraw dotyczących tej należności, nieuregulowanych tą ustawą, przepisy kodeksu postępowania administracyjnego i odpowiednio przepisy działu III ordynacji podatkowej (art. 67 u.f.p.). Zastosowane przez ustawodawcę uregulowanie trybu dochodzenia opłaty planistycznej pozwala na odpowiednie zastosowanie przepisów działu III ordynacji podatkowej z uwzględnieniem specyfiki i charakteru prawnego tej opłaty.
Skarżący podnosi, że w jego przekonaniu brak jest podstaw do stosowania przepisów działu III ustawy ordynacji podatkowej do renty planistycznej. Świadczenie to, jego zdaniem nie jest podatkiem, gdyż z ustaw prawa materialnego podatkowego nie wynika taki jego charakter. Do jego ustalania lub określania nie jest uprawniony organ podatkowy. Charakter opłaty jako podatku, nie wynika też z przepisów o podatkach i
opłatach lokalnych, jak również nie należy do katalogu spraw z zakresu prawa
podatkowego należących do właściwości organów podatkowych. Również z treści przepisów ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym nie wynika, aby do spraw z zakresu regulowanego ustawą miały zastosowanie przepisy ustawy Ordynacja podatkowa. Z uwagi na publicznoprawny, a nie cywilnoprawny charakter świadczenia, nie będą tu miały zastosowania przepisy kodeksu cywilnego. Skarżący w uzasadnieniu swojego stanowiska przywołuje wyrok NSA z 21 czerwca 2012 (sygn.. akt II OSK 606/11), wyrok NSA z 24 maja 2012 r,(sygn.. akt II OSK 401/11), wyrok NSA z dnia 3 września 2004 r., (sygn.. akt OSK 520/04).
Ustosunkowując się do powyższych wywodów skarżącego Sąd stwierdza, że argumentacja skarżącego opiera się na konstatacji, że opłata planistyczna nie jest podatkiem oraz, że z przepisów u.p.z.p. nie wynika wprost możliwość wypowiadania się przez organ wydający decyzję o terminie uiszczenia opłaty oraz o naliczaniu odsetek od nieterminowo uiszczonej opłaty planistycznej.
Tymczasem Sąd podkreśla, że prawna podstawa i uzasadnienie zarówno do wypowiedzi właściwego organu w drodze decyzji o terminie uiszczenia opłaty i o odetkach za zwłokę nie opiera się na rozumowaniu podnoszącym, że przedmiotowa opłata planistyczna stanowi podatek.
To ustalenie jest bardzo istotne z uwagi na kwestię możliwości stosowania do ustalenia opłat planistycznej w pierwszej kolejności postanowień Kodeksu postępowania administracyjnego. W przypadku uznania, że opłata planistyczna jest podatkiem, miałaby do niej zastosowanie ustawa Ordynacja podatkowa.
Ponieważ w sprawie nie jest sporne, że opłata planistyczna nie stanowi podatku, skład rozpoznający sprawę wskazuje jedynie w pewnym skrócie sposób argumentacji, w myśl której opłata planistyczna nie stanowi podatku wynikającego z ustawy podatkowej, a także opłaty albo niepodatkowej należność budżetu państwa lub budżetów jednostek samorządu terytorialnego, do których ustalania lub określania są uprawnione organy podatkowe (art. 2 § 1 pkt 1 o.p. w zw. z art. 3 pkt 1 o.p.).
W tym przypadku jednoznacznego wyjaśnienia wymaga fakt, czy wójt wydając decyzję o ustaleniu opłaty planistycznej, działa jako organ podatkowy. Jest to bowiem dodatkowa przesłanka ustalona w art. 2 § 1 pkt 1 o.p. dla zastosowania ordynacji podatkowej. W celu rozwiązania tego problemu można posłużyć się pojęciem kompetencji ogólnej i szczególnej organu administracyjnego. Kompetencją ogólną jest zdolność prawna organu administracyjnego do załatwiania spraw administracyjnych w danym układzie postępowania .Kompetencja ogólna nawiązuje zatem do pojęcia zakresu działania, czyli sfery stosunków społecznych w obszarze, których organ może działać. Kompetencja szczególna to zdolność prawna organu administracyjnego do załatwienia konkretnej sprawy administracyjnej w określonym układzie postępowania. Ta postać kompetencji nawiązuje do pojęcia właściwości rzeczowej.
Należy zauważyć, że w art. 13 § 1 o.p. ustawodawca nie formułuje definicji "organu podatkowego", a jedynie przyjmuje zamkniętą regulację systemu organów podatkowych przez określenie kompetencji ogólnej w sprawach z zakresu prawa podatkowego (uzupełnioną art. 13a o.p.), nie określając jednocześnie kompetencji szczególnej. Ustawodawca nie określa zatem we wskazanym przepisie kompetencji szczególnej w sprawach z zakresu prawa podatkowego, co dodatkowo akcentuje zawarte w nim odnoszące się do organów podatkowych sformułowanie "stosownie do swojej właściwości. Zarazem w art. 16 o.p. ustawodawca wskazuje, że właściwość rzeczową, na podstawie której ustala się kompetencję szczególną organów podatkowych - ustala się według przepisów określających zakres ich działania.
Z kolei, z treści art. 37 ust. 6 u.p.z.p., nie wynika w żaden sposób, że wójt ustala opłatę planistyczną w drodze decyzji jako organ podatkowy. Przepis ten stanowi jedynie, że wójt jest organem uprawnionym do wydania decyzji: "Jeżeli w związku z uchwaleniem planu miejscowego albo jego zmianą wartość nieruchomości wzrosła, a właściciel lub użytkownik wieczysty zbywa tę nieruchomość, wójt, burmistrz albo prezydent miasta pobiera jednorazową opłatę ustaloną w tym planie, określoną w stosunku procentowym do wzrostu wartości nieruchomości. Opłata ta jest dochodem własnym gminy. Wysokość opłaty nie może być wyższa niż 30% wzrostu wartości nieruchomości".
Ponieważ dla uznania, że wójt wydając decyzję w sprawie ustalania opłaty planistycznej działa jako organ podatkowy konieczne byłoby wyraźne wskazanie w ustawie o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym albo w ordynacji podatkowej, iż działa w tym zakresie jako organ podatkowy, a wskazania takiego, jak wyżej wykazano, nie ma - nie można przyjąć, że organ ten działa w tej sprawie jako organ podatkowy.
Powyższa okoliczność jest wystarczająca, aby uznać, że opłata planistyczna nie jest podatkiem, opłatą czy niepodatkową należnością budżetową w rozumieniu ordynacji podatkowej
Dla sposobu wykładni prawa dla potrzeb kontroli stosowania prawa przez SKO i organ I instancji przez skład rozpoznający sprawę wiodące znaczenie ma jednak konstatacja, że wyeliminowanie możliwości uznania opłaty planistycznej za niepodatkową należność budżetową w rozumieniu ordynacji podatkowej nie wyklucza możliwości zakwalifikowania tej opłaty jako takiej należności na tle ustawy o finansach publicznych.
W myśl art. 60 ustawy o finansach publicznych "Środkami publicznymi stanowiącymi niepodatkowe należności budżetowe o charakterze publiczno-prawnym są w szczególności następujące dochody budżetu państwa albo budżetu jednostki samorządu terytorialnego:
1) kwoty dotacji podlegające zwrotowi w przypadkach określonych w niniejszej ustawie;
2) należności z tytułu gwarancji i poręczeń udzielonych przez Skarb Państwa i jednostki samorządu terytorialnego;
3) wpłaty nadwyżek środków obrotowych samorządowych zakładów budżetowych;
4) wpłaty nadwyżek środków finansowych agencji wykonawczych;
5) wpłaty środków z tytułu rozliczeń realizacji programów przedakcesyjnych;
6) należności z tytułu zwrotu płatności dokonanych w ramach programów finansowanych z udziałem środków europejskich;
7) dochody pobierane przez państwowe i samorządowe jednostki budżetowe na podstawie odrębnych ustaw;
8) pobrane przez jednostkę samorządu terytorialnego dochody związane z realizacją zadań z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych jednostkom samorządu terytorialnego odrębnymi ustawami i nieodprowadzone na rachunek dochodów budżetu państwa".
Następnie zgodnie z treścią art. 61. 1. pkt 2 u.f.p. "Organami pierwszej instancji właściwymi do wydawania decyzji w odniesieniu do należności, o których mowa w art. 60, o ile odrębne ustawy nie stanowią inaczej, są: w stosunku do należności budżetów jednostek samorządu terytorialnego - wójt, burmistrz, prezydent miasta, starosta albo marszałek województwa. Od decyzji wydanej w pierwszej instancji przysługuje odwołanie. Organami odwoławczymi - od decyzji, o których mowa w ust. 1 pkt 2 u.f.p. są samorządowe kolegium odwoławcze.
Jednocześnie dla wyjaśnienia i ustalenia stanu prawnego kontrolowanej sprawy,
na tle wiodącego orzeczenia NSA przywołanego przez skarżącego - należy wskazać na regulację art. 115 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. Przepisy wprowadzające ustawę o finansach publicznych (Dz. U. z 2009 r., Nr 157, póz. 1241 z późn. zm.), zgodnie z którą: "Do spraw dotyczących niepodatkowych należności budżetowych, o których mowa w art. 60 ustawy wymienionej w art. 1, wszczętych i niezakończonych decyzją ostateczną przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy stosuje się przepisy dotychczasowe".
Analizując powyżej przywołany stan prawny należy stwierdzić, że pojęcie opłaty planistycznej, która ustawodawca określa w art. 36 ust. u.p.z.p. mianem dochodu własnego gminy spełnia przesłanki pojęcia, o którym jest mowa w art. 60 pkt 7 u.f.p., co w konsekwencji oznacza, że do wydawania decyzji w sprawie tej opłaty znajduje zastosowanie przywołany powyżej art. 67 u.f.p. W tym przypadku skład rozpoznający podziela stanowisko podnoszące, że "Brakuje definicji legalnej takich należności, jednak na podstawie art. 60 u.f.p. można ustalić, że kategoria ta obejmuje niepodatkowe należności budżetowe o charakterze publicznoprawnym, stanowiące dochody budżetu państwa albo budżetu jednostki samorządu terytorialnego, co do których decyzje są wydawane przez podmioty enumeratywnie wymienione w art. 61 u.f.p., wśród nich wymienia się wójta (burmistrza, prezydenta miasta) jako organ l instancji. Jednocześnie powołany art. 60 u.f.p. zawiera otwarty katalog takich należności (na co wskazuje wyrażenie "w szczególności"). W katalogu tym - co prawda - nie jest wskazana wprost opłata planistyczna, co jednak z uwagi na przykładowe wyliczenie nie powoduje, że do kategorii niepodatkowych należności budżetowych stanowiących dochód budżetu gminy nie można zaliczyć opłaty planistycznej. Zważywszy na niewątpliwie publicznoprawny charakter opłaty planistycznej (wynika z regulacji prawa publicznego), stanowiącej dochód budżetu gminy, należy uznać ją za niepodatkową należność budżetową, o której mowa w art. 60 u.f.p., a w konsekwencji znajdują do niej zastosowanie unormowania zawarte w tym przepisie oraz dalsze odnoszące się do tej kategorii danin publicznych." Tak: I.P.-A. , glosa do wyroku NSA z dnia 21 czerwca 2012 r., II OSK 606/11.
Skład rozpoznający sprawę mając na uwadze specyfikę odesłania zawartego w art. 67 u.f.p. "Do spraw dotyczących należności, o których mowa w art. 60, nieuregulowanych
niniejszą ustawą stosuje się przepisy ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks
postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2013 r. póz. 267) i odpowiednio przepisy działu III ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. póz. 749, z późn. zm.) stwierdza, że pojęcie "odpowiedniego stosowania" powinno uwzględniać kontekst systemowy i aksjologiczny przepisów oraz standardy ochrony jednostki wyznaczane normami konstytucyjnymi. Artykuł 67 u.f.p. z 2009 r. odsyła do odpowiedniego stosowania tylko norm/przepisów działu III o.p. Zarazem trzeba zauważyć, że "Odpowiednie stosowanie" to szeroki wachlarz możliwości, poczynając od stosowania wprost przepisów, których dotyczy odesłanie, do całkowitego wykluczenia stosowania regulacji objętych odesłaniem. Zdaniem Sądu, mając na uwadze charakter prawny opłaty planistycznej i ratio legis art. 67 u.f.p. w "odpowiednim stosowaniu przepisów działu III Ordynacji podatkowej" mieści się działanie organu wydającego decyzję w sprawie opłaty planistycznej z wykorzystaniem jako podstawy prawnej art.47 § 1, art. 51 § 1, art. 53 § 1 art. 55 § 1 i §2, art. 60 § 1 o.p..
Składowi rozpoznającemu sprawę jest bardzo dobrze znane ww. orzeczenie NSA z dnia 21 czerwca 2012 r. i jego podstawowe tezy podnoszące: "(.....) że w systemie prawa polskiego nie istnieje jakiś ogólny obowiązek płacenia odsetek w każdym wypadku istnienia zobowiązania pieniężnego lub zobowiązania, w którym świadczenie uzyskało charakter pieniężny jako świadczenie zastępcze. Podkreślić w tym miejscu należy, że w wyroku z dnia 3 września 2004 r., sygn. akt OSK 520/04, Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził, że do opłaty z tytułu wzrostu wartości nieruchomości spowodowanego zmianą miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego nie mają zastosowania przepisy ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa. Jak wywiedziono w powołanym wyroku, sam fakt, że przedmiotowa opłata stanowi dochód budżetu gminy i ma publicznoprawny charakter nie oznacza, by uznać ją za podatek w rozumieniu art. 6 Ordynacji podatkowej, nawet jeśli przez podatki rozumie się w Ordynacji opłaty i inne niepodatkowe należności budżetowe. Nie każda bowiem należność budżetu gminy, w tym o dominujących nawet cechach podatku, jest należnością budżetową, do której zastosowanie mają przepisy Ordynacji. O tym zaś, czy przepisy te znajdują zastosowanie przy wydawaniu określonych decyzji stanowi ustawa i regulacji w tym zakresie nie można domniemywać".
W przekonaniu składu rozpoznającego kontrolowaną sprawę, teza przywołanego
przez skarżącego wyroku NSA z dnia 21 czerwca 2012 r. nie posiada zastosowania
w kontrolowanej sprawie, gdyż w żaden sposób nie odnosi się do sytuacji, kiedy
postępowanie w sprawie ustalenia opłaty planistycznej zostałoby wszczęte po dniu wejścia w życie ustawy o finansach publicznych.
Jak to już było sygnalizowane powyżej, zgodnie z art. 115 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. Przepisy wprowadzające ustawę o finansach publicznych (Dz. U. z
2009 r., Nr 157, póz. 1241 z późn. zm.): "Do spraw dotyczących niepodatkowych należności budżetowych, o których mowa w art. 60 ustawy wymienionej w art. 1, wszczętych i niezakończonych decyzją ostateczną przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy stosuje się przepisy dotychczasowe".
Powyższe oznacza, że jeżeli sprawa w przedmiocie niepodatkowej należności budżetowej została wszczęta i niezakończona decyzją ostateczną przed 1 stycznia
2010 r. (jak to ma miejsce w omawianej sprawie przed NSA objętej wyrokiem z dnia 21 czerwca 2012 r. ), to należy załatwić ją na podstawie wcześniejszych przepisów, czyli w przypadku opłaty planistycznej na podstawie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz kodeksu postępowania administracyjnego, tak jak to uczynił NSA w przywołanym wyroku.
Jednocześnie w wyroku tym Sąd nie odniósł się do ustawy o finansach publicznych, która obowiązywała już w momencie wydania decyzji organu l instancji. Mając na uwadze tę okoliczność, skład WSA rozpoznający sprawę podziela stanowisko doktryny, że "teza głosowanego wyroku nie ma waloru uniwersalnego, gdyż w żaden sposób nie odnosi się do sytuacji, kiedy postępowanie w sprawie ustalenia opłaty planistycznej zostałoby wszczęte po dniu wejścia w życie ustawy o finansach publicznych". Tak: I.P.-A. , glosa do wyroku NSA z dnia 21 czerwca 2012 r., II OSK 606/11.
Jednocześnie wyrok WSA w Poznaniu z dnia 8 maja 2013 r., sygn. akt 836/12 powołuje w swej treści wyrok NSA z dnia 21 czerwca 2012 r. nie dokonując dodatkowej analizy jego treści z odniesieniem się do stosownych postanowień ustawy o finansach publicznych: "W pierwszej kolejności należy wskazać, iż w orzecznictwie sądów administracyjnych ugruntowany jest pogląd, że przepisy ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2012 r. póz. 647 z późn. zm.), dalej "u.p.z.p.", dotyczące opłaty planistycznej, nie dają podstawy do orzekania w przedmiocie terminu do uiszczenia opłaty planistycznej (por. m.in. wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego: z dnia 21 czerwca 2012 r., sygn. akt II OSK 606/11, LEX nr 1169467 oraz z dnia 24 maja 2012 r., sygn. akt II OSK 401/11, LEX nr 1219150). Podkreślić należy, że organ administracji publicznej może ustalić w decyzji termin wykonania określonego obowiązku wyłącznie wówczas, gdy przewidują to przepisy prawa. Podstawą prawną każdej decyzji administracyjnej - zarówno nakładającej obowiązki, jak i przyznającej uprawnienia - mogą być wyłącznie przepisy prawa powszechnie obowiązującego. Nie ulega bowiem wątpliwości, iż decyzja podlega wykonaniu z dniem, w którym staje się ostateczna i od tej daty wierzyciel może podjąć określone działania celem przeprowadzenia postępowania egzekucyjnego, po wcześniejszym doręczeniu stronie upomnienia".
Ustosunkowując się do kolejnych zarzutów skargi, Sąd nie podziela poglądu podnoszącego, że renta planistyczna może być nałożona tylko przy sprzedaży nieruchomości zaś w niniejszej sprawie doszło do innego rozporządzenia. W odniesieniu do tego zarzutu skład rozpoznający sprawę stwierdza, że zagadnienie prawne podniesione przez skarżącego było już przedmiotem orzecznictwa sądów administracyjnych i w pełni podziela stanowisko wyrażone przez NSA w wyroku z dnia 8 stycznia 2013, II OSK 1630/11: "W ustawie o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym nie zostało sprecyzowane znaczenie pojęcia: "zbycie nieruchomości". Ustawodawca wprowadził jednak definicję legalną tego pojęcia do przepisów ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2010 r. Nr 102, póz. 651 z późn. zm.) - dalej w skrócie jako "u.g.n.". Zgodnie z art. 1 pkt 1 lit. b ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o zmianie ustawy o gospodarce nieruchomościami oraz o zmianie niektórych innych ustaw w ustawie z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami wprowadzono zmianę polegającą na tym, że w art. 4 u.g.n. po punkcie 3a dodano pkt 3b w brzmieniu: "3b) zbywaniu albo nabywaniu nieruchomości - należy przez to rozumieć dokonywanie czynności prawnych, na podstawie których następuje przeniesienie własności nieruchomości lub przeniesienie prawa użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej albo oddanie jej w użytkowanie wieczyste". Jednoczesne dokonanie tym samym aktem zmiany brzmienia art. 36 ust. 4 u. p.z.p. w ten sposób, że słowo "sprzedaje" zastąpiono słowem "zbywa" oznacza, że ustawodawca dostrzegł wąskie zastosowanie ww. przepisu jedynie do typowych czynności sprzedaży i w związku z tym poszerzył katalog zdarzeń prawnych objętych jego regulacją. Skoro zaś powyższe zmiany zostały zawarte w jednym akcie prawnym, zasadnym jest przyjęcie, że ustawodawca zamierzał pojęcie: "zbycia nieruchomości" wprowadzone w art. 36 ust. 4 u.p.z.p. objąć definicją wprowadzoną w art. 4 pkt 3b u.g.n.
NSA w wyroku z dnia 7 października 2008 r, sygn. l OSK 856/08 (ONSAiWSA 2009 r., Nr 4, póz. 80), wprost stwierdził, że: "Wniesienie przez gminę do spółki z ograniczoną odpowiedzialnością aportu w postaci nieruchomości stanowi zbycie nieruchomości w rozumieniu art. 4 pkt 3b i art. 34 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2004 r. Nr 261, póz. 2603 z późn. zm.)".
W związku z powyższym należy uznać, że przeniesienie przez skarżącego prawa użytkowania wieczystego w celu wniesienia aportu do spółki z oo stanowi zbycie , o którym jest mowa w art. 36 ust. 4 u.p.z.p.
W konsekwencji zarówno organ l jak i II instancji prawidłowo ustaliły, że przepisy dotyczące ustalania opłaty planistycznej obejmują swoim zakresem wniesienie przez odwołującego się prawa użytkowania wieczystego nieruchomości tytułem wkładu niepieniężnego do spółki A. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w organizacji. Czynność ta miała charakter ekwiwalentny, gdyż w zamian za wyzbycie się prawa użytkowania wieczystego przedmiotowych neruchomości na rzecz ww. spółki, odwołujący się uzyskał korzyść w postaci objęcia udziałów kapitałowych w spółce, zgodnie z postanowieniami aktu założycielskiego w/w spółki z dnia 21 lipca 2006 r, co wynika pkt. II umowy przeniesienia własności z dnia 11 lutego 2011 r.
