PI/443-8/06/Z/06

Pytanie podatnika:

Czy obowiązek podatkowy w podatku od towarów i usług powstał w dacie wynikającej z faktury VAT wystawionej po otrzymaniu wyroku sądowego?

Decyzja

Dyrektor Izby Skarbowej w Gdańsku, działając na podstawie:

art. 14b § 5 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (j. t. Dz. U. z 2005 r. nr 8, poz. 60 ze zm.)

po rozpatrzeniu zażalenia wniesionego pismem z dnia 12 lutego 2006 r. przez Podatnika na postanowienie Naczelnika Urzędu Skarbowego w G. zawierające pisemną interpretację co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego - w sprawie określenia momentu powstania obowiązku podatkowego w podatku VAT przy świadczeniu usług dzierżawy nieruchomości, odmawia zmiany zaskarżonego postanowienia

Uzasadnienie

Pismem z dnia 27 grudnia 2005 r. Podatnik reprezentowana przez pełnomocnika zwróciła się do Naczelnika Urzędu Skarbowego z wnioskiem o udzielenie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów prawa podatkowego - udzielenia odpowiedzi na pytanie, czy momentem powstania obowiązku podatkowego w podatku od towarów i usług przy realizacji umowy dzierżawy nieruchomości jest termin płatności wynikający z faktury VAT wystawionej w dacie doręczenia wyroku Sądu Arbitrażowego?

W zapytaniu Spółka przedstawiła stan faktyczny z którego wynika, iż w 1995 r. zawarła z kontrahentem umowę dzierżawy nieruchomości oraz budowy i eksploatacji terminalu do przeładunku oraz dystrybucji w imporcie i eksporcie oraz przetwarzaniu towarów rolnych. Kontrahent zgodnie z umową rozpoczął inwestycję, lecz jej nie zakończył i po pewnym czasie przerwał realizację umowy i przestał regulować czynsz dzierżawny.

W zaistniałej sytuacji Spółka wdrożyła procedurę rozwiązania w/w umowy. W piśmie z dnia 2 stycznia 2003 r. Spółka poinformowała swego kontrahenta, iż umowę dzierżawy uważa za rozwiązaną z dniem 4 grudnia 2002 r. i od tego okresu zaprzestała obciążać go czynszem dzierżawnym. Ponieważ kontrahent nie opuścił i nie przekazał nieruchomości - Spółka wystąpiła do Sądu Arbitrażowego o zasądzenie odszkodowania za bezumowne korzystanie z nieruchomości, zajmując jednocześnie w dniach 31 stycznia - 3 lutego 2005 r. grunty, wraz ze znajdującymi się na nich obiektami i nakładami poczynionymi przez kontrahenta.

W wyroku wydanym w dniu 7 listopada 2005 r. Sąd Arbitrażowy nie podzielił stanowiska strony powodowej i uznał, iż Spółka nie rozwiązała skutecznie umowy dzierżawy i strony łączy nadal umowa dzierżawy z 1995 r.

W w/w wyroku oprócz kosztów procesu i odsetek ustawowych za zaległości czynszowe Sąd Arbitrażowy zasądził na rzecz Spółki od pozwanego czynsz dzierżawny za okres od 04 grudnia 2002 r. do dnia 31 grudnia 2004 r.

Po otrzymaniu wyroku Spółka wystawiła fakturę VAT, obciążając kontrahenta kwotą zasądzonego czynszu dzierżawnego i ustaliła w niej termin płatności na dzień 30 grudnia 2005 r.

Przedstawiając własne stanowisko w przedmiotowej sprawie Spółka wyraziła pogląd, iż czynsz dzierżawy stał się wymagalny po doręczeniu wyroku Sądu Arbitrażowego, a więc w przedmiotowej sprawie ma zastosowanie przepis art. 19 ust. 13 pkt 4 ustawy o VAT, tzn. obowiązek podatkowy w podatku od towarów i usług powstał w dniu 30 grudnia 2005 r. - określonym w wystawionej fakturze VAT.

W odpowiedzi na powyższy wniosek Naczelnik Urzędu Skarbowego w G. postanowieniem udzielił interpretacji, w której stwierdził, iż w odniesieniu do przedstawionego stanu faktycznego stanowisko Spółki jest nieprawidłowe.

W uzasadnieniu postanowienia Naczelnik Urzędu Skarbowego stwierdził, że skoro przedmiotowa umowa dzierżawy nie została skutecznie rozwiązana i nadal wiąże strony, to przy ustalaniu momentu powstania obowiązku podatkowego z tytułu usług dzierżawy (mimo, iż Podatnik nie wystawiał faktur VAT w obowiązujących na podstawie przepisów ustawy terminach) należy przyjąć daty wymagalności czynszu wynikające z obowiązującej umowy dzierżawy.

Pismem z dnia 12 lutego 2006 r. pełnomocnik Spółki wniosła zażalenie na w/w postanowienie i wniosła o jego uchylenie i rozstrzygnięcie w sprawie.

Zaskarżonemu postanowieniu Pełnomocnik Spółki zarzuciła błędne ustalenie stanu faktycznego, czego skutkiem jest nieprawidłowa zdaniem Skarżącej pisemna interpretacja co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w indywidualnej sprawie podatnika.

W ocenie Skarżącej organ podatkowy ustalając stan faktyczny w sprawie nie uwzględnił faktu, iż wyrokiem Sąd Arbitrażowy przy Krajowej Izbie Gospodarczej w Warszawie dokonał zmiany postanowień umowy - poprzez zmianę terminów płatności czynszów dzierżawnych za poszczególne okresy trwania umowy - pkt 1 wyroku str. 2, co zaskutkowało przyjęciem błędnej interpretacji prawa podatkowego.

Dyrektor Izby Skarbowej w Gdańsku po weryfikacji przedmiotowego postanowienia Naczelnika Urzędu Skarbowego w G i po rozpatrzeniu zarzutów zażalenia stwierdza co następuje:

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają:

1. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;

2. eksport towarów;

3. import towarów;

4. wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;

5. wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

Zgodnie z generalną zasadą wyrażoną w treści art. 19 ust. 1 w/w ustawy obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wydania towaru lub wykonania usługi, z zastrzeżeniem ust. 2-21, art. 14 ust. 6, art. 20 i art. 21 ust. 1.

I tak stosownie do zapisu zawartego w art. 19 ust. 13 pkt 4 w/w ustawy obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty, nie później jednak niż z upływem terminu płatności określonego w umowie lub fakturze - z tytułu świadczenia na terytorium kraju usług najmu, dzierżawy, leasingu lub usług o podobnym charakterze, a także usług ochrony osób oraz usług ochrony, dozoru i przechowywania mienia, usług w zakresie pośrednictwa ubezpieczeniowego oraz usług stałej obsługi prawnej i biurowej.

Stosunki cywilnoprawne związane z najmem i dzierżawą regulują odpowiednie przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.).

Zgodnie z przepisem art. 693 k.c. przez umowę dzierżawy wydzierżawiający zobowiązuje się oddać dzierżawcy rzecz do używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony lub nieoznaczony a dzierżawca zobowiązuje się płacić wydzierżawiającemu czynsz.

Na podstawie art. 694 k.c. do dzierżawy stosuje się odpowiednie przepisy o najmie. Zgodnie z art. 660 k.c. w przypadku umowy najmu nieruchomości zawartej na czas dłuższy niż rok, umowa powinna być zawarta w formie pisemnej.

Stosownie do treści art. 669 k.c. najemca zobowiązany jest uiszczać czynsz w terminie umówionym.

W przedmiotowej sprawie bezspornym jest, iż w dniu 18 grudnia 1995 r. Spółka zawarła z kontrahentem w formie aktu notarialnego umowę dzierżawy nieruchomości oraz budowy i eksploatacji terminalu do przeładunku oraz dystrybucji w imporcie i eksporcie oraz przetwarzaniu towarów rolnych.

Strony ustaliły w umowie wysokość czynszu dzierżawnego i termin płatności nie później, niż do 10 dnia kolejnego miesiąca kalendarzowego za miesiąc poprzedni.

Jak wynika z ustaleń Sądu Arbitrażowego kontrahent począwszy od drugiej połowy lat dziewięćdziesiątych, aż do pierwszych dni lutego 2005 r. nieprzerwanie korzystał z gruntu Spółki objętego umową.

Kontrahent zgodnie z umową rozpoczął nawet inwestycję, lecz jej nie zakończył i po pewnym czasie przerwał realizację umowy oraz przestał regulować czynsz dzierżawny.

W zaistniałej sytuacji Spółka wdrożyła procedurę rozwiązania w/w umowy. W piśmie z dnia 2 stycznia 2003 r. Spółka poinformowała swego kontrahenta, iż umowę dzierżawy uważa za rozwiązaną z dniem 4 grudnia 2002 r. i od tego okresu zaprzestała obciążać go czynszem dzierżawnym.

Ponieważ kontrahent nie opuścił i nie przekazał nieruchomości Spółka wystąpiła do Sądu Arbitrażowego o zasądzenie odszkodowania w wysokości odpowiadającej wartości czynszu dzierżawnego za okres bezumownego korzystania z nieruchomości, zajmując jednocześnie w dniach 31 stycznia - 3 lutego 2005 r. grunty wraz ze znajdującymi się na nich obiektami i nakładami poczynionymi przez kontrahenta.

W wyroku wydanym w dniu 7 listopada 2005 r. Sąd Arbitrażowy uznał, iż Spółka nie rozwiązała skutecznie umowy dzierżawy i strony łączy nadal umowa dzierżawy z 18 grudnia 1995 r.

W wyroku oprócz innych kosztów obciążających pozwanego Sąd Arbitrażowy zasądził na rzecz Spółki czynsz dzierżawny za okres od 04 grudnia 2002 r. do dnia 31 grudnia 2004 r. - w wysokości odpowiadającej iloczynowi miesięcznej stawki dzierżawnej wynikającej z umowy dzierżawy i okresu faktycznego korzystania z gruntu przez kontrahenta Spółki.

Zaraz po otrzymaniu wyroku Spółka wystawiła fakturę VAT, obciążając kontrahenta kwotą zasądzonego czynszu dzierżawnego i ustaliła w niej termin płatności na dzień 30 grudnia 2005 r.

Jak wynika z materiału dowodowego niniejszej sprawy - Sąd Arbitrażowy w wydanym wyroku z dnia 7 listopada 2005 r. potwierdził ciągłość trwania umowy dzierżawy z dnia 18 grudnia 1995 r. Zasądzony w w/w wyroku czynsz najmu stanowi natomiast potwierdzenie wierzytelności wynikających z tej umowy, tzn. istnienia zobowiązania po stronie pozwanego za korzystanie z przedmiotowej nieruchomości na podstawie w/w tytułu prawnego.

Dyrektor tut. Izby Skarbowej nie podziela tym samym zarzutów Skarżącej, iż w wydanym wyroku Sąd Arbitrażowy dokonał zmiany postanowień umowy poprzez dokonanie zmiany terminów płatności czynszów dzierżawnych za poszczególne okresy trwania umowy. Wskazane przez Skarżącą terminy dotyczą bowiem jedynie określenia przez Sąd terminów początkowych do naliczania odsetek ustawowych od nieuregulowanych czynszów dzierżawnych, a ich odstępstwa od daty "10 dnia kolejnego miesiąca" wynikają jedynie z powodu przypadających w tej dacie dni wolnych od pracy.

Ponadto jak wynika z art. 17 pkt 3 w/w umowy dzierżawy z dnia 18 grudnia 1995 r. również sam Wydzierżawiający nie mógł dokonać jednostronnie modyfikacji (zmiany) tej umowy.

Tym samym Dyrektor tut. Izby Skarbowej potwierdza w całej rozciągłości stanowisko wyrażone przez Naczelnika Urzędu Skarbowego w G w zaskarżonym postanowieniu., iż w przedmiotowej sprawie obowiązek podatkowy w podatku od towarów i usług powstał zgodnie z treścią art. 19 ust. 13 pkt 4 ustawy o VAT i przy jego ustalaniu (mimo, iż Podatnik nie wystawiał faktur VAT w obowiązujących na podstawie przepisów ustawy terminach) należy przyjąć daty wymagalności czynszu wynikające z obowiązującej umowy dzierżawy a nie termin wynikający z wystawionej z opóźnieniem faktury VAT.

Przedstawiając powyższe Dyrektor Izby Skarbowej w Gdańsku postanawia jak w sentencji decyzji.