ITPP1/443-145/07/JK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Urzędu przedstawione we wniosku z dnia 10 sierpnia 2007 r. (data wpływu 17.08.2007 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania bezumownego korzystania z gruntu - jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie

W dniu 17 sierpnia 2007 r. został złożony ww. wniosek (uzupełniony dnia 5.11.2007 r., 7.11.2007 r. i 12.11.2007 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania tym podatkiem bezumownego korzystania z gruntu.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Gmina jest właścicielem działki. Działka ta została czasowo wydzierżawiona czterem osobom fizycznym w celu prowadzenia działalności gospodarczej. Po upływie okresu dzierżawy przewidzianym w umowie, nie została ona wznowiona. Mimo braku przedłużenia umowy osoby zajmujące działkę użytkowały ją w dalszym ciągu, wznosząc na tym obszarze obiekty handlowe. Ostatecznie w grudniu 2002 r. Rada Miasta podjęła uchwałę, w której wyraziła zgodę na dzierżawę na okres dziesięciu lat części przedmiotowej działki z przeznaczeniem na wybudowanie na niej pawilonów handlowo – usługowych, a następnie prowadzenie działalności gospodarczej. Uchwała została jednak podjęta z zastrzeżeniem, że osoby, które już wcześniej zajmowały przedmiotową działkę spłacą zadłużenie z tytułu bezumownego korzystania z tego gruntu za lata 2000 – 2001 oraz zlikwidują wzniesione na tej działce obiekty. Zadłużenie zostało spłacone, a stare obiekty zlikwidowane w roku 2004. Użytkownicy terenu wystąpili jednak do Starostwa Powiatowego o wydanie pozwolenia na budowę nowych pawilonów, które uzyskali, mimo iż nie posiadali tytułu prawnego do przedmiotowej działki. W konsekwencji nieruchomość ta na przełomie lat 2004 i 2005 została zabudowana pawilonami handlowo-mieszkalnymi. Do zawarcia umowy jednak nie doszło z uwagi na fakt, że inwestorzy wznosząc zabudowę przekroczyli przeznaczoną dla nich część działki. W konsekwencji w roku 2004 wystosowane zostało przez Burmistrza Miasta wezwanie do użytkowników gruntu o wstrzymanie wszelkich prac budowlanych, jako niezgodnych z uzgodnionym i zaakceptowanym przez obie strony projektem umowy dzierżawy. Jednocześnie Urząd nie sporządził innych pism wzywających do zwrotu spornego gruntu. Ponadto z uwagi na dokonane przekroczenia granic zabudowy Rada Miasta uchyliła wcześniej podjętą uchwałę w sprawie dzierżawy gruntu. Do dnia dzisiejszego Urząd Miejski nie podpisał umów dzierżawy ze wspomnianymi osobami fizycznymi. Jednocześnie jednak za rok 2004 i 2005 Urząd Miasta wystawiał faktury za bezumowne korzystanie z gruntu doliczając do ustalonej kwoty roszczenia podatek VAT w wysokości 22% co spowodowane było uzyskaną interpretacją przepisów prawa podatkowego wydaną przez właściwy miejscowo urząd skarbowy. Z przedstawionego opisu stanu faktycznego wynika, iż za lata 2000 – 2001 także wystawiane były faktury VAT. Treść przedmiotowych faktur dotyczyła bezumownego korzystania z działki. Przed wystawieniem faktur za dany rok strony otrzymywały pisemne zawiadomienie o ustalonej przez Urząd opłacie za bezumowne korzystanie z nieruchomości bez tytułu prawnego z wyznaczonym terminem płatności. Opłaty te zostały uiszczone przez użytkowników gruntu łącznie z podatkiem VAT, który został rozliczony przez Urząd w deklaracjach VAT-7.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy opisane powyżej roszczenie z tytułu bezumownego korzystania z gruntu winno być udokumentowane fakturami VAT, tak jak czyniono to do roku 2005, czy też w tym okresie mało ono charakter odszkodowania, o którym mowa w art. 224, 225, i 230 Kodeksu cywilnego i tym samym nie podległo przepisom ustawy o podatku od towarów i usług...

Zdaniem wnioskodawcy przedstawione powyżej okoliczności nadają przedmiotowej należności z tytułu bezumownego korzystania z gruntu charakter odszkodowawczy i tym samym nie są czynnością podlegającą opodatkowaniu w myśl ustawy o podatku od towarów i usług. W związku z faktem zabudowy przedmiotowej działki Gmina została pozbawiona władztwa nad nieruchomością, a naliczone opłaty były rekompensatą za pozbawienie prawa do swobodnego dysponowania nieruchomością.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.) stanowi, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. W myśl art. 5 ust. 2 powołanej ustawy ww. czynności podlegają opodatkowaniu niezależnie od tego, czy zostały wykonane z zachowaniem warunków oraz form określonych przepisami prawa. Zgodnie z art. 8 ust. 1 przez świadczenie usług, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki nie mającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

Odnosząc przedstawiony stan faktyczny do powołanych regulacji prawnych należy zauważyć, że ze świadczeniem usług w rozumieniu przepisów ustawy mamy do czynienia wówczas gdy dochodzi do wykonania określonej czynności (świadczenia), istnieje jego odbiorca oraz w zamian za to świadczenie występuje odpłatność.

W opisanej sytuacji mamy do czynienia z kontynuowaniem usługi podobnej (tożsamej) do usługi dzierżawy gruntu, potwierdzonej pierwotnie umową zawartą na czas określony, która po ustalonym przez strony okresie wygasła. Ponadto należność uzyskana za bezumowne korzystanie z gruntu, tak jak miało to miejsce w opisanej sytuacji, jest w istocie odpłatnością za świadczenie usługi, mimo że nie została ona wykonana z zachowaniem form i warunków określonych przepisami prawa. Ze złożonego wniosku wynika, że od momentu podpisania umów dzierżawy na czas określony do chwili obecnej nabywcami usługi są te same osoby fizyczne, prowadzące na przedmiotowej działce działalność gospodarczą.

W ocenie tut. organu akceptowanie przez Urząd opisanej sytuacji i nie podejmowanie kroków zmierzających do zwrotu działki spełnia przesłanki wynikające z art. 8 ust. 1 ww. ustawy i podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Z przedstawionego stanu faktycznego wynika bowiem, że za okres do 2005 r. Urząd nie posiada dokumentacji potwierdzającej podjęcie działań zmierzających do zwrotu przedmiotowej działki z wyjątkiem pisma o wstrzymanie prac budowlanych na tym terenie. Warto także zauważyć, że podjęta uchwała Rady Miasta z roku 2002 zmierzała do zalegalizowania istniejącego stanu na korzyść przedsiębiorców zajmujących wspomnianą działkę. Ponadto istotny w sprawie jest fakt, że Urząd wystawiał faktury VAT, w których naliczał podatek należny w stawce 22%, a kwoty te zostały uiszczone przez użytkowników gruntu łącznie z podatkiem.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.