1472/SPC/436-52/05/PK

Pytanie podatnika:

Czy w wyniku podjęcia uchwały o przymusowym wykupie akcji powstaje u Spółki obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych?

W przedstawionym przez Spółkę stanie faktycznym, zamierza ona przeprowadzić przymusowy wykup akcji akcjonariuszy reprezentujących nie więcej niż 5% kapitału zakładowego, zgodnie z art. 418 Kodeksu spółek handlowych. Na Walnym Zgromadzeniu Akcjonariuszy zostanie podjęta uchwała o przymusowym wykupie akcji, w wyniku której akcjonariusze mniejszościowi zobowiązani będą odsprzedać swoje akcje akcjonariuszom większościowym.

Spółka ma wątpliwości kiedy powstanie obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych oraz kto jest stroną w zakresie opodatkowania tym podatkiem.

Spółka stoi na stanowisku, iż przymusowy wykup akcji stanowi szczególny typ umowy sprzedaży praw majątkowych i w związku z tym podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Obowiązek podatkowy powstanie z chwilą wpłacenia ceny na rachunek Spółki, gdyż zgodnie z art. 418 § 3 po uiszczeniu całej ceny wykupu Zarząd powinien niezwłocznie przenieść wykupione akcje na nabywców. Zdaniem Spółki stronami tej czynności (umowy sprzedaży akcji) będą akcjonariusz większościowy i Spółka, z tym że podatnikiem będzie akcjonariusz większościowy, jako nabywca. Właściwym do złożenia deklaracji PCC-1 oraz zapłaty podatku będzie naczelnik urzędu skarbowego właściwy dla nabywcy akcji.

Naczelnik Drugiego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie nie podziela w pełni stanowiska Spółki i wyjaśnia.

Jak Spółka słusznie zauważa, zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 09.09.2000r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. Nr 41 z 2005r. poz. 399 ze zm.) podatkowi podlegają m.in. umowy sprzedaży praw majątkowych, jaką stanowi przedstawiona we wniosku czynność.

Jednakże bezpodstawna jest teza, iż Spółka będzie stroną tej czynności. Zgodnie z art. 535 Kodeksu cywilnego przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę. Z treści art. 418 Kodeksu spółek handlowych wynika, iż walne zgromadzenie może powziąć uchwałę o przymusowym wykupie akcji należących do akcjonariuszy mniejszościowych przez nie więcej niż pięciu akcjonariuszy większościowych. W przedmiotowym przypadku, poprzez ten specyficzny rodzaj umowy sprzedaży, akcjonariusz mniejszościowy jest zobowiązany do przeniesienia, za pośrednictwem zarządu, na rzecz akcjonariuszy pozostających w spółce własność akcji. Za słusznością tego rozumowania przemawia także treść art. 417 § 3 Kodeksu spółek handlowych, który stanowi, iż zarząd dokonuje wykupu na rachunek akcjonariuszy pozostających w spółce.

Błędne także jest stanowisko Spółki iż podatnikiem będzie nabywca akcji. Jak wskazano powyżej stronami przedmiotowej czynności są akcjonariusze większościowi jako nabywcy i akcjonariusze mniejszościowi jako zbywcy. Zgodnie z art. 4 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych obowiązek podatkowy ciąży na stronach czynności cywilnoprawnej. Art. 5 ust. 1 tej ustawy stanowi, że obowiązek zapłaty podatku ciąży solidarnie na osobach fizycznych, osobach prawnych i jednostkach organizacyjnych niemających osobowości prawnej będących stronami czynności cywilnoprawnej. W związku z tym podatnikami podatku od czynności cywilnoprawnych będą obie strony czynności, a więc obowiązek podatkowy będzie ciążył solidarnie na nabywcach i na zbywcach.

Reasumując, obowiązek zapłaty podatku i obowiązek złożenia deklaracji PCC-1 będzie ciążył solidarnie na akcjonariuszach większościowych jako nabywcach i akcjonariuszach mniejszościowych jako zbywcach. Organem podatkowym właściwym będzie naczelnik urzędu skarbowego ze względu na miejsce zamieszkania lub siedzibę nabywcy.

Z powyższego wynika iż na Spółce nie będą ciążyły żadne obowiązki wynikające z ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, więc kwestia momentu powstania obowiązku podatkowego nie stanowi indywidualnej sprawy wnioskodawcy, a w związku z tym Naczelnik tut. Urzędu nie może udzielić interpretacji w trybie art. 14a ustawy Ordynacja podatkowa w tym zakresie.