PO 2/N-6951/96/01404

Odpowiadając na pismo ISPD-005/122/96 z 22.8.1996 r. i Nr ISPD-07/57/976 z -22.10.1996 r. Ministerstwo Finansów w porozumieniu z Ministerstwem Pracy i -Po-lityki -Socjalnej uprzejmie wyjaśnia:

1. Zgodnie z § 10 ust. 1 i 2 rozporządzenia Ministra Finansów z 24.3.1995 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. Nr 35, poz. 173 i Nr 148, poz. 722) osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, w tym również w formie spółki prawa cywilnego, spółki komandytowej lub spółki jawnej, uprawnione na mocy odrębnych przepisów do szkolenia uczniów i zatrudniające w ramach prowadzonej działalności pracowników w celu nauki zawodu, zwolnione są w -części od podatku dochodowego przez obniżenie tego podatku o kwotę ustaloną w wysokości i na warunkach określonych w rozporządzeniu. Jednym z warunków korzystania z ulgi za szkolenie uczniów jest zakończenie szkolenia pozytywnym wynikiem egzaminu.

Kwestie związane z egzaminem wyjaśnia rozporządzenie Rady Ministrów z 28.5.1996 r. w sprawie przygotowania zawodowego młodocianych i ich wynagradzania (Dz.U. Nr 60, poz. 278), które weszło w życie z 2.6.1996 r. Z tym dniem utraciły moc:

-

rozporządzenie Rady Ministrów z 12.10.1989 r. w sprawie przygotowania zawodowego młodocianych w uspołecznionych zakładach pracy i ich wynagradzania (Dz.U. Nr 56, poz. 332, z 1990 r. Nr 60, poz. 346 i z 1992 r. Nr 102, poz. 519),

-

rozporządzenie Ministra Pracy, Płac i Spraw Socjalnych z 30.12.1974 r. w sprawie nauki zawodu i przyuczenia do wykonywania określonych prac przez młodocianych w rzemieślniczych zakładach pracy (Dz.U. Nr 51, poz. 335, z 1982 r. Nr 17, poz. 130, z 1988 Nr 32, poz. 237, z 1990 r. Nr 56, poz. 332 i z 1992 r. Nr 103, poz. 525).

Jednocześnie w przepisach przejściowych w § 21 powołanego rozporządzenia Rady Ministrów z 28.5.1996 r. postanowiono, że do umów o pracę w celu przygotowania zawodowego, zawartych przed dniem wejścia w życie rozporządzenia, mają zastosowanie dotychczasowe przepisy, chyba że rozporządzenie przewiduje rozwiązanie korzystniejsze dla młodocianych. Przygotowanie zawodowe młodocianych może odbywać się w formie -nauki zawodu lub przyuczenia do wykonywania określonej pracy. Obie te formy kończą się -egzaminem. Tryb przeprowadzania egzaminów kończących naukę zawodu młodocianych -określa § 11 ust. 2-5 wspomnianego rozporządzenia, a w odniesieniu do młodocianych -dokształcających się w szkołach zasadniczych mają zastosowanie przepisy § 11 ust. 2 i 4 tego rozporządzenia. I tak stosownie do § 11 ust. 2 wskazanego rozporządzenia młodociani -dokształcający się w szkołach zasadniczych, zatrudnieni u wszystkich pracodawców z wyjątkiem pracodawców będących rzemieślnikami, składają egzamin z nauki zawodu przed komisją egzaminacyjną powołaną w szkole, do której uczęszczał młodociany na zasadach określonych w Zarządzeniu Nr 1 Ministra Edukacji Narodowej z 20.1.1993 r. w sprawie -zasad przeprowadzania egzaminów z nauki zawodu i przygotowania -zawodowego (Dz.Urz. MEN Nr 1, poz. 4).

Młodociani pracownicy, o których mowa w § 11 ust. 4 rozporządzenia, dokształcający się w szkołach zasadniczych, ale zatrudnieni u pracodawców będących rzemieślnikami, składają egzamin czeladniczy przed Komisją egzaminacyjną izby rzemieślniczej, przy udziale przedstawiciela szkoły lub organu prowadzącego szkołę, do której młodociany uczęszczał. Egzamin ten, w rozumieniu powołanego zarządzenia MEN, jest egzaminem z nauki zawodu. A zatem młodociany zatrudniony u rzemieślnika, dokształcający się w szkole zasadniczej, składa tylko jeden egzamin z nauki zawodu przed Komisją egzaminacyjną izby rzemieślniczej, tzw. egzamin czeladniczy, a jego wynik jest honorowany przez władze szkolne.

Tytuł czeladnika można uzyskać tylko w wyniku złożenia egzaminu czeladniczego przed Komisją egzaminacyjną działającą przy izbie rzemieślniczej na danym terenie.

Zdanie egzaminu z nauki zawodu przed Komisją egzaminacyjną powołaną w szkole -zasadniczej, uprawnia do uzyskania tytułu robotnika wykwalifikowanego. Według § 25 -rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej oraz Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 12.10.1993 r. w sprawie zasad i warunków podnoszenia kwalifikacji zawodowych i wykształcenia ogólnego dorosłych (Dz.U. Nr 103, poz. 472) - tytuł czeladnika jest równo-rzędny z tytułem wykwalifikowanego robotnika. W stosunku do młodocianych dokształcających się w innych formach niż szkolne mają zastosowanie analogiczne rozwiązania określone w § 11 ust. 3 i 5 rozporządzenia Rady Ministrów z 28.5.1996 r. w sprawie przygotowania -zawodowego młodocianych i ich wynagradzania.

2. Odnośnie kwalifikacji zawodowych i pedagogicznych, o których mowa w § 9 ust. 4 rozporządzenia Rady Ministrów z 11.12.1992 r. w sprawie organizowania i finansowania praktycznej nauki zawodu, praw i obowiązków podmiotów organizujących tę naukę oraz -uczniów odbywających praktyczną naukę zawodu (Dz.U. Nr 97, poz. 479 i z 1994 r. Nr 130, poz. 648) wyjaśnić należy, że kwalifikacje zawodowe osób posiadających wykształcenie wyższe techniczne przewyższają przygotowanie "mistrza w zawodzie" do prowadzenia praktycznej nauki zawodu. Osoba posiadająca wykształcenie wyższe techniczne jest uznawana za instruktora praktycznej nauki zawodu, pod warunkiem jednak, że:

1)

jest to wykształcenie kierunkowe w zawodzie, którego uczy,

2)

legitymuje się ukończeniem kursu pedagogicznego, którego program obejmuje łącznie 70 godzin zajęć z psychologii, pedagogiki, metodyki oraz 10 godzin praktyki metodycznej.

W uzasadnionych przypadkach nawet osoba nie spełniająca warunku, o którym mowa w pkt 2, może być zatrudniona i uznana jako instruktor praktycznej nauki zawodu, jeżeli niezwłocznie uzupełni brakujące przygotowanie pedagogiczne.

3. Przepis § 10 tego rozporządzenia stanowi, że ulga przysługuje osobom, które prowadzą działalność gospodarczą. Jest to przepis ogólny, który dotyczy możliwości uzyskania ulgi za wyszkolenie ucznia, samo zaś korzystanie z ulgi odnosi się do podatku dochodowego, który może być ustalony zgodnie z zasadą wyrażoną w art. 6 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym na imię obojga małżonków w podwójnej wysokości podatku obliczonego od łącznych dochodów małżonków (przy spełnieniu warunków wymienionych w tym -prze-pisie). Natomiast przepisy § 11 ust. 2 rozporządzenia Ministra Finansów z 24.3.1995 r. (Dz.U. Nr 35, poz. 173 i Nr 148, poz. 722) stanowią, że ulga z tytułu wyszkolenia -jednego pracownika polega na obniżeniu podatku dochodowego (o kwotę ustaloną w wysokości i na warunkach określonych w rozporządzeniu), należnego za okres od miesiąca następującego po miesiącu, w którym została wydana decyzja o przyznaniu ulgi. Z przepisu tego nie -wynika, że o kwotę ulgi można obniżyć tylko należny podatek od dochodów z działalności gospodarczej.