PO 4/AS-722-116/96

Odpowiadając na pismo z 1.2.1996 r., l.dz. 307/96, Ministerstwo Finansów uprzejmie wyjaśnia:

Z przedstawionego w piśmie stanu faktycznego wynika, że Spółka zakupiła w drodze przetargu nieruchomość, z tym że zaliczkę na poczet zapłaty uiściła 16.12.1994 r., natomiast resztę ceny - w styczniu i lutym 1995 r. Faktura VAT (na całą kwotę) wystawiona została w dniu 30.12.1994 r., natomiast akt notarialny przenoszący własność - 20.12.1994 r., z tym że akt notarialny uwzględniał zapłaconą zaliczkę, a w odniesieniu do terminu zapłaty pozostałej części należności - stwierdzał, że winna być ona uiszczona do 20.1.1995 r.

W tej sytuacji powstaje pytanie, czy i w jakiej wysokości Spółka może odliczyć od dochodu do opodatkowania kwoty poniesionych wydatków na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów z 25.1.1994 r. w sprawie odliczeń od dochodu wydatków inwestycyjnych oraz obniżek podatku dochodowego (Dz.U. Nr 19, poz. 62, Nr 68, poz. 295 i z 1995 r. Nr 89, poz. 445).

Stosownie do przepisu § 1 ust. 6 pkt 1 rozporządzenia, w razie dokonania przedpłat (zadatków) na poczet wydatków określonych w § 1 ust. 4 pkt 5 lit. a-f oraz i, uznaje się je za wydatki inwestycyjne w roku podatkowym, w którym następuje przeniesienie własności składników majątkowych wymienionych w tych przepisach. Przepis ten w tym brzmieniu został ustalony rozporządzeniem Rady Ministrów z 13.7.1995 r. (Dz.U. Nr 89, poz. 445) i ma zastosowanie do wydatków inwestycyjnych poniesionych od dnia 1.1.1995 r. (zatem de facto - do przedpłat na ten wydatek poniesionych również w 1994 r.).

W omawianym przypadku zaliczka na poczet ceny budynku została jednakże zapłacona w tym samym roku, w którym przeniesiono na nabywcę prawo własności. Zatem, zakładając, iż spółka spełniała pozostałe warunki określone w przepisach rozporządzenia, zapłaconą w 1994 r. kwotę mogła odliczyć od dochodu do opodatkowania uzyskanego w 1994 r. na zasadach ogólnych - jako sam wydatek inwestycyjny, a nie zaliczkę.

Jeżeli chodzi natomiast o pozostałą część ceny budynku, to mamy do czynienia z sytuacją, w której wydatek poniesiony został później (styczeń i luty 1995 r.) niż nastąpiło nabycie (20.12.1994 r.), z tym że sporządzony akt notarialny termin płatności tej części ceny określał końcową datę 20.1.1995 r.

W myśl przepisu § 1 ust. 6 pkt 2 rozporządzenia w razie zawarcia umowy sprzedaży ratalnej lub umowy, w której termin płatności został określony na dzień późniejszy niż dzień zawarcia tej umowy, za wydatki inwestycyjne uznaje się również poszczególne raty lub zapłatę ceny; wydatki te mogą być odliczone od dochodu do opodatkowania lub od zryczałtowanego podatku dochodowego w roku faktycznego ich poniesienia.

Przepis ten, podobnie jak § 1 ust. 6 pkt 1 rozporządzenia, ma zastosowanie do wydatków inwestycyjnych poniesionych od dnia 1.1.1995 r.

W badanym przypadku wydatek inwestycyjny (pozostała część po zapłaconej części w roku 1994) został poniesiony po tej dacie (styczeń i luty 1995 r.). Spełnione są również warunki wynikające z samego przepisu § 1 ust. 6 pkt 2; termin płatności został określony w dacie późniejszej niż nastąpił termin sprzedaży.

Zatem płatnik ma prawo odliczyć od dochodu do opodatkowania w 1995 r. faktycznie zapłaconą w tym roku część ceny budynku, nawet jeśli na określony w akcie notarialnym dzień płatności należności podatnik pozostawał w zwłoce w rozumieniu art. 476 KC.

Zwłoka podatnika-dłużnika powoduje dla niego ujemne skutki wynikające z przepisów Kodeksu cywilnego (np. odsetki, kara umowna), natomiast nie jest przeszkodą do odliczania w ramach ulg inwestycyjnych całości poniesionego w 1995 r., tj. w roku, w którym określony został termin płatności pozostałej części ceny wydatku inwestycyjnego.