PO4/N-722-625/93

W przypadku transakcji barterowych (kompensata towarowa) przychodami z działalności gospodarczej są przychody w naturze. Transakcje takie najczęściej występują przy wykonywaniu świadczeń na eksport. W zawartych umowach [...] powinny być określone warunki transakcji. O tym, czy w pierwszej kolejności dokonywane jest świadczenie na eksport (wysyłka towaru do kontrahenta zagranicznego), a następnie zapłata w naturze za wyeksportowane przez kontrahenta krajowego towary, względnie odwrotnie, decydują warunki umowy zawartej między kontrahentami. Jeżeli w umowie postanowiono, że świadczenie kontrahenta zagranicznego zostanie dokonane przed terminem wysyłki towaru przez kontrahenta krajowego, to w takim przypadku - zgodnie z art. 12 ust. 4 pkt 1 wymienionej na wstępie ustawy - otrzymane przez kontrahenta krajowego świadczenie w naturze nie jest przychodem, a jedynie spełnieniem świadczenia w związku z realizacją kontraktu; świadczenie to będzie przychodem z chwilą zrealizowania kontraktu barterowego.

Jeżeli natomiast w umowie postanowiono, że w pierwszej kolejności zostanie wykonane przez kontrahenta krajowego świadczenie na eksport (wysyłka towaru), zaś otrzymanie w zamian od kontrahenta zagranicznego innego towaru zostanie dokonane w terminie późniejszym, to przychodem kontrahenta krajowego - zgodnie z art. 12 ust. 3 ww. ustawy - będzie wartość dokonanego świadczenia w momencie wysłania towaru na eksport.

Zasada ta może mieć zastosowanie w przypadku jednokrotnego wzajemnego świadczenia w naturze.

W przypadku zaś umowy barterowej przewidującej wielokrotne wzajemne świadczenia w naturze, siłą rzeczy obejmującej dłuższy przedział czasowy, np. 6 m-cy lub rok, w której realizacji wymiana wzajemnych świadczeń towarowych może następować w różnej kolejności - ustalenie wartości przychodów powinno nastąpić niezwłocznie po zakończeniu kontraktu.

2)

W przypadku transakcji barterowej polegającej na sprowadzeniu przez kontrahenta krajowego od kontrahenta zagranicznego składników majątkowych na potrzeby inwestycyjne w zamian za przekazane temu kontrahentowi towary, przychodem kontrahenta krajowego będzie wartość otrzymanych składników majątkowych, stanowiąca równowartość przekazanych kontrahentowi zagranicznemu towarów. Przy ustalaniu przychodu z tego typu transakcji należy odpowiednio stosować wyjaśnienia przedstawione wyżej [...].

3)

W przypadku barteru kooperacyjnego polegającego na sprowadzeniu od kontrahenta zagranicznego, w zamian za dostarczone temu kontrahentowi towary - surowce, materiały itp., przychodem jest wartość przekazanych kontrahentowi zagranicznemu towarów; przy ustalaniu przychodu z tego typu transakcji należy odpowiednio stosować wyjaśnienia przedstawione wyżej [...].