ITPB2/436-160/10/MK

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (j.t. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy, działając w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Pana, przedstawione we wniosku z dnia 23 sierpnia 2010 r. (data wpływu – 26 sierpnia 2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania czynności zamiany akcji spółek sektora elektroenergetycznego – jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie

W dniu 26 sierpnia 2010 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania czynności zamiany akcji spółek sektora elektroenergetycznego.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Posiada Pan akcje spółek sektora elektroenergetycznego. W momencie ich kupna dokonał Pan zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych.

Jednakże na podstawie przepisów ustawy z dnia 7 września 2007 r. o zasadach nabywania od Skarbu Państwa akcji w procesie konsolidacji spółek sektora elektroenergetycznego oraz rozporządzenia Ministra Skarbu Państwa z dnia 19 lutego 2008 r. w sprawie sposobu określenia liczby akcji spółki konsolidującej podlegających zamianie i trybu dokonywania zamiany akcji lub prawa do akcji spółki konsolidowanej na akcje spółki konsolidującej posiadane przez Pana akcje spółek zostały zamienione na akcje spółki „P” S.A..

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy zamiana akcji przeprowadzona na mocy ustawy o zasadach nabywania od Skarbu Państwa akcji w procesie konsolidacji spółek sektora elektroenergetycznego podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych...

Zdaniem Pana, zamiana akcji, do której jest zobligowany z mocy ustawy nie podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych. W dalszym ciągu jest Pan posiadaczem akcji (z nikim się nie zamieniał), zaś zamiana jest konsekwencją decyzji ustawodawcy, a nie Jego, w związku z tym nie może ponosić wynikających z tego tytułu kosztów.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Ustawa z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (j. t. Dz. U. z 2007 r. Nr 68, poz. 450 ze zm.) zawiera zamknięty katalog czynności objętych opodatkowaniem. Oznacza to, że opodatkowaniu podlegają wyłącznie czynności enumeratywnie wskazane w art. 1 ust. 1, w tym wymieniona w art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) umowa zamiany rzeczy i praw majątkowych.

Ponieważ przepisy ww. ustawy nie definiują czynności prawnych objętych opodatkowaniem, to w tej materii należy odwołać się do znaczenia nadanego im w przepisach prawa cywilnego. W myśl art. 603 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93, ze zm.) przez umowę zamiany każda ze stron zobowiązuje się przenieść na drugą stronę własność rzeczy w zamian za zobowiązanie się do przeniesienia własności innej rzeczy. Stosownie zaś do treści art. 604 Kodeksu cywilnego do zamiany stosuje się odpowiednio przepisy o sprzedaży. W przypadku zamiany obie strony przenoszą na siebie wzajemnie własność rzeczy - występują zatem jednocześnie w charakterze dostawcy i nabywcy.

Zgodnie natomiast z art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych obowiązek podatkowy, z zastrzeżeniem ust. 2, powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej, natomiast przy umowie zamiany ciąży on, stosownie do art. 4 pkt 2, na stronach czynności.

Podstawa opodatkowania określona została w art. 6 ustawy. W przypadku umowy zamiany lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego na taki lokal lub prawo do lokalu stanowi ją różnica wartości rynkowych zamienianych lokali lub praw do lokali (art. 6 ust. 1 pkt 2 lit. a). W pozostałych przypadkach jest nią wartość rynkowa rzeczy lub prawa majątkowego, od którego przypada wyższy podatek (art. 6 ust. 1 pkt 2 lit. b).

Sposób ustalenia wartości rynkowej, o której mowa w ww. przepisie, określony został w jego ust. 2. Stanowi on, że wartość rynkową przedmiotu czynności cywilnoprawnych określa się na podstawie przeciętnych cen stosowanych w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich miejsca położenia, stanu i stopnia zużycia, oraz w obrocie prawami majątkowymi tego samego rodzaju, z dnia dokonania tej czynności, bez odliczania długów i ciężarów.

Przy przeniesieniu własności innych praw majątkowych na podstawie umowy zamiany stawka podatku wynosi 1% (art. 7 ust. 1 pkt 2 lit. b).

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że wziął Pan udział w procesie zamiany akcji spółek sektora elektroenergetycznego, o którym mowa w ustawie o zasadach nabywania od Skarbu Państwa akcji w procesie konsolidacji spółek sektora elektroenergetycznego.

Zasady nabywania akcji w procesie konsolidacji spółek sektora elektroenergetycznego określone zostały w ustawie z dnia 7 września 2007 r. o zasadach nabywania od Skarbu Państwa akcji w procesie konsolidacji spółek sektora elektroenergetycznego (Dz. U. Nr 191, poz. 1367 ze zm.). Stosownie do treści art. 5 ust. 1 ustawy uprawnieni pracownicy spółek konsolidowanych oraz uprawnieni akcjonariusze mogą skorzystać z prawa zamiany posiadanych akcji spółki konsolidowanej na akcje spółki konsolidującej, o ile złożą pisemne oświadczenie o zamiarze dokonania takiej zamiany wszystkich posiadanych akcji. Przepis art. 38c ustawy z dnia 30 sierpnia 1996 r. o komercjalizacji i prywatyzacji stosuje się odpowiednio.

Z kolei art. 9 pkt 2 tej ustawy stanowi, iż wartość akcji spółek konsolidujących zostanie ustalona według tych samych metod, według których została ustalona wartość akcji spółek konsolidowanych na potrzeby wniesienia na pokrycie kapitału zakładowego tych spółek konsolidujących na dzień rejestracji podwyższenia kapitału zakładowego spółek konsolidujących.

Natomiast zasady i tryb dokonania ww. zamiany zostały uregulowane w wydanym na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy o zasadach nabywania od Skarbu Państwa akcji w procesie konsolidacji spółek sektora elektroenergetycznego rozporządzeniu Ministra Skarbu Państwa z dnia 19 lutego 2008 r. w sprawie sposobu określenia liczby akcji spółki konsolidującej podlegających zamianie i trybu dokonywania zamiany akcji lub prawa do akcji spółki konsolidowanej na akcje spółki konsolidującej (Dz. U. nr 41, poz. 250 ze zm.). Jak wynika z § 2 ust. 2 przytoczonego rozporządzenia dla potrzeb określenia liczby akcji spółki konsolidującej przeznaczonych do udostępnienia uprawnionym pracownikom i uprawnionym akcjonariuszom w zamian za akcje odpowiedniej spółki konsolidowanej przyjąć należy, iż wartość jednej akcji spółki konsolidującej stanowi iloraz wartości spółki i ogólnej liczby jej akcji. Zgodnie zaś z przepisem § 20 rozporządzenia minister właściwy do spraw Skarbu Państwa zawiera, w imieniu Skarbu Państwa, z osobą uprawnioną umowę zamiany akcji spółki konsolidowanej na akcji konsolidującej.

Zatem w świetle dotychczasowych ustaleń uznać należy, że użycie przez ustawodawcę sformułowania „mogą skorzystać z prawa zamiany akcji spółek konsolidowanych” przeczy stanowisku zajętemu we wniosku, z którego wynika, iż zamiana akcji nie wynikała z decyzji Wnioskodawcy. Natomiast w przytoczonym przepisie art. 5 ust. 1 ustawy o zasadach nabywania od Skarbu Państwa akcji w procesie konsolidacji spółek sektora elektroenergetycznego wskazano, iż pracownicy spółek konsolidowanych oraz uprawnieni akcjonariusze mogą skorzystać z prawa zamiany akcji pod warunkiem złożenia stosownego oświadczenia. Zatem, jak wynika z powyższego, ustawodawca umożliwił jedynie zamianę posiadanych akcji spółki konsolidowanej na akcje spółki konsolidującej, zaś decyzje co do skorzystania z takiej możliwości pozostawił uprawnionym osobom.

Na podstawie art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, w brzmieniu obowiązującym do dnia 22 kwietnia 2010 r., nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest:

opodatkowana podatkiem od towarów i usług,

zwolniona z podatku od towarów i usług, z wyjątkiem:

umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,

umowy spółki i jej zmiany,

umowy sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.

Natomiast zgodnie z brzmieniem ww. przepisu obowiązującym od dnia 22 kwietnia 2010 r. nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest:

opodatkowana podatkiem od towarów i usług,

zwolniona z podatku od towarów i usług, z wyjątkiem:

umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,

(uchylone),

umowy sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.

Niemniej jednak należy wskazać, iż nowelizacja omawianego przepisu, która weszła w życie w dniu 22 kwietnia 2010 r., dotyczyła sformułowania jednego z wyjątków, a mianowicie umowy spółki i zmiany spółki, które od ww. daty są co do zasady opodatkowane podatkiem od czynności cywilnoprawnych niezależnie od ich traktowania na gruncie ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2004 r. Nr 54, poz. 535 ze zm.). Stąd też wskazana zmiana przepisu nie miała wpływu na opodatkowanie przedmiotowej umowy zamiany akcji spółki konsolidowanej na akcje spółki konsolidującej.

Ponadto zgodnie z definicją zawartą w art. 1a pkt 7 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych użyte w tej ustawie określenie „podatek od towarów i usług" oznacza podatek od towarów i usług w rozumieniu przytoczonej ustawy o podatku od towarów i usług lub podatek od wartości dodanej pobierany na podstawie przepisów obowiązujących w państwach członkowskich.

Analizując przedstawiony we wniosku stan faktyczny, trzeba mieć na względzie, że w myśl art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych o wyłączeniu umowy zamiany spod działania przepisów tej ustawy nie decyduje okoliczność, że jedna ze stron lub strony tej umowy są podatnikami podatku od towarów i usług, lecz wyłącznie fakt, że przynajmniej jedna z nich z tytułu dokonania tej konkretnej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub jest zwolniona z tego podatku.

Jeżeli zatem opisana we wniosku umowa zamiany była opodatkowana lub zwolniona z podatku VAT, to nie podlegała ona – co wynika z art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych – opodatkowaniu tym podatkiem.

W przeciwnym wypadku, biorąc pod uwagę powyższe okoliczności oraz przepisy ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, znajdujące zastosowanie w przedmiotowej sprawie, dokonana przez Pana zamiana posiadanych akcji spółki konsolidowanej na akcje spółki konsolidującej podlegała opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych w stawce wynoszącej 1%, przy czym podatnikiem z tego tytułu jest wyłącznie Pan, jako dokonujący zamiany akcji, ze względu na wynikające z art. 8 pkt 5 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych zwolnienie podmiotowe Skarbu Państwa.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy, ul. Jana Kazimierza 5, 85-035 Bydgoszcz po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zmianami).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.