IBPBII/1/415-144/10/HK

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 01 lutego 2010r. (data wpływu do tut. Biura – 05 lutego 2010r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania umorzonych należności czynszowych dotyczących podnajmowanych lokali socjalnych - jest prawidłowe.

Uzasadnienie

W dniu 05 lutego 2010r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania umorzonych należności czynszowych dotyczących podnajmowanych lokali socjalnych.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Miasto będące wnioskodawcą podpisało umowę najmu lokali mieszkalnych ze spółdzielniami mieszkaniowymi, na mocy której przyjmuje w najem lokale mieszkalne położone w budynkach spółdzielni, zamieszkałe przez osoby, które utraciły tytuł prawny oraz mają orzeczoną eksmisję z przyznanym prawem do lokalu socjalnego. Lokale, o których mowa powyżej Miasto podnajmuje jako lokale socjalne osobom wskazanym przez spółdzielnie, którym Sąd nakazał opróżnienie mieszkania. Ponadto Miasto zobowiązane jest do uiszczenia odszkodowania równego stawce czynszu oraz innych opłat za używanie wynajmowanych lokali, która równa jest stawce obowiązującej najemców-mieszkańców zasobów spółdzielni. Następnie Gmina podnajmuje dłużnikom powyższe lokale jako lokale socjalne na okres 1 roku. Poszczególni podnajemcy zobligowani są do dokonywania wpłat z tytułu czynszu na rachunek Urzędu Miasta tytułem odszkodowania.

W przypadku niepłacenia ww. należności, zobowiązania podlegają tytułowi wykonawczemu drogą egzekucyjną. Do wnioskodawcy kierowane są prośby o umorzenie zaległych należności pieniężnych z tyt. niezapłaconego czynszu. Gmina na wniosek dłużnika może dokonać umorzenia zaległości czynszowych za podnajmowany lokal socjalny. Przesłanką umorzenia lub rozłożenia na raty jest trudna sytuacja życiowa lub materialna. Po zbadaniu ww. okoliczności wnioskodawca ustosunkowuje się do przedmiotowych próśb i wydaje decyzje.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy w przypadku pozytywnego rozpatrzenia prośby Miasto zobowiązane będzie wystawić stronie, której umorzy ww. zaległości, informację o przychodach z innych źródeł oraz niektórych dochodach z kapitałów pieniężnych PIT—8C w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego, zgodnie z art. 42a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w sytuacji gdy ww. umorzenia należności nie dotyczą najmu lokali komunalnych, lecz podnajmowanych lokali od spółdzielni mieszkaniowych, które są właścicielami mieszkań.

Wnioskodawca powołuje się na treść art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zgodnie z którym przychodami są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. W związku z tym - zdaniem wnioskodawcy – opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkie dochody osiągane przez podatnika, z wyjątkiem dochodów, które zostały wyczerpująco wymienione przez ustawodawcę jako zwolnione od podatku, bądź od których zaniechano poboru podatku w drodze rozporządzenia wydanego przez Ministra Finansów.

W ocenie wnioskodawcy katalog zwolnień od podatku określony w art. 21 powyższej ustawy nie zawiera zwolnienia od kwoty umorzonego czynszu. W związku z powyższym wnioskodawca ma obowiązek wystawić stronie, której umorzy ww. zaległości informację o przychodach z innych źródeł oraz niektórych dochodach z kapitałów pieniężnych PIT-8C w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego zgodnie z art. 42a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z generalną zasadą opodatkowania wyrażoną w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2000r. Nr 14, poz. 176 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 11 ust. 1 pow. ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Dla celów podatkowych przez nieodpłatne świadczenie należy rozumieć te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne – to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu - przysporzenie majątku, mające konkretny wymiar finansowy. Innymi słowy, pod pojęciem tym należy rozumieć każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu.

Przepis art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zawiera katalog przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 9 tej ustawy źródłem przychodów są „inne źródła”.

W myśl art. 20 ust. 1 ww. ustawy za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Natomiast jak dowodzi użycie sformułowania „w szczególności”, definicja przychodów z innych źródeł ma charakter przykładowy i otwarty, zatem do tej kategorii należy zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ww. ustawy.

Z treści powyższego wynika, iż opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega dochód, uzyskiwany w wyniku określonych czynności faktycznych i prawnych, w następstwie których mamy do czynienia z przyrostem mienia. Tak więc, podstawą uzyskania przychodów z innych źródeł mogą być tylko takie czynności, w wyniku których następuje po stronie osoby fizycznej przysporzenie majątkowe.

Jak wynika z wniosku, wnioskodawca podpisał umowę najmu lokali mieszkalnych ze spółdzielniami mieszkaniowymi, na mocy której przyjmuje w najem lokale mieszkalne położone w budynkach spółdzielni, zamieszkałe przez osoby, które utraciły tytuł prawny oraz mają orzeczoną eksmisję z przyznanym prawem do lokalu socjalnego. Lokale, o których mowa powyżej Miasto podnajmuje jako lokale socjalne osobom wskazanym przez spółdzielnie, którym Sąd nakazał opróżnienie mieszkania. Następnie Gmina podnajmuje dłużnikom powyższe lokale jako lokale socjalne na okres 1 roku. Poszczególni podnajemcy zobligowani są do dokonywania wpłat z tytułu czynszu na rachunek Urzędu Miasta. W przypadku niepłacenia ww. należności. do wnioskodawcy kierowane są prośby o umorzenie zaległych należności pieniężnych z tyt. niezapłaconego czynszu. Gmina na wniosek dłużnika może dokonać umorzenia zaległości czynszowych za podnajmowany lokal socjalny.

Stosownie do treści art. 4 ust. 2 ustawy z dnia 21 czerwca 2001r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowych zasobach gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (t. j. Dz. U. z 2005r. Nr 31, poz. 266 ze zm.) gmina, na zasadach i w wypadkach przewidzianych w ustawie, zapewnia lokale socjalne i lokale zamienne, a także zaspokaja potrzeby mieszkaniowe gospodarstw domowych o niskich dochodach.

Z treści art. 14 ust. 1 tej ustawy wynika natomiast, iż w wyroku nakazującym opróżnienie lokalu sąd orzeka o uprawnieniu do otrzymania lokalu socjalnego bądź o braku takiego uprawnienia wobec osób, których nakaz dotyczy. Obowiązek zapewnienia lokalu socjalnego ciąży na gminie właściwej ze względu na miejsce położenia lokalu podlegającego opróżnieniu.

W myśl natomiast art. 18 ust. 3 powołanej wyżej ustawy, osoby uprawnione do lokalu zamiennego albo socjalnego, jeżeli sąd orzekł o wstrzymaniu wykonania opróżnienia lokalu do czasu dostarczenia im takiego lokalu, opłacają odszkodowanie w wysokości czynszu albo innych opłat za używanie lokalu, jakie byłyby obowiązane opłacać, gdyby stosunek prawny nie wygasł.

Zgodnie z treścią art. 5 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964r. Nr 16, poz. 93 ze zm.) nie można czynić ze swego prawa użytku, który by był sprzeczny ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem tego prawa lub z zasadami współżycia społecznego. Takie działanie lub zaniechanie uprawnionego nie jest uważane za wykonywanie prawa i nie korzysta z ochrony. Zaś art. 353 § 1 Kodeksu cywilnego stanowi, iż zobowiązanie polega na tym, że wierzyciel może żądać od dłużnika świadczenia, a dłużnik powinien świadczenie spełnić.

Istotą długu jest zatem obowiązek określonego w treści stosunku prawnego świadczenia dłużnika na rzecz wierzyciela.

Mając na uwadze przedstawione we wniosku zdarzenie przyszłe oraz powołane wyżej przepisy prawa należy uznać, że korzyści jakie osiągnie najemca (dłużnik) z tytułu umorzenia zaległości z tytułu należności czynszowych będą stanowić dla niego realne przysporzenie majątkowe podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Podkreślić bowiem należy, że w efekcie zwolnienia dłużnika z całości lub części długu następuje u niego trwały przyrost majątku. Umorzenie zobowiązania oznacza zmniejszenie lub zlikwidowanie zobowiązania pieniężnego, skutkiem czego jest wystąpienie po stronie dłużnika określonej korzyści.

Umorzenie przez wierzyciela (wnioskodawcę) zobowiązania osobie fizycznej z tytułu należności czynszowych jest co do zasady tożsame ze spełnieniem na jej rzecz nieodpłatnego świadczenia. Prowadzi ono bowiem do przysporzenia w majątku dłużnika, który zostaje w ten sposób zwolniony z długu. Należy bowiem zauważyć, iż w wyniku umorzenia kwoty ww. należności najemca lokalu odnosi rzeczywistą korzyść, nie wydatkując środków, które byłby zobowiązany wydatkować płacąc czynsz najmu.

Wobec powyższego, umorzone należności czynszowe będą stanowić dla najemcy przychód z innych źródeł w rozumieniu art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Na podstawie art. 42a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52 i art. 52a oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego przekazać podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych.

Zatem w przypadku umorzenia podnajemcom zaległych należności pieniężnych z tytułu niezapłaconego czynszu wnioskodawca jako płatnik będzie obowiązany sporządzić informację według ustalonego wzoru (PIT-8C) i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego przekazać podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych.

Powyższe oznacza, że w przedmiotowej sprawie stanowisko wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego , po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.