RO/423/51/2005

Pytanie podatnika:

Spółka zamierza wprowadzić zasady ewidencji aktywów obrotowych zgodnie z art. 17 ust. 2, pkt 4 ustawy z dnia 29.09.1994 r. o rachunkowości (tekst jednolity Dz. U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694 ze zm.) - uważa je za korzystne ze względu na specyfikacje działalności gospodarczej tej jednostki. Czy wprowadzenie zasad jw. nie naruszy przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych ?

We wniosku Spółka poinformowała, że prowadzi ewidencję księgową w systemie komputerowym. Ewidencja pozwala m. in. na bieżące ustalanie stanów zakupionych towarów, materiałów, wytworzonej i sprzedanej produkcji. Zdaniem Kierownictwa Spółki istnieje możliwość odnoszenia tych stanów bezpośrednio w ciężar kosztów i ustalenie po korekcie o produkcję nie sprzedaną kosztu własnego wyrobów sprzedanych.

Zasady rozliczenia, które Spółka zamierza wprowadzić zgodne są z zapisem art. 17 ust. 2 pkt. 4 ustawy z dnia 29.09.1994 r. o rachunkowości i w opinii Spółki wpłyną na zmniejszenie pracochłonności rozliczeń. Spółka we wniosku wyraża obawę czy wprowadzenie w/w zasad nie spowoduje naruszenia ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Według przepisu art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 ze zm.) - podatnicy obowiązani są do prowadzenia ewidencji rachunkowej, zgodnie z odrębnymi przepisami, w sposób zapewniający określenie wysokości dochodu (straty), podstawy opodatkowania i wysokości należnego podatku za rok podatkowy, a także do uwzględnienia w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych informacji niezbędnych do obliczenia wysokości odpisów amortyzacyjnych zgodnie z przepisami art. 16a-16m.

Zasady prowadzenia rachunkowości określa ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (tekst jednolity Dz. U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694 ze zm.). Przez przyjęte zasady (politykę) rachunkowości rozumie się zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 11 wybrane i stosowane przez jednostkę, odpowiednie do jej działalności, rozwiązania dopuszczone przepisami ustawy i zapewniające wymaganą jakość sprawozdań finansowych.

Zgodnie z art. 4 ust. 1 ustawy Jednostki obowiązane są stosować zasady rachunkowości rzetelnie i jasno przedstawiając sytuację majątkową i finansową oraz wynik finansowy. Kierownik jednostki, według art. 8 ust. 1 ma prawo dokonywać wyboru rozwiązań dopuszczonych ustawą oraz dostosowuje je do potrzeb jednostki... Ustala też (w formie pisemnej), a także aktualizuje zasady rachunkowości dotyczące m. in. metod wyceny aktywów i pasywów, ustalania wyniku finansowego, sposobu prowadzenia ksiąg rachunkowych w tym co najmniej m. in. - zakładowego planu kont, ustalającego wykaz kont księgi głównej, przyjęte zasady klasyfikacji zdarzeń, zasady prowadzenia kont ksiąg pomocniczych oraz ich powiązania z kontami księgi głównej (art. 10 ust. 1 pkt 2 i 3a ustawy).

Artykuł 17 ust. 2 stanowi ponadto, że Kierownik jednostki uwzględniając rodzaj i wartość poszczególnych grup rzeczowych składników aktywów obrotowych posiadanych przez jednostkę, podejmuje decyzję o zastosowaniu jednej z następujących metod prowadzenia kont ksiąg pomocniczych dla tych grup składników:

1) ewidencję ilościowo wartościową, w której dla każdego składnika ujmuje się obroty i stany w jednostkach naturalnych i pieniężnych,

2) ewidencję ilościową obrotów i stanów prowadzoną dla poszczególnych składników lub ich jednorodnych grup wyłącznie w jednostkach naturalnych. Wartość stanu wycenia się przynajmniej na koniec okresu sprawozdawczego, za który następują rozliczenia z budżetem z tytułu podatku dochodowego, dokonane na podstawie danych rzeczywistych,

3) ewidencję wartościową obrotów i stanów towarów oraz opakowań , prowadzoną dla punktów obrotu detalicznego lub miejsc składowania, której przedmiotem zapisów są tylko przychody, rozchody i stany całego zapasu,

4) odpisywania w koszty wartości materiałów i towarów na dzień ich zakupu lub produktów gotowych w momencie ich wytworzenia, połączone z ustalaniem stanu tych składników aktywów i jego wyceny oraz korekty kosztów o wartość tego stanu, nie później niż na dzień bilansowy.

Z podanych wyżej przepisów wynika zatem, że decyzja o wyborze metody ewidencji należy do kompetencji Kierownictwa Spółki. Jeżeli więc Kierownictwo uważa metodę wymienioną w art. 17 ust. 2 pkt 4 ustawy za najbardziej odpowiadającą specyfice prowadzonej działalności - podjęcie takiej decyzji nie pozostanie w sprzeczności z ustawą o rachunkowości a także z ustawą o podatku dochodowym od osób prawnych.

Bez względu jednak na przyjętą przez podatnika metodę, w każdym przypadku jest on obowiązany na podstawie art. 7 ust. 2 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych do prawidłowego ustalania dochodu lub straty.