IPPB2/436-501/09-2/AF

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana, przedstawione we wniosku z dnia 11.12.2009 r. (data wpływu 14.12.2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie darowizny składnika majątku spółki cywilnej dokonanej na rzecz Wnioskodawcy przez rodziców, jedynych wspólników spółki cywilnej - jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie

W dniu 14.12.2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie darowizny składnika majątku spółki cywilnej dokonanej na rzecz Wnioskodawcy przez rodziców, jedynych wspólników spółki cywilnej.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Rodzice Wnioskodawcy są jedynymi wspólnikami spółki cywilnej (Spółka cywilna). Zamierzają, dokonać darowizny na rzecz (Wnioskodawcy) jednego ze składników majątku Spółki cywilnej, który w ramach umowy spółki objęli współwłasnością łączną.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy Wnioskodawca może skorzystać ze zwolnienia od podatku od spadków i darowizn z tytułu darowizny składnika majątku spółki cywilnej, jeżeli zostanie ona dokonana na jego rzecz przez rodziców – jedynych wspólników spółki cywilnej...

Zdaniem Wnioskodawcy:

1. Zdaniem Wnioskodawcy darowizna składnika z majątku spółki cywilnej, której jedynymi wspólnikami są rodzice Wnioskodawcy, podlega zwolnieniu z opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn na podstawie art. 4a ustawy.

2. Według art. 1 ustawy podatkowi od spadków i darowizn (…) podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem (…) darowizny”. W szczególnych okolicznościach możliwe jest jednak zwolnienie z zapłaty tego podatku. Dotyczy to przypadku opisanego w art. 4a ustawy. Jeżeli obdarowanym jest małżonek, wstępny, zstępny, pasierb, rodzeństwo, ojczym lub macocha, to darowizna objęta jest zwolnieniem od podatku od spadku i darowizn. Skorzystanie z przywileju związane jest jednak ze spełnieniem obowiązku dokonania zgłoszenia właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w ciągu 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego. Jeżeli rzecz lub prawo pochodzą ze spadku, termin liczy się od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku. Dodatkowy wymóg ustawodawca przewidział w sytuacji, kiedy przedmiotem darowizny są pieniądze. Jeżeli łączna kwota darowanych przez jedną osobę środków pieniężnych w ciągu ostatnich 5 lat przekracza kwotę wolną od podatku określoną w art. 9 ust. 1 pkt 1 ustawy, obdarowany zobowiązany jest wtedy do udokumentowania otrzymania darowizny na rachunek bankowy.

3. Z punktu widzenia zwolnienia od podatku od spadków i darowizn w omawianym zdarzeniu istotne jest, że bezpłatnego świadczenia zamierzają dokonać na rzecz Wnioskodawcy jego rodzice. Element majątku, którym chcą go obdarować, pochodzi ze Spółki cywilnej, której są jedynymi wspólnikami. Dla prawidłowej oceny tego zdarzenia należy zatem opisać istotę spółki cywilnej.

Według przepisu art. 860 § 1 Kodeksu cywilnego „Przez umowę spółki wspólnicy zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego przez działanie w sposób oznaczony, w szczególności przez wniesienie wkładów”. Regulacja ta wyraźnie wskazuje, iż mówiąc o spółce cywilnej, należy mieć na myśli tylko umowę. W prawnym rozumieniu jej konstrukcji, jest ona takim samym stosunkiem obligacyjnym jak na przykład najem czy zlecenie. Podmiotami prawa są zatem wspólnicy spółki cywilnej, nie zaś sama spółka. To oni także są właścicielami majątku, a nie spółka, która stanowi tylko jedną z umów zaczerpniętą z Kodeksu cywilnego. Co ważne, wspólnicy są współwłaścicielami tego majątku. W przypadku spółki cywilnej występuje tak zwana wspólność niepodzielnej ręki. Oznacza to, iż każdy ze wspólników jest jego właścicielem jako całości. W przypadku rozporządzenia składnikiem majątku, należy zatem uznać, iż dokonują tego wspólnicy ze wspólnego majątku. Pogląd ten wyraził Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie, który w orzeczeniu z 30 marca 2009 roku stwierdził: „Nie jest ona (spółka – autor wniosku) właścicielem majątku wchodzącego w skład prowadzonego w jej ramach przedsiębiorstwa. Mimo istnienia spółki własność składników wchodzących w skład prowadzonego w jej ramach przedsiębiorstwa przysługuje w dalszym ciągu jej wspólnikom, co oznacza, że również ich nabycie jest zawsze nabyciem od wspólników, nie zaś od spółki”.

Zatem w przypadku darowania składnika majątku Spółki cywilnej, której jedynymi wspólnikami są rodzice Wnioskodawcy, należy uznać, iż darczyńcami są właśnie rodzice. Obdarowany natomiast to syn. W związku z tym opisywana sytuacja spełnia warunki zwolnienia od podatku od spadków i darowizn z art. 4a ustawy.

Wnioskodawca podkreśla, że omawiane zdarzenie przyszłe dotyczy nieodpłatnego zbycia (darowizny) danego składnika majątku Spółki cywilnej, co nie narusza art. 863 Kodeksu cywilnego.

1. Z prawnopodatkowego punktu widzenia istotne jest także, iż spółka cywilna jest transparentna na tle podatków dochodowych. W przypadku osiągnięcia przez nią jakichkolwiek dochodów są one rozliczane jako dochody poszczególnych wspólników, a nie spółki, jako podmiotu. Nigdzie w przepisach spółka cywilna nie została ujęta jako oddzielna od wspólników jednostka organizacyjna. Potwierdza to wcześniejsze rozważania.

2. Dla oceny omawianego zwolnienia od podatku od spadków i darowizn warto poznać ratio legis tego przywileju podatkowego. W stanowisku rządu do poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn oraz ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (druk Nr 512) stwierdzono, że ma ono szczególne uzasadnienie społeczne. Wprowadzona nowelizacja jest słuszną zmianą. Ważne jest, aby transfery majątku w kręgu najbliższej rodziny były zwolnione od podatku. Przyczynia się to do zachowania kapitału, nieraz gromadzonego przez wiele lat, w kręgu najbliższej rodziny.

Wnioskodawca jest zdania, że potwierdza to zatem stanowisko, że Wnioskodawca może skorzystać ze zwolnienia przewidzianego w przepisie art. 4a ustawy.

Na tle przedstawionego zdarzenia przyszłego stwierdzam, co następuje:

W myśl art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t. j. Dz. U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768), podatkowi temu podlega m.in. nabycie przez osoby fizyczne w drodze darowizny własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej a także nabycie własności rzeczy i praw majątkowych wykonywanych za granicą, jeżeli w chwili darowizny nabywca był obywatelem polskim lub miał miejsce stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy o podatku od spadków i darowizn przy nabyciu w drodze darowizny obowiązek podatkowy powstaje - z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy - z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia; jeżeli ze względu na przedmiot darowizny przepisy wymagają szczególnej formy dla oświadczeń obu stron, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia takich oświadczeń.

Stosownie do zapisu art. 4a ust. 1 ww. ustawy o podatku od spadków i darowizn zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli:

1. zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-8 i ust. 2, a w przypadku na bycia w drodze dziedziczenia w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4, oraz

2. udokumentują - w przypadku gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy są środki pieniężne, a wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby w okresie 5 lat, poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, przekracza kwotę określoną w art. 9 ust. 1 pkt 1 - ich otrzymanie dowodem przekazania na rachunek bankowy nabywcy albo jego rachunek prowadzony przez spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową lub przekazem pocztowym.

Zgodnie z art. 4a ust. 3 ustawy o podatku od spadków i darowizn w przypadku niespełnienia warunków, o których mowa w art. 4a ust. 1 i 2 ww. ustawy, nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych podlega opodatkowaniu na zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej.

W myśl art. 4a ust. 4 ustawy obowiązek zgłoszenia nie obejmuje przypadków, gdy:

1. wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby lub po tej samej osobie w okresie 5 lat, poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, nie przekracza kwoty określonej w art. 9 ust. 1 pkt 1 lub

2. gdy nabycie następuje na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego.

W myśl art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, iż rodzice Wnioskodawcy, którzy są jedynymi wspólnikami spółki cywilnej zamierzają dokonać darowizny na rzecz Wnioskodawcy jednego ze składników majątku spółki cywilnej, który w umowie spółki objęli współwłasnością łączną.

Zgodnie z art. 863 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) wspólnik nie może rozporządzać udziałem we wspólnym majątku wspólników ani udziałem w poszczególnych składnikach tego majątku. W myśl art. 863 § 2 Kodeksu cywilnego w czasie trwania spółki wspólnik nie może domagać się podziału wspólnego majątku wspólników. A zatem dokonanie darowizny z majątku spółki cywilnej jest niemożliwe w czasie trwania umowy spółki.

Reasumując, należy stwierdzić, iż dokonanie darowizny z majątku spółki cywilnej w czasie jej trwania jest prawnie niedopuszczalne. W związku z powyższym bezprzedmiotowe jest rozpatrywanie wniosku pod kątem skorzystania ze zwolnienia od podatku od spadków i darowizn, na podstawie art. 4a powyższej ustawy.

Jednocześnie informujemy, że część opłaty w wysokości 120,00 zł wniesionej w dniu 11.12.2009 r. na konto Izby Skarbowej w Warszawie z tytułu złożonego wniosku, stanowi nadpłatę i zostanie zwrócona na adres wskazany w części B.3. wniosku, zgodnie z art. 14f § 2a Ordynacji podatkowej.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.