ITPP2/443-242/10/AK

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 16 marca 2010 r. (data wpływu 19 marca 2010 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego, wynikającego z faktur dokumentujących zakupy dokonane przed dniem złożenia zgłoszenia rejestracyjnego - jest prawidłowe.

Uzasadnienie

W dniu 19 marca 2010 r. został złożony wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego, wynikającego z faktur dokumentujących zakupy dokonane przed dniem złożenia zgłoszenia rejestracyjnego.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

W lipcu 2009 r. dokonała Pani rejestracji działalności gospodarczej w wydziale ewidencji działalności gospodarczej. Od początku Pani zamiarem było realizowanie usług jako podatnik VAT, czego wyrazem było wystawianie faktur VAT oraz składanie deklaracji VAT-7. Z powodu nieznajomości przepisów nie dopełniła Pani obowiązku złożenia druku VAT-R przed wykonaniem pierwszej czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W grudniu 2009 r. w rozmowie telefonicznej pracownik urzędu skarbowego powiadomił Panią, że nie złożono druku VAT-R i poproszono o jak najszybsze uzupełnienie tego dokumentu w urzędzie. Po kolejnych dwóch miesiącach - znów w rozmowie telefonicznej - poinformowano Panią o konieczności złożenia korekt deklaracji VAT-7 za miesiące poprzedzające moment rejestracji dla potrzeb podatku od towarów i usług i skorygowania nienależnie odliczonego podatku wynikającego z faktur zakupu.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy w związku z dokonaniem rejestracji na potrzeby podatku od towarów i usług z opóźnieniem ma Pani prawo do odliczenia podatku zawartego w zakupach dokonanych przed tym dniem...

Przedstawiając własne stanowisko w sprawie oceny prawnej zaistniałego stanu faktycznego wskazała Pani, iż z dniem 1 maja 2004 r. Polska stała się członkiem Unii Europejskiej i została zobowiązana do stosowania przepisów unijnych, w tym przepisów VI Dyrektywy Rady (WE) z dnia 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji ustawy państw członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych (Dz. U. UE L. 1977, Nr 145.1), a w razie sprzeczności prawa krajowego z prawem wspólnotowym, każdy stosujący prawo winien przyznać pierwszeństwo normie prawa wspólnotowego. Oznacza to obowiązek uchylenia się od zastosowania przepisu prawa powszechnie obowiązującego ustanowionego przez krajowe organy konstytucyjne, jeżeli przepisu prawa krajowego nie da się pogodzić z przepisem wspólnotowym. Powinność ta dotyczy wszystkich adresatów norm prawnych, w szczególności zaś organów administracji, zobowiązanych do przestrzegania zasady praworządności (art. 120 Ordynacji podatkowej). Wskazała Pani, iż przepisy prawa wspólnotowego nie uzależniają prawa do odliczenia od dokonania rejestracji, ponadto takie stanowisko narusza zasadę neutralności VAT, poprzez uniemożliwienie skorzystania z odliczenia podatku naliczonego.

W Pani ocenie, kategoria podatnika podatku od towarów i usług nie jest uzależniona od tego, czy dokonał rejestracji w tym podatku, czy też nie. O tym czy dany podmiot jest podatnikiem VAT, czy też nie posiada takiego przymiotu, nie decydują kryteria formalne związane z rejestracją, a jedynie kryteria obiektywne. Prawo do odliczenia podatnik nabywa bez względu na to, czy się zarejestrował. Natomiast, jeżeli pragnie z tego prawa skorzystać, wówczas rejestracja jest konieczna, jako warunek formalny prawidłowego rozliczenia się z należności publicznoprawnej.

W związku z powyższym stoi Pani na stanowisku, że pomimo dokonania rejestracji dla potrzeb podatku od towarów i usług z opóźnieniem, przysługuje Pani prawo do odliczenia podatku od towarów i usług zawartego w fakturach zakupu sprzed dnia rejestracji.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Podstawowe uprawnienie podatnika dotyczące obniżenia podatku należnego o podatek naliczony zostało zawarte w art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), który stanowi, iż w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Kwotę podatku naliczonego stanowi, z zastrzeżeniem ust. 3-7 suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług (art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a) ustawy).

Z powyższych przepisów wynika, że prawo do odliczenia podatku naliczonego przysługuje tylko w takim przypadku, gdy dokonywane zakupy mają ścisły związek z czynnościami opodatkowanymi. Odliczyć zatem można podatek naliczony, który jest związany z transakcjami opodatkowanymi podatnika, tzn. których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego). Wskazana norma prawna wyraża zasadę neutralności podatku od towarów i usług, w następstwie której podatnicy realizujący czynności zwolnione podmiotowo lub przedmiotowo, są w podobnej sytuacji jak ostateczny nabywca (konsument) towaru lub usługi, z wyjątkiem przypadków jednoznacznie wskazanych w ustawie o podatku od towarów i usług. Ustawa wyłącza zatem możliwość dokonywania odliczeń podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku oraz niepodlegających opodatkowaniu.

Stosownie do art. 86 ust. 10 pkt 1 ustawy, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego powstaje w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał fakturę albo dokument celny, z zastrzeżeniem pkt 2-5 oraz ust. 11, 12, 16 i 18.

Jeżeli podatnik nie dokona obniżenia kwoty podatku należnego w terminach określonych w ust. 10, może obniżyć kwotę podatku należnego w deklaracji podatkowej za jeden z dwóch następnych okresów rozliczeniowych (art. 86 ust. 11 cytowanej ustawy).

W oparciu o ust. 13 powołanego artykułu, jeżeli podatnik nie dokonał obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w terminach, o których mowa w ust. 10, 11, 12, 16 i 18, może on obniżyć kwotę podatku należnego przez dokonanie korekty deklaracji podatkowej za okres, w którym wystąpiło prawo do obniżenia podatku należnego, nie później jednak niż w ciągu 5 lat, licząc od początku roku, w którym wystąpiło prawo do obniżenia podatku należnego.

Zatem prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony wynikający z faktur VAT, dokumentujących zakupy związane z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą (opodatkowaną), wynika z samej konstrukcji podatku od towarów i usług i zapewnia neutralność tego podatku dla czynnych podatników VAT. Podatnik może obniżyć kwotę podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w rozliczeniu za okres, w którym otrzymał fakturę lub dokument celny, będący podstawą odliczenia lub w rozliczeniu za jeden z dwóch następnych okresów rozliczeniowych.

Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług przewidują wiele sytuacji, w których podatnikowi nie przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług, pomimo tego, że spełnione są generalne przesłanki upoważniające go do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony. Ograniczenia te zawarte są w art. 88 ustawy. W oparciu o art. 88 ust. 4 ustawy, obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 20.

Do podstawowych zasad wspólnego systemu VAT należy między innymi zasada neutralności podatku dla podatnika, rozumiana jako stosowanie podatku od towarów i usług na wszystkich etapach obrotu gospodarczego z równoczesnym prawem do potrącenia podatku zawartego w poprzedniej fazie obrotu. Z zasady neutralności wynikającej z art. 2 Pierwszej Dyrektywy Rady z dnia 11 kwietnia 1967 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw Państw Członkowskich dotyczących podatków obrotowych (67/227/EWG) oraz z konstrukcji Szóstej Dyrektywy Rady z dnia 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw Państw Członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych - wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku (77/388/EWG) (Dz. U. UE. L. Nr 145, poz. 1 ze zm.) należy wynosić, iż brak rejestracji jako podatnika VAT czynnego w okresie rozliczeniowym, w którym powstało prawo do obniżenia podatku należnego nie uniemożliwia podatnikowi skorzystania z prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony wynikający z faktur dokumentujących zakupy bezspornie związane z prowadzeniem działalności.

Należy także zauważyć, że powołane wyżej Dyrektywy Pierwsza i Szósta zostały uchylone Dyrektywą 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. U. UE. L. Nr 347 poz. 1 ze zm.), która weszła w życie z dniem 1 stycznia 2007 r. W nowej Dyrektywie 2006/112/WE powtórzono zasadę neutralności podatku VAT, o której mowa powyżej.

Wskazany wcześniej przepis art. 88 ust. 4 ustawy o podatku od towarów i usług przewiduje sankcję w postaci pozbawienia podatnika prawa do obniżenia kwoty lub zwrotu podatku należnego w razie niezarejestrowania się, ale nie wskazuje wprost, z jakim momentem – z punktu widzenia niemożności odliczenia podatku naliczonego – należy wiązać status podatnika (zarejestrowany czy nie), nie wynika bowiem z niego, by do nabycia uprawnienia do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego koniecznym było posiadanie statusu podatnika VAT czynnego w momencie otrzymania faktury. Podatnik nabywa więc prawo do odliczenia podatku naliczonego w momencie otrzymania faktury, lecz aby uprawnienie to zrealizować musi posiadać status podatnika VAT czynnego. Prawo to podatnik może zrealizować dopiero w dniu złożenia rozliczenia (deklaracji) dla podatku od towarów i usług w obowiązującym do jej złożenia terminie.

Zatem prawo do obniżenia podatku należnego może być realizowane przez podatnika w ściśle określonym czasie, pod warunkiem spełnienia przez niego przesłanek pozytywnych, tj. istnienia związku między zakupami i prowadzoną działalnością opodatkowaną.

Tym samym należy stwierdzić, iż ustawa o podatku od towarów i usług nie narusza zagwarantowanej w Dyrektywie 2006/112/WE Rady zasady neutralności i nie pozbawia podatnika prawa do dokonania odliczenia podatku od zakupów dokonanych przed rejestracją, o ile zakupione towary i usługi będą wykorzystywane do bieżącej lub przyszłej działalności opodatkowanej. Niemniej ustawodawca narzucił podatnikom, chcącym dokonać odliczenia podatku od poczynionych nabyć, obowiązek rejestracji jako podatnik VAT czynny.

Jak wynika z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego, w lipcu 2009 r. dokonała Pani rejestracji działalności gospodarczej w wydziale ewidencji działalności gospodarczej. Od początku Pani zamiarem było realizowanie usług jako podatnik VAT, czego wyrazem było wystawianie faktur VAT oraz składanie deklaracji VAT-7. Z powodu nieznajomości przepisów nie dopełniła Pani obowiązku złożenia druku VAT-R przed wykonaniem pierwszej czynności podlegającej opodatkowaniem podatkiem od towarów i usług.

Biorąc pod uwagę przedstawiony stan faktyczny oraz treść powołanych przepisów należy stwierdzić, iż w opisanym przypadku przysługuje Pani prawo do odliczenia podatku naliczonego z tytułu zakupów dokonanych przed dniem złożenia zgłoszenia rejestracyjnego, w trybie wynikającym z powołanych przepisów art. 86 ust. 10, 11 i 13 ustawy, o ile zakupy te posłużą wyłącznie do wykonywania czynności opodatkowanych i nie wystąpią inne wyłączenia, o których mowa w art. 88 ustawy o podatku od towarów i usług.

Trzeba jednak zaznaczyć, iż dokonując zakupów w okresie przed rejestracją, nie była Pani uprawniona do skorzystania z prawa do odliczenia podatku naliczonego związanego z nabyciem towarów i usług na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, bowiem w chwili nabycia nie była Pani zarejestrowana jako podatnik VAT czynny. Z tego względu, złożone przez Panią pierwotne deklaracje VAT-7 z wykazanym podatkiem naliczonym do odliczenia, jako podatkiem wykazanym przedwcześnie, winny zostać skorygowane. Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego będzie możliwe dopiero po zarejestrowaniu się Pani jako podatnik VAT czynny.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, Al. Zwycięstwa 16/17, 80-219 Gdańsk, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.