PO 4/AK-722-291/95

Odpowiadając na pismo z 10.3.1995 r., Nr PO 4/AK-722-291/95, Ministerstwo Finansów uprzejmie wyjaśnia:

1. Stosownie do art. 9 ust. 1 i 2 ustawy z 15.2.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. z 1993 r. Nr 106, poz. 482 ze zm.), podatnicy zobowiązani są do prowadzenia ewidencji rachunkowej zgodnie z odrębnymi przepisami w sposób zapewniający ustalenie wysokości dochodu (straty), podstawy opodatkowania i należnego podatku. Jeżeli ustalenie dochodu (straty) na podstawie prowadzonej ewidencji nie jest możliwe dochód (stratę) ustala się w drodze oszacowania.

Jak z powyższego wynika, to właśnie ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych określa wymóg prowadzenia właściwej ewidencji zdarzeń gospodarczych w celu ustalenia dochodu do opodatkowania. Rozporządzenie Ministra Finansów z 3.4.1992 r. w sprawie podatku dochodowego od niektórych rodzajów dochodów zagranicznych osób fizycznych i osób prawnych mających miejsce zamieszkania lub siedzibę za granicą (Dz.U. Nr 32, poz. 137 ze zm.) nie zwalnia podatników z tego obowiązku; wprowadza ono jedynie normy szacunkowe zysku, które stosuje się tylko wówczas, gdy ustalenie dochodu na podstawie ksiąg rachunkowych nie jest możliwe lub gdy udział zysku w przychodzie osoby zagranicznej mającej przedstawicielstwo w Polsce jest niższy od określonych w tym rozporządzeniu norm szacunkowych (§ 4 ust. 1 i 2 ww. rozporządzenia).

2. Przedstawicielstwa zagraniczne w Polsce obowiązane są uzyskać zezwolenie Ministra Współpracy Gospodarczej z Zagranicą na prowadzenie działalności w zakresie handlu zagranicznego. Zezwolenia te najczęściej upoważniają przedstawicielstwa do negocjowania i podpisywania kontraktów w imieniu firmy macierzystej. Jeżeli zezwolenie udzielone przedstawicielstwu upoważnia je do negocjowania i przygotowywania kontraktów, przedstawicielstwo takie należy traktować jako zakład w rozumieniu umów o unikaniu podwójnego opodatkowania.

3. Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, podatnicy, jeżeli mają siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów bez względu na miejsce ich osiągania. W przypadku przedstawicielstw działających w formie zakładu, opodatkowaniu podlegają te dochody podatnika, które mogą być przypisane temu zakładowi bez względu na miejsce ich osiągania, zaś przedstawicielstwa nie będące zakładami w rozumieniu wyżej wspomnianych umów, podlegają obowiązkowi podatkowemu od dochodów osiąganych w Polsce wykazanych na podstawie prawidłowo prowadzonych ksiąg.

Konsekwencją traktowania przedstawicielstwa firmy "S." jako zakładu w rozumieniu umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania jest przypisanie temu zakładowi takich zysków, jakie mógłby on osiągnąć gdyby wykonywał taką samą lub podobną działalność w takich samych lub podobnych warunkach jako samodzielne przedsiębiorstwo i był całkowicie niezależny w stosunkach z przedsiębiorstwem, którego jest zakładem. Przy ustalaniu zysków zakładu dopuszcza się odliczenie nakładów ponoszonych dla tego zakładu przez macierzystą Firmę włącznie z kosztami zarządzania i ogólnymi kosztami administracyjnymi niezależnie od tego czy powstały w tym państwie, w którym leży zakład czy gdzie indziej (art. 7 ust. 1, 2 i 3 polsko-francuskiej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania - Dz.U. z 1977 r. Nr 1, poz. 59).

Jednocześnie, stosownie do art. 11 ust. 3 wspomnianej umowy, odsetki na rachunkach bankowych zakładu położonego w Polsce podlegać będą opodatkowaniu w Polsce. W tym przypadku zastosowanie mieć będą postanowienia art. 12 ust. 1 pkt 1 oraz art. 12 ust. 4 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

4. Stosownie do art. 3 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, podatnicy którzy nie mają na terytorium Rzeczypospolitej siedziby lub zarządu podlegają obowiązkowi podatkowemu od dochodów, które osiągają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. W przypadku handlu zagranicznego, wszelka sprzedaż wykonywana przez osoby zagraniczne w Polsce, mające tu swoje przedstawicielstwo, bez względu na miejsce podpisania kontraktu jest opodatkowana w Polsce (§ 4 ust. 3 wspomnianego rozporządzenia). 6. Opodatkowanie podatnika kraju, z którym Polska nie zawarła umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania.