ILPB3/423-654/10-4/GC

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wspólnoty Mieszkaniowej, przedstawione we wniosku z dnia 21 lipca 2010 r. (data wpływu 29.07.2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie zwolnienia od podatku dochodowego dochodów uzyskanych z tytułu zwrotu kosztów windykacji – jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie

W dniu 29 lipca 2010 r. został złożony ww. wniosek – uzupełniony pismem z dnia 20 października 2010 r. (data wpływu 28.10.2010 r.) - o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie zwolnienia od podatku dochodowego dochodów uzyskanych z tytułu zwrotu kosztów windykacji.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wspólnota Mieszkaniowa w roku 2008, w celu wyegzekwowania długu od właścicieli zarówno lokalu mieszkalnego, jak i użytkowego, skierowała sprawę do Sądu i poniosła w tym celu koszty sądowe i koszty zastępstwa procesowego. Zdarzenie to zostało ujęte metodą kasową, jako pozostałe koszty operacyjne spoza gospodarki zasobem mieszkaniowym.

Ponieważ Wspólnota nie osiągnęła przychodów podlegających opodatkowaniu w roku 2008 - powyższe zdarzenie wykazano w zeznaniu podatkowym za rok 2008 jako strata podatkowa.

W 2009 r. Wspólnota odzyskała od dłużników koszty sądowe i zastępstwa procesowego. Zdarzenie to zostało ujęte metodą kasową, jako pozostałe przychody operacyjne spoza gospodarki zasobem mieszkaniowym. Powstał zatem dochód do opodatkowania na zasadach ogólnych.

Wspólnota mieszkaniowa na podstawie art. 7 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, rozliczyła stratę podatkową (50%) z roku 2008 w roku 2009.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

Czy zwrot kosztów sądowych i zastępstwa procesowego, otrzymanych przez Wspólnotę Mieszkaniową, stanowi przychód z gospodarki zasobem mieszkaniowym, czy też spoza gospodarki zasobem mieszkaniowym i podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych...

I konsekwentnie, czy zapłacone przez Wspólnotę Mieszkaniową koszty sądowe i koszty zastępstwa procesowego są kosztem podatkowym i mogą pomniejszać dochód podlegający opodatkowaniu...

Windykacja należności nie jest procesem krótkotrwałym. Zatem, na przełomie dwóch lat podatkowych, mogą wystąpić najpierw koszty windykacyjne, a w kolejnym roku zwrot kosztów wyegzekwowanych od dłużnika.

Często bywa, że straty podatkowej w danym roku Wspólnota nie ma z czym rozliczyć.

Rozlicza ją zatem od dochodu podatkowego w ciągu 5 najbliższych kolejno po sobie następujących lat podatkowych nie więcej niż 50% straty - z zachowaniem przepisów zawartych w art. 7 ust.3 i 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Czy prawidłowo...

Zdaniem Wnioskodawcy, zarówno zwrot kosztów windykacyjnych jak i poniesione koszty windykacyjne nie są podstawową działalnością Wspólnoty, zatem należy je uznać jako nie pochodzące z gospodarki zasobem mieszkaniowym. Podlegają opodatkowaniu na zasadach ogólnych.

Stanowisko takie zostało jednocześnie zaprezentowane przez:

Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy w wydanej interpretacji indywidualnej z dnia 20.12.2007 r. sygnatura ITPB3/423-111-07/PS,

oraz w postanowieniu w sprawie interpretacji prawa podatkowego z dnia 06.08.2007 r. sygnatura I-4/415- 80/A/07, Pierwszy Urząd Skarbowy Łódź-Górna.

W piśmie uzupełniającym z dnia 20 października 2010 r. (data wpływu 28.10.2010 r.) Wnioskodawca doprecyzował własne stanowisko w zakresie pytania:

Uznaje, że prowadzenie działalności windykacyjnej nie wchodzi w zakres przedmiotu działalności Wspólnoty - nie jest gospodarką zasobami mieszkaniowymi. W związku z tym, dochód z tytułu zwrotu kosztów sądowych i zastępstwa procesowego nie stanowi dochodu uzyskanego z gospodarki zasobami mieszkaniowymi, który podlega zwolnieniu z podatku dochodowego na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. W konsekwencji, poniesione koszty windykacyjne nie stanowią kosztu uzyskania, zwolnionego z podatku dochodowego przychodu z gospodarki zasobami mieszkaniowymi.

W konsekwencji, nie uznania poniesionych kosztów sądowych i kosztów zastępstwa procesowego za koszty uzyskania przychodu z gospodarki zasobami mieszkaniowymi, podlegającego zwolnieniu, wydatki te stanowią koszty uzyskania przychodu podlegającego opodatkowaniu na zasadach ogólnych.

W konsekwencji powyższego – Jego zdaniem - jeżeli „odnotuje” stratę na „należnościach windykacyjnych”, to strata ta jest związana z dochodami opodatkowanymi. Jako taka podlega odliczeniu od dochodu opodatkowanego (osiągniętego również z tytułu zwrotu kosztów sądowych i kosztów zastępstwa procesowego) na zasadach określonych w art. 7 ust 5 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, tj. w ciągu pięciu najbliższych, kolejno po sobie następujących lat podatkowych (wysokość obniżenia w którymkolwiek z tych lat nie może przekroczyć 50% tej straty).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Działania wspólnot mieszkaniowych zostały ściśle określone w ustawie z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (t. j. Dz. U. z 2000 r. Nr 80, poz. 903 ze zm.). Zgodnie z art. 6 tej ustawy, ogół właścicieli, których lokale wchodzą w skład określonej nieruchomości, tworzy wspólnotę mieszkaniową. Wspólnota mieszkaniowa może nabywać prawa i zaciągać zobowiązania, pozywać i być pozwana. Nie posiada jednak osobowości prawnej. Wspólnotę mieszkaniowa tworzą zarówno właściciele odrębnych lokali mieszkalnych, jak i właściciele odrębnych lokali użytkowych. Każdy członek wspólnoty mieszkaniowej jest właścicielem lokalu oraz udziału w nieruchomości wspólnej. Udział w nieruchomości wspólnej jest prawem związanym z własnością lokalu.

Wspólnoty mieszkaniowe jako jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, zgodnie z art. 1 ust. 2 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t. j. Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654, ze zm.), są podatnikami podatku dochodowego od osób prawnych.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t. j. Dz. u. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 ze zm.), przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe.

W myśl art. 15 ust. 1 ww. ustawy, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

W tym miejscu należy również wskazać, na treść art. 15 ust. 2 i 2a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

I tak, art. 15 ust. 2 ww. ustawy stanowi, że jeżeli podatnik ponosi koszty uzyskania przychodów ze źródeł, z których dochód podlega opodatkowaniu, oraz koszty związane z przychodami z innych źródeł, a nie jest możliwe ustalenie kosztów uzyskania przypadających na poszczególne źródła, koszty te ustala się w takim stosunku, w jakim pozostają przychody z tych źródeł w ogólnej kwocie przychodów.

Z kolei, na podstawie art. 15 ust. 2a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, zasadę, o której mowa w ust. 2, stosuje się również w przypadku, gdy podatnik ponosi koszty uzyskania przychodów ze źródeł, z których część dochodów nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym albo jest zwolniona z tego opodatkowania; w takim przypadku przepis art. 7 ust. 3 pkt 3 stosuje się odpowiednio.

Wobec powyższego, w rozumieniu ustawy podatkowej wszelkie środki uzyskane przez Wspólnotę, bez względu na źródło ich pochodzenia, stanowią przychody podatkowe.

Również wydatki ponoszone w związku z prowadzoną działalnością stanowią koszty uzyskania przychodów dla Wspólnoty.

Natomiast art. 7 ust. 1 cytowanej ustawy stanowi, że przedmiotem opodatkowania podatkiem dochodowym jest dochód bez względu na rodzaj źródeł przychodów, z jakich dochód ten został osiągnięty; w wypadkach, o których mowa w art. 21 i 22, przedmiotem opodatkowania jest przychód.

Dochodem jest, z zastrzeżeniem art. 10 i 11, nadwyżka sumy przychodów nad kosztami ich uzyskania, osiągnięta w roku podatkowym; jeżeli koszty uzyskania przychodów przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą (art. 7 ust. 2 tej ustawy).

O wysokość straty, o której mowa w ust. 2, poniesionej w roku podatkowym można obniżyć dochód w najbliższych kolejno po sobie następujących pięciu latach podatkowych, z tym że wysokość obniżenia w którymkolwiek z tych lat nie może przekroczyć 50% kwoty tej straty (art. 7 ust. 5).

Podatnicy, ustalając dochód podlegający opodatkowaniu, muszą również uwzględniać postanowienia art. 7 ust. 3 pkt 1 i 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, zgodnie z którym przy ustaleniu dochodu stanowiącego podstawę opodatkowania nie uwzględnia się m.in.:

przychodów ze źródeł przychodów położonych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub za granicą, jeżeli dochody z tych źródeł nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym albo są wolne od podatku,

kosztów uzyskania przychodów, o których mowa w pkt 1 (….).

Przy czym, przy ustaleniu straty nie uwzględnia się przychodów i kosztów uzyskania przychodów, o których mowa w ust. 3 (….) – art. 7 ust.4 ww. ustawy.

W myśl art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, podatnicy są obowiązani do prowadzenia ewidencji rachunkowej, zgodnie z odrębnymi przepisami, w sposób zapewniający określenie wysokości dochodu (straty), podstawy opodatkowania i wysokości należnego podatku za rok podatkowy, a także do uwzględnienia w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych informacji niezbędnych do obliczenia wysokości odpisów amortyzacyjnych zgodnie z przepisami art. 16a-16m.

Zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, wolne od podatku są dochody spółdzielni mieszkaniowych, wspólnot mieszkaniowych, towarzystw budownictwa społecznego oraz samorządowych jednostek organizacyjnych prowadzących działalność w zakresie gospodarki mieszkaniowej uzyskane z gospodarki zasobami mieszkaniowymi - w części przeznaczonej na cele związane z utrzymaniem tych zasobów, z wyłączeniem dochodów uzyskanych z innej działalności gospodarczej niż gospodarka zasobami mieszkaniowymi.

Zatem, aby dochód podmiotów, o których w nim mowa, korzystał ze zwolnienia przedmiotowego muszą być spełnione dwa warunki, a mianowicie:

dochody muszą być uzyskane z gospodarki zasobami mieszkaniowymi;

dochody te muszą być przeznaczone na utrzymanie tych zasobów mieszkaniowych.

Podkreślenia wymaga fakt, iż oba te warunki muszą być spełnione łącznie. Powyższe oznacza, iż nie podlegają zwolnieniu dochody inne niż uzyskane z gospodarki zasobami mieszkaniowymi, niezależnie od ich przeznaczenia oraz dochody z gospodarki zasobami mieszkaniowymi, w części nie przeznaczonej na utrzymanie tych zasobów.

Przez pojęcie zasoby mieszkaniowe, o których mowa w art. 17 ust. 1 pkt 44 ww. ustawy należy rozumieć:

budynki mieszkalne wraz z wyposażeniem technicznym oraz przynależnymi do nich pomieszczeniami, w szczególności: dźwigi osobowe i towarowe, aparaty do wymiany ciepła, kotłownie i hydrofornie wbudowane, klatki schodowe, strychy, piwnice, komórki, garaże,

pomieszczenia znajdujące się w budynku mieszkalnym lub poza nim, związane z administrowaniem i zapewnieniem bezawaryjnego funkcjonowania osiedlowych budynków mieszkalnych, tj.: budynki (pomieszczenia) administracji osiedlowej, kotłownie i hydrofornie wolno stojące, osiedlowe warsztaty (zakłady) konserwacyjno – remontowe,

urządzenia i uzbrojenie terenów, na których znajdują się ww. budynki, jak: zbiorniki – doły gnilne, szamba, rurociągi i przewody sieci wodociągowo-kanalizacyjnej, gazowej i ciepłowniczej, sieci elektroenergetyczne i telefoniczne, budowle inżynieryjne (studnie itp.), budowle komunikacyjne, jak: drogi osiedlowe, ulice, chodniki, inne budowle i urządzenia związane z ukształtowaniem i zagospodarowaniem terenu, mające wpływ na prawidłowe funkcjonowanie osiedlowych budynków mieszkalnych, np. latarnie oświetleniowe, ogrodzenia.

Na gospodarkę zasobami mieszkaniowymi składają się wszelkie przychody, w tym m.in. opłaty (zaliczki) pobierane od lokatorów oraz koszty związane z lokalami, pomieszczeniami, obiektami i urządzeniami mieszczącymi się w pojęciu zasobów mieszkaniowych. Stanowią one odpowiednio przychody i koszty gospodarki zasobami mieszkaniowymi, a jednocześnie przychody i koszty uzyskania przychodów w rozumieniu art. 12 ust. 1 pkt 1 oraz art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Dochód powstały z tego tytułu będzie wolny od podatku dochodowego, o ile przeznaczony zostanie na cele związane z utrzymaniem zasobów mieszkaniowych (art. 17 ust. 1 pkt 44 wskazanej ustawy)

Ze stanu faktycznego sprawy wynika, iż Wspólnota w 2008 r., w celu wyegzekwowania długu od właścicieli zarówno lokalu mieszkalnego, jak i użytkowego, skierowaniu sprawy do sądu, poniosła koszty sądowe i koszty zastępstwa procesowego, które odzyskała od dłużników w 2009 r.

Poniesione z tego tytułu koszty jak i otrzymane przychody zaliczyła do innej działalności niż gospodarka zasobami mieszkaniowymi.

Biorąc powyższe pod uwagę, stwierdzić należy, że źródłem powstania we Wspólnocie, zarówno kosztów sądowych jak i kosztów zastępstwa procesowego, jest gospodarka zasobami mieszkaniowymi jak i inna działalność niż gospodarka zasobami mieszkaniowymi (w części dotyczącej lokali użytkowych).

Zatem prawidłowo ustalone koszty uzyskania przychodów, należy przypisać do przychodów odnoszących się do poszczególnych źródeł. W przypadku, gdy nie jest możliwe określenie kosztów uzyskania przypadających na poszczególne źródła należy stosować art. 15 ust. 2 i 2a ustawy.

Natomiast późniejszy zwrot ww. wydatków wiąże się z powstaniem przychodu z odpowiedniego źródła, tj. z gospodarki zasobami mieszkaniowymi oraz z innych źródeł (lokali użytkowych).

Reasumując, poniesione koszty sądowe i koszty zastępstwa procesowego, w związku z dochodzeniem długu za lokal mieszkalny stanowią koszt gospodarki zasobami mieszkaniowymi, natomiast zwrot tych kosztów stanowi przychód z gospodarki zasobami mieszkaniowymi. Zatem zarówno koszt jak i przychód w tej części powinien być uwzględniony przez Wnioskodawcę przy ustaleniu dochodu z gospodarki zasobami mieszkaniowymi. Natomiast wskazany dochód jest wolny od podatku dochodowego, na mocy art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, o ile faktycznie zostanie przeznaczony na cele związane z utrzymaniem zasobów mieszkaniowych.

Natomiast poniesione koszty z powyższego tytułu oraz ich zwrot, dotyczące lokalu użytkowego, stanowią odpowiednio koszt i przychód innej działalności Wnioskodawcy, które mają wpływ na działalność opodatkowaną podatkiem dochodowym od osób prawnych.

W przypadku uzyskania przychodów podlegających opodatkowaniu oraz przychodów zwolnionych od podatku, stratą do odliczenia w najbliższych, kolejnych po sobie następujących pięciu latach podatkowych, będzie tylko strata poniesiona z tej części działalności, która podlega opodatkowaniu. Natomiast nie podlega odliczeniu strata powstała w związku z gospodarką zasobami mieszkaniowymi, tj. w związku z dochodami wolnymi od podatku dochodowego. Jednocześnie nie ma możliwości obniżenia dochodu podlegającego opodatkowaniu o stratę powstałą na działalności zwolnionej od podatku dochodowego.

Odnosząc się do powołanych przez Wnioskodawcę pism urzędowych, tut. Organ informuje, że zostały one wydane w indywidualnych sprawach i nie mają zastosowania ani konsekwencji wiążących w odniesieniu do żadnego innego zaistniałego stanu faktycznego czy też zdarzenia przyszłego.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.