PO 5/JZ-5643/01333/96

W odpowiedzi na pismo z 26.6.1996 r. (Nr P. PKS-12/953/96) w sprawie podatku dochodowego od osób fizycznych oraz w nawiązaniu do rozmowy telefonicznej przeprowadzonej w 30.4.1997 r. z Panem Dyrektorem Kowalewskim, Ministerstwo Finansów uprzejmie informuje:

1. Nieodpłatne nabycie akcji (udziałów) pracowniczych w prywatyzowanych zgodnie z ustawą z 30.8.1996 r. o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych (Dz.U. Nr 118, poz. 561 ze zm.) przedsiębiorstwach nie stanowi przychodu w rozumieniu art. 12 ustawy z 26.7.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 1993 r. Nr 90, poz. 416 ze zm.), a więc nie podlega opodatkowaniu.

Opodatkowaniu podlega dopiero dochód powstały w momencie sprzedaży tych akcji (udziałów).

Zgodnie z art. 23 ust.1 pkt 38 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wydatki na objęcie lub nabycie udziałów w spółce są kosztem uzyskania przy ustalaniu dochodu ze sprzedaży udziałów.

A zatem dochodem ze sprzedaży akcji (udziałów) nabytych nieodpłatnie będzie różnica między przychodem uzyskanym ze sprzedaży (ceną otrzymaną za akcje bądź udziały) a kosztami związanymi z ich sprzedażą (np. opłata skarbowa, pełnomocnictwo).

Podatnicy osiągający podlegające opodatkowaniu dochody ze sprzedaży udziałów, mają obowiązek zapłacić do urzędu skarbowego zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych w wysokości 20 % uzyskanego dochodu z tej sprzedaży ( 19% od roku 1998), w terminie do 20 dnia następnego miesiąca (art. 44 ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych). W tym samym terminie należy złożyć deklarację o wysokości uzyskanego dochodu na formularzu PIT 13. Dochód ze sprzedaży udziałów należy wykazać w zeznaniu rocznym.

W tej sytuacji Ministerstwo Finansów może jedynie udzielić informacji o charakterze ogólnym.

Generalnie możliwość pokrycia przez wspólnika udziałów w spółce z o.o. wkładami niepieniężnymi (aportem) regulują przepisy art. 163 § 1 Kodeksu handlowego. Należy zauważyć, iż w świetle orzecznictwa Sądu Najwyższego wkładami niepieniężnymi mogą być rzeczy, nieruchomości, prawa na dobrach niematerialnych (np. autorskie, wynalazcze), inne prawa (np. know how czyli wiadomości i doświadczenia o charakterze technicznym nadające się do bezpośredniego zastosowania w procesie produkcji; znak towarowy) pod warunkiem, że są zbywalne i mogą jako aktywa wejść do bilansu spółki. Z uchwały Sądu Najwyższego z 20.5.1992 r. III CZP 52/92 wynika, że "przedmiotem wkładu niepieniężnego może być wszystko, co - nie będąc pieniądzem - przedstawia jakąkolwiek wartość majątkową, mającą stać się składnikiem kapitału zakładowego" (por. "Kodeks Handlowy, Komentarz, wybrane akty prawne" pod redakcją T. Fijałkowskiego; Warszawa 1995 r. str. 69-73).

Natomiast nie można zaliczać na pokrycie udziału wspólnika wynagrodzenia za usługi świadczone przy powstaniu spółki (art. 163 § 2 KH). Zatem wkładami niepieniężnymi nie może być praca, względnie wartości nie dające się oszacować. Objęcie udziałów, które zgodnie z powołanym art. 163 KH zostały pokryte wkładami niepieniężnymi - nie stanowi przychodu w rozumieniu ustawy z 26.7.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W tym przypadku podlegający opodatkowaniu dochód powstanie w momencie sprzedaży udziałów.

Dochodem, od którego należy zapłacić podatek jest różnica pomiędzy przychodem uzyskanym ze sprzedaży (ceną otrzymaną za udziały), a kosztem ich objęcia i kosztami zawarcia umowy (opłata skarbowa, pełnomocnictwo).

Zgodnie z art. 23 ust.1 pkt 53 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w razie zbycia udziałów objętych lub nabytych w zamian za wkład niepieniężny kosztem ich nabycia są zaktualizowane, zgodnie z odrębnymi przepisami wydatki na nabycie albo wytworzenie lub ulepszenie składników majątku stanowiących wkład niepieniężny, pomniejszone o odpisy amortyzacyjne dokonane przed wniesieniem wkładu zaliczane do kosztów uzyskania przychodów.

Natomiast w świetle przepisów art. 163 Kodeksu handlowego (jak już wspomniano) nie jest dopuszczalne objęcie udziałów w spółce z o.o. w zamian za wynagrodzenia za usługi świadczone przy powstaniu spółki.

W takiej sytuacji osoby fizyczne w związku z wykonaną pracą, osiągną przychody w rozumieniu ustawy z 26.7.1991 r. o podatku dochodowym. Zgodnie z art. 11 ust. 1 powołanej ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-16, art. 17 pkt 6, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymywane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Jednocześnie stosownie do art. 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, opodatkowaniu tym podatkiem podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21 i zwolnionych od podatku na podstawie odrębnych przepisów.

W konsekwencji w zależności od formy prawnej zatrudnienia, wartość omawianych prac powinna być zakwalifikowana do przychodów osób fizycznych:

1)

bądź z tytułu umowy o pracę (art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych),

2)

bądź z tytułu wynagrodzenia osób, którym organ administracji państwowej na podstawie właściwych przepisów, zlecił wykonanie określonych czynności (art. 13 pkt 6 powołanej ustawy),

3)

bądź z tytułu wynagrodzeń otrzymywanych przez osoby należące do składu zarządu, rady nadzorczej bądź innego organu stanowiącego osoby prawnej (art. 13 pkt 7 powołanej ustawy),

4)

bądź z tytułu osobistego wykonania usług na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło albo wykonywania wolnego zawodu (art. 13 pkt 8 powołanej ustawy),

5)

bądź z tytułu świadczenia usług w ramach działalności gospodarczej (art 14 powołanej ustawy).

Od kwot dochodów uzyskanych przez ww. osoby fizyczne z tytułu wykonania omawianych prac powinny być, zgodnie z przepisami ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, odprowadzone zaliczki na podatek.

Dochody powyższe podlegają opodatkowaniu na zasadach ogólnych, tj. wg skali podatkowej. W konsekwencji osoba, która uzyskała omawiane dochody jest obowiązana wykazać je w rocznym zeznaniu podatkowym w celu skumulowania z innymi dochodami uzyskanymi w roku podatkowym.

Jednocześnie Ministerstwo Finansów przeprasza za zwłokę w udzieleniu odpowiedzi.