IS.I/1/4230-2/07

Pytanie podatnika:

Czy przekazana kwota główna z tytułu zapłaty roszczeń pieniężnych wraz z naliczonymi odsetkami ustawowymi i kosztami postępowania sądowego stanowi koszt uzyskania przychodu w dacie poniesienia w świetle ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych?

Na podstawie art. 14 b § 5 pkt 1 ustawy z dnia 29.08.1997 r. Ordynacja podatkowa (tekst jednolity z 2005 r. Dz. U. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) w związku art. 4 ust. 2 ustawy z dnia 16.11.2006 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 217, poz. 1590) i art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15.02.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jednolity – Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Rzeszowie – po rozpatrzeniu zażalenia Spółki z o.o. X. z dnia 26.04.2007 r., na postanowienie Naczelnika Podkarpackiego Urzędu Skarbowego w Rzeszowie z dnia 18.04.2007 r., znak: PUS.I/423/17-2/07 stanowiące pisemną interpretację co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego – zmienia ww. postanowienie w ten sposób, że uznaje za prawidłowe stanowisko Spółki, wyrażone we wniosku z dnia 6.02.2007 r.

Pismem z dnia 6.02.2007 r., (uzupełnionym pismem z dnia 28.02.2007 r., oraz pismem z dnia 22.03.2007 r.) Spółka z o.o. X. zwróciła się do Naczelnika Podkarpackiego Urzędu Skarbowego w Rzeszowie z wnioskiem o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego. Przedstawiając stan faktyczny Spółka poinformowała, że w 2006 r. zgodnie z wyrokiem Sądu Okręgowego w Bielsku-Białej oraz wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Katowicach przekazała na rzecz Y. SA kwotę główną wraz z odsetkami i kosztami postępowania sądowego tytułem zwrotu korzyści bezpodstawnie uzyskanych w związku z wprowadzeniem do obrotu znaku towarowego X. z elementem graficznym w postaci stylizowanej śnieżki.

Sąd Apelacyjny w Katowicach uznał, potwierdzając tym samym stanowisko Sądu Okręgowego w Bielsku Białej, że pozwana – Spółka X. bezpodstawnie używała znaku towarowego podobnego do znaków towarowych objętych rejestracją na rzecz powódki – Spółki Y. SA., stwarzając w ten sposób niebezpieczeństwo wprowadzenia w błąd odbiorców co do pochodzenia towarów. Stwierdzenie naruszenia praw Y. SA z tytułu rejestracji znaków towarowych przez Spółkę X skutkowało orzeczeniem Sądu o wydaniu przez pozwaną powódce, na podstawie art. 20 ust. 2 ustawy o znakach towarowych, korzyści majątkowej, uzyskanej bez podstawy prawnej w następstwie ww. naruszenia, stanowiącej równowartość opłaty licencyjnej, jaką X musiałaby uiścić w przypadku zawarcia umowy o używanie znaków towarowych powódki.

W tak przedstawionym stanie faktycznym Podatnik sformułował zapytanie: „Czy przekazana kwota główna z tytułu zapłaty roszczeń pieniężnych wraz z naliczonymi odsetkami ustawowymi i kosztami postępowania sądowego stanowi koszt uzyskania przychodu w dacie poniesienia w świetle ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych?”

Prezentując własne stanowisko w sprawie Spółka stwierdziła, że zgodnie z art. 15 i 16 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych Spółce przysługuje prawo zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów kwoty uiszczonej z tytułu ww. roszczeń ponieważ związana jest ona bezpośrednio z prowadzoną działalnością gospodarczą. Zdaniem Wnioskodawcy korzystanie ze znaku towarowego X miało istotny wpływ na wielkość osiągniętego przychodu.

Postanowieniem z dnia 18.04.2007 r., znak: PUS.I/423/17-2/07 Naczelnik Podkarpackiego Urzędu Skarbowego w Rzeszowie działając na podstawie art. 14a Ordynacji podatkowej udzielił Podatnikowi pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego, uznając stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 6.02.2007 r., za nieprawidłowe. W uzasadnieniu ww. postanowienia organ I instancji stwierdził, iż „zapłata kwoty pieniężnej, wyliczonej zgodnie z wyrokiem sądu ma charakter sankcyjny, jako zwrot korzyści bezpodstawnie uzyskanych i nie zmierza do osiągnięcia przychodu, dlatego nie stanowi dla Podatnika kosztu uzyskania przychodów”. Ponadto Naczelnik Podkarpackiego Urzędu Skarbowego w Rzeszowie podkreślił , że „ustawowe odsetki i koszty postępowania sądowego dzielą los należności głównej, tak więc one również nie mogą być zaliczone przez Podatnika do kosztów uzyskania przychodów jako że nie zostały poniesione w celu osiągnięcia przychodów”.

Podatnik wniósł zażalenie na ww. postanowienie Naczelnika Podkarpackiego Urzędu Skarbowego w Rzeszowie (pismo z dnia 26.04.2007 r.) żądając:

zmiany zaskarżonego postanowienia i uznania, że Wnioskodawcy przysługuje prawo zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów zapłaconej kwoty, bądź

uchylenia zaskarżonego postanowienia i przekazania sprawy do ponownego rozpatrzenia.

Zaskarżonemu postanowieniu Spółka zarzuciła:

błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę rozstrzygnięcia, przez nieuwzględnienie, że wnioskodawca miał zarejestrowany znak towarowy słowno-graficzny „X” w Urzędzie Patentowym w Warszawie oraz błędne przyjęcie, że poniesione wydatki wynikłe z rozstrzygnięć sądowych nie pozostają w związku przyczynowo-skutkowym z przychodami,

naruszenie przepisów prawa materialnego, przez błędną wykładnię przepisów art. 15 ust. 1 i art. 16 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych przez uznanie, że stanowisko Wnioskodawcy w sprawie zaliczenia zasądzonych należności sądowych do kosztów uzyskania przychodów jest nieprawidłowe.

Uzasadniając swoje żądanie Spółka stwierdziła, że organ I instancji udzielając pisemnej interpretacji, pominął fakt, że Wnioskodawca w dniu 12.06.2001 r. uzyskał skuteczną rejestrację w Urzędzie Patentowym znaku towarowego X oraz że prawo z rejestracji ww. znaku towarowego zostało przez Urząd Patentowy unieważnione dopiero decyzją z dnia 9.05.2003 r., która uprawomocniła się 24.05.2005 r. W ocenie Spółki oczywistym jest, że wszelkie wydatki związane z rejestracją znaków towarowych są kosztami uzyskania przychodów. Zdaniem Wnioskodawcy do wydatków tych należy zaliczyć też te wydatki, które wiążą się z ryzykiem naruszania praw innych podmiotów działających w obrocie gospodarczym.

Organ odwoławczy w oparciu o analizę przedstawionego w treści wniosku z dnia 6.02.2007 r. stanu faktycznego i obowiązujących przepisów prawa stwierdził co następuje:

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 ww. ustawy. Z treści powyższego przepisu wynika, że pomiędzy poniesionym wydatkiem, a osiągniętym przychodem musi zachodzić związek przyczynowo-skutkowy i jednocześnie wydatek ten nie może być wymieniony w art. 16 ust. 1 ww. ustawy. Wystarczające zatem do uznania konkretnego wydatku za koszt uzyskania przychodów jest wykazanie, iż został on poniesiony w związku z działaniem, które przyniosło, bądź mogło przynieść efekt w postaci uzyskania przychodu. W konsekwencji będzie to oznaczało, że wśród wydatków podlegających zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów mogą znaleźć się również te wydatki, które ponoszone są na rzecz innych podmiotów, jako następstwo naruszenia ich dóbr (np. odszkodowania), w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą, z wyjątkiem tych, które ustawodawca wyłączył z kosztów uzyskania przychodów m. in. w art. 16 ust. 1 pkt 16, 19 i 22 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

W myśl przepisów art. 16 ust. 1 pkt 16, 19 i 22 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie podlegają zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów następujące odszkodowania:

jednorazowe odszkodowania z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych w wysokości określonej przez właściwego ministra,

odszkodowania wraz z odsetkami od tych zobowiązań z tytułu nieprzestrzegania przepisów w zakresie ochrony środowiska i niewykonania nakazów właściwych organów nadzoru i kontroli dotyczących uchybień w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy,

odszkodowania z tytułu wad dostarczonych towarów, wykonanych robót i usług oraz zwłoki w dostarczeniu towaru wolnego od wad albo zwłoki w usunięciu wad towarów albo wykonanych robót i usług.

Jak wynika z przedstawionego przez Podatnika stanu faktycznego Spółka z o.o. X została zobowiązana na mocy orzeczenia sądowego do uiszczenia kwoty głównej wraz z odsetkami i kosztami postępowania sądowego tytułem zwrotu korzyści bezpodstawnie uzyskanych w związku z wprowadzeniem do obrotu znaku towarowego X z elementem graficznym w postaci stylizowanej śnieżki. Naruszenie przez Spółkę X praw z rejestracji znaków towarowych Spółki Y SA wiązało się z wykorzystywaniem przez Spółkę X do oznaczenia swoich produktów własnego znaku towarowego, uznanego następnie przez Sąd za podobny do znaków towarowych Spółki Y. Faktyczne użytkowanie tego znaku towarowego w okresie objętym pozwem przynosiło Spółce wymierne korzyści w postaci uzyskiwania z tego tytułu przychodów, co potwierdziły Sądy orzekające o naruszeniu praw z rejestracji znaków towarowych Spółki Y stwierdzając, że wskutek naruszenia tych praw doszło do bezpodstawnego wzbogacenia Spółki X. Istotny jest również fakt, że Sąd ustalając wysokość bezpodstawnie uzyskanych korzyści przez Spółkę X odniósł się do faktycznej wielkości sprzedaży dokonanej w okresie objętym pozwem.

Z uwagi na powyższe Dyrektor Izby Skarbowej w Rzeszowie nie podziela stanowiska organu I instancji co do braku związku przyczynowo-skutkowego pomiędzy poniesionymi przez Wnioskodawcę wydatkami na zapłatę zasądzonej przez Sąd należności głównej, a uzyskanymi przez Niego przychodami. Stwierdza bowiem, że ww. wydatek poniesiony został w następstwie prowadzenia przez Podatnika działalności gospodarczej, a więc w celu uzyskania przychodu i jako niewymieniony w art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych podlega zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów w chwili zapłaty.

Wnioskodawca uprawniony jest również do zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów ustawowych odsetek stanowiących świadczenie uboczne w stosunku do należności głównej. Zdaniem Dyrektora Izby Skarbowej w Rzeszowie konsekwencja ubocznego charakteru należności jakimi są odsetki, przejawia się w tym, że zaliczenie do kosztów uzyskania przychodów – w zaprezentowanym przez Spółkę stanie faktycznym – należności głównej przesądza o możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów zapłaconych odsetek ustawowych od tej należności (art. 16 ust. 1 pkt 11 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych).

Dyrektor Izby Skarbowej w Rzeszowie uznaje również prawo Wnioskodawcy do zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów, kosztów postępowania sądowego, które Spółka poniosła jako pozwana w procesie z powództwa o naruszenie praw z rejestracji znaków towarowych. Zapłacone przez Spółkę koszty sądowe zasądzone zostały w postępowaniu związanym z prowadzoną przez Wnioskodawcę działalnością gospodarczą w związku z czym należy uznać je za poniesione w celu uzyskania przychodów (w związku z funkcjonowaniem podmiotu gospodarczego) i zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów w momencie zapłaty. Przystępując bowiem do procesu Spółka zmierzała w sposób racjonalny do ograniczenia wydatków na zapłatę odszkodowania i cel ten osiągnęła (vide wezwanie do zapłaty z dnia 17.05.2004 r.), co w skutkach przekłada się na zwiększenie dochodu, w tym również dochodu do opodatkowania.

Stosownie do zapisu art. 4 ust. 2 ustawy z dnia 16.11.2006 r. o zmianie ustawy - Ordynacja podatkowa oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 217, poz. 1590) w sprawach zmiany lub uchylenia pisemnych interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w indywidualnych sprawach wydanych przed dniem wejścia w życie ww. ustawy stosuje się przepisy ustawy Ordynacji podatkowej w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1.07.2007 r., z tym że wygasają one z mocy prawa w razie zmiany przepisów, które były przedmiotem interpretacji.