PI/005-52/05/Z/04

Pytanie podatnika:

Co stanowi podstawę opodatkowania podatkiem VAT przy pobieraniu opłat rocznych za użytkowanie wieczyste gruntu?

Decyzja

Dyrektor Izby Skarbowej w Gdańsku, działając na podstawie art. 14b § 5 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. nr 137, poz. 926 ze zm.).

Po rozpatrzeniu zażalenia na postanowienie Naczelnika Pierwszego Urzędu Skarbowego w Gdańsku nr PZ/415-13/05 z dnia 16 czerwca 2005r. w sprawie udzielenia pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego na pisemny wniosek strony z dnia 16 marca 2005r.

Odmawia zmiany postanowienia będącego przedmiotem zażalenia.

Uzasadnienie

Pismem z dnia 16 marca 2005r. Prezydent Miasta zwrócił się do Naczelnika Pierwszego Urzędu Skarbowego w Gdańsku o udzielenie pisemnej interpretacji dotyczącej określenia podstawy opodatkowania podatkiem od towarów i usług opłat rocznych za użytkowanie wieczyste gruntu.

W złożonym zapytaniu wskazano następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca pobiera opłaty za wieczyste użytkowanie gruntu.

W związku z powyższym zwrócił się z zapytaniem, co jest podstawą opodatkowania podatkiem VAT przy pobieraniu opłat rocznych za użytkowanie wieczyste gruntu.

Zdaniem Wnioskodawcy ustawa z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. Nr 54, poz.535 ze zm.), wprowadziła obowiązek opodatkowania stawką podstawową prawa użytkowania wieczystego gruntu oraz opłat rocznych z tego tytułu traktując je jako świadczenie usług.

Zgodnie z zasadą neutralności, ekonomiczne skutki opodatkowania powinny obciążać ostatecznego konsumenta, a nie podatnika VAT, Strona uznaje, że podatek VAT winien obciążyć użytkownika wieczystego gruntu, poprzez doliczenie przez gminę do obowiązującej opłaty za użytkowanie wieczyste gruntu podatku VAT.

W ocenie Strony jakiekolwiek inne działania podjęte przez gminę, mogą doprowadzić do nieuzasadnionego zmniejszenia o ok. 1/4 dochodów własnych gminy z tytułu opłat pobieranych za użytkowanie wieczyste gruntu, czyli narazić na nieuzasadnione straty, jak również może to stanowić o naruszeniu dyscypliny finansów publicznych.

Zważywszy na przedstawione okoliczności wnioskodawca uważa, iż jedynie uzasadnionym jest doliczenie do rocznych opłat za wieczyste użytkowanie gruntu w 2005r. podatku VAT w wysokości 22 %.

Opłaty z tytułu użytkowania wieczystego ustalane są według stawki procentowej, na podstawie wartości nieruchomości gruntowej określonej przez rzeczoznawcę majątkowego, która to wartość rynkowa nieruchomości nie uwzględnia podatków i opłat, jakie potencjalny nabywca będzie zobowiązany zapłacić w związku z jej posiadaniem, w szczególności podatkiem takim jak VAT.

W odpowiedzi na powyższe zapytanie Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego w Gdańsku pismem nr PZ/415-13/05 z dnia 16 czerwca 2005r biorąc pod uwagę treść art. 29 ust 1 ustawy z dnia 11 marca 2005r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. nr 54, poz 535 z późn. zm) stwierdził, iż w przypadku użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej podstawę opodatkowania stanowią opłaty pobierane z tego tytułu, pomniejszone o kwotę podatku, co oznacza, że kwota ustalonej opłaty za wieczyste użytkowanie jest kwotą brutto ( tzn. z podatkiem VAT ), bez względu na sposób jej skalkulowania.

Pismem z dnia 23 czerwca 2005r. Prezydent Miasta wniósł zażalenie na postanowienie Naczelnika Pierwszego Urzędu Skarbowego w Gdańsku nr PZ/415-13/05 z dnia 16 czerwca 2005r.

W uzasadnieniu zażalenia strona podnosi, iż skoro przepisy ustawy o podatku VAT nie regulują kwestii czy należy doliczyć podatek VAT do opłat, nieuzasadnionym jest pogląd, że podstawę opodatkowania stanowią opłaty pomniejszone o kwotę podatku. Powyższe zdaniem podatnika pozostaje w sprzeczności z ustawą z dnia 21 sierpnia 1997r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. nr 261 z 2004r. poz. 2603 z późn. zm.) a w szczególności z przepisem art. 71 cytowanej ustawy, który stanowi o uprawnieniu Gminy jako właściciela gruntu do pobierania opłat rocznych od użytkowników wieczystych.

Zdaniem podatnika pomniejszając opłatę roczną o podatek VAT Gmina dopuściłaby się naruszenia dyscypliny finansów publicznych, bowiem bez zmiany wartości nieruchomości pomniejszyłaby bezpodstawnie jej wartość a w następstwie zmniejszyła dochody budżetu. Słuszność swojego stanowiska uzasadnia powołując się na przepisy ustawy o cenach, twierdząc, iż użytkownik wieczysty jako nabywca usługi jest zobowiązany do zapłaty ceny za usługę, która uwzględnia zarówno należność za usługę i podatek VAT. Ponadto zaskarżona interpretacja zdaniem strony narusza sferę cywilnoprawnego stosunku wiążącego Gminę z użytkownikiem wieczystym a jednocześnie powoduje zmniejszenie wpływów z podatku VAT do budżetu państwa wobec zaniżenia podstawy opodatkowania.

Dyrektor Izby Skarbowej w Gdańsku, po weryfikacji przedmiotowego postanowienia, stwierdza co następuje.

Prawo użytkowania wieczystego jest prawem rzeczowym, którego treść i granice określone zostały zasadniczo w przepisach Kodeksu cywilnego oraz ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jednolity - Dz. U. z 2000 r., Nr 46, poz. 543 z późn. zm.).

Zgodnie z art. 232 Kodeksu cywilnego, grunty stanowiące własność Skarbu Państwa a położone w granicach administracyjnych miast oraz grunty Skarbu Państwa położone poza tymi granicami, lecz włączone do planu zagospodarowania przestrzennego miasta i przekazane do realizacji zadań jego gospodarki, a także grunty stanowiące własność gmin lub ich związków, mogą być oddawane w użytkowanie wieczyste osobom fizycznym i osobom prawnym.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku do towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535), przez dostawę towarów rozumie się co do zasady przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Oddanie nieruchomości gruntowej w użytkowanie wieczyste nie mieści się w zakresie definicji dostawy towarów, zawartej w art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r., nie daje bowiem praw do rozporządzania gruntem jak właściciel, ani nie zostało wymienione pośród praw wskazanych w tym przepisie.

Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r., przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów.

Ponieważ oddanie nieruchomości gruntowej w użytkowanie wieczyste jest świadczeniem na rzecz innego podmiotu, i nie jest dostawą towarów, uznać należy, że jest ono świadczeniem usług w rozumieniu przepisu art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. i podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W związku z oddaniem gruntu w użytkowanie wieczyste, od użytkowników wieczystych pobierane są określone opłaty na podstawie przepisów ustawy z dnia 21 sierpnia 1997r. o gospodarce nieruchomościami (t. j. Dz. U. Nr 261, poz. 2603).

Zgodnie z art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2005r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. nr 54, poz 535 z późn. zm) podstawą opodatkowania jest obrót. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy. Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku.

Zgodnie z definicją zawartą w art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 5 lipca 2001r. o cenach (Dz. U. Nr 97, poz. 1050 - ze zmianami), cena jest to wartość wyrażona w jednostkach pieniężnych, którą kupujący jest obowiązany zapłacić przedsiębiorcy za towar lub usługę; w cenie uwzględnia się podatek od towarów i usług oraz podatek akcyzowy, jeżeli na podstawie odrębnych przepisów sprzedaż towaru (usługi) podlega obciążeniu podatkiem od towarów i usług oraz podatkiem akcyzowym.

Biorąc pod uwagę treść przytoczonych wyżej przepisów, jeżeli ustalona opłata za wieczyste użytkowanie gruntu jest należnością jaką ma zapłacić klient to podstawę opodatkowania ustala się poprzez odjęcie od ceny brutto kwoty podatku obliczonej tak, żeby cena netto, powiększona o podatek ustalony jako iloczyn ceny netto i stawki podatku równa była łącznej kwocie należności. Stanowiącą podstawę opodatkowania kwotę należną z tytułu sprzedaży ustalają strony zawartej umowy, a obowiązek rozliczenia podatku spoczywa na jednostce oddającej grunt w użytkowanie wieczyste. Wobec powyższego w przypadku użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej podstawę opodatkowania stanowią opłaty pobierane z tego tytułu, pomniejszone o kwotę podatku, co oznacza, że kwota ustalonej opłaty za wieczyste użytkowanie jest kwotą brutto ( tzn. z podatkiem VAT ), bez względu na sposób jej skalkulowania. Zatem w przypadku, gdy określone w umowach opłaty roczne obejmują całość należności, należny podatek od towarów i usług, pomniejsza ustaloną kwotę opłaty rocznej.

W związku z tym pobierane opłaty będące wartością brutto, powinny zawierać 22% podatek od towarów i usług.

Powyższe stanowisko znajduje potwierdzenie w piśmie Ministerstwa Finansów z dnia 7 kwietnia 2005r. nr PP1-811-112/2005/EF/681.

Wbrew twierdzeniu strony zawartym w zażaleniu nie stoi to w sprzeczności z przepisami ustawy o gospodarce nieruchomościami, bowiem jak wykazano powyżej, wysokość kwoty należnej z tytułu sprzedaży ustalają strony zawartych umów, zatem nawet jeżeli ustalenie wysokości kwoty z tytułu sprzedaży należnej regulują odrębne przepisy to istnieje możliwość dokonywania przekalkulowania i zmiany tej kwoty, również po wprowadzeniu opodatkowania danej czynności podatkiem od towarów i usług. Jednakże wskazać w tym miejscu należy, iż zgodnie z art. 3 ustawy o gospodarce nieruchomościami, w sprawach dotyczących gospodarki nieruchomościami właściwym organem jest Minister Infrastruktury, w związku z tym kwestia możliwości zwiększania opłat pobieranych z tytułu użytkowania wieczystego nie należy do kompetencji organów podatkowych.

Z podanych wyżej przyczyn w ocenie Dyrektora Izby Skarbowej w Gdańsku, Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego w Gdańsku dokonał prawidłowej oceny stanowiska wnioskującego w odniesieniu do przedstawionego stanu faktycznego. Stąd - zgodnie z przepisem art. 14 b § 5 pkt. 1 ustawy ordynacja podatkowa, organ odwoławczy, uznając, iż zażalenie podatnika nie zasługuje na uwzględnienie, postanowił jak w sentencji decyzji.

Decyzja niniejsza jest ostateczna w toku instancji.