PO 2/N-01165/95

W związku z podnoszonymi wątpliwościami na tle stosowania przepisów art. 41 ust. 3 i art. 45 ust. 3a pkt 3 ustawy z 26.7.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 1993 r. Nr 90, poz. 416 ze zm.) w związku ze zbyciem spółdzielczego prawa do lokalu, Ministerstwo Finansów uprzejmie wyjaśnia:

Zgodnie z art. 41 ust. 3[2]( Art. 41 ust. 3 został skreślony z 1.1.1997 r.) powołanej ustawy spółdzielnie mieszkaniowe są obowiązane pobierać jako płatnicy, zaliczki na podatek dochodowy od wycofanych ze spółdzielni wkładów budowlanych i mieszkaniowych wniesionych do spółdzielni od 1.1.1992 r. w wysokości 20% wycofanego wkładu, chyba że osoba wycofująca wkład złoży oświadczenie, że nie korzystała z odliczenia wniesionego wkładu od dochodu na podstawie art. 26 ust. 1 pkt 5 lit. c.

W myśl art. 45 ust. 3a pkt 3 tej ustawy, w przypadkach odliczenia od dochodu, w tym także w latach 1992 i 1993, wydatków poniesionych między innymi na wkład do spółdzielni mieszkaniowej podatnik jest obowiązany wykazać i doliczyć kwoty do dochodów roku podatkowego, w którym nastąpiło wycofanie wkładu ze spółdzielni mieszkaniowej.

Zbycie własnościowego prawa do lokalu obejmuje także wkład budowlany. Dopóki prawo to nie wygaśnie, zbycie samego wkładu jest nieważne (art. 223 § 3 ustawy z 16.9.1982 r. - Prawo spółdzielcze - Dz.U. z 1995 r. Nr 54, poz. 288).

Spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego jest prawem rzeczowym ograniczonym, w związku z czym stosuje się do niego przepisy ogólne o takich prawach określone w art. 244-251 Kodeksu cywilnego. Zbycie tego prawa nie jest tożsame z wycofaniem wkładu ze spółdzielni.

Z "wycofaniem wkładu budowlanego" mamy do czynienia jedynie do czasu przydzielenia lokalu lub zamieszkania przez członka w przydzielonym lokalu.

Spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu jest prawem zbywalnym. Oznacza to, że osoba, której prawo to przysługuje może je w drodze umowy przenieść na inną osobę. Jeżeli zbycie tego prawa następuje w drodze umowy sprzedaży, przychody uzyskane ze sprzedaży dokonanej przed upływem pięciu lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie stanowią przychód w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 powołanej ustawy.

Reasumując, w przypadku zbycia spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego nie mają zastosowania wskazane na wstępie przepisy art. 41 ust. 3 i art. 45 ust. 3a pkt 3.

Obowiązek doliczenia do dochodu kwot wycofanego wkładu spółdzielczego prawa do lokalu wystąpi w sytuacji, gdy podatnik skorzystał z odliczenia od dochodu przed opodatkowaniem kwot wpłaconych na ten wkład, a następnie go wycofał przed nabyciem spółdzielczego prawa do lokalu.