LK-1588/LM/JB/02

Odpowiadając na pismo z dnia 24 lipca 2002 r. w sprawie opodatkowania sprzedaży samochodu za pośrednictwem komisu, Ministerstwo Finansów uprzejmie wyjaśnia:

W świetle zasad określonych w Ordynacji podatkowej powstanie zobowiązania podatkowego wynika z obowiązku podatkowego w związku z zaistnieniem zdarzenia określonego w ustawie podatkowej.

Przepisy ustaw podatkowych nie definiują pojęć: "umowa sprzedaży" czy "umowa komisu", dlatego decydujące znaczenie dla kwalifikacji danej instytucji prawnej mają przepisy kodeksu cywilnego.

Umowy komisu normują przepisy art. 765-773 kodeksu cywilnego. Zgodnie z art. 765 tego kodeksu przez umowę komisu przyjmujący zlecenie (komisant) zobowiązuje się za wynagrodzeniem (prowizja) w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa do kupna lub sprzedaży rzeczy ruchomych na rachunek dającego zlecenie (komitenta), lecz w imieniu własnym.

W przypadku sprzedaży samochodu za pośrednictwem komisu mamy do czynienia z dwoma umowami. Pierwsza z nich to umowa komisu (zawarta między komitentem a komisantem), natomiast druga - w wykonaniu tej pierwszej - jest umową zawartą między komisantem a nabywcą. Przy sprzedaży komisowej umowa dochodzi do skutku pomiędzy nabywcą a komisantem działającym w imieniu własnym, nie zaś w imieniu komitenta.

Ustawa z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz.U. Nr 86, poz. 959 ze zm.) zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Oznacza to, że podatkiem obciążone są wyłącznie te czynności lub umowy, które zostały wyraźnie wymienione w art. 1 tej ustawy. W katalogu czynności opodatkowanych podatkiem od czynności cywilnoprawnych nie wymieniono umów komisu. Dlatego też umowa ta od 1 stycznia 2001 r. nie podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych.

Zwraca się przy tym uwagę na odmienne określenie zakresu przedmiotowego w stosunku do poprzednio obowiązującej ustawy z dnia 31 stycznia 1989 r. o opłacie skarbowej (Dz.U. Nr 4, poz. 23 ze zm.), która w zakresie przedmiotowym wymieniała umowy komisu.

Wobec powyższego w związku z zawarciem umowy komisu w dniu 20 stycznia 2001 r. nie powstał obowiązek zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych od tej umowy, a w konsekwencji nie powstał obowiązek złożenia deklaracji do urzędu skarbowego (PCC-1, PCC-1/A).