IPPB2/436-308/11-3/MZ

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA
Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana, przedstawione we wniosku z dnia 03.08.2011 r. (data wpływu 08.08.2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie umowy darowizny - jest prawidłowe.
UZASADNIENIE
W dniu 08.08.2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie umowy darowizny.
W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.
Ojciec Wnioskodawcy dokonał sprzedaży majątku ruchomego i z tego tytułu otrzymał od kupującego zapłatę na niedawno założony (przez ojca Wnioskodawcy) nowy rachunek bankowy. Chcąc zabezpieczyć swojego syna (Wnioskodawcę) na wypadek nieprzewidzianych okoliczności, dopisał go następnie do konta jako współwłaściciela. Jego wyłącznym zamiarem było jednak tylko umożliwienie synowi (Wnioskodawcy) dokonywanie dyspozycji z konta na wypadek sytuacji, gdyby on samodzielnie nie był do tego zdolny.
Na opisanym powyżej rachunku bankowym Wnioskodawca nie dokonywał z własnej woli (samodzielnie) żadnych operacji. Jednakże wpływały na ten rachunek pieniądze, będące wynagrodzeniem ojca Wnioskodawcy i którymi mógł dysponować, zgodnie z wolą ojca i syna, mógł jedynie ojciec, choć z technicznego punktu widzenia, jako współwłaściciel syn również mógłby dokonywać operacji.
Dla celów niniejszego zapytania istotny jest fakt, że 12 lipca 2011 roku ojciec Wnioskodawcy ze środków, które wcześniej otrzymał na konto wspólne część przeznaczył tytułem darowizny dla syna (Wnioskodawcy) i dokonany został przelew na prywatne, indywidualne konto syna (Wnioskodawcy). Na potwierdzenie przelewu jako zleceniodawca widnieje ojciec i syn (gdyż są współwłaścicielami rachunku bankowego), natomiast odbiorcą płatności syn. Wolą Wnioskodawcy było przyjęcie darowizny od ojca, przelanej na jego indywidualne konto.
Wnioskodawca (syn) nie dokonuje ani nie zamierza samodzielnie dokonywać wypłat z konta środków pieniężnych, które wpłynęły na rzecz ojca.
W związku z powyższym zadano następujące pytanie:
Czy prawidłowe jest stanowisko Wnioskodawcy, że darowizną na jego rzecz było dopiero dokonanie przelewu środków bankowych z rachunku wspólnego na jego rachunek indywidualny, natomiast wpływ środków pieniężnych należnych ojcowi podatnika z tytułu sprzedaży majątku ruchomego nie stanowi sam z siebie darowizny na rzecz syna i jednocześnie nie podlega zgłoszeniu w myśl ustawy o podatku od spadków i darowizn...
Zdaniem Wnioskodawcy:
W myśl art. 888 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku. Celem darowizny jest dokonanie nieodpłatnego przysporzenia na rzecz obdarowanego kosztem majątku darczyńcy. Może ona polegać zarówno na przesunięciu do majątku obdarowanego określonych przedmiotów majątkowych, jak i na innych formach dyspozycji majątkowych darczyńcy prowadzących do zmniejszenia jego majątku, a po stronie majątku obdarowanego – do zwiększenia aktywów lub zmniejszenia pasywów.
Świadczenie ma charakter nieodpłatny, gdy strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za uczynioną darowiznę. Powinno też co do zasady mieć charakter definitywny.
Umowa darowizny ma charakter umowy jednostronnie zobowiązującej (konsensualnej), której treścią jest złożenie przez darczyńcę oświadczenia woli poprzez zobowiązanie się do świadczenia przed tytułem darmym. Do zawarcia umowy darowizny, podobnie jak każdej innej umowy, niezbędne jest zgodne oświadczenie woli przez obie strony umowy. Umowa darowizny dochodzi do skutku dopiero z chwilą złożenia oświadczenia woli przez obdarowanego o przyjęciu darowizny.
Zgodnie z art. 890 § 1 Kodeksu oświadczenie darczyńcy powinno być złożone w formie aktu notarialnego. Jednakże umowa darowizny zawarta bez zachowania tej formy staje się ważna, jeżeli przyrzeczone świadczenie zostało spełnione. Przedmiotem darowizny mogą być rzeczy, prawa i inne świadczenia. Należy jednak zaznaczyć, iż podatkowi od spadków i darowizn podlega wyłącznie nabycie w drodze darowizny własności rzeczy lub praw majątkowych.
Ze stanu faktycznego wynika, że doszło do przekształcenia bankowego konta osobistego ojca wnioskodawcy w konto wspólne z wnioskodawcą. W efekcie wnioskodawca (syn) stał się współwłaścicielem tego konta. Następnie z przedmiotowego konta, w konsekwencji takiej woli zarówno ojca (jako darczyńcy) jak i syna (jako obdarowanego) dokonany został przelew środków pieniężnych na indywidualne konto wnioskodawcy.
Jak również wynika ze stanu faktycznego – wolą ojca podatnika nie było przekazanie w drodze darowizny środków zgromadzonych na jego koncie na rzecz syna, lecz jedynie udostępnienie tego konta na wypadek szczególnych okoliczności. Wolą wnioskodawcy (syna) nie było również przyjęcie środków zgromadzonych na koncie w drodze darowizny. Zgodny zamiar stron co do tego jak miałaby wyglądać darowizna pokazuje fakt, że przekazanie części środków pieniężnych przez ojca na rzecz syna nastąpiło w drodze przelewu na jego indywidualne konto. Z sytuacji opisanej w stanie faktycznym nie wynika również, żeby miało miejsce zawarcie umowy darowizny w momencie „dopisania” podatnika (syna) do konta należącego wcześniej do ojca.
Zatem, skoro nie było wolą ani samego wnioskodawcy ani jego ojca zawarcie umowy darowizny - to brak jest podstaw – w świetle powołanych wyżej przepisów Kodeksu cywilnego - do stwierdzenia, że w wyniku „uwspólnienia” konta miała miejsce darowizna na rzecz syna kosztem majątku jego ojca. Posiadanie wspólnego rachunku bankowego nie przesądza bowiem o własności środków znajdujących się na tym rachunku. Dopiero sytuacja, w której dochodzi do przekazania środków ze wspólnego konta na konto osobiste (co również miało miejsce w opisanej sytuacji), rodzić będzie skutek podatkowy w podatku od spadków i darowizn.
W związku z powyższym wnioskodawca stoi na stanowisku, że „dopisanie” go do rachunku bankowego ojca nie powoduje dla niego żadnych konsekwencji podatkowych (nie stanowi darowizny objętej ustawą o podatku od spadków i darowizn), natomiast dopiero dokonanie przelewu środków bankowych z rachunku wspólnego na jego rachunek indywidualny jest objęte podatkiem od spadków i darowizn, i może podlegać zwolnieniu od podatku od spadków i darowizn, pod warunkiem jego zgłoszenia we właściwym organie podatkowym, zgodnie z treścią art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn.
W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.
Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t. j. Dz. U. z 2009r. Nr 93, poz. 768 ze zm.) podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem:
dziedziczenia, zapisu, dalszego zapisu, polecenia testamentowego;
darowizny, polecenia darczyńcy;
zasiedzenia;
nieodpłatnego zniesienia współwłasności;
zachowku, jeżeli uprawniony nie uzyskał go w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny lub w drodze dziedziczenia albo w postaci zapisu;
nieodpłatnej: renty, użytkowania oraz służebności.
Art. 5 ww. ustawy stanowi, iż obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych. Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy obowiązek podatkowy powstaje przy nabyciu w drodze darowizny – z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy - z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia; jeżeli ze względu na przedmiot darowizny przepisy wymagają szczególnej formy dla oświadczeń obu stron, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia takich oświadczeń.
Ustawa o podatku od spadków i darowizn nie zawiera pojęcia „darowizna”, dlatego należy w tym zakresie odwołać się do odpowiednich przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.).
W myśl art. 888 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. – Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku. Celem darowizny jest dokonanie nieodpłatnego przysporzenia na rzecz obdarowanego kosztem majątku darczyńcy. Może ona polegać zarówno na przesunięciu do majątku obdarowanego określonych przedmiotów majątkowych, jak i na innych formach dyspozycji majątkowych darczyńcy prowadzących do zmniejszenia jego majątku, a po stronie majątku obdarowanego – do zwiększenia aktywów lub zmniejszenia pasywów.
Świadczenie ma charakter nieodpłatny, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za uczynioną darowiznę.
Umowa darowizny ma charakter umowy jednostronnie zobowiązującej (konsensualnej), której treścią jest złożenie przez darczyńcę oświadczenia woli poprzez zobowiązanie się do świadczenia przed tytułem darmym. Do zawarcia umowy darowizny, podobnie jak każdej innej umowy, niezbędne jest zgodne oświadczenie woli przez obie strony umowy. Umowa darowizny dochodzi do skutku dopiero z chwilą złożenia oświadczenia woli przez obdarowanego o przyjęciu darowizny.
Zgodnie z art. 890 § 1 Kodeksu oświadczenie darczyńcy powinno być złożone w formie aktu notarialnego. Jednakże umowa darowizny zawarta bez zachowania tej formy staje się ważna, jeżeli przyrzeczone świadczenie zostało spełnione. Przedmiotem darowizny mogą być rzeczy, prawa i inne świadczenia. Należy jednak zaznaczyć, iż podatkowi od spadków i darowizn podlega wyłącznie nabycie w drodze darowizny własności rzeczy lub praw majątkowych.
Stosownie do zapisu art. 4a ust. 1 ww. ustawy o podatku od spadków i darowizn zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli:
zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-8 i ust. 2, a w przypadku na bycia w drodze dziedziczenia w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4, oraz
udokumentują - w przypadku gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy są środki pieniężne, a wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby w okresie 5 lat, poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, przekracza kwotę określoną w art. 9 ust. 1 pkt 1 - ich otrzymanie dowodem przekazania na rachunek bankowy nabywcy albo jego rachunek prowadzony przez spółdzielczą kasę oszczędnościowo - kredytową lub przekazem pocztowym.
Zgodnie z art. 4a ust. 3 ustawy o podatku od spadków i darowizn w przypadku niespełnienia warunków, o których mowa w art. 4a ust. 1 i 2 ww. ustawy, nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych podlega opodatkowaniu na zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej.
W myśl art. 4a ust. 4 ustawy obowiązek zgłoszenia nie obejmuje przypadków, gdy:
wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby lub po tej samej osobie w okresie 5 lat, poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, nie przekracza kwoty określonej w art. 9 ust. 1 pkt 1 lub
gdy nabycie następuje na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego.
Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż ojciec Wnioskodawcy dokonał sprzedaży majątku ruchomego i z tego tytułu otrzymał od kupującego zapłatę na niedawno założony (przez ojca Wnioskodawcy) nowy rachunek bankowy. Chcąc zabezpieczyć swojego syna (Wnioskodawcę) na wypadek nieprzewidzianych okoliczności, dopisał go następnie do konta jako współwłaściciela. Jego wyłącznym zamiarem było jednak tylko umożliwienie synowi (Wnioskodawcy) dokonywanie dyspozycji z konta na wypadek sytuacji, gdyby on samodzielnie nie był do tego zdolny. Na opisanym powyżej rachunku bankowym Wnioskodawca nie dokonywał z własnej woli (samodzielnie) żadnych operacji. Jednakże wpływały na ten rachunek pieniądze, będące wynagrodzeniem ojca Wnioskodawcy i którymi mógł dysponować, zgodnie z wolą ojca i syna, mógł jedynie ojciec, choć z technicznego punktu widzenia, jako współwłaściciel syn również mógłby dokonywać operacji. W dniu 12 lipca 2011 roku ojciec Wnioskodawcy ze środków, które wcześniej otrzymał na konto wspólne część przeznaczył tytułem darowizny dla syna (Wnioskodawcy) i dokonany został przelew na prywatne, indywidualne konto syna (Wnioskodawcy). Na potwierdzenie przelewu jako zleceniodawca widnieje ojciec i syn (gdyż są współwłaścicielami rachunku bankowego), natomiast odbiorcą płatności syn. Wolą Wnioskodawcy było przyjęcie darowizny od ojca, przelanej na jego indywidualne konto.
Jak wynika z przedstawionego stanu faktycznego zgodnie z wolą ojca dopisanie Wnioskodawcy jako współwłaściciela do wspólnego konta z ojcem nie stanowi przekazania - w drodze darowizny środków zgromadzonych przez ojca, lecz jedynie miało na celu umożliwienie Wnioskodawcy dysponowania kontem na wypadek sytuacji, gdy ojciec samodzielnie by nie był do tego zdolny. Zgodnie z wolą ojca i syna tylko ojciec mógł dokonywać operacji finansowych na wspólnym koncie. Zatem skoro nie było wolą ojca i syna zawarcie umowy darowizny - to brak jest podstaw w świetle powołanych wyżej przepisów Kodeksu cywilnego - do stwierdzenia, że w wyniku „uwspólnienia” konta miała miejsce darowizna na rzecz Wnioskodawcy kosztem majątku ojca. Posiadanie wspólnego rachunku bankowego nie przesądza bowiem o własności środków znajdujących się na tym koncie.
Natomiast opierając się na oświadczeniu Wnioskodawcy, że przelew środków bankowych z rachunku wspólnego na rachunek indywidualny Wnioskodawcy stanowi darowiznę i wolą Wnioskodawcy było przyjęcie darowizny należy stwierdzić, iż czynność darowizny będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. Czynność ta będzie korzystała ze zwolnienia z podatku od spadków i darowizn zgodnie z art. 4a ustawy, o ile obdarowany spełni wszystkie wymienione w tym przepisie warunki.
Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistniałego zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.
Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).
Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.