PB3-MD-8214-63a/2001

W związku z licznymi opiniami zawartymi w informacjach prasowych dotyczącymi opodatkowania dochodów osób prawnych, będących uczestnikami funduszy inwestycyjnych, pochodzących z tytułu umorzenia jednostek uczestnictwa w tzw. funduszach terminowych Ministerstwo Finansów uprzejmie wyjaśnia, że w świetle obowiązującego stanu prawnego uzyskiwane przez tych uczestników dochody z tytułu umorzenia jednostek uczestnictwa, w przypadku likwidacji funduszu inwestycyjnego, są opodatkowane według zasad ogólnych, poprzez zastosowanie stawki podatku na podstawie art. 19 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 ze zm.), stosownie do którego podatek w 2001 r. wynosi 28% podstawy opodatkowania.

Zgodnie z art. 141 ustawy z dnia 28 sierpnia 1997 r. o funduszach inwestycyjnych (Dz. U. Nr 139, poz. 933 ze zm.) - likwidacja funduszu inwestycyjnego polega na zbyciu jego aktywów (mienia funduszu), ściągnięciu należności funduszu, zaspokojeniu wierzycieli funduszu i umorzeniu jednostek uczestnictwa lub certyfikatów inwestycyjnych przez wypłatę uzyskanych środków pieniężnych uczestnikom funduszu, proporcjonalnie do liczby posiadanych przez nich jednostek uczestnictwa lub certyfikatów inwestycyjnych. Umorzenie jednostek uczestnictwa przy likwidacji funduszu inwestycyjnego polega zatem na wypłacie uzyskanych środków pieniężnych uczestnikom funduszu, proporcjonalnie do liczby posiadanych przez nich jednostek.

W związku z wprowadzeniem w życie ustawy o funduszach inwestycyjnych - ustawodawca uwzględnił okoliczności podatkowe związane z likwidacją funduszu inwestycyjnego, nowelizując w tym zakresie przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, poprzez zmianę brzmienia art. 16 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Po tej nowelizacji przepisy ustawy podatkowej stanowią, że wydatki na nabycie certyfikatów inwestycyjnych lub jednostek uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych stanowią koszty uzyskania przychodów przy ustalaniu dochodu z tytułu umorzenia jednostek uczestnictwa lub certyfikatów inwestycyjnych w przypadku likwidacji funduszu inwestycyjnego. Tego rodzaju regulacje podatkowe, które precyzyjnie odnoszą się do tytułu umorzenia jednostek uczestnictwa lub certyfikatów inwestycyjnych przy likwidacji funduszu inwestycyjnego, funkcjonują w ramach ogólnych zasad opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych.

Odnosząc się do sugestii opodatkowania przedmiotowych dochodów jako dochodów z tytułu udziału w zyskach osób prawnych, to w świetle przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych - dochodem z udziału w zyskach osób prawnych jest dochód faktycznie uzyskany z tego udziału, w tym także wartość majątku otrzymanego w związku z likwidacją osoby prawnej - art. 10 ust. 1 tej ustawy. Przy likwidacji funduszów inwestycyjnych uczestnicy nie będą jednak otrzymywać mienia funduszu, które jest wcześniej zbywane, lecz po zbyciu tego mienia pieniądze z tytułu umorzenia jednostek uczestnictwa lub certyfikatów inwestycyjnych.

W świetle przedstawionych przepisów należy zatem stwierdzić, że dla celów podatku dochodowego od osób prawnych w przypadku likwidacji funduszu inwestycyjnego uczestnicy nie otrzymują majątku (mienia) funduszu, którego wartość mogłaby być opodatkowana w sposób zryczałtowany, lecz ma miejsce umorzenie jednostek uczestnictwa lub certyfikatów inwestycyjnych, z tytułu którego dochody są opodatkowane według zasad ogólnych. Jeżeli przy likwidacji funduszu inwestycyjnego następuje umorzenie certyfikatów inwestycyjnych lub jednostek uczestnictwa przez wypłatę uczestnikom środków pieniężnych, wówczas powstają skutki podatkowe w ramach zasad ogólnych, w świetle których dochodem jest nadwyżka sumy przychodów nad kosztami ich uzyskania. Przychodem będą otrzymane pieniądze, a kosztem uzyskania tych przychodów wydatki na nabycie certyfikatów inwestycyjnych lub jednostek uczestnictwa.