IPPB3/423-491/10-2/AG

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 21.07.2010r. (data wpływu 26.07.2010r.) w sprawie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie kosztów uzyskania przychodów:

odnośnie pytania numer 1 - jest prawidłowe;

odnośnie pytania numer 2 i 3 - jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie

W dniu 26.07.2010r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie kosztów uzyskania przychodów.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Spółka S.A. („Spółka”) jest spółką prowadzącą działalność na rynku telekomunikacyjnym i jest jednym z największych operatorów telefonii komórkowej w Polsce. W związku z ciągłym rozwojem działalności gospodarczej oraz koniecznością pokrycia wynikających z tego tytułu potrzeb finansowych Spółki, podjęła ona decyzję o przeprowadzeniu programu emisji obligacji średnioterminowych na rynkach międzynarodowych (ang. Euro Medium Term Notes - „Obligacje”).

Zasady emisji Obligacji na rynkach międzynarodowych

Należy wskazać, iż proces emisji Obligacji na rynkach europejskich (lub szerzej międzynarodowych) ma charakter wysoce skomplikowany i wyspecjalizowany, a na tym rynku obowiązują określone zasady i praktyka emisji dłużnych papierów wartościowych oraz wymogi formalne i prawne. Ponadto zasadą jest także, iż emisja tego rodzaju papierów wartościowych (pozyskanie finansowania) jest dokonywana przez podmioty gospodarcze za pośrednictwem specjalnie powołanych do tego celu spółek specjalnego przeznaczenia - spółek celowych („S”), których wyłącznym zadaniem jest właśnie emisja obligacji. Natomiast podmioty będące inicjatorami i beneficjentami programu emisji Obligacji udzielają obligatariuszom gwarancji wykonania zobowiązań przez S, przez co inicjatorzy emisji ponoszą pełną odpowiedzialność prawną wobec obligatariuszy na wypadek niewypłacalności S (która jest podmiotem celowym nie posiadającym żadnego majątku poza wierzytelnościami od inicjatora z tytułu programu emisji obligacji).

W sprawie będącej przedmiotem niniejszego wniosku Spółka jest inicjatorem oraz beneficjentem emisji Obligacji na rynkach międzynarodowych. W związku z podjęciem przez Spółka decyzji o emisji Obligacji, przy wsparciu doradców, Spółka przystąpił do prac nad pozyskaniem finansowania w drodze emisji Obligacji, strukturą tej transakcji oraz jej warunkami. W tym celu Spółka zatrudniła wyspecjalizowane, renomowane instytucje finansowe, które swoją reputacją doświadczeniem i kontaktami dają szanse / gwarancje powodzenia transakcji), doradców prawnych (których zadaniem było przygotowanie struktury transakcji oraz odpowiedniej dokumentacji - w tym prospektu inwestycyjnego), audytorów (którzy zapewniają odpowiednie wsparcie od strony raportowania finansowego) oraz agencji ratingowych, których zadaniem było przyznanie oceny wiarygodności kredytowej (ratingu) Spółki i Obligacji.

W ramach prac nad strukturą transakcji - ze względu na uwarunkowania biznesowe oraz panującą na międzynarodowych rynkach finansowych praktykę w tym zakresie, do zapewnienia finansowania w drodze emisji Obligacji - podjęto decyzję o założeniu spółki celowej / - emitenta Obligacji. Jako S ma zostać wykorzystana spółka Spółka z siedzibą w Szwecji (Spółka F) w której Spółka posiada 100% akcji.

Należy wskazać, iż samo założenie spółki celowej - Spółka F - było jedynie jednym z etapów procesu emisji Obligacji (Spółka F został założony w ostatniej fazie procesu przygotowań do emisji Obligacji). Co istotne Spółka F, będąc emitentem Obligacji, pełni jedynie funkcję pomocniczą w transakcji — funkcję „pośrednika”, który będzie przekazywał uzyskane z tytułu emisji środki na rzecz Spółka w drodze pożyczek, będącego wyłącznym inicjatorem i beneficjentem procesu emisji Obligacji. Za pełnione przez siebie funkcje „pośrednika” Spółka F będzie otrzymywał wynagrodzenie w postaci marży - tj. różnicy pomiędzy odsetkami otrzymywanymi od Spółka, a odsetkami wypłacanymi na rzecz obligatariuszy. Marża ta służyć ma pokryciu kosztów bieżącego funkcjonowania Spółka F oraz zapewnieniu dochodu odpowiedniego do pełnionych przez Spółka F funkcji.

Podsumowując, celem Spółki jest pozyskanie przez siebie finansowania poprzez emisję Obligacji na rynkach międzynarodowych i wszelkie podejmowane przez Spółka w tym zakresie działania (w tym zawierane z instytucjami finansowymi oraz doradcami umowy) służą temu właśnie celowi. Nie zmienia tego okoliczność, że pomiędzy Spółką a obligatariuszami „pojawia się” pośrednik w postaci Spółka F, który będzie emitował Obligacje i następnie przekazywał środki z emisji na rzecz Spółka na podstawie umów pożyczek. Spółka F - będąc formalnie emitentem Obligacji - pełni w programie emisji Obligacji funkcję pomocniczą i wykonawczą, gdyż rola tej spółki jest w pełni podporządkowana interesom Spółka i pozyskaniu przez Spółka finansowania.

Zatem Spółka - jako inicjator i wyłączny beneficjent programu emisji Obligacji - ponosi pełną odpowiedzialność finansową i prawną z tytułu emisji Obligacji oraz gwarantuje wypłacalność spółki Spółka F będącej emitentem Obligacji (jak wskazano poniżej Spółka udzieli na rzecz obligatariuszy gwarancji wykonania zobowiązań Spółka F z tytułu wyemitowanych Obligacji).

Transakcja

Biorąc pod uwagę powyższe, zgodnie z założeniami przeprowadzanej transakcji (,„Transakcja”) uzyskanie przez Spółka finansowania zostanie zrealizowane zatem w następujący sposób:

Spółka F wyemituje Obligacje na rynkach międzynarodowych pozyskując z tego tytułu finansowanie. Zgodnie z założeniami programu emisji Obligacji zostaną one wyemitowane w seriach, przy czym każda seria może składać się z jednej lub kilku transz.

Spółka F udzieli następnie finansowania Spółce na podstawie jednej lub kilku umów pożyczek („Umowa Pożyczki”), wykorzystując w tym celu środki pieniężne pozyskane z emisji Obligacji.

Jednocześnie Spółka - jako beneficjent Transakcji - udzielił na rzecz obligatariuszy gwarancji wykonania zobowiązań Spółka F z tytułu wyemitowanych Obligacji.

Na dzień złożenia niniejszego wniosku Transakcja znajduje się w ostatnie fazie realizacji, przy czym nie nastąpiła jeszcze emisja żadnej transzy Obligacji i w konsekwencji nie została jeszcze zawarta żadna Umowa Pożyczki. Na początku maja 2010 r. została natomiast w zasadzie ukończona praca nad dokumentacją prawną dotyczącą Transakcji. W szczególności przygotowany został prospekt emisyjny wymagany dla celów dopuszczenia Obligacji do notowania na Giełdzie. Sfinalizowane oraz podpisane zostały również umowy dotyczące emisji Obligacji (w tym Dealer Agreement, lssue and Paying Agency Agreement) oraz inne konieczne dokumenty. Ponadto, Spółka i Spółka F zawarły tzw. ramową umowę pożyczki (Master Loan Agreement) („Ramowa Umowa Pożyczki”), która nie ma jednak charakteru prawnego umowy pożyczki, lecz wyłącznie reguluje między stronami warunki i sposób zawierania poszczególnych Umów Pożyczek w przyszłości tj. — w przypadku emisji poszczególnych serii Obligacji.

Obligacje będą oferowane inwestorom na rynkach międzynarodowych oraz będą przedmiotem obrotu na Giełdzie Papierów Wartościowych. Prospekt emisyjny dotyczący emisji Obligacji został zaakceptowany przez luksemburski organ nadzoru finansowego - Luxembourg Commission de Suryeillance de Secteur Financier („CSSF”), co oznacza, że Obligacje mogą być dopuszczone do notowań na Luksemburskiej Giełdzie Papierów Wartościowych.

Należy podkreślić, iż emisja Obligacji jest procesem wysoce czasochłonnym i skomplikowanym od strony prawnej oraz biznesowej (szczególnie obecnie w warunkach wysokiej niepewności i zmienności na rynkach finansowych). Przygotowania do Transakcji zostały rozpoczęte przez Spółka na początku 2009 r. Dopiero zaś na początku maja 2010 r. została natomiast założona przez Spółka spółka Spółka F jako spółka celowa powołana do emisji Obligacji. W okresie między rozpoczęciem przygotowań do emisji Obligacji a powołaniem Spółka F, Spółka oraz jej doradcy prawni, księgowi i biznesowi opracowywali strukturę oraz warunki Transakcji. Prace nad emisją Obligacji były kontynuowane także (przez krótki okres) już po powstaniu Spółka F. Dodatkowo należy wskazać, iż w przedmiotowej sprawie z uwagi na niekorzystne warunki panujące na rynkach finansowych (niedostępność oraz wysoki koszt kapitału) w drugiej połowie 2009 r. Spółka zawiesiła prace nad projektem. Zostały one jednak wznowione w pierwszym kwartale 2010 r. (co wymagało m.in. modyfikacji prospektu emisyjnego tak by odzwierciedlał on aktualne dane finansowe Spółka).

Na dzień składania wniosku należy stwierdzić, że Spółka przygotował program emisji Obligacji i spełnił wszystkie wymogi formalne niezbędne do uruchomienia programu emisji Obligacji. Jednakże decyzja o momencie faktycznej emisji Obligacji jest uzależniona od sytuacji na rynkach finansowych (w szczególności kosztów finansowania). W tym zakresie Spółka dokonuje stałego monitoringu sytuacji na rynkach finansowych, a emisja zostanie przeprowadzona gdy będzie możliwe uzyskanie satysfakcjonujących Spółkę kosztów finansowania (nie jest również całkowicie wykluczone - choć mało prawdopodobne - iż w przypadku braku satysfakcjonujących Spółka warunków finansowych Spółka zrezygnuje z emisji).

Wykorzystanie środków z emisji Obligacji

Jak wskazano powyżej powodem emisji Obligacji jest konieczność zapewnienia Spółce finansowania jej bieżącej działalności gospodarczej prowadzonej na rynku usług telekomunikacyjnych w Polsce. Z tego powodu środki pieniężne pozyskane przez Spółka z tytułu emisji Obligacji zostaną wykorzystane na potrzeby bieżącej działalności telekomunikacyjnej Spółka, a więc działalności gospodarczej podlegającej opodatkowaniu podatkiem dochodowym w Polsce. Należy wskazać, że na obecnym etapie nie jest możliwe przypisanie finansowania do żadnych projektów inwestycyjnych których wynikiem miałoby być nabycie lub wytworzenie środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych, czy też do projektów akwizycyjnych (np. finansowanie nabycia udziałów w innych spółkach).

Koszty ponoszone przez Spółka w związku z pozyskaniem finansowania

Jak wskazano powyżej pozyskanie finansowania w wysokości setek milionów euro od inwestorów wymagało zaangażowania w proces emisji Obligacji wiodących instytucji finansowych. Ich zadaniem jest bowiem przekonanie - w oparciu o swoją reputację, doświadczenie i kontakty - inwestorów o odpowiednich zasobach finansowych, że Obligacje są odpowiednią dla nich inwestycją a emitent jest podmiotem wiarygodnym (mogą one również same zainwestować pewne środki w Obligacje). W analizowanej Transakcji Spółka zaangażował dwie wiodące międzynarodowe instytucje finansowe („Banki Inwestycyjne”), których zakres prac określony w umowie zawartej przez Spółka z Bankami Inwestycyjnymi (Letter of Engagement) i następnie sprecyzowany w umowie zlecenia (Dealer Agreement) zawartej z Bankami Inwestycyjnymi przez Spółka oraz Spółka F - łącznie „Umowa Zlecenia”) sprowadza się do doprowadzenia do emisji Obligacji i objęcia ich przez inwestorów (możliwe jest także objęcie części Obligacji przez Banki Inwestycyjne na podstawie Subscription Agreement - „Umowa Nabycia” - pomiędzy Spółka, Spółka F oraz Banki Inwestycyjne). W szczególności czynności podejmowane przez Banki Inwestycyjne i zmierzające do doprowadzenia do emisji Obligacji obejmują m.in. koordynację całej Transakcji, odpowiednie wynegocjowanie parametrów Obligacji (wysokość kuponów odsetkowych, uzgodnienie ewentualnego dyskonta lub premii emisyjnej itp.), działalność marketingową, kontakty z inwestorami, doradztwo przy uzyskaniu ratingu oraz wsparcie przy doprowadzeniu do dopuszczenia do notowań na giełdzie w Luksemburgu.

W powyższym zakresie należy wskazać, iż Banki Inwestycyjne rozpoczęły świadczenie usług w związku z Transakcją na podstawie podpisanego z Spółka Letter of Engagement - umowa ta została zawarta w marcu 2009 r. Dopiero po założeniu spółki Spółka F (co miało miejsce na początku maja 2010 r.) została zawarta Umowa Zlecenia, która potwierdziła i sprecyzowała zakres usług świadczonych przez Banki Inwestycyjne oraz inne elementy uczestnictwa Banków Inwestycyjnych w programie emisji Obligacji. Jak wskazano powyżej Umowa Zlecenia została podpisana dopiero w maju 2010 r.

Ponadto, jak już wskazano powyżej dla przeprowadzenia Transakcji konieczne było przygotowanie odpowiedniej dokumentacji prawnej (np. umowy dotyczące Obligacji, Ramowa Umowa Pożyczki, wzory przyszłych Umów Pożyczek, dokument ofertowy - prospekt emisyjny niezbędny do dopuszczenia Obligacji do notowań na Luksemburskiej Giełdzie Papierów Wartościowych, wymaganych opinii prawnych, raportów finansowych itp.) oraz uzyskanie oceny wiarygodności kredytowej (tzw. ratingu) przez Spółka jako ostatecznego beneficjenta i gwaranta Obligacji, jak również ratingu samych Obligacji.

W związku z powyższym, w ramach Transakcji (tj. szeroko pojętego procesu pozyskania finansowania przez Spółka poprzez emisję Obligacji) konieczne było poniesienie szeregu wydatków. Podkreślić należy, że to Spółka jest beneficjentem (oraz inicjatorem) emisji Obligacji - tj. całe finansowanie pozyskane w drodze emisji zostanie przekazane Spółka na podstawie jednej lub kilku Umów Pożyczek i wykorzystane przez Spółka w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Zatem biorąc pod uwagę funkcje pełnione w ramach Transakcji przez Spółka F oraz Spółka podjęto decyzję, że wszelkie koszty związane z emisją Obligacji zostaną poniesione przez Spółka (również ze względu na konieczność zachowania warunków rynkowości wynikających z przepisów o cenach transferowych). Zasada ta dotyczy wyłącznie kosztów związanych z przygotowaniem i przeprowadzeniem emisji Obligacji, a nie kosztów bieżących wynikających z działalności Spółka F (takich jak koszty ogólne związane z funkcjonowaniem Spółka F, koszty związane z zarządzaniem tą spółką, koszty notowania obligacji na giełdzie w Luksemburgu, czy koszty audytu Spółka F). Spółka F będzie w związku z emisją zarabiał określoną marżę odsetkową (tj. różnicę pomiędzy odsetkami otrzymywanymi od Spółka na podstawie Umów Pożyczek oraz odsetkami płaconymi na rzecz obligatariuszy) stanowiącą wynagrodzenie za funkcje pełnione w ramach transakcji, która m. in. pokryje koszty bieżące opisane powyżej.

Mając na uwadze strukturę i faktyczne cele Transakcji, jak również role i funkcje pełnione w jej ramach przez Spółka (inicjatora i wyłącznego beneficjenta Transakcji) i Spółka F (której rola de facto jest w pełni podporządkowana interesom Spółka i pozyskaniu przez Spółka finansowania), to Spółka został zobowiązany do poniesienia wszelkich kosztów związanych z emisją Obligacji. W szczególności, zgodnie z Ramową Umową Pożyczki (art. 5.1 tej umowy) Spółka jest zobowiązany do zapłaty na żądanie Spółka F wszelkich kosztów (włączając koszty prawne i wydatki), które zostały lub zostaną poniesione przez Spółka F w związku z emisją Obligacji. Ponadto, zgodnie z art. 5.3 Ramowej Umowy Pożyczki, Spółka jest również zobowiązany do poniesienia bezpośrednio wszelkich innych kosztów związanych z Transakcją (takich jak wynagrodzenie agencji ratingowych oraz koszty obsługi prawnej, doradztwa finansowego i podatkowego), do zapłaty których Spółka jest zobowiązany zgodnie z umowami zawartymi przez siebie z podmiotami trzecimi (bez prawa obciążenia nimi Spółka F). Część kosztów związanych z procesem emisji Obligacji i wynikająca z umów zawartych przez Spółka F zostanie poniesiona przez Spółka F (w szczególności dotyczy to wynagrodzenia należnego Bankom Inwestycyjnym za doprowadzenie do sukcesu emisji i zarządzanie tym programem - tzw. management and underwriting commission, koszt dyskonta przy emisji Obligacji). Z ekonomicznego punktu widzenia koszty te zostaną „przerzucone” na Spółka poprzez ustalenie (o czym stanowi Ramowa Umowa Pożyczki) prowizji od udzielenia poszczególnych pożyczek na podstawie poszczególnych przyszłych Umów Pożyczek.

Specyficznie koszty, które zostały (zostaną) poniesione przez Spółka w związku z pozyskaniem finansowania poprzez emisję Obligacji (na podstawie Ramowej Umowy Pożyczki i poszczególnych Umów Pożyczek) obejmują

prowizje od pożyczek udzielonych Spółka przez Spółka F (płatne przy zawarciu poszczególnych Umów Pożyczek);

koszty doradców prawnych Banków Inwestycyjnych; zobowiązanie do pokrycia kosztów doradców prawnych zaangażowanych przez Banki Inwestycyjne w związku ich uczestnictwem w programie emisji Obligacji wynika przede wszystkim z postanowień Letter of Engagement oraz zostało potwierdzone w art. 11 Umowy Zlecenia i było jednym z warunków świadczenia usług przez Banki Inwestycyjne na potrzeby emisji Obligacji wynagrodzenie to częściowo zostało, a częściowo zostanie zapłacone bezpośrednio przez Spółka - zgodnie z Ramową Umową Pożyczki nakładającą obowiązek zapłaty kosztów związanych z Transakcją na Spółka);

inne koszty bieżące związane z pozyskaniem finansowania w drodze emisji Obligacji oraz towarzyszące programowi emisji Obligacji (np. koszty związane z prezentacją oferowanych Obligacji potencjalnych inwestorom międzynarodowym (w ramach tzw. road show), koszty przygotowania i wydrukowania dokumentów związanych z Transakcją oraz inne koszty związane z Transakcja); koszty te zostały lub zostaną poniesione przez podmioty trzecie .-. np. Banki Inwestycyjne lub Spółka F, które z kolei obciążą nimi Spółka - zgodnie z Ramową Umową Pożyczki nakładającą obowiązek zapłaty kosztów związanych z transakcją na Spółka - na podstawie faktur i not obciążeniowych (fee letters) wystawionych przez Banki Inwestycyjne lub Spółka F);

wynagrodzenie doradcy prawnego Spółka w związku z Transakcją które zostało (a częściowo zostanie w przyszłości) poniesione zgodnie z umową zawartą przez Spółka z kancelarią prawniczą (zakres prac doradcy prawnego obejmował m.in. przeprowadzenie badania prawnego Spółka pod kątem przygotowania dokumentu ofertowego w związku z emisją Obligacji, przygotowanie części prawnej dokumentu ofertowego, przygotowanie wymaganych opinii prawnych bieżące doradztwo prawne i podatkowe czy udział w negocjacjach dokumentacji prawnej transakcji),

wynagrodzenie doradcy finansowego (rachunkowego) Spółka w związku z Transakcją które zostały lub zostaną poniesione zgodnie z umową zawartą przez Spółka z firmą audytorsko-doradczą (zakres prac doradcy finansowego obejmował doradztwo w związku ze sprawozdaniami finansowymi wykorzystanymi w dokumencie ofertowym, wydanie raportów dotyczących zawartości dokumentu ofertowego na potrzeby inwestorów międzynarodowych (tzw. comfort letters). uczestnictwo w procesie przygotowywania dokumentu ofertowego);

wynagrodzenie agencji ratingowej za przeprowadzenie analizy oraz przyznanie Spółkaowi oceny wiarygodności kredytowej (tzw. ratingu) oraz oceny (ratingu) emitowanych Obligacji, co było warunkiem przeprowadzenia Transakcji (Spółka oraz same Obligacje musiały posiadać rating aby możliwe było wyemitowanie Obligacji i pozyskanie tą, drogę pozyskać finansowanie przez Spółka); wydatki te zostały lub zostaną poniesione przez Spółka zgodnie z umową zawartą przez Spółka z agencją ratingową,

inne koszty związane przygotowaniem oraz realizacją programu emisji Obligacji obciążające bezpośrednio Spółka - w szczególności koszty podróży pracowników Spółka zaangażowanych w projekt emisji Obligacji itp.

W związku z powyższym Spółka zadała następujące pytania:

Czy prowizje od Umów Pożyczek wskazane w punkcie a stanowią koszt uzyskania przychodów Spółka w dniu ich poniesienia...

Czy wydatki (wskazane w punktach d-g powyżej) ponoszone na rzecz doradcy prawnego, doradcy finansowego, agencji ratingowych oraz inne wydatki związane z przygotowaniem i wypracowaniem odpowiednich mechanizmów przeprowadzenia transakcji, a także doradztwem przy jej przeprowadzeniu mogą być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów Spółka w dniu ich poniesienia...

Czy wskazane w punktach b-c powyżej wydatki z tytułu zapłaty kosztów doradztwa prawnego na rzecz Banków Inwestycyjnych w związku z Transakcją i poniesieniem innych kosztów bieżących związanych z pozyskaniem finansowania w drodze emisji Obligacji oraz towarzyszących programowi emisji Obligacji, do których poniesienia Spółka jest zobowiązany na mocy Ramowej Umowy Pożyczki mogą być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów Spółka w dniu ich poniesienia...

Stanowisko wnioskodawcy.

Pytanie 1

Prowizje należne Spółka F od poszczególnych Umów Pożyczek wskazane w punkcie a powyżej będą stanowić koszt uzyskania przychodów Spółka w dacie ich poniesienia jako koszty związane z pozyskaniem finansowania w postaci pożyczek.

Pytanie 2

Wydatki (wskazane w punktach d-g powyżej) ponoszone na rzecz doradcy prawnego, doradcy finansowego, agencji ratingowych oraz inne wydatki związane z przygotowaniem i wypracowaniem odpowiednich mechanizmów przeprowadzenia transakcji a także doradztwem przy jej przeprowadzeniu mogą być zaliczone przez Spółka do kosztów uzyskania przychodów w dacie ich poniesienia.

Pytanie 3

Wydatki (wskazane w punktach b-c powyżej) z tytułu zapłaty kosztów doradztwa prawnego na rzecz Banków Inwestycyjnych w związku z Transakcją i poniesieniem innych kosztów bieżących związanych z pozyskaniem finansowania w drodze emisji Obligacji oraz towarzyszących programowi emisji Obligacji, do których poniesienia Spółka jest zobowiązany na mocy Ramowej Umowy Pożyczki mogą być zaliczone przez Spółka do kosztów uzyskania przychodów w dacie ich poniesienia.

Uzasadnienie

1. Wydatki jako koszty uzyskania przychodów

Koszty pozyskania finansowania dłużnego

Zgodnie z art. 15 ust. 1 updop kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 updop. Niewątpliwie, co wskazano w stanie faktycznym, wydatki związane z przygotowaniem i przeprowadzeniem procesu pozyskania finansowania dla Spółka (zostały lub zostaną poniesione przez tę Spółkę na podstawie Ramowej Umowy Pożyczki) są związane z przychodami Spółki jako koszty związane z pozyskaniem finansowania podstawowej działalności Spółki (działalności na rynku usług telekomunikacyjnych). Wydatki te pozostają zatem w bezpośrednim związku z prowadzoną przez Spółkę działalnością gospodarczą oraz zostały poniesione w celu osiągnięcia przychodów z tytułu tej działalności, podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym na podstawie przepisów updop.

Należy wskazać, że w praktyce stosowania prawa podatkowego nie budzi wątpliwości, że wydatki ponoszone przez podatników w związku z pozyskaniem finansowania dłużnego (np. poprzez zaciągnięcie kredytu bankowego lub poprzez emisję obligacji) stanowią koszty uzyskania przychodów. Tytułem przykładu można wskazać następujące interpretacje Ministerstwa Finansów:

Interpretacja z 4 września 2009 r. wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie (sygn. IPPB5/423-304/09-2/DG), w której stwierdzono „Zatem kosztem uzyskania przychodów mogą być opłaty poniesione przez spółkę w związku z pozyskaniem kredytu, tj. wydatki na nabycie usług doradczych w zakresie wyboru kredytobiorcy, koszty doradztwa prawnego, koszty przygotowania tekstu Umowy Kredytu przez kancelarię prawną wstępna prowizja banku, wymagane przez bank zabezpieczenia. Wydatki te jeśli zostały poniesione w celu uzyskania przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, będą stanowiły koszty uzyskania przychodu na podstawie art. 15 ust 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Wydatki te stanowią koszty pośrednio związane z przychodem podatkowym”.

Interpretacja z 21 października 2008 r. wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie (sygn. IPPB3/423-1110/08-2/GJ), w której stwierdzono: „Również z ogólnej definicji kosztów uzyskania przychodów należy uznać, że prowizje, różnice kursowe przy kredytach dewizowych jak również wynagrodzenie za usługi doradztwa związanego z zawarciem umowy kredytu lub pożyczki stanowią koszt podatkowy, o ile kredyt, czy pożyczka udzielane są na bieżącą działalność gospodarczą firmy lub cele inwestycyjne”.

Interpretacja z 6 maja 2009 r. wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach (sygn. IBPBI/2/423-221/09/MS), w której stwierdzono: „Mając zatem na uwadze, że obowiązek sporządzenia dokumentacji przed dokonaniem emisji obligacji wynika z ustawy, a także zważywszy na fakt, że emisja obligacji miała zapewnić Spółce pozyskanie kapitału niezbędnego do bardziej efektywnego prowadzenia działalności gospodarczej należy uznać, że wydatki poniesione na przygotowanie dokumentacji koniecznej dla ewentualnej emisji obligacji winny stanowić koszt uzyskania przychodu”.

Interpretacja z 9 kwietnia 2009 r. wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie (sygn. IPPB3/423-32/09-7/JG) potwierdzająca możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków związanych z emisją obligacji.

Jednocześnie w opisywanej sprawie nie ma zastosowania przepis art. 16 ust. 1 updop, gdyż wydatków ponoszonych przez Spółka nie można uznać za żaden z wydatków wskazanych w tym przepisie. W szczególności przedmiotowych wydatków nie można przypisać do jakichkolwiek projektów inwestycyjnych, w związku z którymi mogłyby one powiększać wartość początkową środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych (art. 16 ust. 1 pkt 1 updop).

Należy również wskazać, że argumentacja przedstawiona powyżej w pełni znajduje zastosowanie w odniesieniu do wydatków będących przedmiotem pytania nr 1 (prowizje od poszczególnych pożyczek), pytania nr 2 (wydatki związane z doradztwem na rzecz Spółka) oraz pytania nr 3 (wydatki z tytułu pokrycia kosztów Banków Inwestycyjnych oraz innych bieżących związanych z emisją Obligacji). Przedmiotowe wydatki są bowiem związane z pozyskaniem finansowania przez Spółka na podstawie poszczególnych Umów Pożyczek zawartych z Spółka F (finansowania pozyskanego przez Spółka F od podmiotów zewnętrznych za pośrednictwem Banków Inwestycyjnych dzięki emisji Obligacji). Jak wskazano natomiast powyżej finansowanie to zostanie wykorzystane na potrzeby działalności gospodarczej Spółki.

Mając na uwadze przedstawioną we wniosku strukturę Transakcji należy stwierdzić, że organizatorem oraz wyłącznym beneficjentem programu emisji Obligacji jest Spółka - to Spółka na podstawie poszczególnych Umów Pożyczek zawartych z emitentem Obligacji (tj. Spółka F) będzie otrzymywał i wykorzystywał w działalności gospodarczej środki finansowe pozyskane z tytułu emisji Obligacji. Należy przy tym wskazać, że wyłącznym celem utworzenia Spółka F było pozyskanie przez tę spółkę finansowania w drodze emisji Obligacji oraz przekazanie otrzymanego finansowania na rzecz Spółka na podstawie odpowiednich Umów Pożyczek - celem założenia i funkcjonowania Spółka F jest zatem wyłącznie zaspokojenie potrzeb finansowych Spółka (innymi słowy, pośredniczenia w finansowaniu przez obligatariuszy działalności Spółka).

Należy przy tym zauważyć, że zawarcie przez Spółka F poszczególnych Umów Pożyczek z Spółka i przekazanie w tej formie środków pieniężnych uzyskanych z emisji Obligacji przez Spółka F na rzecz Spółka było podstawowym założeniem Transakcji.

Biorąc pod uwagę powyższe okoliczności oraz fakt, iż podstawą prawną przekazania Spółka środków pieniężnych pozyskanych z emisji Obligacji będą Urnowy Pożyczki, należy stwierdzić, iż poniesienie przez Spółka wydatków związanych z przygotowaniem Transakcji oraz doradztwem przy jej przeprowadzeniu (pytanie nr 2) oraz wydatków z tytułu zapłaty kosztów doradztwa prawnego Banków Inwestycyjnych w związku z Transakcją oraz innych kosztów związanych z emisją Obligacji (pytanie nr 3) jest de facto ściśle związane z pozyskaniem przez Spółka finansowania z emisji Obligacji w formie pożyczek udzielonych tej spółce przez Spółka F. W dalszej kolejności należy uznać, iż w rzeczywistości wydatki te pozostają także w związku z prowadzoną przez Spółka działalnością gospodarczą oraz osiąganymi przez Spółka przychodami.

Wydatki będące przedmiotem zapytania nr 2

Odnosząc się dodatkowo do wydatków objętych pytaniem nr 2 (tj. wydatków na rzecz doradcy prawnego, doradcy finansowego, agencji ratingowych oraz innych wydatków związanych z przygotowaniem i wypracowaniem odpowiednich mechanizmów przeprowadzenia Transakcji, a także doradztwem przy jej przeprowadzeniu) należy zauważyć, iż ich poniesienie przez Spółka jest działaniem całkowicie racjonalnym oraz uzasadnionym z ekonomicznego punktu widzenia. Po pierwsze - Spółka poniósł oraz będzie ponosić przedmiotowe wydatki na podstawie umów o świadczenie usług (prawnych, doradczych, ratingowych) zawartych bezpośrednio przez Spółka z poszczególnymi usługodawcami (istniała więc podstawa prawna do poniesienia wydatków przez Spółka) na długo przed założeniem Spółka F (co nastąpiło w końcowej fazie Transakcji). Po drugie - ponieważ to spółka Spółka jest organizatorem oraz wyłącznym beneficjentem programu emisji Obligacji -jak wskazano powyżej założeniem Transakcji było pozyskanie dla Spółkaa finansowania na rynkach międzynarodowych w drodze emisji Obligacji za pośrednictwem spółki celowej - i będzie wykorzystywać środki pieniężne pozyskiwane z emisji na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej, całkowicie uzasadnione jest (również z punktu widzenia przepisów dotyczących transfer pricing), aby to właśnie Spółka poniósł wydatki związane z organizacją i przeprowadzeniem Transakcji, w tym koszty doradcy prawnego, finansowego oraz agencji ratingowych.

Odzwierciedleniem powyższego są zapisy Ramowej Umowy Pożyczki, która stanowi (art. 5 ust. 3), iż koszty ponoszone przez Spółka i związane z Transakcją obciążają Spółka i tym samym nie mogą być refakturowane na Spółka F.

Wydatki będące przedmiotem zapytania nr 3

Należy podkreślić, że dla powyższych wniosków bez znaczenia pozostaje fakt, że wydatki będące przedmiotem pytania nr 3 dotyczyły pokrycia kosztów doradztwa prawnego na rzecz Banków Inwestycyjnych w związku z Transakcją i poniesienia innych kosztów bieżących związanych z pozyskaniem finansowania w drodze emisji Obligacji oraz towarzyszących programowi emisji Obligacji (w tym koszty związane z prezentacją oferowanych Obligacji potencjalnych inwestorom międzynarodowym (w ramach tzw. road show), koszty przygotowania i wydrukowania dokumentów związanych z Transakcja). Do poniesienia tych wydatków Spółka była zobowiązana zgodnie z Ramową Umową Pożyczki (koszty te z kolei obciążały Spółka F na podstawie stosownych umów z Bankami Inwestycyjnymi). Tym samym nawet jeśli Spółka nie była bezpośrednim odbiorcą usług świadczonych przez Banki Inwestycyjne, poniesienie tych wydatków było warunkiem niezbędnym warunkującym przeprowadzenie Transakcji tj. emisję Obligacji oraz zawarcie późniejszych Umów Pożyczek (koszty te stanowią zatem z ekonomicznego punktu wiedzenia dodatkowy koszt pozyskania przez Spółka finansowania w postaci pożyczek udzielonych tej spółce przez Spółka F - tj. koszt, który ma charakter prowizji od Umowy Pożyczki. W piśmiennictwie podatkowym wskazuje się, że aby konkretny koszt mógł zostać uznany za koszt uzyskania przychodów, koszt ten:

powinien zostać poniesiony przez podatnika, tj. w ostatecznym rozrachunku musi on zostać pokryty z zasobów majątkowych podatnika;

jest definitywny;

pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą

poniesiony został w celu uzyskania przychodów, zachowania lub zabezpieczenia ich źródła lub może mieć inny wpływ na wielkość osiągniętych przychodów.

W analizowanym przypadku wszystkie powyższe warunki zostały lub zostaną spełnione. W szczególności wydatki te zostały lub zostaną poniesiony przez Spółkę. Przedmiotowe wydatki mają charakter definitywny, gdyż Spółka w żaden sposób nie może dochodzić ich zwrotu. Zostały lub zostaną poniesione w związku z pozyskaniem finansowania na podstawie poszczególnych Umów Pożyczek, a więc w sposób oczywisty jest związany z prowadzoną działalnością i zgodnie z powyższą analizą został lub zostanie poniesiony w celu uzyskania przychodów.

Dodatkowo należy zauważyć, iż związek przedmiotowych wydatków z pozyskaniem finansowania jest o tyle bezsprzeczny, że bez zgody Spółki na ich poniesienie nie doszłoby do emisji Obligacji, a tym samym do zawarcia poszczególnych Umów Pożyczek i uzyskania w tej formie przez Spółki od Spółka F stosownego finansowania (podobnie jak w przypadku braku zgody na zapłatę odsetek czy prowizji od Umów Pożyczek). Tym samym z ekonomicznego punktu wiedzenia wydatki te mogą zostać niewątpliwie zaliczone do tej samej kategorii wydatków co prowizja za zawarcie Umów Pożyczek czy też innych kosztów związanych z udzieleniem pożyczki lub kredytu, którymi są zwyczajowo obarczani pożyczkobiorcy / kredytobiorcy przez banki (np. koszt wyceny nieruchomości). Wydatki te należy uznać za koszt pozyskanego przez Spółka finansowania, albowiem ich charakter nie różni się niczym (z wyjątkiem sposobu kalkulacji wysokości) właśnie od prowizji za udzielenie pożyczki (prowizji bankowej). Pokrycie kosztów usług prawnych (i ewentualnie innych wydatków) stanowi opłatę za udzielenie finansowania ustalaną w odniesieniu do kosztów zewnętrznych banków podczas, gdy typowa prowizja jest opłatą za udzielenie finansowania ustalana kwotowo lub najczęściej jako procent wartości udzielonego finansowania.

Jednocześnie fakt zawarcia w Ramowej Umowie Pożyczki zobowiązania Spółki do poniesienia przedmiotowych wydatków w sposób jednoznaczny wskazuje, że przyjęcie przez Spółkę tego zobowiązania stanowiło istotny warunek udzielenia jej finansowania, albowiem bez tego zobowiązania nie doszłoby do zawarcia Umów Pożyczek i emisji Obligacji, a w konsekwencji nie byłoby możliwe zrealizowanie Transakcji. W świetle tych okoliczności nie powinno budzić wątpliwości, iż poniesienie przez Spółkę kosztów usług zamówionych przez Banki inwestycyjne w związku z Transakcją oraz innych kosztów objętych pytaniem nr 3 stanowiło istotny element (koszt) Transakcji i przez to pozostawało w związku z prowadzoną przez Spółka działalnością gospodarczą.

Ponadto należy wskazać, że Spółka miała obowiązek poniesienia tych wydatków na podstawie Ramowej Umowy Pożyczki (innymi słowy poniesienie tych wydatków nie było dobrowolne w tym sensie, że chcąc uzyskać pozyskać finansowanie Spółka musiała je ponieść). Zatem poniesienie przedmiotowych wydatków było działaniem celowym, racjonalnym oraz gospodarczo uzasadnionym, co stanowi warunek zaliczenia danego wydatku do kosztów uzyskania przychodu.

2. Data potrącenia dla celów podatkowych

Należy wskazać, że wszelkie wydatki, których poniesienie związane jest z emisją Obligacji oraz zawarciem poszczególnych Umów Pożyczek stanowią tzw. koszty pośrednie, o których mowa w art. 15 ust 4d zd. 1 updop, i powinny zostać zaliczone jednorazowo do kosztów podatkowych w dacie ich poniesienia. Co istotne w sprawie nie ma zastosowania art. 15 ust. 4d zd. 2 updop, gdyż omawiane wydatki nie dotyczą okresu przekraczającego rok podatkowy w rozumieniu tego przepisu.

Jeśli chodzi o koszty doradcze (doradztwo finansowe, prawne, rating) lub inne koszty objęte pytaniem 2 i pytaniem 3 - nie można tych wydatków, biorąc pod uwagę ich naturę, przyporządkować do konkretnych przychodów (biorąc również pod uwagę, że służyły one pozyskaniu finansowania a więc z przychodami związane są jedynie pośrednio). W przypadku kosztów usług doradczych czy konsultingowych nie można zatem również uznać, że dotyczą one okresu przekraczającego rok podatkowy. Zatem powinny one zostać zaliczone do kosztów podatkowych w dacie poniesienia, tj. stosownie do art. 15 ust. 4e updop, w dniu, na który ujęto koszt w księgach rachunkowych (zaksięgowano) na podstawie otrzymanej faktury (rachunku), albo dzień, na który ujęto koszt na podstawie innego dowodu w przypadku braku faktury (rachunku), z wyjątkiem sytuacji gdy dotyczyłoby to ujętych jako koszty rezerw albo biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów.

Należy również wskazać, że wydatki na zapłatę prowizji od poszczególnych Umów Pożyczek (o których mowa w pytaniu nr 1) powinny zostać zaliczone do kosztów podatkowych jednorazowo ponieważ również te koszty nie dotyczą okresu przekraczającego rok podatkowy. Poniesienie kosztów prowizji jest bowiem jednorazowym obowiązkiem wynikającym z zawartych Umów Pożyczek co powoduje, iż są prowizje są związane wyłącznie z rokiem podatkowym, w którym poszczególne pożyczki zostaną udzielone Spółce przez Spółka F. Nie są to również koszty, które stanowią wynagrodzenie za cały okres trwania poszczególnych Umów Pożyczek, a jedynie koszty, których obowiązek poniesienia wynika z nabycia określonej usługi finansowej (udzielenia finansowania). Ich wysokość nie jest również w żaden sposób uzależniona od terminu spłaty udzielonych Spółce pożyczek.

Należy również wskazać, że biorąc pod uwagę wykorzystanie poszczególnych pożyczek (tj. przeznaczenie przez Spółka pozyskanych środków pieniężnych na potrzeby finansowania bieżącej działalności gospodarczej) trudno uznać, aby koszty prowizji związane były z jakimikolwiek przychodami, które byłyby uzyskiwane przez Spółka przez jakikolwiek skonkretyzowany okres przekraczający rok podatkowy. Zatem nie ma możliwości oraz podstaw prawnych do powiązania kosztów prowizji związanych z poszczególnymi Umowami Pożyczek z konkretnymi przychodami Spółka (np. przychodami z umowy zawartej na konkretny okres przekraczający rok podatkowy).

Stanowisko takie zostało potwierdzone w orzecznictwie organów podatkowych, a w szczególności:

W interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 3 marca 2009 r., (nr IPPB3/423-1681/08-2/ER), w której stwierdzono, że: „w żadnym przypadku nie można powyższych kosztów wiązać z okresem na jaki została zawarta umowa kredytu, co przesądza o braku możliwości proporcjonalnego rozliczania w czasie kosztów związanych z uruchomieniem kredytu (tak R. K, Kiedy prowizja od kredytu jest kosztem, Rzeczpospolita z dnia 11 lutego 2008 r.)”.

W interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 8 października 2008 r., (nr IPPB3/423-1029/08-2/AS), w której stwierdzono, że: „należy stwierdzić, iż prowizja od kredytu jako jednorazowa opłata ponoszona przez Wnioskodawcę w związku z udzieleniem przez bank kredytu, stanowi koszt pośredni uzyskania przychodów i w myśl art. 15 ust. 4d i 4e ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych powinna być zaliczona do kosztów uzyskania przychodów w dacie jej poniesienia.” W odniesieniu do kosztów w postaci prowizji od udzielonych Spółce pożyczek, należy dodatkowo zwrócić uwagę na interpretację Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 6 kwietnia 2010 r. (nr IPPB3/423-1003/09-4/JB). W interpretacji tej - wydanej na gruncie analogicznego stanu faktycznego jak opisany w niniejszym wniosku (tj. pożyczki udzielonej przez spółkę celową/ emitenta euroobligacji na rzecz spółki będącej organizatorem i beneficjentem programu emisji euroobligacji - organ podatkowy zgodził się ze stanowiskiem podatnika, że prowizja od zaciągniętej przez niego pożyczki stanowi koszt uzyskania przychodu w momencie jej poniesienia: „Prowizja od pożyczki, jako rodzaj wynagrodzenia za udzielenie pożyczki, ustalona kwotowo bądź procentowo w stosunku do wartości udzielonej pożyczki, bez wątpienia wykazuje pośredni związek z uzyskiwanymi przez podmiot gospodarczy przychodami. Co do zasady więc zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów pod lega w momencie jej poniesienia, zgodnie z art. 15 ust. 4d ustawy, z uwzględnieniem definicji dnia poniesienia kosztu zawartej, w art. 15 ust.4e ustawy. Podsumowując, prowizje od Pożyczki 1 i Pożyczki 2 na rzecz. F. należy uznać za koszty uzyskania przychodów w momencie ich poniesienia”.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego, stwierdzam, co następuje.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 ze zm.), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

Podatnik ma prawo do odliczenia dla celów podatkowych wszelkich wydatków, pod warunkiem, iż nie zostały one wymienione w art. 16 ust. 1 ustawy podatkowej oraz gdy wykaże ich związek z prowadzoną działalnością, a ich poczynienie ma lub może mieć wpływ na możliwość powstania przychodu (zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów). Przepis ten konstytuuje więc zasadę, stosownie do której pomiędzy kosztem podatkowym oraz przychodami podatników musi wystąpić związek przyczynowo-skutkowy, tego typu, że poniesienie wydatku ma wpływ na powstanie lub zwiększenie przychodu. Podatnik nie musi wprawdzie przyporządkować poniesionych kosztów do konkretnego przychodu, ale wszelkie podjęte przez niego działania, w tym poniesione koszty, powinny zmierzać do osiągnięcia przychodu. Zwrot „w celu” użyty w ww. przepisie oznacza, że nie wszystkie wydatki ponoszone przez podatnika w związku z prowadzoną działalnością pomniejszają dochód do opodatkowania.

Ponadto, aby dany wydatek mógł być zaliczony do kosztów uzyskania przychodów powinien być poniesiony w sposób celowy, racjonalny i gospodarczo uzasadniony. Na takie kwalifikowanie wydatków wskazał również Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 17 lipca 2003 r. (sygn. akt SA/Bd 1821/03): „Podatnik winien wykazać celowość poniesienia wydatku, a także, a może przede wszystkim również to, że wydatek ten został poniesiony racjonalnie, tzn. że podatnik w zamian tego wydatku rzeczywiście uzyskał określone dobra i to, że mogły one, racjonalnie rzecz ujmując, co najmniej hipotetycznie przynieść przychód. Owa racjonalność wydatku winna być również oceniana przy uwzględnieniu sytuacji finansowej podmiotu gospodarczego w kontekście jego realnych potrzeb”.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że Spółka (Wnioskodawca, Spółka) poniesie/poniosła wydatków, które można podzielić na 3 kategorie:

należne Spółka F AB z siedzibą w Szwecji (Spółka F) prowizje od Umów Pożyczek (wymienione w pytaniu 1) oraz

wskazane w punktach d-g wniosku wydatki ponoszone na rzecz doradcy prawnego, doradcy finansowego, agencji ratingowych oraz inne wydatki związane z przygotowaniem i wypracowaniem odpowiednich mechanizmów przeprowadzenia transakcji a także doradztwem przy jej przeprowadzeniu (wymienione w pytaniu 2);

wskazane w punktach b-c wniosku wydatki z tytułu zapłaty kosztów doradztwa prawnego na rzecz Banków Inwestycyjnych w związku z Transakcją i poniesieniem innych kosztów bieżących związanych z pozyskaniem finansowania w drodze emisji Obligacji oraz towarzyszących programowi emisji Obligacji do których poniesienia Spółka jest zobowiązany na mocy Ramowej Umowy Pożyczki mogą być zaliczone przez Spółka do kosztów uzyskania przychodów w dacie ich poniesienia (wymienione w pytaniu 3).

Aby udzielić odpowiedzi na pytanie, w którym momencie Spółka powinna zaliczyć je do kosztów podatkowych należy najpierw rozstrzygnąć, czy powyższe wydatki stanowią kosztu uzyskania przychodów wnioskodawcy.

Ad pytania nr 1

Co do zasady, prowizja z tytułu pożyczek jest to wydatek nie służący bezpośrednio celom, na jakie została zaciągnięta pożyczka, ale umożliwiający uzyskania źródła finansowania. A zatem, aby uznać prowizję za koszt podatkowy, w pierwszej kolejności należy zbadać czy, zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy, pożyczka została zaciągnięta w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów.

Jak wynika z treści wniosku Spółki, powodem emisji Obligacji jest konieczność zapewnienia Spółce finansowania jej bieżącej działalności gospodarczej prowadzonej na rynku usług telekomunikacyjnych w Polsce. Z tego powodu środki pieniężne uzyskane przez Spółkę z tytułu emisji obligacji (przekazane na rzecz Spółka przez emitenta Obligacji – Spółka F w drodze pożyczek) zostaną wykorzystane na potrzeby bieżącej działalności telekomunikacyjnej Spółki, a więc działalności gospodarczej podlegającej opodatkowaniu podatkiem dochodowym w Polsce.

Z powyższego wynika zatem, iż środki z Pożyczek zostaną wykorzystane w związku z działalnością gospodarczą Spółki i jej przychodami.

W kwestii ustalenia momentu zaliczenia powyższych prowizji do kosztów podatkowych, Spółka musi mieć na względzie art. 15 ust. 4d ustawy, zgodnie z którym koszty uzyskania przychodów, inne niż koszty bezpośrednio związane z przychodami, są potrącalne w dacie ich poniesienia (...).

Prowizja od pożyczki, jako rodzaj wynagrodzenia za udzielenie pożyczki, ustalona kwotowo bądź procentowo w stosunku do wartości udzielonej pożyczki, bez wątpienia wykazuje pośredni związek z uzyskiwanymi przez podmiot gospodarczy przychodami. Co do zasady więc zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów podlega w momencie jej poniesienia, zgodnie z art. 15 ust. 4d ustawy, z uwzględnieniem definicji dnia poniesienia kosztu zawartej, w art. 15 ust.4e ustawy.

Podsumowując, należne Spółka F z siedzibą w Szwecji (Spółka F) prowizje od Umów Pożyczek (wymienione w pytaniu 1) należy uznać za koszty uzyskania przychodów w momencie ich poniesienia.

Ad pytania nr 2 i 3

W ocenie organu podatkowego, podstawową kwestią, której rozstrzygnięcie ma wpływ na zakwalifikowanie wydatków związanych z przygotowaniem, organizacją i przeprowadzeniem emisji obligacji, w tym kosztów doradztwa prawnego na rzecz Banków Inwestycyjnych do kosztów uzyskania przychodów Spółki jest dokonanie oceny, czy wymienione, w pytaniu 2 i 3, wydatki można w ogóle zakwalifikować, jako koszty uzyskania przychodów Spółki.

Zauważyć trzeba, że emitentem Obligacji nie jest Spółka, tylko inny podmiot – Spółka F AB z siedzibą w Szwecji, który jest spółką zależną w 100% od Wnioskodawcy i został utworzony w celu pozyskiwania przez niego finansowania na rynkach międzynarodowych w drodze emisji obligacji. Jak wskazała Spółka, Spółka F, będąc emitentem Obligacji, pełni funkcje „pośrednika”, który będzie przekazywał uzyskane z tytułu emisji środki na rzecz Spółka w drodze pożyczek. Za pełnione przez siebie funkcje „pośrednika” Spółka F będzie otrzymywał wynagrodzenie w postaci marży, tj. różnicy pomiędzy odsetkami otrzymywanymi od Spółka, a odsetkami wypłacanymi na rzecz obligatariuszy.

Z opisanego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Spółka pokryła/będzie pokrywała wszelkie koszty związane z emisją Obligacji przez Spółka F.

Spółka poniosła/poniesie, wskazane w punktach d-g wniosku, wydatki na rzecz doradcy prawnego, doradcy finansowego, agencji ratingowych oraz inne wydatki związane z przygotowaniem i wypracowaniem odpowiednich mechanizmów przeprowadzenia transakcji a także doradztwem przy jej przeprowadzeniu.

Ponadto Spółka poniosła/poniesie, wskazane w punktach b-c wniosku, wydatki z tytułu zapłaty kosztów doradztwa prawnego na rzecz Banków Inwestycyjnych w związku z Transakcją i poniesieniem innych kosztów bieżących związanych z pozyskaniem finansowania w drodze emisji Obligacji oraz towarzyszących programowi emisji Obligacji do których poniesienia Spółka jest zobowiązany na mocy Ramowej Umowy Pożyczki.

Z wniosku wynika, że usługi te były/będą świadczone na rzecz Spółka F, a nie na rzecz Spółki. Usługi te służą działalności gospodarczej prowadzonej przez Spółka F, polegającej na pozyskiwaniu środków finansowych w drodze emisji obligacji. Z tytułu prowadzonej działalności (pełnienia funkcji „pośrednika”), Spółka F zarabia określoną marżę odsetkową (wynagrodzenie otrzymywane od Spółki).

Wydatki, będące przedmiotem zapytania Spółki, stanowią wydatki ponoszone przez Wnioskodawcę, ale są bezpośrednio związane z dochodami Spółka F.

Okoliczność ta ma podstawowe znaczenie dla prawidłowej podatkowej klasyfikacji wydatków, jako kosztów uzyskania przychodów. Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, jako warunek zaliczenia wydatku do kosztów uzyskania przychodów wymieniają związek z przychodami konkretnego podatnika (cyt. powyżej art. 15 ust. 1 ustawy).

Co do zasady, jeżeli określone wydatki w sposób jednoznaczny wiążą się z osiągnięciem konkretnego rodzaju przychodu, to zaliczenie ich do kosztów uzyskania przychodów ocenianie musi być w kontekście, tego przychodu, z którym wydatki te są bezpośrednio związane.

A zatem, skoro Spółka F osiąga/będzie osiągać konkretny przychód z tytułu emisji Obligacji w postaci marży odsetkowej, to właśnie on z zasady, powinien zaliczyć do kosztów podatkowych wydatki związane z emisją tych Obligacji, jako warunkujące osiągnięcie tego przychodu (z zastrzeżeniem ich poniesienia).

Bez znaczenia pozostaje przy tym okoliczność, że spółka Spółka F została utworzona w ostatniej fazie procesu prowadzącego do emisji Obligacji, ponieważ od początku jej utworzenie było elementem przyjętej w tym zakresie przez Spółkę strategii programu emisji Obligacji.

Dodatkowo należy zwrócić uwagę, że Spółka poniosła/poniesie wydatki nie tylko za Spółka F, ale także za Banki Inwestycyjne (zobowiązanie do pokrycia kosztów doradztwa prawnego na ich rzecz, w związku z Transakcją). Banki Inwestycyjne uzyskały/uzyskają przychód z tytułu wynagrodzenia za doprowadzenie do sukcesu emisji i zarządzanie tym programem i jeżeli potrzebowały w tym zakresie doradztwa prawnego, to wydatek z tego tytułu powinien obciążać Banki, a nie Spółkę.

Konkludując, w ocenie organu wydatki będące przedmiotem zapytania, wymienione w pkt d-g oraz b-c wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej (wymienione w pytaniu numer 2 i 3), związane są z działalnością, a co za tym idzie i przychodem osiąganym przez Spółka F oraz Banki Inwestycyjne, które są odrębnymi podmiotami prawa i podatnikiami, a zatem nie mogą one zgodnie z regułą zawartą w art. 15 ust. 1 ustawy, stanowić kosztów podatkowych Spółki.

Braku związku powyższych wydatków z przychodem Spółki nie zmienia również okoliczność, iż poniesienie tych kosztów przez Spółkę jest wynikiem uzgodnień umownych z Spółka F czy Bankami Inwestycyjnymi. Niewystarczającym argumentem przemawiającym za stanowiskiem Spółki jest również zawarcie przez strony w Ramowej Umowie Pożyczki zapisów, że Spółka jest zobowiązana do zapłaty na żądanie Spółka F wszelkich kosztów (włączając koszty prawne i wydatki) które zostały lub zostaną poniesione przez Spółka F w związku z emisją obligacji oraz wszelkich innych kosztów związanych z Transakcją, do zapłaty których Spółka jest zobowiązany na podstawie umów zawartych przez siebie z podmiotami trzecimi.

Zgodnie z postanowieniami art. 353#185; ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (dz. U. z 1964 r. nr 16, poz. 83 ze zm.) strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie, ani zasadom współżycia społecznego. Wyrażona w przywołanym przepisie zasada swobody zawierania umów przyznaje uprawnienie stronom do konstruowania łączącego je stosunku prawnego (w przedstawionym stanie faktycznym – poniesienie wydatków związanych z przygotowaniem i przeprowadzeniem emisji obligacji) w taki sposób, że uzależnia uzyskanie Pożyczek przez Spółkę od uiszczenia przez nią, oprócz prowizji i odsetek dodatkowo wszelkich kosztów związanych z emisją obligacji. Jednak z faktu tego nie można wywodzić skutków podatkowych w postaci zaliczenia przedmiotowych wydatków do kosztów uzyskania przychodów. Wydatki te jako nie przyczyniające się do osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów Spółki, nie stanowią kosztu podatkowego.

W ocenie organu przedmiotowe wydatki, wymienione w pytaniu numer 2 i 3, nie stanowią kosztu uzyskania przychodów, a w związku z tym odpowiedź na pytanie w zakresie momentu uznania ich za koszt podatkowy jest bezprzedmiotowa.

Odnosząc się do powołanych we wniosku interpretacji organów podatkowych, Organ stwierdza, że zostały one wydane w indywidualnych sprawach i nie są wiążące dla Organu wydającego niniejszą interpretację. Jednocześnie Organ zauważa, że wydatki, będące przedmiotem tych interpretacji, bezpośrednio były związane z działalnością gospodarczą prowadzoną przez podatnika, a nie przez inny podmiot. Natomiast powołana przez Spółkę interpretacja indywidualna z dnia 06.04.2010r. nr IPPB3/423-1003/09-4/JB wydana przez tutejszy organ podatkowy zawiera stanowisko odmawiające prawa zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków poniesionych przez podatnika w analogicznym stanie faktycznym.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego, w zakresie pytania pierwszego uznaje się za prawidłowe, natomiast w zakresie pytania drugiego i trzeciego uznaje się za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.