BI/4117-0075/05

Pytanie podatnika:

Czy wartość umorzonych lub przedawnionych wierzytelności powstałych z tytułu niespłaconego kredytu stanowi dla dłużników przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym?

Decyzja

Na podstawie art. 14b § 5 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.), po rozpatrzeniu zażalenia Banku , z siedzibą w ........ reprezentowanej przez doradcę podatkowego Pana ...... na postanowienie Naczelnika Pomorskiego Urzędu Skarbowego w Gdańsku z dnia 19 października 2005r. Nr DM/P/415-0038/05/EC dotyczące udzielenia pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego uznając, że zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie utrzymuje się w mocy postanowienie organu pierwszej instancji.

U z a s a d n i e n i e

Pismem z dnia 18 lipca 2005r. (uzupełnionym 23 sierpnia 2005r.) spółka akcyjna (bank) wystąpiła do Naczelnika Urzędu Skarbowego z wnioskiem o wydanie postanowienia w przedmiocie udzielenia pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że spółka posiada wierzytelności z tytułu udzielonego i niespłaconego kredytu. Na skutek braku realnych perspektyw na odzyskanie wierzytelności spółka podjęła decyzję o ich umorzeniu.

Stąd też powstała wątpliwość, czy wartość umorzonych lub przedawnionych wierzytelności stanowi dla dłużnika (osób fizycznych prowadzących bądź nie prowadzących działalności gospodarczej) przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym w związku z czym spółka zobowiązana jest do sporządzenia informacji PIT - 8C?

Zdaniem spółki wartość umorzonych lub przedawnionych wierzytelności ? dla dłużników prowadzących działalność gospodarczą stosownie do treści art. 14 ust. 2 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - stanowi przychód. Natomiast dla dłużników nie prowadzących działalności gospodarczej umorzenie lub przedawnienie wierzytelności nie powoduje skutków podatkowych.

Postanowieniem z dnia 19 października 2005r. Nr DM/P/415-0038/05/EC Naczelnik Urzędu Skarbowego stwierdził, że w odniesieniu do opisanego stanu faktycznego stanowisko spółki przedstawione w przedmiotowym wniosku jest nieprawidłowe.

Pełnomocnik, korzystając z przysługującego spółce prawa, wniósł zażalenie, w którym nie podziela stanowiska Naczelnika Urzędu Skarbowego, iż w związku z umorzeniem należności kredytowych względem dłużników nie prowadzących działalności gospodarczej ciąży na spółce obowiązek określania dłużnikom przychodu i wystawiania informacji PIT - 8C.

Dyrektor Izby Skarbowej w Gdańsku po rozpatrzeniu zażalenia stwierdza, co następuje:

Stosownie do treści art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) - opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Do przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym nie zalicza się środków finansowych uzyskanych z tytułu zawarcia umowy kredytu. Jakkolwiek bowiem w takich przypadkach kredytobiorca otrzymuje do swojej dyspozycji określoną kwotę pieniędzy, to jednak jest zobligowany do jej zwrotu w określonym terminie. Instytucja kredytu uregulowana została przepisami prawa bankowego. Przez umowę kredytu, zgodnie z art. 69 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (Dz. U. z 2002r. Nr 72, poz. 665 z późn. zm.) bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty (...). Z uwagi na zwrotny charakter kredytu nie stanowi on przysporzenia majątkowego, a tym samym jest zdarzeniem obojętnym podatkowo.

Zmiana charakteru świadczenia uzyskanego w drodze kredytu następuje w przypadku jego umorzenia. Oznacza to bowiem zwolnienie dłużnika z całości lub części długu. W efekcie następuje u niego trwały przyrost majątku. Na gruncie prawa podatkowego umorzenie kredytu jest zatem zdarzeniem powodującym powstanie z mocy prawa zobowiązania podatkowego w podatku dochodowym.

W świetle zapisu art. 10 ust. 1 pkt 9 w związku z art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. źródłami przychodów są inne źródła, za które uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, z wyjątkiem alimentów na rzecz dzieci, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nie znajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Wskazany przez ustawodawcę w art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. katalog przychodów zaliczanych do innych źródeł nie stanowi katalogu zamkniętego (numerus clausus), zawiera on bowiem jedynie przykładowe wskazanie przychodów zaliczanych do innych źródeł.

W rozumieniu powyższych przepisów przychód z tytułu umorzenia kredytu dla osób fizycznych nie prowadzących działalności gospodarczej należy kwalifikować do przychodów "z innych źródeł". Zakres zwolnień określony w art. 21, 52, 52a i 52c ustawy z dnia 26 lipca 1991r. jest katalogiem wyczerpującym i nie obejmuje zwolnień od podatku tego rodzaju przychodów.

Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wprawdzie nie zobowiązują w tym przypadku spółki "jako płatnika" do poboru od tego rodzaju przychodów zaliczek na podatek dochodowy, jednakże z treści art. 42a tej ustawy wynika jednoznacznie, że nakładają obowiązek sporządzenia, informacji według ustalonego wzoru (PIT-8C) o wysokości przychodów i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego przekazania jednego egzemplarza podatnikowi, a drugiego - urzędowi skarbowemu właściwemu według miejsca zamieszkania podatnika. Przepis ten stanowi bowiem: (...) osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52 i art. 52a oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów(...). W niniejszej sprawie bezspornym jest, że przyznając kredyt dokonano wypłaty lub postawiono do dyspozycji występującego o ten kredyt określoną ilość środków pieniężnych przez co stał się on dłużnikiem spółki. Ponieważ przyznany kredyt na warunkach określonych w umowie podlegał zwrotowi - nie stanowił wówczas przychodu, o którym mowa w art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. - przychodem podlegającym opodatkowaniu stał się dopiero po podjęciu przez spółkę decyzji o jego umorzeniu.

W tym stanie faktycznym i prawnym zarzuty zawarte w zażaleniu należy uznać za bezzasadne.