IPPB4/415-55/10-2/SP

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana, przedstawione we wniosku z dnia 19.01.2010 r. (data wpływu 22.01.2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania odszkodowania wypłaconego osobie fizycznej posiadającej gospodarstwo rolne – jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie

W dniu 22.01.2010 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania odszkodowania wypłaconego osobie fizycznej posiadającej gospodarstwo rolne.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca jest rencistą rolnikiem. Ma 72 lata i wykształcenie podstawowe. W 2007 r. prowadzony był wodociąg między innymi przez działkę 82/3 należąca do Wnioskodawcy, która wchodzi w skład gospodarstwa rolnego o powierzchni 10 ha, użytkowanej rolniczo, tzn. obsiewanej corocznie zbożem. W dniu 12.01.2007 r. (data podpisania umowy) udała się do Wnioskodawcy Pani Radca Prawny reprezentująca Wodociągi Miejskie w celu uzyskania zgody na przeprowadzenie rur przez Jego pole. Została uzgodniona kwota 10.000 zł. Zapewniono Wnioskodawcę, iż nie będzie musiał sam się rozliczać z tej kwoty, gdyż sprawy z tym związane załatwi Przedsiębiorstwo Wodociągi Miejskie. Wnioskodawca zgodził się i podpisał umowę. Odszkodowanie otrzymał. W listopadzie 2009 r. otrzymał wezwanie z Urzędu Skarbowego w w celu złożenia zeznania podatkowego za 2008 rok wpisując kwotę odszkodowania.

Wnioskodawca nie uzyskał od przedsiębiorstwa Wodociągi Miejskie informacji PIT-8C. Została mu przesłana opinia Kancelarii Adwokackiej w usprawiedliwieniu za niewystawienie informacji PIT-8C. Po przedłożeniu tej opinii w urzędzie skarbowym, organ podatkowy zażyczył sobie dokumentu potwierdzającego, ze działka jest rolna oraz że była uprawiana zasiewami. Stosowne dokumenty Wnioskodawca doręczył i w związku z tym został poinformowany o konieczności złożenia korekty zeznania wraz z wnioskiem o stwierdzenie nadpłaty, której tak naprawdę fizycznie nie było. Korektę zeznania i wniosek o stwierdzenie nadpłaty Wnioskodawca złożył. Równolegle z tego samego urzędu skarbowego Wnioskodawca otrzymał pismo o uregulowanie podatku. Wnioskodawca złożył pismo o rozłożenie podatku na raty.

Według Wnioskodawcy, padł on ofiarą wykształconych urzędników. Z rozmów z pozostałymi rolnikami, którzy otrzymali odszkodowanie, Wnioskodawca dowiedział się, ze nikt nie płacił podatku. Na pytanie Wnioskodawcy, dlaczego on ma zapłacić podatek, urzędnicy odpowiadają, że otrzymał dużą kwotę odszkodowania. Wnioskodawca nie zgadza się z tym, gdyż jak zauważa kwota odszkodowania była proporcjonalna do długości i jakości działki.

Zdaniem Wnioskodawcy jego sprawa jest sporna ze względu na różne interpretacje tytułu z jakiego zostało przyznane odszkodowanie. Przepisy stanowią o odszkodowaniu wolnym od podatku dochodowego z tytułu szkód powstałych w uprawach i drzewostanie, a umowa podpisana przez Wnioskodawcę używa sformułowania „zajęcie części działki”. Wnioskodawca zastanawia się, czy w przypadku gdy na działce, na której rosło zboże dokonuje się wykopów pod wodociąg, to czy to nie są zniszczenia. Według Wnioskodawcy są to zniszczenia wieloletnie, gdyż w czasie takich prac do wierzchu wydobywa się mniej żyznej gleby, co daje szkody nie tylko w bieżących zniszczeniach, ale i przyszłych uprawach. Dlatego Wnioskodawca uważa, ze było to odszkodowanie za zniszczenie upraw czyli szkody w uprawach. Jak zauważa Wnioskodawca, z pisma Wodociągów Miejskich skierowanego do urzędu skarbowego wynika, iż przedsiębiorstwo to nie wypłacało żadnych innych dodatkowych odszkodowań, czyli takich które mogłyby być w domniemaniu odszkodowaniem za szkody.

Wnioskodawca nie jest człowiekiem na tyle biegłym w umyśle i piśmie oraz nie zna przepisów tak, aby zakwestionować niewłaściwy dobór słów, tj. „za zajęcie części działki” zastąpić słowami „za szkody powstałe w uprawach rolnych”.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy należy odprowadzić podatek dochodowy w wysokości 2.000 zł od odszkodowania za prace przy budowie wodociągu na działce uprawianej rolniczo... Czy Wnioskodawca ma zapłacić podatek w opisanym przypadku...

Zdaniem Wnioskodawcy:

Wnioskodawca uważa, iż nie powinien płacić podatku, ponieważ:

1. jest to odszkodowanie za szkody powstałe na działce rolnej,

2. nikt inny z rolników nie płacił takiego podatku,

3. przedsiębiorstwo wypłacające odszkodowanie nie przysłano należnego PIT-u, przesyłając opinię prawna o nienależnym podatku,

4. urząd skarbowy nienależycie interpretuje słowa „zajęcie działki”,

5. został potwierdzony fakt, iż działka jest nieużytkiem.

Na tle przedstawionego zdarzenia przyszłego, stwierdzam, co następuje.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Przepis art. 10 ust. 1 ww. ustawy zawiera katalog przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z punktem 9 tego artykułu źródłem przychodów są „inne źródła”. Stosownie do art. 20 ust. 1 za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach. Sformułowanie „w szczególności” wskazuje, iż definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe. Do przychodów z innych źródeł należy zatem zaliczyć każdy przychód, który spełnia łącznie dwa warunki: po pierwsze – nie jest zaliczany do źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1-8 ustawy, a po drugie – nie jest wyłączony z przedmiotowego zakresu podatku dochodowego od osób fizycznych.

Z kolei, w myśl art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu obowiązującym do 31.12.2008 r., stanowi, iż przychodami, z zastrzeżeniem art. 14 – 16, art. 17 ust. 1 pkt 6 i 9, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Wskazać przy tym trzeba, że art. 21 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest przepisem, w którym ustawodawca sformułował katalog zwolnień podatkowych. Przepis ten, jako stanowiący odstępstwo od zasady równości opodatkowania, powinien być więc interpretowany w pierwszej kolejności według reguł wykładni językowej, gramatycznej.

Jak wynika z treści art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy (w brzmieniu obowiązującym przed dniem 01 stycznia 2009 r.), wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem:

1. określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,

2. odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,

3. odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,

4. odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,

5. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,

6. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,

7. odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.

Z kolei w myśl postanowień art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy (w brzmieniu obowiązującym przed dniem 01 stycznia 2009 r.) wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań:

1. otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą,

2. dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Powołane uregulowania prawne wskazują jednoznacznie, iż nie wszystkie odszkodowania otrzymane przez osoby fizyczne wolne są od podatku dochodowego. Ze zwolnienia przedmiotowego – na podstawie cytowanych przepisów – korzystają bowiem jedynie te odszkodowania, których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów rangi ustawy lub aktów wykonawczych wydanych na ich podstawie bądź też wyroków czy ugód sądowych, z wyjątkiem wyłączonych ze zwolnienia wolą ustawodawcy.

Zgodnie z przepisem art. 21 ust. 1 pkt 3d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2008 r., wolne od podatku dochodowego są odszkodowania otrzymane przez właściciela nieruchomości na podstawie przepisów prawa geologicznego i górniczego. Z treści art. 21 ust. 1 pkt 120 ww. ustawy, w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2008 r. wynika także, iż wolne od podatku dochodowego są odszkodowania wypłacone, na podstawie wyroków sądowych i zawartych umów (ugód), posiadaczom gruntów wchodzących w skład gospodarstwa rolnego, z tytułu:

1. ustanowienia służebności gruntowej,

2. rekultywacji gruntów,

3. szkód powstałych w uprawach rolnych i drzewostanie

- w wyniku prowadzenia na tych gruntach, przez podmioty uprawnione na podstawie odrębnych przepisów, inwestycji związanych z budową urządzeń infrastruktury technicznej, o których mowa w art. 143 ust. 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2004 r. Nr 261, poz. 2603).

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż w 2007 r. przeprowadzany był wodociąg przez działkę należącą do Wnioskodawcy, która wchodzi w skład gospodarstwa rolnego. W 2008 r. Wnioskodawca na podstawie podpisanej umowy z Przedsiębiorstwem Wodociągi Miejskie otrzymał odszkodowanie za zajęcie części działki. W piśmie do urzędu skarbowego Przedsiębiorstwo Wodociągi Miejskie zaznaczyło, iż nie wypłacało żadnych innych dodatkowych odszkodowań, czyli takich które mogłyby być w domniemaniu odszkodowaniem za szkody.

Jak z powyższego wynika, źródłem wypłaty przedmiotowego świadczenia nie był przepis rangi ustawowej, lecz umowa zawarta przez Wnioskodawcę z Przedsiębiorstwem Wodociągi Miejskie. Odszkodowanie, o którym mowa we wniosku nie może więc zostać zakwalifikowane do świadczeń odszkodowawczych objętych zwolnieniem, określonym w art. 21 ust. 1 pkt 3 i 3d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2008 r.). Nie jest to również świadczenie o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3b, bowiem nie zostało wypłacone na podstawie wyroku lub ugody sądowej.

Nie można zakwalifikować tego świadczenia również do zwolnienia wynikającego z art. 21 ust. 1 pkt 120 ww. ustawy z uwagi na zakres objęty dyspozycją tego artykułu. Przedmiotowe świadczenie bowiem Wnioskodawca otrzymał z tytułu zajęcia części działki na podstawie umowy zawartej z Przedsiębiorstwem Wodociągi Miejskie. Biorąc pod uwagę okoliczność, iż otrzymane przez Wnioskodawcę odszkodowanie nie mieści się w katalogu zwolnień przedmiotowych, należy stwierdzić, że kwota otrzymana z tego tytułu podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych jako przychód z innych źródeł, o którym stanowią przepisy art. 10 ust. 1 pkt 9 i art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Uzyskany w 2008 r. przychód z powyższego tytułu Wnioskodawca winien wykazać w zeznaniu o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) za rok podatkowy 2008 i opodatkować według skali podatkowej.

Reasumując, należy stwierdzić, iż odszkodowanie otrzymane za zajęcie części działki stanowi dla Wnioskodawcy przychód z innych źródeł i podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Dodatkowo należy dodać, iż zgodnie z art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa minister właściwy do spraw finansów publicznych, na pisemny wniosek zainteresowanego, wydaje w jego indywidualnej sprawie, pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretacje indywidualną).

Wydając interpretacje w trybie ww. przepisu tut. organ nie dokonuje wyliczenia kwoty podatku do zapłaty. W związku z tym Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie nie ustosunkował się do przedstawionej przez Wnioskodawcę kwoty podatku dochodowego podlegającą odprowadzeniu. Zgodnie bowiem z zasadą samoopodatkowania, obowiązującą w polskim systemie podatkowym, na podatniku spoczywa obowiązek dokonania oceny własnej sytuacji prawnopodatkowej, a po jej dokonaniu zachowania się zgodnie z przepisami prawa podatkowego, bowiem prawidłowość takiego wyliczenia podlega weryfikacji przez organ podatkowy.

Końcowo, należy dodać, iż dokumenty dołączone do wniosku nie podlegały analizie i weryfikacji w ramach wydanej interpretacji. Tym samym, jeżeli przedstawiony we wniosku stan faktyczny różni się od stanu faktycznego występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawcy w zakresie dotyczącym rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.

Ponadto należy podkreślić, iż organ wydający interpretację opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego podanego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego, które w przedmiotowej sprawie umożliwiłoby ocenę spełnienia przez Wnioskodawcę przesłanek zwolnienia wynikającego z art. 21 ust. 1 pkt 120 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zastosowanie zwolnienia z opodatkowania leży w interesie podatnika, więc to po jego stronie spoczywa obowiązek wykazania, iż spełnia przesłanki do zwolnienia, czy to w postępowaniu prowadzonym w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej, czy też w postępowaniu podatkowym. Różnica polega jedynie na tym, że w postępowaniu podatkowym organ podatkowy prowadzi postępowanie dowodowe w celu ustalenia dokładnego stanu faktycznego, zaś indywidualną interpretację wydaje jedynie w oparciu o stan faktyczny opisany przez Wnioskodawcę. Niemniej, w obu tych postępowaniach, dla zastosowania zwolnienia określonego w art. 21 ust. 1 pkt 120 ustawy, spełnione muszą być te same przesłanki określone w tym przepisie.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia przedstawionego w stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.