PB3/867-8213-129/HS/05

Odpowiadając na pismo dotyczące problemów wynikających z ustalania w bankach spółdzielczych ulgi w podatku dochodowym od osób prawnych, określonej w art. 3 ust. 1 ustawy o zmianie ustawy o funkcjonowaniu banków spółdzielczych, Ministerstwo Finansów uprzejmie wyjaśnia:

W kwestii określenia:

1) dnia, z którego należy przyjąć kurs euro dla wyliczenia sumy funduszy własnych banku spółdzielczego o równowartości 1 000 000 euro, limitującej ulgę w podatku dochodowym od osób prawnych, oraz

2) okresu stosowania przez bank spółdzielczy zwolnienia podatkowego, w sytuacji gdy wymagany poziom funduszy własnych został osiągnięty przez bank przed zakończeniem roku podatkowego.

Odnosząc się do tych problemów, należy przede wszystkim uwzględnić warunkowy charakter ulgi podatkowej. Zgodnie z przepisami banki spółdzielcze, które rozpoczęły działalność przed dniem 1 stycznia 1998 r., mają obowiązek zastosować się do art. 172 ust. 1 Prawa bankowego i uzyskać zwiększenie funduszy własnych do poziomu 1 000 000 euro.

W związku z tym banki mają prawo do odliczania od podatku dochodowego kwoty równej kwocie dochodu, jaką uzyskałyby z nabycia 52-tygodniowych bonów skarbowych za kwotę odpowiadającą funduszom podstawowym, o ile:

- w dniu 6 września 2003 r. (wejścia w życie ustawy o zmianie ustawy o funkcjonowaniu banków spółdzielczych) nie spełniały wymogów określonych w art. 172 ust. 3 Prawa bankowego, dotyczących wielkości funduszy własnych, i

- przekazały na zwiększenie funduszu zasobowego co najmniej 80% wypracowanego zysku netto ustalonego zgodnie z przepisami o rachunkowości, w terminie 14 dni od dnia uprawomocnienia się uchwały walnego zgromadzenia w sprawie przeznaczenia tych środków finansowych.

Odliczenia od podatku mogą być dokonywane do czasu uzyskania przez bank zwiększenia sumy funduszy własnych do równowartości 1 000 000 euro. Poziom funduszy własnych podlega przeliczeniu na złote według kursu średniego ogłoszonego przez NBP, obowiązującego w ostatnim dniu roku poprzedzającego rok osiągnięcia wymaganego progu kapitałowego.

Należy wziąć pod uwagę, iż przepisy posługują się zwrotem "roku poprzedzającym rok osiągnięcia wymaganego progu kapitałowego". Z przepisu art. 3 ust. 1 ustawy o zmianie ustawy o funkcjonowaniu banków spółdzielczych wynika, iż progiem tym jest równowartość 1 000 000 euro.

W konsekwencji oznacza to, że dla obliczenia kwoty ulgi podatkowej za np. 2005 r., w którym osiągnięto próg kapitałowy, należy skorzystać z kursu euro na koniec 2004 r. (jako roku poprzedzającego rok osiągnięcia progu kapitałowego).

Także w przypadku gdy bank nie osiągnął wymaganego progu w 2005 r., zasadę korzystania z kursu euro z roku poprzedniego należy stosować analogicznie, przepisy bowiem nie wprowadzają odrębnych reguł dla lat, w których banki nie osiągnęły poziomu funduszy własnych.

Z kolei w przypadku gdy próg kapitałowy zostanie osiągnięty w ciągu roku podatkowego, zwolnienie przysługuje do miesiąca, w którym próg został osiągnięty, a nie do końca tego roku. Przepis art. 3 ust. 1 ustawy o zmianie ustawy o funkcjonowaniu banków spółdzielczych używa wyrażenia "do czasu", co zdaniem Ministerstwa Finansów należy odczytywać jako możliwość wygaśnięcia ulgi także w ciągu roku podatkowego.

Stanowisko o obowiązywaniu ulgi do końca miesiąca, w którym został osiągnięty próg 1000 000 euro, a nie do końca roku podatkowego, jest tym bardziej uzasadnione, iż zgodnie z utrwalonym poglądem orzecznictwa, podzielanym także przez Ministerstwo Finansów, wszelkie odstępstwa od zasady powszechności opodatkowania (także w postaci ulg i zwolnień podatkowych) nie mogą podlegać wykładni rozszerzającej.