PF-I-4180-0006/08/KK

Pytanie podatnika:

Dotyczy opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych zwrotu wkładu oraz spłaty udziału w majątku spółki cywilnej w przypadku wystąpienia wspólnika.

Decyzja

Na podstawie art. 14b § 5 pkt 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. nr 8, poz. 60 ze zm.) w związku z art. 4 ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2006 r., nr 217, poz. 1590), Dyrektor Izby Skarbowej w Opolu zmienia z urzędu postanowienie Naczelnika Pierwszego Urzędu Skarbowego w Opolu z dnia 15 grudnia 2006 r. nr PDII/415-57-5/06 w sprawie interpretacji przepisów prawa podatkowego w zakresie opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych zwrotu wkładu oraz spłaty udziału w majątku spółki cywilnej w przypadku wystąpienia wspólnika, gdyż zostało wydane z rażącym naruszeniem prawa.

U z a s a d n i e n i e

Wnioskiem z dnia 15 września 2006 r. zwrócił się Pan do Naczelnika Pierwszego Urzędu Skarbowego w Opolu o interpretację zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego.

Z przedstawionego w w/w piśmie stanu faktycznego wynika, że od dnia 04 stycznia 1999 r. jako osoba fizyczna prowadził Pan działalność gospodarczą w ramach spółki cywilnej.Z dołączonej do w/w wniosku umowy spółki cywilnej z dnia 04 stycznia 1999 r. wynika, iż wkład wniesiony przez Pana do spółki wyniósł 500zł.

W dniu 13 września 2006 r. przekazał Pan 1% swoich udziałów nowemu wspólnikowi za kwotę 1.000zł, natomiast w dniu 14 września 2006 r. przekazał pozostałe 49% udziałów temu wspólnikowi za kwotę 49.000zł i wystąpił ze spółki.

W Pana ocenie, zgodnie z art. 21 ust.1 pkt 50 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku dochodowego są przychody otrzymane w związku ze zwrotem udziałów albo wkładów do spółki osobowej, w Pana przypadku do wysokości 500zł. Natomiast kwota 49.500zł nie powinna podlegać opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, gdyż cyt. „źródłem wypłaty tej kwoty jest wartość stanowiąca część wartości wspólnego majątku pozostałego po odliczeniu wartości wkładów wszystkich wspólników, jaka odpowiadała statusowi, którym występujący wspólnik uczestniczył w zyskach spółki”. Twierdzi Pan, iż nadwyżka ponad wniesione udziały pochodzi z przyrostu majątku spółki, który podlegał już opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Na potwierdzenie słuszności zajętego stanowiska przywołał Pan wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 07 października 2004 r. sygn. akt FSK 594/04.

Postanowieniem z dnia 15 grudnia 2006 r. nr PDII/415-57-5/06 Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego w Opolu uznał Pana stanowisko za prawidłowe.

Dokonując z urzędu weryfikacji wskazanego w sentencji postanowienia, Dyrektor Izby Skarbowej w Opolu stwierdził, iż zostało ono wydane z rażącym naruszeniem przepisów prawa i wyjaśnia, co następuje.

Wystąpienie jednego wspólnika z trzyosobowej spółki cywilnej nie powoduje likwidacji spółki. Jednakże w oparciu o przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) na wspólnikach spoczywa obowiązek dokonania wzajemnych rozliczeń.

Zgodnie z przepisem art. 871 § 1 k.c. wspólnikowi występującemu ze spółki zwraca się w naturze rzeczy, które wniósł do spółki do używania, oraz wypłaca się w pieniądzu wartość jego wkładu oznaczoną w umowie spółki, a w braku takiego oznaczenia – wartość, którą wkład ten miał w chwili wniesienia.

Ponadto na podstawie przepisu art. 871 § 2 k.c. wypłaca się występującemu wspólnikowi w pieniądzu taką część wartości wspólnego majątku pozostałego po odliczeniu wartości wkładów wszystkich wspólników, jaka odpowiada stosunkowi, w którym występujący wspólnik uczestniczył w zyskach spółki.

Zatem z w/w przepisu wynika, iż występującemu wspólnikowi:

1) zwraca się w naturze rzeczy, które wniósł do spółki do używania,

2) wypłaca się wartość wkładu oznaczoną w umowie spółki, a w przypadku braku takiego oznaczenia – wartość, którą wkład ten miał w chwili wniesienia,

3) wypłaca się część wartości wspólnego majątku pozostałego po odliczeniu wartości wkładów wszystkich wspólników, jaka odpowiada stosunkowi, w którym występujący wspólnik uczestniczył w zyskach spółki.

W przedmiotowej sprawie nie miała miejsca żadna z w/w form rozliczenia z występującym ze spółki wspólnikiem.

Z dołączonej do Pana wniosku z dnia 15 września 2006 r. uchwały wspólników w/w spółki z dnia 14 września 2006 r. (§ 3) wynika, iż w związku z wypowiedzeniem udziału z tytułu „przekazania swoich udziałów” występujący wspólnik, Pan X miał otrzymać kwotę 49.000zł. od wspólnika, tj. Pani Y. Powyższa kwota miała stanowić przypadającą na Pana wartość rynkową udziałów w spółce. Wcześniej, tj. w dniu 13 września 2006 r. przekazał Pan Pani Y, która z tym dniem wstąpiła do Spółki, 1% udziałów za kwotę 1.000zł (uchwała wspólników sp. cywilnej z dnia 13 września 2006 r.).

Z przedstawionego powyżej stanu faktycznego wynika jednoznacznie, iż – jeszcze w trakcie trwania umowy spółki – dokonał Pan (dwuetapowego) zbycia swoich udziałów na rzecz osoby przystępującej do spółki. Jednakże w trakcie trwania spółki jej majątek – stanowiący współwłasność łączną – jest nienaruszalny (niepodzielny). Materialnoprawną konsekwencją owej niepodzielności jest przepis art. 863 k.c., ustanawiający zakaz rozporządzania (zbywania, obciążania) udziałem we wspólnym majątku spółki oraz udziałem w poszczególnych składnikach tego majątku.

Mając na uwadze powyższe, stwierdzić trzeba, że uzyskanie przez Pana kwoty 50.000zł nie nastąpiło tytułem rozliczeń z w/w spółką określonych w art. 871 k.c., bowiem to nie spółka wypłaciła przedmiotową należność z tytułu zwrotu wkładu i wypłaty udziału w zysku. Środki pieniężne pochodziły od osoby fizycznej, tj. Pani Y, przystępującej do spółki. Inaczej rzecz ujmując, otrzymał Pan od jednego ze wspólników spółki wypłatę, która stanowi formę ekwiwalentu bądź rekompensaty odpowiadającą wartości rynkowej przekazanych udziałów spółki. Bezprzedmiotowe zatem są rozważania, czy otrzymana kwota objęta jest zwolnieniem określonym w art. 21 ust.1 pkt 50 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.), w myśl którego wolne od podatku są przychody otrzymane w związku ze zwrotem udziałów lub wkładów w spółdzielni albo wkładów do spółki osobowej.

Bezsporny jest jednak fakt, iż nastąpiło u Pana przysporzenie majątkowe.

W świetle przedstawionego stanu faktycznego i prawnego należność jaką Pan uzyskał w związku z wystąpieniem ze spółki stanowi przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 wskazanej ustawy. Za przychody z innych źródeł, zgodnie z art. 20 ust. 1 w/w ustawy, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

W konsekwencji w/w kwotę 50.000zł otrzymaną od P. Y winien Pan wykazać wraz z pozostałymi osiągniętymi w 2006 r. dochodami w zeznaniu rocznym i opodatkować według obowiązującej skali podatkowej.

Odnosząc się do powołanego przez Pana we wniosku wyroku NSA z dnia 07 października 2004 r., sygn. akt FSK 594/04, wskazać należy, iż zgodnie z art. 153 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), ocena prawna i wskazania co do dalszego postępowania wyrażone w orzeczeniu sądu wiążą w sprawie ten sąd oraz organ, którego działanie lub bezczynność była przedmiotem zaskarżenia. Dodatkowo należy stwierdzić, iż orzeczenia sądów są wydawane w indywidualnych sprawach i nie stanowią źródła prawa, w związku z czym nie mają mocy powszechnie obowiązującej. Ponadto w przedstawionym stanie faktycznym otrzymana kwota nie jest – jak już wywiedziono wyżej – wypłaconym przez Spółkę udziałem w wypracowanym zysku.

W tej sytuacji należało stwierdzić, iż stanowisko organu podatkowego I instancji, wyrażone we wskazanym w sentencji postanowieniu Naczelnika Pierwszego Urzędu Skarbowego w Opolu z dnia 15 grudnia 2006 r. nr PDII/415-57-5/06 rażąco narusza wyżej powołane przepisy prawa materialnego, stąd tut. organ – stosownie do art. 14b § 5 pkt 2 ustawy Ordynacji podatkowej – był zobligowany do zmiany tego postanowienia z „urzędu”. Wskazać przy tym należy, iż rażące naruszenie prawa następuje wtedy, gdy treść rozstrzygnięcia pozostaje w wyraźnej i oczywistej sprzeczności z treścią przepisu prawa i gdy charakter takiego naruszenia powoduje, że owo rozstrzygnięcie nie może zostać w obrocie prawnym.

Jednocześnie tut. organ informuje, iż niniejsza interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego w zapytaniu i stanu prawnego obowiązującego w dniu jej wydania. Na niniejszą decyzję przysługuje prawo wniesienia odwołania do Dyrektora Izby Skarbowej w Opolu w terminie 14 dni od dnia jej doręczenia. Odwołanie powinno zawierać zarzuty przeciw decyzji, określać istotę i zakres żądania będącego przedmiotem odwołania oraz wskazywać dowody uzasadniające to żądanie.