PO H/3869/97

W związku z przesłanym pismem Nr PD-I-005/37/97 z dnia 15 maja br. w sprawie interpretacji przepisu § 6 ust. 13 rozporządzenia Ministra Finansów z 17.1.1997 r. w sprawie amortyzacji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych (Dz.U. Nr 6, poz. 35 ze zm.), Ministerstwo Finansów uprzejmie wyjaśnia:

Wymieniony przepis § 6 ust. 13 rozporządzenia reguluje sposób odliczenia wartości początkowej środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych nabytych w drodze kupna, przejęcia do odpłatnego korzystania albo wniesienia do spółki przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części.

Z treści tego przepisu wynika, że jeżeli cena nabycia przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części jest niższa od wartości rynkowej składników majątku trwałego z dnia nabycia, powiększonej o wynikającą z ksiąg zbywanego przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części wartość składników mienia nie będących majątkiem trwałym, łączną wartość początkową nabytych środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych stanowi różnica między ceną nabycia przedsiębiorstwa (jego zorganizowanej części), a wynikającą z ksiąg łączną wartością nabytych składników mienia nie będących środkami trwałymi ani wartościami niematerialnymi i prawnymi.

Jeżeli zaś suma wartości rynkowej poszczególnych składników majątku trwałego powiększona o wynikającą z ksiąg wartość składników mienia nie będących środkami trwałymi ani wartościami niematerialnymi i prawnymi jest niższa od ceny nabycia przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części - łączną wartość początkową nabytych środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych stanowi suma wartości rynkowej poszczególnych składników majątku trwałego.

W powyższych algorytmach obliczania wartości początkowej przejętych środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych występuje kategoria składników mienia nie będących środkami trwałymi ani wartościami niematerialnymi i prawnymi, która nie jest zdefiniowana przepisami rozporządzenia. Zgodnie z art. 44 KC mieniem jest własność i inne prawa majątkowe. W doktrynie prawa cywilnego pod pojęciem mienia przyjmuje się sumę aktywów (prawa własności i inne prawa majątkowe) bez uwzględniania obciążeń tego mienia. Oznacza to, iż przejęte do spłaty zobowiązania i fundusze specjalne czyli pasywa bilansu (poz. C i D) nie pomniejszają wartości składników majątku, wyszczególnionych w aktywach tego bilansu, a tym samym nie zwiększają ceny nabycia decydującej o wartości początkowej.

Analogiczne pojęcie składników mienia nie będących środkami trwałymi ani wartościami niematerialnymi i prawnymi należy przyjąć dla obliczenia wartości firmy, określonej przepisami § 6 ust. 2 rozporządzenia.

Przepisy rozporządzenia nie regulują sposobu ustalania wartości początkowej poszczególnych środków trwałych, przejętych w ramach obliczonej łącznej ich wartości. Określenie wartości początkowej poszczególnych przejętych środków trwałych leży w gestii podatnika, z tym że należy stosować generalną zasadę, zapisaną w art. 14 ust. 2 ustawy z 15.2.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. z 1993 r. Nr 106, poz. 482 ze zm.) o uwzględnieniu stanu i stopnia zużycia przejętych środków trwałych oraz przeciętnych cen stosowanych w danej miejscowości w obrocie tego samego rodzaju prawami majątkowymi.