IBPP3/443-297/10/KO

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 23 kwietnia 2010r. (data wpływu 29 kwietnia 2010r.), uzupełnionym pismem z dnia 31 maja 2010r. (data wpływu 4 czerwca 2010r.) oraz z dnia 18 czerwca 2010r. (data wpływu 22 czerwca 2010r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług, w zakresie opodatkowania opłat wnoszonych z tytułu ustanowienia prawa użytkowania wieczystego gruntu dokonanego na podstawie aktu notarialnego przed 1 maja 2004r., w sytuacji gdy po tym dniu prawo to zostało zbyte przez dotychczasowego użytkownika wieczystego na rzecz nowego użytkownika - jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie

W dniu 29 kwietnia 2010r. został złożony ww. wniosek, uzupełniony pismem z dnia 31 maja 2010r. o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług, w zakresie opodatkowania opłat wnoszonych z tytułu ustanowienia prawa użytkowania wieczystego gruntu dokonanego na podstawie aktu notarialnego przed 1 maja 2004r., w sytuacji gdy po tym dniu prawo to zostało zbyte przez dotychczasowego użytkownika wieczystego na rzecz nowego użytkownika.

Ww. wniosek został uzupełniony pismem z dnia 18 czerwca 2010r. (data wpływu 22 czerwca 2010r.) będącym odpowiedzią na wezwanie z dnia 11 czerwca 2010r. znak IBPP3/443-297/10/KO.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Starosta na podstawie art. 10 ust. 1, art. 11 i 12, art. 23, oraz art. 71 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997r. o gospodarce nieruchomościami gospodaruje nieruchomościami Skarbu Państwa. Na podstawie ww. ustawy Starosta oddaje nieruchomości w użytkowanie wieczyste i pobiera opłaty roczne, które użytkownik uiszcza przez okres użytkowania do 31 marca każdego roku. Prawo użytkowania ustalone było przed 1 maja 2004r. (tj. przed tym dniem dokonano wpisu prawa użytkowania wieczystego w księdze wieczystej na podstawie zawartej umowy w formie aktu notarialnego o ustanowieniu tego prawa). Po dniu 1 maja 2004r. użytkownik wieczysty zbywa prawo użytkowania wieczystego na rzecz osób trzecich. Zbycie następuje pomiędzy dotychczasowym użytkownikiem a nowym użytkownikiem i przybiera formę aktu notarialnego.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy opłaty roczne z tytułu wieczystego użytkowania gruntu ustalonego i wpisanego do ksiąg wieczystych przed 1 maja 2004r. a następnie zbytego po dniu 1 maja 2004r., wnoszone przez nowego użytkownika podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług...

Zdaniem Wnioskodawcy zmiana korzystającego z gruntu oddanego w użytkowanie wieczyste, które zostało ustalone i wpisane do ksiąg wieczystych przed 1 maja 2004r., a zbyte nowemu użytkownikowi po dniu 1 maja 2004r. podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste stanowi dostawę towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług. Skoro oddanie gruntów w wieczyste użytkowanie jest dostawą towarów to dostawa ta nastąpiła w momencie ustanowienia nowego użytkownika, a zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54 poz. 535 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towaru.

Zdaniem Wnioskodawcy opłaty roczne z tytułu użytkowania wieczystego gruntu ustalonego i wpisanego do ksiąg wieczystych przed 1 maja 2004r. i wnoszone przez nowego użytkownika podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

W okresie obowiązywania ustawy z dnia 8 stycznia 1993r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz. U. Nr 11, poz. 50 ze zm.), czyli do dnia 30 kwietnia 2004r., czynność ustanowienia użytkowania wieczystego nie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Natomiast z chwilą wejścia w życie ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.) zmieniła się zarówno definicja towaru, jak i zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

Na mocy art. 5 ust. 1 pkt 1 powołanej ustawy o podatku od towarów i usług opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez towary, w myśl art. 2 pkt 6 tej ustawy, rozumie się rzeczy ruchome, jak również wszelkie postacie energii, budynki i budowle lub ich części, będące przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, które są wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, a także grunty.

Przepis art. 7 ust. 1 pkt 6 i 7 ustawy o VAT stanowi, iż przez dostawę, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste jak również zbycie prawa użytkowania wieczystego gruntu.

Należy zauważyć, że użytkowanie wieczyste stanowi wprawdzie prawo na rzeczy cudzej, ale daje użytkownikowi wieczystemu uprawnienia do dysponowania rzeczą w sposób zbliżony do właściciela. W świetle art. 233 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) użytkownik wieczysty (osoba fizyczna lub prawna) może w granicach określonych przez ustawy i zasady współżycia społecznego oraz przez umowę o oddanie gruntu Skarbu Państwa lub gruntu jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków w użytkowanie wieczyste korzystać z gruntu z wyłączeniem innych osób. W tych samych granicach użytkownik wieczysty może swoim prawem rozporządzać. Ten przepis, a także następne przepisy Kodeksu cywilnego (art. 234, art. 235, art. 237) kształtujące uprawnienia użytkownika wieczystego na wzór uprawnień właściciela, jak również długi czas trwania użytkowania wieczystego (art. 236 § 1 i 2 K.c.) przemawiają za uznaniem, że oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste stanowi przeniesienie prawa do rozporządzania tym gruntem jak właściciel.

Należy zauważyć, iż dostawa towarów rozumiana jako przeniesienie prawa do rozporządzania jak właściciel obejmuje każdą czynność polegającą na przeniesieniu dobra materialnego przez stronę, która przyznaje drugiej stronie prawo do faktycznego dysponowania nim, jak gdyby była właścicielem tego dobra. W wyniku ustanowienia prawa użytkowania wieczystego dochodzi do ekonomicznego przeniesienia władztwa nad gruntem (towarem – w rozumieniu art. 2 pkt 6 ustawy) na rzecz użytkownika wieczystego, co pozwala mu rozporządzać nim jak właściciel. Znajduje to wyraz zarówno w swobodzie korzystania z gruntu i czerpania z niego pożytków w sposób niemalże taki, jak w przypadku właściciela tego gruntu, jak również w możliwości przeniesienia takiego władztwa na inny podmiot, tak jak ma to miejsce w przypadku dokonywania sprzedaży gruntu przez właściciela.

Ustanowienie prawa użytkowania wieczystego oraz ustalenie opłat odbywa się na podstawie ustawy z dnia 21 sierpnia 1997r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2004r. Nr 261, poz. 2603 ze zm.). Zgodnie z treścią art. 27 tej ustawy sprzedaż nieruchomości albo oddanie w użytkowanie wieczyste nieruchomości gruntowej wymaga zawarcia umowy w formie aktu notarialnego. Oddanie nieruchomości gruntowej w użytkowanie wieczyste i przeniesienie tego prawa w drodze umowy wymaga wpisu w księdze wieczystej. Artykuł 71 ust. 1 cytowanej ustawy stanowi, iż za oddanie nieruchomości gruntowej w użytkowanie wieczyste pobiera się pierwszą opłatę i opłaty roczne. Zgodnie z ust. 4 opłaty roczne wnosi się przez cały okres użytkowania wieczystego.

W sytuacji zbycia prawa użytkowania wieczystego nowy użytkownik wieczysty nie wnosi już pierwszej opłaty tylko uiszcza ustalone uprzednio, przy oddaniu w użytkowanie wieczyste, opłaty roczne (o ile nie zostały one zaktualizowane).

Konsekwencją stanowiska, że oddanie nieruchomości gruntowej w użytkowanie wieczyste, stanowi dostawę towarów, będzie stwierdzenie, że w przypadku gdy taka czynność nastąpiła przed dniem 1 maja 2004r. (tj. przed tym dniem dokonano wpisu prawa użytkowania wieczystego w księdze wieczystej na podstawie zawartej w formie aktu notarialnego umowy o ustanowieniu tego prawa) nie podlega ona obecnie podatkowi od towarów i usług. W przypadku dostawy towarów zasadą jest bowiem, że obowiązek podatkowy w podatku od towarów i usług powstaje z chwilą wydania towaru (art. 19 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług). W momencie zaś ustanowienia użytkowania wieczystego ta czynność nie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie ustawy z dnia 8 stycznia 1993r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz. U. Nr 11, poz. 50 ze zm.).

Okoliczność, że oprócz pierwszej opłaty, z takim ustanowieniem wiążą się opłaty (art. 73 ust. 5 ustawy o gospodarce nieruchomościami), nie oznacza, przy przyjęciu, że stanowi ono dostawę towarów, iż ustanowienie użytkowania wieczystego trwa przez cały okres na jaki zostało zawarte i w którym wnoszone są opłaty. Dlatego też sposób dokonania za nią zapłaty (zbliżony do ratalnego poprzez wnoszenie opłat rocznych) nie będzie miał znaczenia z punktu widzenia nowego prawa, nawet jeżeli zapłata nie została zakończona w czasie obowiązywania ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym.

Powyższe prowadzi do wniosku, że opłaty związane z korzystaniem z prawa użytkowania wieczystego ustanowionego przed 1 maja 2004r. nie mogą po wejściu w życie ustawy o podatku od towarów i usług podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT, nawet po zmianie użytkownika wieczystego wskutek zbycia prawa wieczystego użytkowania.

Tym samym opłaty dotyczące czynności niepodlegającej opodatkowaniu nie mogą być objęte podatkiem od towarów i usług po wejściu w życie nowej regulacji prawnej, tj. ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.).

Wobec powyższego należy uznać, że opłata roczna z tytułu użytkowania wieczystego gruntów, ustanowionego przed dniem 1 maja 2004r., gdy taka czynność nie podlegała podatkowi od towarów i usług, po wejściu w życie ustawy z dnia 11 marca 2004r. w sprawie podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.) ani nie zawiera w sobie należnego podatku, ani też nie powinna być powiększona o taki podatek na podstawie tej ustawy.

Wskazać należy, iż co do zasady, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega zbycie w obrocie wtórnym prawa wieczystego użytkowania gruntu, natomiast opłaty roczne za wieczyste użytkowanie ustanowione przed dniem 1 maja 2004r. nie podlegają opodatkowaniu.

Z przedstawionego przez Wnioskodawcę stanu faktycznego wynika, iż prawo użytkowania zostało ustalone było przed 1 maja 2004r. (tj. przed tym dniem dokonano wpisu prawa użytkowania wieczystego w księdze wieczystej na podstawie zawartej umowy w formie aktu notarialnego o ustanowieniu tego prawa). Po dniu 1 maja 2004r. użytkownik wieczysty zbywa prawo użytkowania wieczystego na rzecz osób trzecich. Zbycie następuje pomiędzy dotychczasowym użytkownikiem a nowym użytkownikiem i przybiera formę aktu notarialnego.

Zatem należy uznać, iż opłaty roczne z tytułu użytkowania wieczystego, a dotyczące użytkowania wieczystego ustanowionego przed dniem 1 maja 2004r., gdy czynność taka nie podlegała podatkowi od towarów i usług, również po wejściu w życie ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W świetle powyższego stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016), skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie, ul. Józefa Ignacego Kraszewskiego 4A, 35-016 Rzeszów po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie,

w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a 43-300 Bielsko-Biała.