PO 5/8-7371-01609/95

W odpowiedzi na pismo z 13.7.1995 r. w sprawie podatku dochodowego od osób fizycznych uprzejmie informuję.

Zgodnie z art. 1 ustawy z 4.2.1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz.U. Nr 24, poz. 83 ze zm.), która weszła w życie 24.5.1994 r., przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażania (utwór).

Forma stosunku prawnego, w ramach którego wykonywane są prace twórcze, czy to będzie umowa o pracę czy też umowa o dzieło lub zlecenia, nie ma znaczenia dla kwalifikacji prac twórczych w zakresie wysokości normy kosztów uzyskania przychodów.

O zastosowaniu normy kosztów uzyskania przychodów w wysokości 50% zgodnie z przepisem art. 22 ust. 9 pkt 3 ustawy z 26.7.1995 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 1993 r., Nr 90, poz. 416 ze zm.) decyduje wyłącznie fakt uzyskania przychodu za wykonanie czynności (utworu) będącej przedmiotem prawa autorskiego, pod warunkiem możliwości ustalenia wysokości przychodu z tego tytułu.

O ile zatem z umowy o pracę wynika, że pracownik otrzymuje wynagrodzenie składające się z kilku elementów np. wynagrodzenia podstawowego, ściśle związanego z obowiązkami pracowniczymi, oraz wynagrodzenia (honorarium) z tytułu korzystania przez pracownika - twórcę z praw autorskich, to w takim przypadku stworzenie dzieła podlegającego ochronie prawem autorskim w ramach stosunku pracy daje podstawę w odniesieniu do przychodu z tego tytułu do zastosowania normy kosztów uzyskania w wysokości 50%. Natomiast dla pozostałych składników wynagrodzeń wynikających z umowy o pracę norma kosztów uzyskania przychodów ustalana jest zgodnie z postanowieniami art. 22 ust. 2 ustawy z 26.7.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (0,25% kwoty stanowiącej górną granicę pierwszego przedziału skali, o której mowa w art. 27 ust. 1 ustawy - w stosunku miesięcznym).

Jeżeli z umowy o pracę nie wynika możliwość osiągania przez pracownika odrębnego wynagrodzenia wyłącznie z tytułu realizacji utworu w rozumieniu przepisów prawa autorskiego, kosztów uzyskania nie można odliczyć inaczej, niż na podstawie art. 22 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Należy zauważyć, iż strony niezależnie od wcześniej zawartej umowy o pracę, mogą również zawrzeć umowę zlecenia (umowę o dzieło), odrębnie kształtując kwestie związane z przejściem majątkowych praw autorskich oraz wynagrodzeniem z tytułu wykonania takiej umowy.

Reasumując, wykład jako utwór jest przedmiotem prawa autorskiego wobec spełnienia kryteriów z art. 1 ustawy z 4.2.1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych, w związku z czym przychód z tytułu wynagrodzenia za przygotowanie i wygłoszenie wykładu przez jego autora podlega opodatkowaniu po potrąceniu kosztów uzyskania w wysokości 50%.

Jeżeli wykład wygłaszany jest przez pracownika w ramach stosunku pracy, to 50% norma kosztów uzyskania może być zastosowana tylko wówczas, jeśli z umowy o pracę wynika, że jednym ze składników wynagrodzenia jest honorarium za prowadzone wykłady. Normę tę stosuje się do należności z tytułu honorarium.