PO/005/0056/04
Informacja o zakresie stosowania przepisów prawa podatkowego
z dnia 30 listopada 2004
Artykuły przypisane do interpretacji
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się ta interpretacja podatkowa. Znajdź inne potrzebne interpretacje.
Pytanie podatnika:
Z zapytania podatnika wynika, iż jego zdaniem nabycie udziałów przez spółkę w celu ich umorzenia nie jest tożsame z czynnością cywilnoprawną sprzedaży, lecz stanowi szczególny rodzaj umowy, która nie będąc wymieniona w katalogu przedmiotów podatku od czynności cywilnoprawnych nie podlega opodatkowaniu tym podatkiem. Podatnik zwrócił się z prośbą o zweryfikowanie trafności zaprezentowanego stanowiska. Stan faktyczny:
Zgromadzenie Wspólników spółki z ograniczoną odpowiedzialnością podjęło uchwałę o umorzeniu udziałów wspólnika za jego zgodą, "które nastąpiło w formie nabycia ich przez spółkę".
Ocena prawna stanu faktycznego:
Na wstępie wskazać należy, że stosownie do treści art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz.U. Nr 86, poz. 956 ze zm.) opodatkowaniu tym podatkiem podlegają tylko te czynności cywilnoprawne (umowy), które zamieszczone zostały w zamkniętym katalogu zawartym w powołanym przepisie.
Czynnością cywilnoprawną umieszczoną we wspomnianym zestawieniu jest m.in. umowa sprzedaży (art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. "a").
W myśl art. 535 Kodeksu cywilnego przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i ją wydać, zaś kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę. Umowa sprzedaży jako czynność cywilnoprawna zobowiązująca do przeniesienia własności rzeczy przenosi jednocześnie własność na kupującego, chyba że z woli stron lub z mocy prawa do przeniesienia własności na kupującego wymagane jest zawarcie umowy zobowiązującej, a następnie rozporządzającej.
Zaprezentowany w zapytaniu stan faktyczny prowadzi jednak do wniosku, iż podstawą umorzenia udziałów wspólnika jest jednak inny akt prawny - tj. ustawa z dnia 15.09.2000 r. Kodeks spółek handlowych (Dz. U. nr 94, poz. 1037 ze zm.)
Stosownie do art. 199 § 1 powołanej regulacji udział może być umorzony m.in. za zgodą wspólnika w drodze nabycia przez spółkę (tzw. umorzenie dobrowolne). Kodeks stanowi, iż umorzenie udziału wymaga uchwały zgromadzenia wspólników, która winna określać w szczególności podstawę prawną umorzenia i wysokość wynagrodzenia przysługującego wspólnikowi za umorzony udział (§ 2).
Jakkolwiek ustawodawca nie określił, na podstawie jakiej czynności następuje nabycie udziałów przez spółkę, to jednak wykluczyć należy umowę sprzedaży. Brak jest bowiem elementu przedmiotowo istotnego tej umowy, tj. ceny, której zapłata stanowi podstawowy obowiązek kupującego. Zawierając w sobie trzy elementy: wartość rzeczy, zysk sprzedawcy oraz koszty po jego stronie, cena jest ekwiwalentem rzeczy lub praw, nabytych w drodze umowy sprzedaży.
W sytuacji wynikającego z art. 199 §1 Kodeksu spółek handlowych nabycia udziałów przez spółkę w celu ich umorzenia występuje pojęcie wynagrodzenia, które nie jest tożsame z ceną w rozumieniu art. 535 Kodeksu cywilnego.
Poza tym, szczególny tryb związany z nabyciem udziałów przez spółkę (uchwała zgromadzenia wspólników), jak i konieczność wystąpienia przesłanki celu nabycia (umorzenie), prowadzą do wniosku, iż mamy do czynienia ze szczególnym rodzajem umowy, nie zawartej w w/w katalogu art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy.
Dlatego też podzielić należy stanowisko podatnika, iż opisane zdarzenie prawne nie wywoła obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych.
