IBPP2/443-589/10/UH

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 14 lipca 2010r. (data wpływu 19 lipca 2010r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie ustalenia czy nabycie kilku wierzytelności lub jednej wierzytelności w drodze przelewu wierzytelności za cenę każdorazowo równą należności głównej danej wierzytelności stanowi usługi zwolnione od podatku od towarów i usług oraz jaka jest podstawa opodatkowania podatkiem od towarów i usług w przypadku świadczenia usługi nabycia wierzytelności w drodze przelewu wierzytelności za cenę równą należności głównej tej wierzytelności – jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie

W dniu 19 lipca 2010r. został złożony ww. wniosek, o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie ustalenia czy nabycie kilku wierzytelności lub jednej wierzytelności w drodze przelewu wierzytelności za cenę każdorazowo równą należności głównej danej wierzytelności stanowi usługi zwolnione od podatku od towarów i usług oraz jaka jest podstawa opodatkowania podatkiem od towarów i usług w przypadku świadczenia usługi nabycia wierzytelności w drodze przelewu wierzytelności za cenę równą należności głównej tej wierzytelności.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca planuje nabyć na podstawie kilku kolejnych, identycznych co do warunków (za wyjątkiem wartości danej wierzytelności i jej ceny) umów przelewu (art. 509 i nast. k.c.) grupę wierzytelności tego samego rodzaju (wynikających z tego samego tytułu, należnych od tego samego dłużnika), zwanych dalej "Wierzytelnościami", każdorazowo za cenę równą wartości należności głównej danej Wierzytelności. Pierwsza z tych umów przelewu została już zawarta i na jej podstawie Wnioskodawca nabył pierwszą z Wierzytelności, kolejne z tych umów mogą zostać zawarte po złożeniu niniejszego wniosku a przed uzyskaniem interpretacji podatkowej, o wydanie której niniejszym Wnioskodawca wnioskuje, lub później.

Seryjność cesji (nabycie kilku Wierzytelności) wynika z kwoty (sumy) Wierzytelności, jaką łącznie docelowo chce nabyć Wnioskodawca, nie zamierzając nabywać wszystkich Wierzytelności jednocześnie, a nie z cykliczności usługi nabywania wierzytelności powstających okresowo (np. comiesięcznego nabywania wierzytelności powstających co miesiąc). Wnioskodawca (cesjonariusz) jest podatnikiem podatku od towarów i usług, natomiast zbywca Wierzytelności (cedent) nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług. Wnioskodawca ma zamiar sprzedać każdą z Wierzytelności za cenę równą ich cenie nabycia. Wnioskodawca nie zajmuje się profesjonalnie usługami ściągania długów ani faktoringiem, a przedmiotowe Wierzytelności nabędzie (nabył) (użyte w niniejszym opisie stanu faktycznego w nawiasach określenia w czasie przeszłym dotyczą zdarzeń związanych z dokonanym już nabyciem pierwszej z Wierzytelności) od zbywcy w celu dalszej odsprzedaży w związku z planowanym rozliczeniem w ten sposób wzajemnych rozrachunków z innym podmiotem. Zawierając umowy przelewu Wierzytelności strony nie określą (nie określiły) kwoty jakiegokolwiek wynagrodzenia ani prowizji - Wierzytelności nabywane są za cenę równą należności głównej tej wierzytelności.

W umowach przelewu Wierzytelności Wnioskodawca zobowiąże (zobowiązał) się jedynie do zapłaty ceny za nabyte Wierzytelności. Dodatkowo, w związku z zaciągnięciem przez cedenta odrębnych zobowiązań wobec osób trzecich co do niedochodzenia Wierzytelności w określonym terminie - Wnioskodawca, każdorazowo w danej umowie przelewu Wierzytelności, zobowiąże (zobowiązał) się do przestrzegania tego zobowiązania do niedochodzenia Wierzytelności przed sądem, przed jakimkolwiek innym organem lub w jakiejkolwiek innej formie w określonym terminie, oraz zobowiąże (zobowiązał) się do uzyskania takiego zobowiązania od podmiotu, na rzecz którego zbędzie Wierzytelności.

Pomiędzy stronami (Wnioskodawcą-cesjonariuszem a cedentem) umów przelewu Wierzytelności nie istnieją stosunki umowne, na podstawie których Wnioskodawca świadczyłby (lub byłby zobowiązany do świadczenia) na rzecz cedenta Wierzytelności usług: (i) ściągania długów (w tym przewidujące, że Wnioskodawca ściągnie dług związany z Wierzytelnością na rzecz cedenta, lub określające wynagrodzenie dla Wnioskodawcy z tytułu takiego ściągnięcia długu), (ii) faktoringu, (iii) stanowiących elementy usługi faktoringu - takie jak w szczególności prowadzenie ksiąg handlowych, monitoring sytuacji prawno-ekonomicznej dłużnika wierzytelności nabytej przez faktora.

Mające zostać zawarte (zawarte) pomiędzy stronami umowy przelewu Wierzytelności nie będą (nie są) umowami o charakterze złożonym (ciągłym) ani długoterminowymi, ani też umowami gdzie obok przeniesienia wierzytelności występują elementy świadczenia usług przez faktora na rzecz faktoranta. Zgodnie z umowami pomiędzy Wnioskodawcą a cedentem w przypadku uzyskania przez Wnioskodawcę lub osobę, na którą dalej przeleje (sceduje) on którąkolwiek z Wierzytelności (lub jej część) od dłużnika Wierzytelności lub jakiejkolwiek osoby uprawnionej do reprezentowania tego dłużnika - odmowy spełnienia lub uznania istnienia lub wymagalności Wierzytelności, Wnioskodawca będzie mieć prawo natychmiastowego, bez odrębnego wezwania, odstąpienia od danej umowy przelewu Wierzytelności z żądaniem zwrotu spełnionych na rzecz cedenta świadczeń w wykonaniu postanowień tej umowy.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Czy nabycie kilku wierzytelności w drodze kolejnych przelewów wierzytelności za cenę każdorazowo równą należności głównej danej wierzytelności stanowi usługi zwolnione od podatku od towarów i usług...

Czy nabycie jednej wierzytelności w drodze przelewu wierzytelności za cenę równą należności głównej danej wierzytelności stanowi usługę zwolnioną od podatku od towarów i usług...

Jaka jest podstawa opodatkowania podatkiem od towarów i usług w przypadku świadczenia usługi nabycia wierzytelności w drodze przelewu wierzytelności za cenę równą należności głównej tej wierzytelności...

Przedstawiając swoje stanowisko Wnioskodawca stwierdził, iż:

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), zwanej dalej „ustawą o VAT”, opodatkowaniu podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przez dostawę towarów, o której mowa powyżej, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (art. 7 ust. 1 ustawy o VAT). W myśl art. 8 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 tej ustawy, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 tej ustawy, w tym również: przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej. Umowa cesji wierzytelności wypełnia znamiona określone w art. 8 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, polega bowiem na przeniesieniu prawa do wartości niematerialnych i prawnych, w związku z tym stanowi świadczenie usług w rozumieniu ustawy o VAT. W przypadku cesji wierzytelności własnych o świadczeniu usług można mówić jedynie w odniesieniu do nabywcy tych wierzytelności. Z punktu widzenia nabywcy wierzytelności do świadczenia usług dochodzi już w momencie samego nabycia tej wierzytelności, obojętnie czy nabycie zostało dokonane w celu windykacji tej wierzytelności przez samego nabywcę, czy też w celu dalszej jej odsprzedaży. Usługą jest nabycie wierzytelności danego podmiotu w celu jej wykorzystania do operacji prawno-gospodarczych nabywcy. W konsekwencji fakt zakupu wierzytelności w celu odsprzedaży lub wyegzekwowania lub dalszej odsprzedaży, należy zakwalifikować jako usługę na rzecz sprzedawcy wierzytelności własnej. Zakup wierzytelności w celu ich odzyskania we własnym zakresie lub w celu dalszej ich sprzedaży, mieści się w zakresie usług pośrednictwa finansowego - sklasyfikowanych według PKWiU w sekcji J ex (65-67). W tak ujmowanej usłudze mieści się cywilnoprawna instytucja przelewu wierzytelności (cesji), polegająca na przeniesieniu wierzytelności z majątku dotychczasowego wierzyciela do majątku osoby trzeciej, na mocy umowy zawartej między zbywcą wierzytelności (cedentem), a jej nabywcą (cesjonariuszem). W takim przypadku, nabywca wierzytelności świadczy na rzecz jej zbywcy usługę pośrednictwa finansowego, której celem jest uwolnienie pierwotnego wierzyciela od ciężaru jej egzekwowania. Stosownie do art. 41 ust. 1 ustawy o VAT, podstawowa stawka podatku wynosi 22%. Jednakże w przepisach podatkowych przewidziano opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi, a nawet zwolnienie od podatku.

W myśl art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, zwalnia się od podatku usługi wymienione w załączniku nr 4 do ustawy. W pozycji nr 3 przedmiotowego załącznika określono jako zwolnione usługi pośrednictwa finansowego, z określonymi tamże wyłączeniami, m.in. usług ściągania długów oraz faktoringu. W świetle powyższego nie budzi wątpliwości, że zakup wierzytelności w celu ich odzyskania we własnym zakresie lub w celu dalszej sprzedaży, mieści się w zakresie usług pośrednictwa finansowego sklasyfikowanych według PKWiU w sekcji J (65-67).

Opisana w niniejszym wniosku usługa nabycia wierzytelności w drodze jej cesji (przelewu) nie stanowi usługi ściągania długów ani usługi faktoringu. Jak słusznie wskazano w wyroku WSA we Wrocławiu w sprawie I SA/Wr 351/09 (Wnioskodawca podziela te poglądy i przedstawia je w niniejszym wniosku jako własne) usługa faktoringu w przeciwieństwie do cesji wierzytelności, obejmuje oprócz przelewu wierzytelności szereg innych czynności, które już nie wiążą się bezpośrednio z samym przelewem wierzytelności, np. prowadzenie ksiąg handlowych, monitoring sytuacji prawno-ekonomicznej dłużnika wierzytelności nabytej przez faktora, jest także usługą o charakterze złożonym (ciągłym), często długoterminową. Podstawowym celem faktoringu jest poprawienie płynności finansowej poprzez uzyskanie płatności przed terminem zapadalności należności od kontrahenta. Zasadniczym elementem faktoringu jest zatem element stricte finansowy, polegający na zapewnieniu finansowania osobie korzystającej z takiej usługi, zaś windykacja należności stanowi jedynie element uboczny (por. Martini J. (...), VAT w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości, Wydawnictwo C.H. BECK, str. 437.). Przyjmować zatem trzeba, iż usługami faktoringowymi są jedynie te usługi obrotu wierzytelnościami, które wyróżniają się stałymi powiązaniami prawnymi między zbywcą wierzytelności a nabywcą, obejmującymi dodatkowe obowiązki faktora w stosunku do faktoranta.

Wnioskodawca podkreśla równocześnie, że przedstawiona w opisie stanu faktycznego czynność nie wypełnia znamion faktoringu, kwalifikowanych przez Trybunał Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich w wyroku z dnia 26 czerwca 2003r. w sprawie C-305/01, gdzie zdefiniowano faktoring, o którym mowa w art. 13B (1)(d) Szóstej Dyrektywy Rady z dnia 17 maja 1977r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw Państw Członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych - wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku (77/388/EWG) (Dz. Urz. UE L. Nr 145, str. 1 ze zm.) jako działalność gospodarczą, w ramach której podmiot gospodarczy nabywa wierzytelności, przejmując ryzyko niewywiązania się dłużnika z zobowiązania i w zamian wystawia swojemu klientowi faktury z tytułu prowizji. Opisana we wniosku czynność nabycia wierzytelności nie jest bowiem związana z dyskontem naliczonym przez cesjonariusza, mającym stanowić wynagrodzenia za przejęcie ryzyka nie uzyskania zaspokojenia (którego to zresztą ryzyka jak wskazano ze wniosku cesjonariusz również nie przejmuje zastrzegłszy możliwość odstąpienia od umowy w razie zaprzeczenia istnienia lub wymagalności wierzytelności).

Reasumując, usługi zakupu kilku wierzytelności przez Wnioskodawcę w celu ich dalszej odsprzedaży, nieopierające się na umowie wskazującej na długotrwały i stały charakter współpracy między stronami, nie należy kwalifikować jako faktoringu, czyli usługi opodatkowanej stawką VAT 22% niekorzystającej ze zwolnienia, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT. W ww. orzeczeniu w sprawie I SA/Wr 351/09 słusznie wskazano także, że nie można uznać, że już sam fakt przejęcia wierzytelności innego podmiotu w celu jej wyegzekwowania stanowi usługę faktoringu (także usługę ściągania długów). Świadczona przez spółkę usługa związana z obrotem wierzytelnościami nie stanowi usługi ściągania długów, o której mowa w poz. 3 pkt 5 załącznika nr 4 do ustawy o VAT.

Wnioskodawca w pełni aprobuje i przedstawia w niniejszym wniosku jako własny pogląd wyrażony w wyroku WSA w Warszawie z 3 września 2008r. o sygn. akt III SA/Wa 783/08, zgodnie z którym usługa ściągania długów zakłada istnienie dwóch podmiotów, które zawarły transakcję, usługodawca zobowiązuje się do ściągnięcia długu w zamian za wynagrodzenie, usługobiorcą jest ten podmiot który korzysta z usługi wykonywanej przez kontrahenta, co oznacza, że usługodawca ściąga dług dla usługobiorcy, a nie dla siebie. Sytuacja opisana w niniejszym wniosku nie przewiduje takich relacji pomiędzy nabywcą wierzytelności a jej zbywcą. Transakcje zawierane między cedentem a cesjonariuszem dotyczą jedynie przelewu wierzytelności z cedenta na cesjonariusza, Wnioskodawca nie zobowiązał się do jakichkolwiek działań polegających na ściąganiu długu na rzecz zbywcy wierzytelności (innego podmiotu), a wręcz przeciwnie. Dalsze losy wierzytelności są poza tą transakcją, a ewentualne podjęcie przez podatnika działań zmierzających do ściągnięcia długu nie będzie już wynikało z transakcji zawartej wcześniej z cedentem. Równocześnie w przypadku zaprzeczenia przez dłużnika istnienia lub wymagalności wierzytelności, cesjonariusz zastrzegł sobie prawo do odstąpienia od umowy, wobec czego nie przejmuje na siebie ryzyka nieściągnięcia wierzytelności. Wnioskodawca podziela prezentowany w literaturze pogląd, że usługa ściągania długów, jako usługa inna od faktoringu, obejmuje te sytuacje, w których usługodawca wykonuje na rzecz posiadacza wierzytelności usługi związane z jej ściągnięciem (por.: T. Michalik VAT - Komentarz. Rok 2008, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa 2008, str. 523-524).

Reasumując, jak słusznie stwierdzono w podobnej sprawie w interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 21 maja 2009r., sygn.: IBPP2/443-345/09/EJ, a stanowisko to Wnioskodawca przyjmuje jako własne, (...) transakcja nabycia wierzytelności zawierana pomiędzy cedentem a cesjonariuszem polegająca na przelewie wierzytelności z cedenta na cesjonariusza, który przejmuje wierzytelność w celu jej dalszej odsprzedaży jest świadczeniem usługi w rozumieniu ustawy o VAT i stanowi czynność korzystającą ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie cyt. wyżej art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT jako usługa pośrednictwa finansowego. Nie ma podstaw prawnych do rozróżniania w tym zakresie pomiędzy sytuacją nabycia kilku wierzytelności tego samego rodzaju od tego samego podmiotu, a sytuacją nabycia jednej z takich wierzytelności.

Odnośnie podstawy opodatkowania w przypadku usługi nabycia wierzytelności - zgodnie z art. 29 ust. 1 ustawy o VAT podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-22, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5 tej ustawy. Zgodnie z art. 30 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT podstawę opodatkowania czynności wynikających z (m.in.) pośrednictwa stanowi dla prowadzącego przedsiębiorstwo maklerskie, zarządzającego funduszami inwestycyjnymi, agenta, zleceniobiorcy lub innej osoby świadczącej usługi o podobnym charakterze - kwota prowizji lub innych postaci wynagrodzeń za wykonanie usługi, pomniejszona o kwotę podatku, z zastrzeżeniem ust. 3. W niniejszej sprawie mamy do czynienia z usługą pośrednictwa (finansowego), w związku z tym przepis ten znajdzie zastosowanie, w związku z czym podstawę opodatkowania w przypadku usługi nabycia wierzytelności stanowić będzie kwota prowizji lub innych postaci wynagrodzeń za wykonane usługi. Prowizja nabywcy wierzytelności równa jest różnicy pomiędzy wartością nominalną należności głównej tej wierzytelności a ceną nabycia tej wierzytelności przez tego nabywcę. W przypadku nabywania wierzytelność za cenę równą należności głównej tej wierzytelności, prowizja nabywcy za wykonanie usługi nabycia tej wierzytelności wynosi 0,00 zł.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Instytucja przelewu wierzytelności została uregulowana przepisami art. 509-517 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.).

Zgodnie z treścią art. 509 § 1 wyżej cytowanej ustawy wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.

W myśl § 2 cytowanego artykułu wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa (...). Przeniesienie wierzytelności następuje - w myśl art. 510 § 1 Kodeksu cywilnego - na podstawie umowy sprzedaży, zamiany, darowizny lub innej umowy zobowiązującej do przeniesienia wierzytelności.

Istotą przelewu wierzytelności jest zatem umowa zawierana przez wierzyciela z osobą trzecią, na mocy której osoba ta nabywa od wierzyciela przysługującą mu wierzytelność. W wyniku przelewu wierzytelności, prawa przysługujące dotychczasowemu wierzycielowi przechodzą na nabywcę wierzytelności, przy czym sam stosunek zobowiązaniowy nie ulega zmianie. Na podstawie umowy przelewu wierzytelności cesjonariusz może dochodzić spełnienia określonego świadczenia od dłużnika, przysługuje mu również uprawnienie do rozporządzania wierzytelnością poprzez jej dalszą odsprzedaż, zamianę, darowiznę, zapis w testamencie lub zastaw. W zamian za nabywaną wierzytelność cesjonariusz (nabywca) zobowiązuje się do spełnienia określonego świadczenia na rzecz cedenta. Spełnienie świadczenia, wynikającego z umowy przelewu, nastąpi gdy cedent przeniesie wierzytelność na cesjonariusza, a on zapłaci mu cenę za cedowaną wierzytelność (w sytuacji, kiedy cesja miała charakter odpłatny).

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez dostawę towarów, o której mowa powyżej rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (art. 7 ust. 1 ustawy).

W myśl art. 8 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również: przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej.

Umowa cesji wierzytelności wypełnia znamiona określone w art. 8 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług, polega bowiem na przeniesieniu prawa do wartości niematerialnych i prawnych, w związku z tym stanowi świadczenie usług w rozumieniu ustawy o podatku VAT. W przypadku cesji wierzytelności własnych o świadczeniu usług można mówić jedynie w odniesieniu do nabywcy tych wierzytelności.

Z punktu widzenia nabywcy wierzytelności do świadczenia usług dochodzi już w momencie samego nabycia tej wierzytelności, obojętnie czy nabycie zostało dokonane w celu windykacji tej wierzytelności przez samego nabywcę, czy też w celu dalszej jej odsprzedaży.

Usługą jest nabycie wierzytelności danego podmiotu w celu jej wykorzystania do operacji prawno-gospodarczych. W konsekwencji fakt zakupu wierzytelności w celu odsprzedaży lub wyegzekwowania lub dalszej odsprzedaży, należy zakwalifikować jako usługę na rzecz sprzedawcy wierzytelności własnej. Sprzedawca taki jest w opisanej sytuacji usługobiorcą, on bowiem jest odbiorcą świadczenia ze strony nabywcy wierzytelności.

Celem nabycia cudzej wierzytelności nie musi być jej odsprzedaż, ale także inne jej wykorzystanie dla celów prawno-gospodarczych przez nabywcę. Sposób wykorzystania nabytej wierzytelności może decydować o charakterze usługi, nie zaś o istocie czynności prawnej jaką jest nabycie cudzej wierzytelności.

Z treści wniosku wynika, iż Wnioskodawca jest podatnikiem podatku od towarów i usług. Na podstawie zawartej pierwszej umowy Wnioskodawca nabył już pierwszą wierzytelność. W przyszłości będzie nabywał, na podstawie kilku kolejnych, identycznych co do warunków, umów przelewu zgodnie z art. 509 i nast. Kc, grupę wierzytelności tego samego rodzaju, od tego samego dłużnika, za cenę każdorazowo równą wartości należności głównej danej wierzytelności.

Seryjność nabycia przez Wnioskodawcę kilku wierzytelności wynika z łącznej kwoty wierzytelności. Wnioskodawca nie zamierza nabywać wszystkich wierzytelności jednocześnie. Ma zamiar sprzedać każdą z wierzytelności za cenę równą cenie ich nabycia.

Wnioskodawca nie zajmuje się profesjonalnie usługami ściągania długów ani faktoringiem, a przedmiotowe wierzytelności nabędzie bądź już pierwszą nabył w celu dalszej odsprzedaży w związku z planowanym rozliczeniem wzajemnych rozrachunków z innym podmiotem. Zawierając umowy przelewu wierzytelności strony nie określą (nie określiły) kwoty jakiegokolwiek wynagrodzenia ani prowizji - wierzytelności nabywane są za cenę równą nominalnej.

W zawartych bądź w przyszłości zawieranych umowach przelewu wierzytelności, Wnioskodawca zobowiązał się jedynie do zapłaty ceny za nabyte wierzytelności. Ponadto w związku z zaciągnięciem przez zbywcę wierzytelności (cedenta) odrębnych zobowiązań wobec osób trzecich co do niedochodzenia wierzytelności w określonym terminie - Wnioskodawca, w każdej umowie przelewu wierzytelności, zobowiąże się do przestrzegania zobowiązania polegającym na niedochodzeniu wierzytelności przed sądem, przed jakimkolwiek innym organem lub w jakiejkolwiek innej formie w określonym terminie, oraz zobowiąże się do uzyskania takiego zobowiązania od podmiotu, na rzecz którego zbędzie wierzytelności.

Ponadto Wnioskodawca stwierdził, iż pomiędzy nim (cesjonariuszem) a zbywcą wierzytelności (cedentem) nie istnieją stosunki umowne, na podstawie których Wnioskodawca świadczy lub będzie świadczył na rzecz cedenta wierzytelności usługi:

ściągania długów oraz w których jest lub będzie określone wynagrodzenie dla Wnioskodawcy z tytułu ściągnięcia długu,

faktoringu,

stanowiące elementy usługi faktoringu (w szczególności prowadzenie ksiąg handlowych, monitoring sytuacji prawno-ekonomicznej dłużnika wierzytelności nabytej przez faktora).

Zawierane umowy przelewu nie są i nie będą umowami o charakterze złożonym, ciągłym, długoterminowym. Nie będą też umowami, w których występują elementy świadczenia usług przez faktora na rzecz faktoranta. Zgodnie z umowami pomiędzy Wnioskodawcą a zbywcą (cedentem) w przypadku uzyskania przez Wnioskodawcę lub osobę, na którą dalej przeleje on którąkolwiek z wierzytelności (lub jej część) od dłużnika wierzytelności lub jakiejkolwiek osoby uprawnionej do reprezentowania tego dłużnika - odmowy spełnienia lub uznania istnienia lub wymagalności wierzytelności, Wnioskodawca będzie mieć prawo natychmiastowego, bez odrębnego wezwania, odstąpienia od danej umowy przelewu wierzytelności z żądaniem zwrotu spełnionych na rzecz cedenta świadczeń będących wykonaniem postanowień tej umowy.

W tak przedstawionym opisie zdarzenia przyszłego i mając na uwadze powołane wyżej przepisy tut. organ stwierdza, że Wnioskodawca świadczy usługi pośrednictwa finansowego – sklasyfikowane według PKWiU w sekcji J ex (65-67). W tak ujmowanej usłudze mieści się cywilnoprawna instytucja przelewu wierzytelności (cesji), polegająca na przeniesieniu wierzytelności z majątku dotychczasowego wierzyciela do majątku osoby trzeciej, na mocy umowy zawartej między zbywcą wierzytelności (cedentem), a jej nabywcą (cesjonariuszem).

W takim przypadku, nabywca wierzytelności świadczy na rzecz jej zbywcy usługę pośrednictwa finansowego, której celem jest uwolnienie pierwotnego wierzyciela od ciężaru jej egzekwowania.

Stosownie do art. 41 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, podstawowa stawka podatku wynosi 22%. Jednakże w przepisach podatkowych przewidziano opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi, a nawet zwolnienie od podatku.

W myśl art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku VAT, zwalnia się od podatku usługi wymienione w załączniku nr 4 do ustawy. W pozycji nr 3 przedmiotowego załącznika określono jako zwolnione usługi pośrednictwa finansowego, z wyłączeniem:

działalności lombardów, z wyjątkiem usług świadczonych przez banki,

usług polegających na oddaniu w odpłatne użytkowanie rzeczy ruchomej,

usług doradztwa finansowego (PKWiU ex 67.13.10-00.20),

usług doradztwa ubezpieczeniowego oraz wyceny dla towarzystw ubezpieczeniowych (PKWiU ex 67.20.10-00.20, -00.30), z wyjątkiem świadczonych przez zakład ubezpieczeń w rozumieniu przepisów o działalności ubezpieczeniowej oraz świadczonych w tym zakresie przez podmioty działające w imieniu i na rzecz zakładu ubezpieczeń,

usług ściągania długów oraz faktoringu,

usług zarządzania akcjami, udziałami w spółkach lub związkach, obligacjami i innymi rodzajami papierów wartościowych, z wyjątkiem wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy,

usług przechowywania akcji, udziałów w spółkach lub związkach, obligacji i innych rodzajów papierów wartościowych, z wyjątkiem wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy,

transakcji dotyczących dokumentów ustanawiających tytuł własności,

transakcji dotyczących praw w odniesieniu do nieruchomości.

Stosownie do objaśnień zawartych w załącznikach do ustawy symbol ex oznacza, że zwolnienie dotyczy tylko danej usługi z danego grupowania.

Jak wskazano wyżej, usługi pośrednictwa finansowego, co do zasady, korzystają ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie cyt. wyżej art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług w związku z poz. 3 załącznika nr 4 do ustawy o VAT (Sekcja J ex 65-67). Oznaczenie ex uprawnia do stosowania zwolnień w zakresie ściśle określonym w ustawie, z wyłączaniem usług wymienionych w punktach od 1-9 tejże pozycji 3 ww. załącznika. W katalogu usług, w odniesieniu do których nie stosuje się zwolnienia od podatku wymieniono między innymi usługi ściągania długów oraz faktoringu, przy czym nie wskazano symbolu PKWiU identyfikującego usługi zawierające się w tej kategorii (pkt 5 poz. 3 zał. nr 4 do ustawy o VAT).

Należy zauważyć, iż wskazane wyżej wyłączenie usług ściągania długów i faktoringu ze zwolnienia od podatku od towarów i usług zgodne jest z przepisem art. 13B (1) (d) Szóstej Dyrektywy Rady z dnia 17 maja 1977r. w sprawie harmonizacji przepisów Państw Członkowskich dotyczących podatków obrotowych – wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku (77/388/EWG) (Dz. Urz. WE L Nr 145, str. 1 ze zm.), obowiązującej do dnia 31 grudnia 2006r. Stosownie bowiem do ww. przepisu Państwa Członkowskie zwalniają transakcje, nie naruszając innych przepisów Wspólnoty, na warunkach, które ustalają w celu zapewnienia właściwego i prostego zastosowania zwolnień od podatku i zapobieżenia oszustwom podatkowym, unikaniu opodatkowania lub nadużyciom transakcje, łącznie z negocjacjami, dotyczące depozytu i bieżących rachunków, płatności, transferów, długów, czeków i papierów wartościowych, z wyjątkiem jednakże odzyskiwania długów i factoringu.

Ponadto, zgodnie z treścią przepisu art. 135 (1) (d) Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347, str. 1 ze zm.), która weszła w życie z dniem 1 stycznia 2007r., Państwa członkowskie zwalniają transakcje, łącznie z pośrednictwem, dotyczące rachunków depozytowych, rachunków bieżących, płatności, przelewów, długów, czeków i innych zbywalnych instrumentów finansowych, z wyłączeniem windykacji należności.

Dodatkowo wskazać należy, że Trybunał Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich w wyroku z dnia 26 czerwca 2003r. w sprawie C-305/01, definiując factoring, o którym mowa w ww. przepisie Szóstej Dyrektywy podkreślił, iż działalność gospodarcza, w ramach której podmiot gospodarczy nabywa wierzytelności, przejmując ryzyko niewywiązania się dłużnika ze zobowiązania i w zamian wystawia swojemu klientowi faktury z tytułu prowizji, stanowi odzyskiwanie długów w rozumieniu art. 13B (d) (3) tej dyrektywy i dlatego działalność ta wyłączona jest ze zwolnienia określonego w tym przepisie.

Usługi ściągania długów i factoringu nie zostały zdefiniowane w polskich przepisach prawa i należą do tzw. umów nienazwanych. Co do zasady, factoring polega na tym, że faktor trudniący się zawodowo tego typu działalnością nabywa wierzytelności przysługujące przedsiębiorcy (faktorantowi) z tytułu dokonania sprzedaży lub wykonania usług w zamian za określoną kwotę, odpowiadającą wartości nominalnej wierzytelności pomniejszonej o dyskonto uwzględniające wynagrodzenie faktora.

W pojęciu usług ściągania długów i faktoringu mieści się zatem m. in. skup wierzytelności w celu ich windykacji we własnym zakresie lub odprzedaży. Usługa tego typu polegająca na „wyręczeniu” klienta z czynności zmierzających do odzyskania długu podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług bez możliwości skorzystania ze zwolnienia.

W tym miejscu należy wskazać, że ustawa o podatku od towarów i usług nie uzależnia opodatkowania usług faktoringu od rodzaju umowy zawartej pomiędzy stronami, co oznacza, że każdy typ faktoringu podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Faktoring na gruncie ustawy winien być traktowany analogicznie jak cesja wierzytelności.

Istota rozróżnienia usług (obrotu wierzytelnościami, inkasa oraz factoringu) sprowadza się do zapisów umów łączących strony przelewu wierzytelności, analizy ich treści oraz czynności faktycznych wynikających z tych umów. W każdym przypadku, gdy celem działania jest przejęcie wierzytelności (długu) innego podmiotu w celu wyegzekwowania (ściągnięcia długu) – usługę tę należy opodatkować także wówczas, gdy środkiem tego celu jest nabycie cudzej wierzytelności (z ryzykiem lub bez ryzyka wypłacalności dłużnika), która to czynność mieści się w pojęciu szeroko pojętego pośrednictwa finansowego.

W świetle powołanych wyżej regulacji prawnych tut. organ stwierdza, że realizowane przez Wnioskodawcę czynności polegające na zakupie (obecnie lub w przyszłości) w celu dalszej sprzedaży w związku z rozliczeniem wzajemnych rozrachunków z innym podmiotem, powodują niewątpliwie „uwolnienie” cedenta od ciężaru egzekwowania wierzytelności i stanowią czynności odzyskiwania długów wyłączone ze zwolnienia od podatku od towarów i usług. Koncepcja odzyskiwania długów nie zależy bowiem od sposobu, w jaki odzyskiwanie się odbywa. Pojęcie odzyskiwania długów dotyczy jasno sprecyzowanych transakcji finansowych mających na celu uzyskanie zapłaty wierzytelności pieniężnej (vide: pkt 77 i 78 wyroku w sprawie C-305/01).

Tym samym należy stwierdzić, że przedmiotowe czynności polegające, na zakupie wierzytelności wymagalnych od pierwotnego wierzyciela, w celu sprzedaży lub windykacji na własny rachunek nie korzystają ze zwolnienia od podatku lecz, zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy o VAT, podlegają opodatkowaniu według podstawowej stawki 22%.

Nie ma przy tym znaczenia czy Wnioskodawca nabędzie jedną wierzytelność czy kilka bowiem w odniesieniu do tych czynności działa jako podatnik VAT.

Zatem, stanowisko Wnioskodawcy, dotyczące kwestii zawartej w pytaniach nr 1 i 2 tj: czy nabycie kilku wierzytelności w drodze kolejnych przelewów wierzytelności za cenę każdorazowo równą należności głównej danej wierzytelności stanowi usługi zwolnione od podatku od towarów i usług oraz czy nabycie jednej wierzytelności w drodze przelewu wierzytelności za cenę równą należności głównej danej wierzytelności stanowi usługę zwolnioną od podatku od towarów i usług należało uznać za nieprawidłowe.

Odnosząc się do kwestii zawartej w pytaniu nr 3 należy stwierdzić:

W myśl art. 29 ust. 1 ustawy o VAT, podstawą opodatkowania jest obrót, zastrzeżeniem ust. 2-22, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy. Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku.

W przedmiotowym wniosku mamy do czynienia z sytuacją gdy Wnioskodawca nabędzie, bądź już nabył, pierwszą wierzytelność w celu dalszej odsprzedaży w związku z planowanym rozliczeniem wzajemnych rozrachunków z innym podmiotem.

Przy zawarciu umowy przelewu wierzytelności strony nie określą (nie określiły) kwoty jakiegokolwiek wynagrodzenia ani prowizji - wierzytelności nabywane są za cenę równą nominalnej.

W zawartych, bądź w przyszłości zawieranych, umowach przelewu wierzytelności, Wnioskodawca zobowiązał się jedynie do zapłaty ceny za nabyte wierzytelności.

Co do zasady, w przypadku zbycia wierzytelności podstawą opodatkowania jest różnica pomiędzy wartością nominalną nabywanej wierzytelności a kwotą, która została zapłacona za tę wierzytelność przy jej nabyciu, pomniejszona o kwotę należnego podatku.

W sytuacji, gdy wartość nabywanej wierzytelności jest równa kwocie zapłaconej zbywcy wierzytelności, różnica między ceną nabycia, a ceną sprzedaży wynosi zero, a zatem wynagrodzenie należne nabywcy również.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy, iż podstawą opodatkowania podatkiem od towarów i usług w przypadku nabywania wierzytelności za cenę równą należności głównej jest prowizja za wykonanie usługi nabycia tej wierzytelności w kwocie 0,00 zł należało uznać za nieprawidłowe, bowiem co prawda kwota wynagrodzenia nabywcy wierzytelności w przedmiotowej sprawie wyniesie 0,00 zł, jednakże ustalenie tej kwoty następuje na podstawie art. 29 ust. 1 ustawy o VAT, a nie jak wskazał w swoim stanowisku Wnioskodawca, art. 30 ust. 1 pkt 4 tej ustawy.

W konsekwencji powyższego przedstawione we wniosku stanowisko Wnioskodawcy należało całościowo uznać za nieprawidłowe.

Końcowo podkreśla się, iż na ocenę prawidłowości przedmiotowej kwestii nie mogą wpłynąć powołane przez Wnioskodawcę orzeczenia Wojewódzkich Sądów Administracyjnych, bowiem stanowią one rozstrzygnięcia w konkretnych sprawach.

Należy zauważyć, że moc obowiązująca wyroków zamyka się w obrębie spraw, w których zostały wydane. Wynika to również z treści art. 153 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), który przesądza, że ocena prawna i wskazania co do dalszego postępowania wyrażone w orzeczeniu sądu wiążą w sprawie ten sąd oraz organ, którego działanie lub bezczynność było przedmiotem zaskarżenia. Organ podatkowy jest zatem zobowiązany traktować indywidualnie każdą sprawę, natomiast rozstrzygnięcia sądów podejmowane są w oparciu o zebrany w danej sprawie materiał dowodowy. Zatem trudno jest określić w jakim stopniu sprawa będąca przedmiotem autonomicznego rozstrzygnięcia sądu, które powołał Wnioskodawca, może odzwierciedlać sytuację przedstawioną przez niego we wniosku o wydanie indywidualnej interpretacji.

Podobnie nadmienia się, iż wskazana we wniosku interpretacja indywidualna wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 21 maja 2009r., sygn.: IBPP2/443-345/09/EJ dotyczy konkretnej indywidualnej sprawy przedstawionej w określonym stanie faktycznym. W przedstawionym zdarzeniu przyszłym celem działań będzie egzekwowanie zakupionej wierzytelności na własny rachunek i we własnym imieniu o ile egzekucja taka będzie możliwa. Cesjonariusz nie wyklucza również możliwości sprzedaży wierzytelności.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcy i stanu prawnego obowiązującego w dacie wydania niniejszej interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.