niesygn.16

Stosownie do art. 491 § 1 ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (Dz. U. Nr 94, poz. 1037 z późn. zm.), spółki kapitałowe mogą się łączyć między sobą oraz ze spółkami osobowymi; spółka osobowa nie może jednakże być spółką przejmującą albo spółką nowo zawiązaną. Połączenie zgodnie z art. 492 § 1 Kodeksu spółek handlowych może być dokonane przez przeniesienie całego majątku spółki (przejmowanej) na inną spółkę (przejmującą) za udziały lub akcje, które spółka przejmująca wydaje wspólnikom spółki przejmowanej (tzw. łączenie się przez przejęcie) albo przez zawiązanie spółki kapitałowej, na którą przechodzi majątek wszystkich łączących się spółek za udziały lub akcje nowej spółki (łączenie się przez zawiązanie nowej spółki). Tym samym, w sytuacji, w której majątek spółki przejmowanej przenoszony jest na istniejącą spółkę przejmującą albo majątek spółek łączących się na spółkę nowa zawiązaną, spółka przejmująca lub odpowiednio spółka nowo zawiązana wstępuje z dniem połączenia we wszystkie prawa i obowiązki spółki przejmowanej albo spółek łączących się przez zawiązanie nowej spółki (art. 494 § 1 Kodeksu spółek handlowych).

W omawianej sytuacji mamy do czynienia z sukcesją uniwersalną w sferze praw i obowiązków cywilnoprawnych. Polega ona na tym, że w drodze jednego zdarzenia prawnego następca prawny wchodzi w ogół praw i obowiązków majątkowych swego poprzednika z dniem połączenia. Sukcesję uniwersalną charakteryzuje to, że nie jest konieczna zgoda wierzycieli łączących się spółek ani spółek przejmowanych na przejęcie długu. W przypadku łączenia się spółek nie ma problemu związanego z nie wykazaniem określonych składników majątkowych spółek łączących się. Nie ma więc potrzeby zamieszczania w planie połączenia dokładnego spisu składników majątkowych, gdyż łączące się majątki przejdą na jeden podmiot . Jeżeli więc w skład majątku spółki przejmowanej albo spółek łączących się wchodzą także prawa i obowiązki wykonawcy z tytułu uczestnictwa w postępowaniach o udzielenie zamówienia publicznego oraz zawartych umów w sprawie udzielenia zamówienia publicznego, spółka przejmująca lub spółka nowo zawiązana wstępuje z dniem połączenia w wyniku sukcesji generalnej również w te prawa i obowiązki. Wstąpienie w związku z sukcesją generalną w prawa i obowiązki poprzedników prawnych obejmuje również wejście w sytuację faktyczną tych podmiotów, związaną m.in. z prowadzonymi przez nie przedsiębiorstwami.

Zauważyć należy, iż wyliczenie składników przedsiębiorstwa z art. 551 Kodeksu cywilnego ma charakter przykładowy, a jego znaczenie polega na tym, że stwarza ono w braku odmiennej woli stron, domniemanie przynależności do przedsiębiorstwa wszystkiego, co wchodzi w skład zespołu, o którym w tym przepisie mowa. W piśmiennictwie podkreśla się, że spośród składników niematerialnych pierwszoplanowe znaczenie ma klientela i ustalona renoma przedsiębiorstwa, czyli dobre imię (firmy), bez których nie mogłoby ono prawidłowo funkcjonować (tzw. goodwill). Niewątpliwie też do składników przedsiębiorstwa należy suma doświadczeń zawodowych, posiadanych zdobyczy myśli technicznej i organizacyjnej, czyli to, co określa się w piśmiennictwie zapożyczoną nazwą know how . Zarówno doświadczenie, renoma, jak i know-how stanowią indywidualny dorobek przedsiębiorstwa prowadzonego przez spółkę, uzyskany w toku prowadzonej działalności gospodarczej, bez których nie mogłoby ono prawidłowo funkcjonować. W doktrynie przyjmuje się, iż tych elementów przedsiębiorstwa nie można samodzielnie zbyć, ani w inny sposób zadysponować nimi przenosząc je na określony podmiot. Wynika to z tego, iż posiadanie doświadczenia, renomy czy know-how jest kwestią faktu, nie zaś prawa. W tej sytuacji ww. niematerialne elementy przedsiębiorstwa dzielić będą zawsze byt prawny przedsiębiorstwa, ewentualnie również spółki, która je prowadzi.

Mając powyższe na uwadze, wydaje się, iż renoma, doświadczenie w realizacji podobnych zamówień, czy też know-how przedsiębiorstwa prowadzonego przez spółkę przejmowaną lub spółki łączące się oraz potwierdzające je referencje, przejdą z dniem połączenia na spółkę przejmującą albo spółkę nowo zawiązaną, wraz z tymi składnikami majątku spółki przejętej lub spółek łączących się, z którymi ww. niematerialne elementy przedsiębiorstwa są związane. Posługiwanie się referencjami wystawionymi na nabyte przedsiębiorstwo dopuszczone zostało w orzecznictwie Zespołu Arbitrów. Stosownie do wyroku Zespołu Arbitrów z dnia 21 czerwca 2006 r. (sygn. akt UZP/ZO/0-1752/06), bez znaczenia prawnego jest fakt, że kwestionowane przez Zamawiającego referencje dotyczą E. Sp. z o.o. podczas, gdy konsorcjantem w niniejszym postępowaniu jest Przedsiębiorstwo Budowlane E. Sp. z o.o. Z załączonych do oferty notarialnych umów sprzedaży z dnia 16.09.2005 i 18.05.2005 wynika, że przedsiębiorstwo pod nazwą E. Sp. o.o. zostało w myśl art. 551 i 552 Kodeksu cywilnego nabyte przez Przedsiębiorstwo Budowlane E. Sp. z o.o., wraz z „znakami towarowymi, innymi znakami indywidualizującymi przedsiębiorstwo, patentami, wzorami użytkowymi oraz referencjami”. Z umów tych oraz z art. 551 i 552 KC jednoznacznie wynika, że Przedsiębiorstwo Budowlane E. Sp. z o.o. może posługiwać się referencjami wystawionymi na E. Sp. z o.o.